Morgunblaðið - 07.09.1947, Blaðsíða 7

Morgunblaðið - 07.09.1947, Blaðsíða 7
Sunnudagur 7. sept. 1947 MORGUNBLAfllÐ 7 REYKJAVÍKURBRJEF ‘TÍT SumariS. SUMARIÐ, sem nú er að líða, óhagstætt, til lands og sjávar, hjer á Suðurlandi. •— Þegar menn hafa talað um, að töður væru svo hraktar, að þær væru bornar af túnunum sem afhrak, þá hafa margir álitið, að hjer væru ýkjur á ferðinni. Menn þurfa ekki að fara lengra en hjerna upp í Mos- follssveit, til þess að sjá töður í föngum eða görðum, sem eru orðnar að rekjum, áður en bær komast í hlöður, og vafasamt hvort þeim hlotnast sú upp- hefð að koma þangað nokkurn tíma. I Noregi sunnanverðum og í Danmörku hafa rigningarnar brugðist svo gersamlega á þessu sumri, að búist er við, að bændum í þeim löndum verði að fækka búpeningi sín- um að mun, af þeim orsökum. Fyrir Norðurlandi hefir Golf straumurinn verið svo sterkur, að hafstraumur sá, sem ber síldarátuna upp að ströndinni, hefir ekki komist þar að. Eða þannig orða fiskifræðingarnir það, og hafa vafalsust mikið til Síns máls. Næst þegar við á- kveðum að kaupa mikla viðbót við fiskveiðaflota okkar, eig- um við að hafa rannsóknaskip með á skránni yfir hin æski- legu skip. Og magna fiskifræð- ingana til þess að ráða gátur síldarinnar. Búsafurðir. BÆNDUR vilja eðlilega kom- ast hjá því að minka bústofn sinn þrátt fyrir óþurkana og hin hröktu hey, eins og stjett- arbræður þeirra í nágrannalönd unum þurfa að gera, vegna burkanna, sem þar hafa verið og kipptu úr öllum gróðri. Gert er ráð fyrir því, að bændum í óþurkasveitunum hjer verði sjeð fyrir, annað hvort inn- lendu eða erlendu kjarnfóðri. En manni skilst, að íijer muni þurfa nokkur athugun á mál- um. í fljótu bragði virðist verð- lag á landbúnaðarafurðum hjer vera tvöfalt til fjórfalt á við verðlag á sömu vörum í ná- grannalöndunum. Svo lítið útlit er fyrir, að þar verði íslenskar búsafurðir seldar, nema með nokkuð mikilli meðgjöf. Verður þá ekki nokkuð út- dráttarsamt, að framleiða mik- ið meira af búsafurðum, en það, sem nægir til venjulegrar neyslu innanlands7 Eða skyldi það nú á tímum geta staðist að eyða miklum . erler.dum gjald- eyri í • að framleiða landbúnað- arurðir, til þess að selja þær með tapi eða meðgöfum til út- landa? Þeir, sem hafa þessi mál með höndum hljóta að athuga þessa hlið, sem aðrar á afurðasölu- og dýrtíðarmálinu. Yfirlit. NÚ hefir Fjárhagsráð gefið út yfirlitsfekýrslu um gjaldeyr- ismálin eins og þau eru í þessu augnabliki þjóðarævinnar. Sú skýrsla kemur mönnum yfir- leitt ekki á óvart. Hún sannar það, sem menn raunar vissu fullvel áður, að sá tími er kom- inn, sem við þurfum að gæta alls sparna'ðar á öilum sviðum. Og framleiðslukostnaður þarf hjer að færast 1 samræmi við framleiðslukostnað annara þjóða. Takist að ná samkomulagi um það, og vinna þannig bug á hinni ógnandi dýrtið, höfum við Islendingar síst lakari skilyrði en aðrar þjóðir til þess að kom- ast vel af. Verði á hinn bóginn sundr- ungin ofaná, og okkur takist ekki að ráða niðuriögum dýr- tíðarinnar þá er ekki annað framundan en eymd og vesal- dómur. Ef menn vilja eyða ííma og kröftum til þess að kíta um það hverjum sje að kenna að eydd- ar eru að mestu innstæður þjóð arinnar, sem