Morgunblaðið - 28.08.1947, Side 10

10
MORGVNBLAÐIB
Fimmludagur 28. ágúst 1947,
ÆVIRAUNIB MARY 0’ NEILL
Cftir J4a(! Cai
ne

GULLNI SPORINN
Eftir Quiller Couck.
75
„Klukkan er orðin níu, nú er . . . .!“
í flýti okkar hlupum við beint á hann og við árekstur-
inn þagnaði hann í miðri setningu.
„Þjófar!“ hrópaði hann í stað þess að halda áfram.
En við vorum þegar komin marga metra frá honum
og komum nú inn í breiðari götu, þar sem margar vöru-
geymslur stóðu En nú heyrðum við líka, að óvinir okkar
voru alveg á hælunum á okkur.
Þegar við vorum komin á miðja götuna, tók jeg eftir
hliði, sem var hálfopið. Jeg dró Delíu þangað inn á eftir
mjer. Þarna var fullt af tunnum og timbri, en skammt
frá var stigi, sem lá upp á loft á stóru húsi. Upp þessar
tröppur flýttum við okkur.
Herbergið, sem við komum inn í, var fullt af geysistór-
um ullarpokum. Óþefurinn var svo mikill, að við lá að
hann væri með öllu óþolandi. Þó var jeg að reyna að finna
einhvern felustað, þegar Delía allt í einu togaði í mig og
benti.
Jeg horfði þangað, sem hún benti, og sá stóra, opna
lúgu. Jeg gekk að henni og leit niður. Nokkrum metrum
fyrir neðan mig flaut stór, þrímöstruð skúta á ánni.
Fyrst gat jeg ekki sjeð einn einasta mann um borð, en
þegar jeg gætti nánar að, sá jeg að maður stóð frammi
í stafni skútunnar og horfði niður í fljótið. Hann sneri
baki að okkur og stóð alveg kyrr.
Eins og komið var, ákvað jeg að leita á náðir þessa
óþekkta manns. Fyrir ofan lúguna hjekk reipi, sem lá
niður á dekk skútunnar. Jeg hikaði ekki andartak, en
klifraði niður.
Töluverður hávaði varð, þegar jeg kom niður á dekkið,
og þó stóð maðurinn áfram án þess að hreyfa sig. Jeg gaf
Delíu merki um að koma, hún klifraði niður á eftir mjer
og stóð svo við hlið mjer.
Maðurinn stóð ennþá grafkyrr.
Tíundi kafli.
Pottery skipstjóri.
„Annað hvort er jeg búinn að missa vitið, eða mig er
að dreyma“, hugsaði jeg. Mjer var alveg óskiljanlegt, að
11. dagur
„Nú, þannig ertu þá inn við
beinið“, sagði Bridget írænka
og hvesti á hana augun. „Jeg
veit ekki betur en að jeg hafi
komið hingað í góðum tilgangi,
að liðsinna þjer þegar þú varst
ekki fær um að gegna húsmóð-
urskyldum þínum. Og mjer
finnst það skylda mín að aga
barn þitt þegar það er með
illkvitni, þráa og þrjósku“.
Agaðu þitt eigið barn“. hróp-
aði móðir mín, „og láttu mig
um það að ala upp mitt eigið
barn. Jeg á ekkert annað og
hún verður hjá mjer meðan jeg
lifi, en það verður ekki lengi.
Þjer er ósköp vel kunnugt um
að jeg missti heilsuna þegar
jeg átti hana, og jeg hefi ekki
átt 'neitt sældarlíf í hjónaband-
inu. en í stað þess að standa
mjer við hlið gagnvart föður
hennar ....“
„Segðu ekkert einasta orð
framar“, sagði Bridget frænka.
„Við viljum ekki eiga það á
hættu að þú fáir annað áfall,
við viljum ekki að þú fáir slag
aftur út af þessum krakka yrm
ling“.
„Bridget 0‘Neill,n sagði
mamma og reis á fætur. „Þú
ert hjartalaus og illa innrætt.
Þú veist það eins vel og jeg að
það var ekki út af Mary að jeg
fjekk siag heldur var það þjer
sjálfri að kenna. Það varst þú
sem úthúðaðir barninu mínu
þangað til hjarta mitt var nær
brostið. Þú hefir látið svona í
sjö ár og nú ætlarðu að hrekja
barnið mitt að heiman. án þess
að jeg sje að spurð. Heldurðu
að móðir hafi engan rjett til
að ráða fyrir barni sínu
barni. sem hún hefir fórnað
öllu fyrir og elskar. Heldurðu
að aðrir, sem ekki þykir neitt
vænt um það, hafi leyfi til þess
að slíta það frá móðurinni og
senda það í annað land? Nei,
þú skalt ekki gera það! Aldrei!
Meðan nokkur blóðdropi er í
mjer, þá skal þjer ekki takast
það. og ef þú gerir tilraun til
Mamma steytti hnefannn
framan í systur sína. en með
hinni hendinni hjelt hún mjer
þjett að sjer. En alt í einu varð
hún hrædd. Hún heyrði þungt
fótatak í stiganum. Það var
pabbi, sem kom. Hann gekk
inn 1 herbergið og var ygldur
á brá.
