Morgunblaðið - 05.10.1947, Page 7

Sunnudagur 5. oit. 1947
MORGUISBL AÐIÐ
7
REYKJAVÍKURBRJEF ‘TT
Þingið.
ALÞINGI það, er settist á
rökstóla þ. 1. okt., hefir enn
ekki meira en svo- tekið til
starfa. Mikil verkefni liggja
fyrir þessu þingi, sem kunnugt
er. Þjóðin ætlast til þess, að
þingið ráði fram úr erfiðleik-
um atvinnuveganna, svo við-
unandi verði, og almenningi
verði trygð atvinna.
Ríkisstjórnin heíir ekki lagt
fram neinar tillögur í þessu
vandamáli enn. Er þess varla
að vænta, því tillögur þær, sem
til greina koma, verður að sjálf
sögðu að semja í samráði við
þingflokkana. En almenningur
í landinu ætlast til þess, að ríkis
stjórnin hafi um það forystu,
að þeir þingflokkar, sem vilja
að ráðið verði fram úr vandan-
um, komi sjer saman um hvaða
leiðir eigi að fara.
Aflabrögð.
FYRIR nokkru síðan fengu
íslenskir útgerðarmenn fregnir
um það að hinir verðminni
fisktegundir myndu seljast í
Englandi með öðrum ísfiski, svo
sem upsi og karfi og það þó
mikið bærist til landsins af þess
háttar fiski. — Síðan hefur
geng'ið fljótt fyrir togurum að
afla í sig fyrir breska markað-
inn. Eru nú flestir togaranna í
Englandsferð.
Fiskþurð hefir veríð um hríð
á enska markaðnum, m. a.
vegna þess hve lítið hefir afl-
ast við Bjarnarey og þar um
slóðir.
íslensku togararnir eru nú
32 talsins. Af þeim eru 10 ný-
byggingartogarar, en 3 eru ný-
legir, keyptir frá Englandi, og
smíðaðir árið 1936.
Síldarafli hjer í Flóanum hef
ír verið mjög lítill, svo til vand
ræða horfir með beitu. Munu
ekki vera komnar nema um 20
þúsund tunnur á land af beitu-
síld. En 60 þúsund tunnur voru
notaðar hjer í beitu í fyrra. Þeir
sem hafa gert báta út á síld-
veiðar, eiga erfitt með að halda
bátunum úti í aflaleysi öllu
lengur. En leggist síldveiðitil-
raunir niður, er hætt við, að
enginn verði þess var, þó síld-
argangan glæðist þegar kemur
fram á haustið.
Fjárskiptin í haust.
NU í haust er byrjað fyrir
alvöru að úrýma sauðfje á hinu
sýkta svæði landsins. Varnar-
girðing hefir undanfarin ár leg-
íð yfir Vestfjarðakjálkann sunn
anverðan, frá Steingrímsfirði í
Berufjörð á Barðaströnd. En
svæðið á Vestfjörðum norðan
þeirrar girðingar, er talið ósýkt
með öllu.
í sláturtíð þeirri, sem nú
stendur yfir, verður öllu sauð-
fje útrýmt, sem verið hefir í
næstu 16 hreppum frá girðingu
þessari. En ný girðing hefir ver
ið sett upp um Dalasýslu sunn-
anverða austur Laxárdalsheiði
og austur á Aðalbólsheiði í Mið
firði og þaðan norður eftir aust
urmörkum Torfastaðahreppa út
í Miðfjörð við Stóra Ós.
Keypt hefir verið fje af Vest-
fjörðum í staðinn fyrír það sem
skorið hefir verið niður á þessu
útrýmingarsvæði, alls um 15
þúsund fjár. En á þessu svæði
var í fyrra 27 þúsund fjár full-
orðið og veturgamalt. Bændur
sem búa á útrýmingarsvæðinu
fá . úr ríkissjóði samkvæmt
gildandi lögum sem svarar
hálfu lambsverði fyrir hverja
fullorðna kind og veturgamla
sem skorin er, þegar fjárskipt-
in eru gerð. Er það greitt árið
eftir að niðurskurður fór fram.
Talað er um að næsta haust
verði fjárskifti gerð á svæð-
inu frá Miðfirði til Hjeraðs-
vátna. Bændur miili Blöndu og
Hjeraðsvatna gerðu með sjer
samtök í sumar, til þess að
gangast fyrir niðurskurði til út-
rýmingar f járpestunum. — En
nefnd sauðfjárveikivarna og
ríkisstjórn vildu ekki fallast á
að sú útrýming færi fram að
þessu sinni.