fyrir hendi voru í ófriðarlokin, þá er svo sem orð- ið laust. En þær umræður fyrir sig koma þjóðinni að engu gagni. Aðrir. Þegar talað er um eyðslu á erlendum innstæðum, þá getur engum dottið í hug, að hjer sje um sjerstakt íslenskt fyrirbrigði að ræða. Því sama sagan endur tekur sig jafnt hjá stórum þjóð- um sem smáum. Geta hinir lærðu hagfræðingar að sjálf- sögðu skýrt undirrót þeirra sam eiginlegu svipeinkenna á efna- hagsstarfsemi þjóðanna hjer í álfu á síðustu tímvm. Þegar Bretar fe?igu að láni hjá Bandaríkjunum 3,750 milj- ónir dollara til þess að rjetta við atvinnuvegi sína þá átti lán þetta að endast Bretum í 5 ár. En lánið eyddist upp á 13 mán- uðum. Og það sem ískyggilegra var, fyrir Breta, að atvinnulíf þeirra virðist lítinn bata hafa fengið eftir stuðning þenna. Norðmenn áttu yfir 500 milj. sterlingspunda í Bretlandi í ó- friðarlokin. Þeir hafa farið að með hinni mestu ráðdeild að því er öilum kemur saman um er til þekkja. En innstæðurnar í Bretlandi eru nú langt til eydd ar. Og allir muna hvernig kom- ið var fyrir Svíum í vor þegar þeir stungu alt í einu við fæti, cftir að hafa gengið á er- lendar innstæður sínar um 150 miljónir á mánuði hverjum um skeið. Þeir urðu, þessi stórefn- aða þjóð, að skella á ströngum innflutningshöftum hjá sjer og skömtun, strangari en hún hafði áður verið þar í landi. Og tók allur almenningur þeim ráð- stöfunum vel, vegna þess, að menn sáu, að hjer var um nauð- synlegar aðgerðir að ræða. Sparnaður Áka. ÞAÐ getur að vísu verið nokk ur skemtun í því, að heyra kommúnista prjedika jafnvel dag eftir dag, að þeir sjeu hin- ir mestu sparnaðarmenn með þjóð vorri. Og Áki Jakobsson fyrverandi atvinnumálaráð- herra sje sá maður, sem þar í sveit sje sparsamastur allra á fje þjóðarinnar. Á kommúnista vísu er alveg eðlilegt að Áki skuli vera tal- inn mestúr fjármálamaðurinn. Því hann hefir allra manna dyggilegast unnið . anda komm únista í fjármálum. Þ. e. að eyða og sóa fje eftir því sem hann hafði krafta til. Mönnum er í fersku minni byggingarkostnaður hans á síld arverksmiðjúnum.-Áka tókst að koma þeim kostnaði 30 miljón- 1 um fram úr áætlun. Laglega af sjer vikið svona í einum rykk. Verið er að undirbúa virkj- un á neðri fossunum í Soginu. Þar verður raforkan aukin um 28 þúsundir kílówaita. Með því tvöfaldast raforka sú sem til- tækileg .er fyrir Reykjavík og nágrenni, Suðurnes og undir- lendið austanfjalls. Talið er að þessi viðbótarvirkjun muni kosta 30—40 mihónir króna. Svo nærri lætur að Áki hafi komið fyrir aukreitis í síldar- verksmiðjurnar áiika -upphæð, og það á að kosta að fá sömu raforku framleidda og nú fæst bæði við Ljósafoss og Elliðaár. Ilrygð komm- únista. EINAR Olgeirsson ásakar Pjetur Magnússon fyrir það, að Pjetur skuli ekki hafa lagt á- .kveðna upph>A á mánuði af ríkisfje í eínskonar Viðlaga- sjóð. Einar virðist gleyma því, að sú ,,vanræk.sla“ Pjetúrs Magnússonar, sem hann kallar svo kann að hafa átt að nokkuð miklu leyti rót sína að rekja til þess, að hinn trúi eyðsluseggur fjármuna úr flokki kommúnista átti sæti í stjórn raeð Pjetri. Eitt er það hrygðarefni komm únista um þessar mundir, sem Þjóðviljinn getur ekki dulið, að tekist hafi að selia helminginn