„Hvað er það, sem hún má
ekki gera?“ spurði hann með
þjósti.
Mamma hneig niður á stólinn
aftur. En Bridget frænka þurk
aði sjer um augun með svuntu
horni sínu — hún grjet aldrei,
nema framan framan í pabba
•— og tók að útskýra.
„Mjer er sagt að jeg sje
hjartalaus og illa innrætt og
þótt jeg hafi unnið baki brotnu
sýknt og heilagt á þessu heim-
ili í sjö ár, þá hafi jeg aðeins
gert það í þeim tilgangi að
flæma barnið hennar burtu.
Og mjer er sagt að hvorugt
okkar hafi neitt leyfi til þess
að ráða fyrir barninu, móðir-
in hafi ein rjett til þess, og ef
við gerum tilraun til þess .. “
„Heyr á endemi“, sagði pabbi
reiður. „Hvenær hefir faðir
verið sviftur forráðarjetti yfir
barni sínu? Á hann ekki að
sjá um uppeldi þess? Á hann
ekki að sjá fyrir öllum þörfum
þess? Mig minnir að lögin sjeu
þannig og hafi altaf verið um
allan heim. Hvað eiga þá þessi
læti að þýða?“
Mamma reyndi að svara.
„Jeg sagði aðeins, Daniel . . “
„Þú talaðir eins og fávísar
konur. Jeg býst við því að mað
ur geti farið með það, sem
hann á, eins og honum sýnist.
Er ekki svo? Ef jeg á þessa
telpu og segi að hún eigi að
fara eitthvað, þá fer hún“.
Og svo lamdi hann hnefan-
um bylmingshögg í borðið.
Þetta var í fyrsta sinni sem
hann hafði kallað mig sitt barn
og það hafði sjálfsagt áhrif á
mömmu. Hún sagði auðmjúk-
lega:
„Jæja, góði minn! Þú veist
áreiðanlega hvað Mary er fyr-
ir bestu, og ef ykkur hefur
komið saman um þetta þjer og
— og Bridget og sjera Dan
„Jeg segi það, og það er nóg.
Og farið þið svo að búa telp-
una út. Og vel á minst. Þið
skuluð eiga mig á fæti ef þið
truflið mig framvegis með
rifrildi út af engu“.
Mömmu var nóg boðið með
þessu, Hún ætlaði að segja eitt
hvað, en kom ekki upp einu
orði. Pabbi snerist á hæli og
þrammaði út svo að brakaði í
gólfinu í hverju spori. Og
Bridget frænka fór á eftir hon
um með lyklana hringlandi á
maganum.
Þegar þau voru farin fór
mamma að hágráta og grjet
lengi. Jeg faðmaði hana að
mjer og sjera Dan klappaði á
hendina á henni og gat ekki
tára bundist sjálfur.
Elsku mamma! Altaf hefir
mjer þótt innilega vænt um
hana og þó mest síðan jeg vissi
af eigin raun hvað hún hafði
orðið að líða. Hún er mjer
hjartfólgnust í minningunni um
þennan dag, þegar hún, þessi
engill, reis upp, í krafti hinnar
heilögu móðurástar, ekki að-
eins gegn Bridget frænku, held
ur gegn rangsleitni allra alda.
XI.
Mamma gafst upp. Daginn
eftir var hún önnum kafinn við
það að búa mig út í ferðalag-
ið. Saumastúlka úr þorpinu var
fengin til að sauma á mig. Og
frá Blackwater var pöntuð
handa mjer kápa, handskjól og
hattur með fjöður — alt úr í-
kornaskinni.
Barnshjartað er hvikult og
það væri rangt ef jeg segði það
að mjer hefði liðið illa á með-
an á þessum útbúnaði stóð.
Þvert á móti þótti mjer gam-
an að umstanginu og öllu því,
sem fyrir mjer var haft. Mjer
fannst þetta setja mig skör
hærra heldur en þær Betsy
fögru og Nessy, og þess vegna
gat jeg litið niður á þær með
meðaumkun.
Sjera Dan átti sinn þátt í
þessu, þótt hann gerði það ekki
af ásettu ráði. Hann var altaf
að tala um það, þegar við vor-
um tvö ein, að jeg ætti að vera
góð við alla, og þá sjerstaklega
við mömmu.
„Heldurðu að þjer þætti ekki
fyrir því ef þú hrygðir hana
mömmu þína?“ spurði hann.
Og þegar jeg sagði að jeg mundi
taka mjer það miklu nær en
svo, þá sagði hann:
„Þá verðirðu að vera hug-
rökk. Þú mátt ekki sýna á þjer
neinn kvíða og ekki gráta þeg-
ar skinaðarstundin kemur“.