Mikið er í húfi fyrir land-
búnaðinn, einkum í sauðfjár-
ræktarsveitum, að sú mikla
og kostnaðarsama útrýming,
sem nú er hafin, komi að til-
ætluðum notum.
Skömtunin.
SKÖMTUN sú, sem gekk í
gildi um síðustu mánaðamót
á kornvöru, kaffi og sykri,
vefnaðarvöru, hreinlætisvöru
og búsáhöldum svo og mjólkur
og bensínskömtun hefir að sjálf
sögðu vakið mikið umtal.
Svo iítið höfum við íslend-
ingar haft af skömtunum að
segja á undanförnum árum
skorts og erfiðleika, að mönn-
um finnst ekki mikið til um
þó grípa þurfi að einhverju
leyti til slíkra ráostafana hjer.
Að sjálfsögðu hafa nú í upp-
hafi komið fram nokkrir gallar
á því skömtunarlagi, sem efnt
hefir verið til, á meðan reynsla
er ófengin um það, hvernig
skömmtuninni verður best hag-
að. Agnúarnir verða að sjálf-
sögðu lagaðir, þar sem því verð-
ur við komið, án þesss að
skerða aðaltilgang skömtunar-
innar.
Bílstjórar hjer í Reykjavík
hafa t. d. látið í ljósi þá skoðun
sína, að skamtur sá flf bensíni
sem þeim er ætlaður, sje svo
lítill að stórlega dragi úr eðli-
legum tekjum þeirra, ef strang-
lega er framfylgt skömtunar-
reglunum. En að sjálfsögðu
vakir það ekki fyrir þeim sem
veita skömmtuninni forstöðu,
eða hafa samið reglur henn-
ar, að leggja stein í götu manna
við atvinnu þeirra. En þegar
lagt er út á sparnaðarbrautina
af nauðsyn, þá verður að kosta
kapps um, að þær ráðstafanir
sem gerðar eru, miði að því að
losna við þau útgjöld sem
ónauðsynleg eru, án þess að
gera nokkrum manni óþægindi
að óþörfu.
Skamtu r.
Kornskammturinn er nú nokk
uð knappari en hann var, þegar
skammtaðar voru korn- og
brauðvörur á árunum. En þörfin
fyrir korn og brauð er talsvert
mismunandi, eftir því hvort um
er að ræða menn sem stunda
erfiðisvinnu eða ekki, og eftir
því hve mikið heimihn hafa af
kartöflum. Erfiðast verður fyrir
fólk í hinum kartöflu litlu sveit
um, að komast af með korn-
vöruskammtinn. Bót er það þó í
máli, að fólk hefur fengið mjöl
í slátur umfram skömmtun.
Kaffiskammturinn er talsvert
minni nú, en hann var hjer á
árunum. Verður erfiðast fyrir
gamalt fólk að komast af með
hann. Væri óskandi að fljotlega
rættist svo úr, að hægt væri að
úthluta gamla fólkinu auknum
kaffiskammti:
En allt fer eftir því, hvernig
tekst að tryggja framtíð atvinnu
veganna, og gjaldeyrisöflun
þjóðarinnar.
Vonska kommúnistanna.
MJÖG hefir það verið ánægju
legt að r.já, hvernig kommún-
istar hafa tekið skömtunarráð-
stöfununum Iiafa þeir barist um
á hæl og hnakka, í blaði sínu,
og heimtað að horfið yrði tafar-
laust frá allri skömtun. Er sú
niðurstaða þeirra í hinu fylsta
samræmi við stefnu þeirra, að
gera íslensku þjóofjelagi alla þá
bölvun, sem þeir geta.
í þetta sinn gera þeir sjer von
ir um, að þeir gatí spilt þeim
’ þegnskap sem nauðsynlegt er
að haldist utanum skömtunina,
svo hún komi að fullum notum.
En skemdarstarfsemi komm-
únista verður þeim hjer, sem
annarstaðar sjálfum til skamm-
ar, en almenningi til viðvörun-
ar að láta kommúnista í engu
hafa áhrif á gerðir sínár.
Skringilegar mótbárur.