af freðfiskinum. Það hefði verið ólíkt álitlegra fyrir kommún- ista og frómar óskir þeirra um fjárhagsvandræði þjóðarinnar, ef öll 22 þúsund tonnin af freð- fiskinum hefðu verið óseld. En nú eru þó 11 þúsund tonnin seld með því síldarlýsi sem fjekkst uppúr hinni rýru vertíð. Þjóðviljinn kennir Bjarna Benediktssyni einkum um það, að þetta mikið skuli hafa selst af freðfiskinum. En bæði í samn inganefnd þeirri sem fór til Moskva og eins þeirri sem fór til London áttu komúnistar sína I fulltrúa. Og þeir gátu ekki kom ist hjá því, að taka skynsam- legan þátt í samningagerðinni. Þeir jafnvel áttu frumkvæðið að því, að tengd var saman freð fisks og lýsissalan. er varð til þess að 11 þúsund tonn af freð- fiskinum hafi nú komist í verð, sem er nálægt framleiðsluverð- inu er var á fiskinum. Komm- únistar eiga það altaf til, við og við, að hegða sjer einsog þeir vilji þ.júðfjelaginu vel. En slík framkoma þeirra er fyrst og fremst til þess- að villa á sjer heimildir og reyna að láta menn gleyma því að það er stefna þeirra og vilji að koma núverandi þjóðfjelagsskipun í kaldakol. Að vera eða vera ckki. Þegar þessi blákaldi sannleik ur er sagður um kommúnistana þá halda ýmsar einfaldar sálir að hjer sje verið að taka of djúpt í árinni. Kommúnistar muni, sem aðrir Islendingar, geta unnið af heilum hug fyrir þjóðfjelagið. En þessir trúgjörnu menn gæta- ekki að því, að hjer er aðeins bent á ótvíræða og marg yfirlýsta staðreynd. Kommúnist ar, jafnt hjer á landi, sem ann- arsstaðar, vilja, að það þjóð- “skipulag, sem hjer er, sem í öðr um vestrænum löndum, hrynji til grunna. Það er hægt og sjálfsagt og eðlilegt að finna að því við hvern mann sem er Islendingur að ætt, að hann sje kommúnisti. Og það er hægt fyrr eða síðar að koma hverjum einasta viti- bornum manni í skilning um, að það sje vansæmandi að fylgja svo fráleitri stefnu í stjórnmál- um sem kommúnismanum. En það er ekki hægt að ásaka nokkurn mann sem er komm- únisti á annað borð, fyrir það að hann vilji núverandi þjóð- skipulag feigt á íslandi og vilji koma íslenskri þjóð undir aust- rænt áhrifavald. Því ef komm- únistinn vill ekki slíkt, þá er hann ekki sannur kommúnisti. Og þá komum við að því, sem er alkunnugt, að margir þeirra manna sem á undanförnum ár- um hafa Ijeð kommúnistunum fylgi sitt, eru í anda og sann- leika ekki kommúnistar en fylgja flokki þessum af eintóm- um misskilningi, eða þekking- arleysi á starfi og stefnu flokks þessa. Komiminismi og hitt. DEILA hefir risið upp á milli Alþýðublaðsins og Þjóðviljans um það hvort staðgengill Krist- ins ritstjóra Andrjessonar við kommúnistablaðið, Magnús Kjartansson hafi verið nasisti fyrr á árum eður eigi. Það er að segja, Magnús sver og sárt við leggur að hann hafi aldrei verið nasisti. Og skiftir að vísu ekki miklu máli hvort svo hefir verið. Annað mál er það, að hver sá, sem af lífi og sál er kommún- isti, hann hlýtur líka að hafa haft sterka tilhneigingu til, að aðhyllast Nasismenn. Einsog best kom fram á árunum 1939— 1941. Skvldleiki þcssara tveggja stjórnmálastefna kemur með hverjum degi greinilegar í ljós. Hin upprunalegu stefnumið kommúnismans og nasismans voru að vísu á margan hátt ólík. En stjóriiarfar