Jeg sagði já við öllu og þótt-
ist vera mjög hugrökk og ó-
kvíðin. Jeg býst við því að hann
hafi gefið mömmu sömu heil-
ræði og jeg man að við gerðum
okkur upp kátínu, hlógum og
töluðum og sungum, þótt báð-
um væri allt annað í hug, henni
ekki síður en mjer.
Jeg komst að því eina nótt
skömmu áður en jeg fór. Þá
vaknaði jeg og heyrði að
mamma var að gráta og sagði
við sjálfa sig:
„Veslings barnið mitt! Hvað
á að verða um það?“
Alt gekk nú samt vel þangað
til burtfaradaginn. Það hafði
verið ákveðið að jeg færi með
skipi til Liverpool. Jeg vakn-
aði fyrir allar aldir og var kom
in á fætur þegiar birti. Jeg
hlakaði svo mikið til að jeg
dansaði um gólfið í náttkjóln-
um.
Jeg borðaði morgunverð með
mömmu. Og svo var jeg færð
í nýju fötin. Jeg var svo mont
in að jeg sneri mjer alla vega
fyrir framan spegil til þess að
skoða mig sem best. En mamma
talaði við mig og bað mig að
skrifa sjer eins oft og jeg gæti.
Hún kraup í bænastólnum og
skrfaði á blað fulla utanáskrift
sína handa mjer, svo það væri
víst að brjefin mín færi ekki
forgörðum.
Jeg leit á miðann og sá að
fyrsta línan: „Mrs. Daniel
O’Neill" var nærri útþvegin af
tárum, sem hrundu niður á
brjefið. Þá fjekk jeg kökk í
hálsinn. En svo mundi jeg hvað
sjera Dan hafði sagt mjer og
jeg herti upp hugann og sagði:
„Vertu ekki hrygg, mamma!
Þú mátt ekki sakna mín —
jeg kem heim í jólafríin.u“.
Rjett á eftir heyrðum við að
vagni var ekið heim að hús-
inu. Sjera Dan kom upp til
okkar. Hann var ferðbúinn og
með tösku þá, sem hann var
vanur að hafa þegar hann fór
að sakramenta sjúka. Hann
brosti vandræðalega og sagði
að nú væri alt tilbúið.
Mamma sneri sjer undan og
tók upp vasaklútinn sinn. Jeg
fór að kjökra líka. en þá leit
sjera Dan á mig, svo að jeg
stilti mig og sagði:
„Vertu sæl mamma. Jeg kem
heim á jólunum“.
Og svo ætlaði jeg að hlaupa
út. En þegar jeg kom fram í
dyrnar, kallaði mamma:
„Mary!“ Jeg sneri mjer við ■—
og enn sje jeg hana fyrir mjer
eins og þá, örvílnuð af sorg
og rjetti fram báðar hendurnar.
Jeg hljóp til hennar og
fleygði mjer í faðm hennar.
Hún þrýsti mjer að sjer, grjet
og sagði með sárum ekka:
„Mally væn! Ó, Mally mín
væn!“ Og jeg fann hjarta henn
ar slá við brjóst mjer og heyrði
ekkasogin, og þá var allri upp
gerðar hreysti lokið.
í sama bili kallaði pabbi upp
að jeg myndi líklega missa af
skipinu. Móðir mín þerraði þá
tárin af augum okkar beggja
og slepti mjer.
— Mjer þykir það leitt, en
það komast ekki fleiri fyrir í
lyftunni.
★
Það var verið að ræða um
það í Hollandi, að gefa konum
kosningarjett, en margir voru
á móti því. Einn ræðumaður,
sem var mikill andstæðingur
þess máls, sagði: Hollenska
konan hefur alls ekki tíma til
þess að fást við stjórnmál. Hún
er nú þegar allt of upptekin,
þar sem hún situr, stígur rokk-
in með öðrum fætinum, vaggar
vöggu barnsins með hinum fæt
inum. Hún notar hendurnar til
þess að prjóna sokka handa
manninum og í kjöltu hennar
liggur bók, sem hún er að lesa
í til þess að auka þekkingu
sína. Og hún situr á oststykkj
um til þess að þau fái rjett
lag. Hvernig á hún þá að fá
tíma til að fara að kjósa.
★
— Nei, sagði Benjamín, jeg
veit ekki hvort hún kærir sig
nokkuð um mig. Jeg sagði
henni að jeg skyldi ganga út
á enda veraldar fyrir hana,
og hún sagði, að það væri þá
best fyrir mig áð fara að leggja
af stað.
★
Við ljúgum án þess að roðna,
en þegar við förum að segja
sannleikann, stígur blóðið okk
ur til höfuðs.
★
Þau sátu þrjú í járnbraut-
arlestinni. Þegar nokkur tími
var liðinn reis annar ungi mað
urinn upp og sagði:
— Jeg heiti Jóhannes, en jeg
er enginn guðspjallamaður.
Hinn brosti og ságði: ■— Jeg
heiti Pjetur, en jeg er enginn
postuli. Að síðustu sagði stúlk
an: — Jeg heiti María, en jeg
...... ja, jeg veit eiginlega
ekki, hvað jeg á að segja.