Morgunblaðið - 18.10.1946, Síða 10

10
MORGUNBLAÐIB
Föstudagur 18. okt. 1946
E]ll!lllllllll!l!lllllNIIIIIIIIIIII!lllll!Nimilll!lllllllllllllllll!lllllll!ll!lllllll!IIIIIIIIIIM!!llllIiIIIIIIIIIIIllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllilll!!ll!llll!lllllllll!llllllllllllllllllll!|
IK =
BLÓÐSUGAN
Cltir JJ, n, (joodi
iiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
LVLn
iimiimiimmmmimmmiiiiiiiiimmmiiiimiimiimmimiB
15. dagur
— Jeg áhugamaður? Það var
skrítið að láta sjer detta í hug.
Nei, jeg er alveg eins og þjer,
að því leyti, að jeg sný ekki
baki við þeim heimsins gæð-
um, sem bjóðast. Sumir flokks-
menn mínir halda, að jeg sje
einhver glæringi, af því jeg er
stundum í Rugby-knattspyrnu,
eða fer á veiðar þegar svo ber
undir, að einhver kunningi
minn býður mjer hest. Hitt er
satt, að jeg gef mjer ekki tíma
til að græða peninga, en það
getur alt komið með tíð og
tíma. Og nú sem stendur geng
jeg í sorg, því jeg hefi sjeð það
svart á hvítu, að þjóðfjelagið er
dauðsjúkt.
Hann stóð upp úr sæti sínu.
— Ungfrú Margaret, það,
sem þjer þekkið eru fínu göt-
urnar hjer í London og herra-
setur úti í sveit. Það er fagur
heimur og á vel við yður. En
þjer þekkið ekki undirheim-
ana, sem kallaðir eru. Fátækl-
ingagöturnar þar, sem tugir
þúsunda lifa og deyja í myrkri.
Þar sem menn og konur með
rottuandlit lifa eins og rottur,
þar sem börnin heyja, alt frá
vöggunni til grafarinnar, von-
lausa baráttu við vond híbýli,
sjúkdóma og lesti.
— Hinir, sem lifa það af, gera
lítið annað en fylla slysadeildir
spítalanna og fangelsin. Það er
til fólk, sem er að halda því
fram, að England sje voldugt
og hraust nú á dögum. Hvernig
getur líkami verið hraustur með
slíkt átumein í sjer?
— Og þetta átumein þenst út
og stækkar. Óánægjan fer dag-
vaxandi. Og þar liggur aðal-
hættan. Og svo eru menn, sem
í eiginhagsmunaskyni blása að
eldinum, og vonast eftir að geta
bráðlega hleypt rottunum í
kornhlöðurnar. Þetta hefir skeð
í Rússlandi og getur alt eins
vel orðið hjer líka. Ef þjer sæj-
uð alla þá eymd, sem til er í
London einni saman, mynduð
þjer ekkert furða yður á þessu.
Þegar alt kemst á ringulreið,
verður að minsta kosti hægt að
segja með fullum rjetti, að við
höfum til þess unnið.
Margaret var alvarleg á svip-
inn.
Þetta er vitanlega ljótt að
heyra, sagði hún. — En ef það
nú er svona slæmt eins og þjer
segið, ^hver er þá astæðan?
— Astæðan? Ágirnd þessara
upprennandi ríkismanna, sem
grípa og ræna eins og þeir ættu
ekkert, þeirra, sem útþrælka og
fjefletta fátæklingana. Þessir
framfarafjendur, skuggahverfa
húseigendur og þúsundir ann-
ara. — Það eru til menn,
sem reyna að sprengja upp
verð á öllu hveiti í landinu; og
í þessu bili eru að verki fantar,
sem eru að reyna að gera það
sama við heimsfrægt meðal við
hættulegri landfarasótt, og
fitna þannig á þeim peningum,
sem teknir eru úr vasa fátækl-
‘ingsins. Allir þessir menn
standa fyrir vexti og viðgangi
undirheimanna.
— En hafa ekki þessar vand-
ræðastjettir alltaf verið til og
fjölgar þeim nokkuð? spurði
Margaret.