það sem báðir sækjast eftir, er hið sama, hið skefjalausa einræði. Og aðferð- irnar sem báðir nota eru mjög ‘líkar. Afnám borgaralegs frelsis er jafn fullkomið með báðum. Kommúnistar hafa ekki kyn- þáttaofsóknir á sinni stefnu- skrá. En þeir ofsækja þá sem eru á annari skoðun en þeir sjálfir, með sömu ofsalegri grimd eins og nasistarnir gerðu. Og hver skyldi munurinn vera á þeim, sem dýrka of- þeldi kommúnista og hinum sem skriðu á maganum fyrir veldi Hitlers? Stöku menn kunna að hafa verið hlyntir kommúnismanum, af því það voru þeirrá tegundar menn sem hjeldu uppi herstjórn að aust- anverðu í baráttunni gegn nas- ismanum. En dálæti, sem er af þeim uppruna hlýtur, að kulna | brátt út, þegar komið er á dag- inn áð báðir, kommúnistar og nasistar, nota sömu harð§tjórn- araðferðirnar, samskonar of- beldi. Eða skyldi mönnum ekki finnast vera nokkuð líkt á kom ið með þeim, sem húsbænd- urnir í Moskva hafa í þjónustu sinni út um lönd. til þess að berjast fyrir stjórnmálastefnu kommúnistanna, og áhrifavaldi hinna austrænu, einsog - þeim sendimönnum Hitlers, er hann hafði komið sjer upp víða um heim og fengu síðar samnefni eftir þeim Norðmanni er þar átti að taka við völdum fyrir tilverknað þýskra vopnasveita. Ofbcldið altaf samt við sig. LIÐIN eru rúm tvö ár síðan hin þýska ofbeldisstjórn var að velli lögð. í öllum þeim lönd- um, þar sem nasistar brutust til valda, urðu þeir og alt sem þeirra var, eins óvinsælt og hat- að, einsog framast er unt. Norðmenn og Danir geta í því éfni talað af reynslu. Eftir þessi .tvö svokölluðu friðarár í álf- unni, virðast ýmsir menn hafa gleymt því, að hin nýaístaðna styrjöld var háð, til þess að berja niður ofbeldisstjórn, sem náð hafði undir sig allmörgum þjóðum. Svo lík er harðstjórn og of- beldi kommúnista og nasista, að engum getur blandast hugur um, að kommúnista harðstjúrn irnar eru og verða ávalt og al- staðar jafn óvinsælar, einsog stjórnir nasistanna. Hvert of- beldisverk sem kommúnistar fremja, úhvaða landi sem er, verður nagli í líkkistu harð- stjórnarinnar. Gerváil héimur þráir frelsi. Flversu hart sem þjóðir. eru leiknar af kúgur- um sínum, géta engir harðstjór- ar nokkru sinni kæft von og vilja manna til frelsis. Því það væri sama sem að stöðva alla eðlilegá framrás lífsins. Slíkt er hverjum harðstjóra, öllum mannlegym mætti ofraun. Kommúnistar, áhangerídur og fylgismenn, aðdáendúr og já- bræður harðstjórans, sem rænir einstaklinga og^þjóðir frelsi sínu er.u hvarvetna um heirrí, full- trúar hins svarta afturhalds, þeir halda, að ha;gt sje roeð síngirni, falsi og ofstæki að stöðva framrás þeirrar þróun- ar er lífið sjálft blæs öllum frelsisunnandi mönnum í brjóst. Það afturhald á fyrr eða síðar eftir að hrynja í duft, einsog hvert það myrkravald, sem er fjandsamlegt hinu gróandi lífi á jörðinni. MaHa fær fuHveMi La Valetta í gær. MALTA, eyvirkið í Miðjarðar hafi, hefur fengið fullveldi á nýjan leik. Maita var sjálfstæð á árunum 1925 til 1943, en þá tók breski herinn við völdum á eyjunni meðan loftárásirnar voru sem harðastar. Eyjan er fullvöld að öllu leyti nema landvarnamál, sem Bretar munu fara með. — Reuter.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.