STUNDUM mótmæla komm-
úmstar skömtunirmi harðlega,
vegna þess að hún gpti orðið
til þess, að einhverjar vörur
verði seldar á „svörtum mark-
aði“, isem kallað er. Telja þeir
að hættan af þessháttar verslun
sje svo mikil, að betra sje að
hafa engar hömlur þær sem af
skömtuninni leiðir.
Næsta dag eða jafnvel í sama
blaði Þjóðviljans er því haldið
fram, að ekki megi skamta
neina vöru, vegna þess að ekki
sje trygging fyrir því, að al-
menningur fái hinn tilskilda
skamt varanna. Eftir því ætti
skömtunin að vera til þess að
meira eyddist af vörunum þeg-
ar þær eru skamtaðar en ef þær
væru óskamtaðarf!)
Þar sem þjóðir hafa lifað við
knappan kost í mörg ár, myndu
kenningar kommúnista viðvíkj
andi skömtun koma almenningi
einkennilega fyrir sjónir.
„Alþingi ályktar".
Þingið var ekki fyrr komið
saman, en Einar Olgeirsson
lagði fram tillögu til þingsálykt
unar um það, að ríkisstjórnin
ætti að gefa þinginu skýrsiu um
„þátttöku sína“ í ráðstefnu 16
Evrópuþjóða í París. —- Er í
greinargerð fyrir tillögunni tal-
að um það, eins og einhvern
voða, sem þjóðin hafi verið leidd
út í, með því að fulltrúi frá ís-
landi sat Parísarfundinn, er
ræddi um framtíð Evrópuríkja.
Sýnilegt er að tillögumaður
er mjög úr jafnvægi, rjett eins
og hann hafi ekki náð sjer enn
eftir hinar daufu undirtektir,
sem hann og flokksbræður hans
fengu á fundum þeim, sem þeir
hafa verið að halda undanfarið
víðsvegar um landið. Eftir rost-
anum í tiilögunni að dæma,
virðist Einar og flokksbræður
hans vera stórlega móðgaðir yf-
ir því, að íslenska ríkisstjórnin
skuli ekki hafa spurt húsbænd-
ur kommúnista að því, hvort
Islendingum leyfðist að senda
fulltrúa á ráðstefnu þessa. Því,
eins og menn muna, fengu eng-
ir, sem lent hafa austan við
„Járntjaldiu" að sýna samúð
sína með endurreisnarstarfi
Evrópuþjóða, með því að taka
þátt í Parísarráðstefnunni. Svo
friðlausir eru kommúnistar eft-
ir því að íslenska þjóðin komist
í sömu aðstöðu, og hinar kúg-
uðu þjóðir í austanverðri Evr-
ópu, að þeir geta ekki stillt sig
um að láta í ljósi harm sinn í
•þessu efni, í hvert sinn sem þeir
geta fundið tilefni til þess.
Lántaka.
Hinn taugaæsti kommún-
ista forsprakki, sem tillöguna
flytur, þykist vera á gióðum
um það, að ríkisstjórnin hafi
pantað dollaralán á Parísarráð-
stefnunni. Því þjóðin sje nú í
bráðri hættu, og verði þmgið
að taka í taumana til þess að
afstýra hættunni (!).
Einar Olgeirsson, sem og flokks
bræður hans, vita vel, að ekki
mun standa á skýrslu frá ríkis-
stjórninni, um þátttöku í þess-
um Parísarfundi. Þeir vita að
fulltrúi, sem hjeðan fór þangað,
er nýkominn heim og að hann
hefur engin leyndarmál í poka
horninu. Þeir vita að ekkert lán
hefur verið tekið og aldrei kom-
ið til orða neitt slíkt, að allt
skraf kommúnistanna um það
efni er tilbúningur og uppspuni.
En þeir vita líka sem er, að
hjer á landi er aðeins einn flokk
ur, sem stefnir að því marki, og
rær að því öllum árum, að koma
fjárhag íslensku þjóðarinnar í
svo mikið kaldakol, að lántökur
verði fyrr eða seinna nauðsyn-
legar, með öllu því sem af þeim
kann að leiða.
Vitandi vits gala kommúnist-
ar um markaði fyrir íslenskar
afurðir, sem ekki eru til, Hafa
þeir í þessu einasta tílfelli vog-
að sjer að vera á annari skoðun
en húsbændur þeirra í hinni
austrænu Paradís, sem bentu á-
þreifanlega á að íslenskar af-
urðir væru nú of dýrar í fram-
leiðslu til þess að hagsýnir við-
skiptamenn vildu kaupa þær.