— Já, þeim kemur liðsauki
að ofan hvern einasta dag. Tug-
ir af þeim deyja, en hundruð
koma bara í stað þeirra. Heið-
arlegir fátæklingar standa
margir hverjir svo tæpt, að
ekki þarf annað en smá-óhapp,
atvinnumissi, veikindi, verð-
hækkun á húsnæði eða matvæl-
um til þess að koma þeim í
skuld .... og þá geta þeir hve-
nær sem er komist ofan í þenn-
an sora þjóðfjelagsins, sem er
á kafi í forarpollum skugga-
hverfanna. Það er hægara fyrir
mann að komast upp úr botn-
lausum hyl. Ríki maðurinn fer
yfrum, en getur byrjað aftur.
Það getur fátæki maðurinn
ekki.
— Ekki þó hanrí sje maður
með mannsmóð og krafta?
— Þó menn hafi það, er það
ekki nærri alltaf nóg þegar
sulturinn knýr að dyrum. Og ef
maðurinn bíður lægra hlut,
hvaða möguleika hafa börnin
hans? Mínir foreldrar voru fá-
tæk, en sparsöm og reglusöm.
Hvernig hefði farið ef einhver
óhöpp hefðu komið þeim niður
fyrir strykið“? Jeg horfi aldrei
á skjálfandi þjóf dreginn á
lögreglustöðina, án þess að mjer
detti í hug „Þarna gæti eins
vel farið Jóhn Orme, ef guð
hefði ekki hjálpað honum“.
Orme reyndi nú að slá út í
aðra sálma, en Margaret hjelt
honum að efninu.
— Segið mjer nánar um
þetta, úr því þjer eruð svo
kunnugur því. Mig langar til
að skilja það. Er það satt, að
þjer hafið sjeð menn og kon-
ur svelta hjer í London? Jeg
hjelt, að slíkt tilheyrði fortíð-
innj: .... að fátækralöggjöf og
góðgerðasemi hefði bætt úr því.
Orme leit á hana með undr-
un. Og úr því hann var spurð-
ur, sagði hann henni frá ýmsu,
sem hann hafði sjálfur sjeð í
London. Fjölskyldur, sem var
drepið eins og síld í smáar
herbergiskytrur, menn og kon-
ur, sem voru jafn óhrein á sálu
og líkama og umhverfi þeirra,
börn, sem voru vonrækt þang-
að til þau voru ekki annað en
lifandi beinagrindur, og önnur
börn, sem höfðu lært glæpi frá
því þau komust fyrst á legg.
Augu hans leiftruðu og hann
talaði af andagift.
En alt í einu snögghætti hann
að tala. Hann sá, að Margaret
skildi alls ekki það, sem hann
var að segja henni. Hún var
mjög hrærð, en hún gat ekki
þar fyrir skilið sannleikann til
hlítar.
Orme horfði þegjandi á hana.
Hann mundi eftir henni á dans-
leiknum, kvöidið góða, þar sem
hún var skrautlega en smekk-
lega klædd og með perlur, sem
höfðu kostað of fjár, um hvíta
hálsinn. Hann minntist þess
lífs, sem hún lifði og miljóna
móður hennar.
Margaret Garth gat ekki
fremur skilið kjör fátækling-
anna en aðalsfrúrnar í Frakk-
landi fyrir byltinguna. Þar í
milli lá ókleifur múrveggur.
Þjónustustúlka kom inn,
kvik, þögul og kurteis. Hún bar
ýmislegt sælgæti á skrautlega
borðið. Margaret leit á Orme
eins og hún væri í vandræðum.
— Jeg finn, að jeg get ekki
skilið þetta alt, sagði hún. —
Og þó veit jeg, að það er skylda
mín að skilja það. En þetta
áhyggjulausa líf, sem jeg lifi er
aðal-mótlæti mitt. Hvar eru
þessi skuggahverfi .... í East
End?
— Þau eru víða, svaraði
hann. — Eitthvert það versta,
sem jeg þekki, er í Woolvich.
Það er kallað Öskustóin.
— Jeg vil sjá það með eigin
augum, sagði Margaret og augu
hennar ljómuðu af einbeitni. •—
Viljið þjer taka mig með yður?
Viljið þejr taka mig með yður?
Orme starði á hana.
— Er yður alvara? spUrði
hann.
— Þó það væri! svaraði hún.
Það er ekki nema sjálfsagt, að
jeg skilji þetta. Jeg er ensk
kona og þarna eiga landar mín-
ir hlut. Jeg bið yður að lofa
mjer með yður.
— Jeg vil gera hvað, sem
þjer biðjið mig, flýtti Orme
sjer að svara. — Og ef til vill
er best, að þjer kynnist því með
eigin augum. Yður skal verða
óhætt með mjer, því jeg þekki
þarna hvern kima, og hef oft
fylgt fólki þangað.
— Það er þá ákveðið. Hve-
nær hafið þjer tíma til þess, hr.
Orme? Eigum við að segja á
föstudaginn kemur? Þjer ættuð
að borða miðdegisverð hjá okk-
ur hjerna. Svo getum við farið
í vagninum og skilið hann svo
einhvers staðar eftir og gengið.
Stúlkan fór út. Margaret, sem
riú var búin að fá roða í kinn-
arnar, fór að hella te í bollana.
En einhver efasemd greip
Orme, og hann fór að iðrast
þess að hafa gengið inn á þetta.
— Sjáið þjer til, ungfrú
Garth. Eftir á að hyggja, held
jeg þetta sje heimska af mjer
að vera að fara með yður. Það
er ekki neitt fyrir yður. Og
mjer er ógeðfelt að minnast yð-
ar í nokkru sambandi við þetta.
Viljið þjer gleyma því, sem jeg
var að segja áðan?
— Nei, svaraði hún, nú er of
seint fyrir yður að ganga úr
skaftinu. Jeg hefi loforð yðar,
og ætla að ganga eftir því. Og
jeg^fullvissa yður um, að jeg
erf einbeitt og hvika ekki frá
því. Ef þjer ekki farið með
mjer, finn jeg einhvern annan
eða fer ein. Það getið þjer reitt
yður á.
— Jæja, éf þjer hafið ein-
dreginp vilja á því, læt jeg
undan, sagði hann. — Þó því
aðeins, að móðir yðar leyfi það.
Mín var hvort sem er heimskan
að fara að brydda upp á þessu.
Ekki svo að skilja, að þetta sje
neitt hættulegt. En þjer skuluð
klæða yður blátt áfram og vera
með blæja fyrir andlitinu, og
svo megið þjer ekki hafa pen-
inga á yður. Smá ölmusugjafir
til þeirra, sem maður hittir eru
verri en ekki neitt, og verða
bara til þess, að maður verður
umkringdur af betlarahóp.
— Jeg skal fara að eins og
þjer segið mjer, svaraði hún.
Annars veit jeg, að mamma
fer ekki að banna mjer þetta.
Nú! Þarna er hún komin!
Barnið og björninn
EFTIK CHARLES G. D. ROBERTS.
6.
hann að sjer. Henni fannst þetta vera eins og hver annar
tuskubangsi, sem væri orðinn lifandi, og henni fannst hún
hafa fullkomin yfirráð yfir honum. x
í hálfgerðum gælutón, en þó með fullri einurð, sagði
hún, og dýrið heyrði undir eins skipunina í röddinni:
,.komdu hingað bangsi!“ og dró hann án írekari umsvifa
up í kjöltu sína. Bangsinn, sem mundi eftir hlýjunni af
telpunni streyttist ekki á móti. Það var svo gott þegar
maður var hræddur og hafði misst af mömmu sinni, að
vera, sem var vafalaust ekki óvinur, skyldi klappa manni
og verma mann, þrátt fyrir mannaþefinn sem var af
íörunautnum. Því mamma bangsans hafði reynt að kenna
honum það, að mannaþefurinn væri hættulegasta lykt sem
gæti borist að nösum hans. En þessa leksíu hafði hann
enn ekki lært alveg utanað, svo hann gleymdi henni nú.
Hann var líka þreyttur og langaði til að sofa. Svo hann
hringaði sig saman og lagði höfuðið í kjöltu telpunnar
og lokaði augunum. Og telan, sem gleymdi öllu vegna
gleðinnar yfir að hafa fengið svona skemtilegt leikfang,
hristi úr gulu lokkunum sínum yfir svartan feld bangs-
ans og raulaði við hann barnagælurnar sem hún hafði
lært af mömmu sinni.
UNGLINGA
VANTAR TIL AÐ BERA MORGUNBLAÐIÐ
í EFTIRTALIN HVERFI
Vesurgalan (vesfari hluti)
Við flytjum blöðin heim til barnanna.
l’alið strax við afgreiðsluna, sími 1600.
Ný sundnámskeið
hefjast í Sundhöll Reykjavíkur mánudaginn
21. þ. m. — Kennt verður frá kl. 8,30—10 f. h.
Upplýsingar í síma 4059.