Svo æðisgenginn er ósanmnda-
vaðall kommúnista um afurða-
sölumálin að þeir taka ekki
einu sinni sönsun við aðvaranir
húsbændanna.
\
Endá vita kommunistar sem
er, að með þeim framleiðslu-
tækjum, sem þjóðin hefur nú
eignast, eða er að eignast, er
engir von til þess, að kommún-
istar geti framfylgt stefnu
sinni og eyðilagt efnahagslegt
sjálfstæði íslendinga, nema með
því eina móti að afurðirnar
verði gerðar svo dýrar að þær
seljist ekki.
Alt starf, alt brauk og braml,
öll hugsun, og allur starfsþrótt-
ur kommúnista hjer, miðar að
þessu marki. En af því að þjóð-
in er farin að þekkja þá, mis-
tekst þeim, að koma þessu
þokkalega áformi sínu í fram-
kvæmd.
Frakklands fiskurirn og
tvennSkonar sannleikrar.
Fyrir nokkrum dögum skýrði
Þjóðviljinn svo frá, að í sumar
hefði ríkisstjórnin neitað Sölu-
sambandi hraðfrystihú sanna að
selja 5,000 smálestir af íisid i il
Frakklands, fyrir gott verð. - -
Eyddi Þjóöviljinn töluvert miklu
máli, til þess að útskýra þetia
„vítaverða framíerði" ríkis- -
stjórnarinnar.
Síðan hefur forstjóri Sölumið
stöðvarinnar Magnús Z. Sigurðs
son, gefið út um það opinbera
yfirlýsingu, að bjer hafi Þjóð-
viljinn snúið sannleikanum við.
Að Sölumiðstöðin hafi ferigið
leyfið til sölunnar frá hinum
íslensku stjórnarvöldum, en sal-
an hafi strandað á neitun
íranskra stjórnarvalda um inn-
flutningsleyfi.
Fyrir íslenskan almenning er
þetta mál þannig úr sögunni.
Þjóðviljinn er, þá sem svo oft
endranær, uppvís að þvi, að
hafa snúið sannleikanum við og
borið fram hrein öfugmæti
málstað sínum til stundarstuön-
ings.
En hugsum okkur þegar
svipuð „frásagnarlist’1 er iðkuð
í þeim löndum, þar sem komrn-
únistar ráða því hvað prentað
er, þar sem það eru lög í landi,
að menn megi ekki hafa riema
eina og sömu skoðun, þ.e. skoð-
un kommúnista.
Þar myndi það vera ólöglegt
að hafa aðra skoðun á fisksöl-
unni til Frakklands en þá sera
kommúnista blaðið skýrir frá.
Alveg án tillits til þess hvað
satt er. Þar myndi hinn loglegi
sannleikur vera öfugmæli sera
Þjóðviljinn flytur.
Slíkt andrúmsloft sem komm-
únistar hafa í ríkjum sínum rr
vissulega ósamboðið iivern sið-
aðri þjóð.
Hagkvæm kaup og
verslunarfrelsi.
ÞEGAR ríkisvaldið setur
strangar skorður við innkaup-
um manna á vissum vörum og
kaupaleyfi hvers þjóðfjelagr;-
borgara er :niðað við ákveðnar
fjórupphæðir, verður vitaskuld
að sjá til þc.'s, að nær takmörk-
uðu vörur,- sem hver einstakl-
inguj raá kaupa, sieu falar fyr-
ir sem allra hagkvæmast verð.
Auk þess sem hagkvæm Isaup
innllutningsvörunnar, eru þeim
mun nauðsynlegri, sem gjald-
eyririnn er minni til kaup-
anna.
Þegar núverandi st.jórnar-
flokkar gerðu með sjer samn-
ing um samvinnu i ríkisstjórn,
voru eftirfarandi akvæði sett í
samning þann: Að reynt verði,
eftir því sem frekast er unt,
að láta þá sitja fyrir innflutn-
ingsleyfum, sem best og hag-
kvæmust innkaup gera og sýni
fram á, að þeir seiji vörur sín-
ar ódýrast i landinu. Skal þetta
gilda jafnt um kaupmanna-
verslanir og samvinnuverslan-
ir.
Framsóknarmenn í Fjárhags-
ráði telja, að þessu ákvæði
stjórnarsamningsins, sem síðar
var sett í lög, verði fullnægt
með því móti, að verslanir eigi
að geta fengið innflutningsley.fi
íFramhald á bls. 8).