Morgunblaðið - 04.11.1947, Qupperneq 7

Morgunblaðið - 04.11.1947, Qupperneq 7
'Þriðjudagur 4. nóv. 1947 MORGUNBLAÐIÐ 7 * UivegsiKienn iæði I alvarlega óstond © IS- ekki sunkeppni „VerSur eðlileg þrcun hindruð!" ! LANDSSAMBAND íslenskra út- vegsmanna hefur kallað saman fulltrúaráð sitt, til þess að ræða hið alvarlega ástand, sem nú blasir við sjávarútveginum. Fulltrúaráðsfundur Landssam bandsíns settist á rökstóla í gær, (mánudag) og setti formaður sambandsins, Sverrir Júríusson, fundinn. Ræða formanns L. í. U. Lagði hann fyrir fundinn greinargerð og ályktun stjórnar Landssambandsins, og skýrði fundarmönnum frá því að stjórn Landssambandsins liti þinnig á, að fundur þessi yrði nú fyrst og fremst að taka til meðferðar og ályktunar hin veigamestu atriði, er vörðuðu afkomu útvegsins, en það er hin mikla dýrtíð og verð- bólga í landinu annarsvegar, en hinsvegar afleiðingarnar af und- anförnum 3 aflaleysisárum á síldveiðum. — Benti formaður Landssambandsins glögglega á það í skýrslu sinni, að á undan- förnum árum hefðu samtök út- vegsmanna bent á, hversu mjög alvarlega þrengdi jafnt og þjett að útvegsmálum landsmanna og hvaða áhrif hin sivaxandi dýrtíð hefði á afkomu fiskiskipaflotá íslendinga. í lok ræðu sinnar lagði hann áherslu á það, að lausn þessara mála þyldi nú alls enga bið lengur, þar sem mikill hluti fiskiskfpaflota landsmanna lægi nú í höfn skuldum vafinn og væri fyrirsjáanlegt, ef nokk- ur bið eða töf yrði á því, að heilbrigður starfsgrundvöllur yrði skapaður fyrir framleiðslu- tækin til sjávarins, að þá mundi ekki einungis útgerðin stöðvast af sjálfu sjer, þeldur þjóðin öll bíða óbætanlegt og varanlegt fjárhagslegt tjón. Síðan lagði hann fram greinargerð stjórnar Landssambandsins til Fulltrúa- ráðsfundarins og ályktanir, og fylgdi þeim úr hlaði með ítarleg- tim skýringum. Síðan var gengið til fundar- starfa. Var Ólafur B. Björnsson á Akranesi kosinn fundarstjóri fundarins, en varafundarstjóri Kristján Karlsson, útgerðarmað- ur, Reykjavík. Fundarritarar voru kosnir framkvæmdastjórar Landssambandsins Jakob Haf- stein og Stefán Wathne. Nefndakosningar Síðan var gengið til nefnda- kosninga' og voru kjörnar þrjár nefndir. 1 kjörbrjefanefnd voru kosnir þeir: Jakob Hafstein, framkvæmdastjóri, Sig. Ágústs- son, útgerðarmaður, Stykkish., Guðmúndur Pjetursson, Siglu- firði og Halldór Þorsteinsson, útgerðarmaður, Garði. í afurða- sölu- og dýrtíðarnefnd voru þess ir kjörnir: Ólafur Jónsson, Sand gerði, Loftur Ejarnason, útgcrð- armaður, Hafnarfirði, Sigurður Ágústsson, útgerðarm., Stykkis- hólmi, Jónas Jónsson, útgerðar- rriaður, Vestmannaeyjum, Guð- finnur Einarsáon, útgerðarmað- ur, Bolungavík, Karvel Ögmunds son, útgerðarmaður, Keflavík og Jón Árnason, útgerðarmaður Akranesi. -— í allsherjarnefnd: Sverrir Júlíusson, form. Lands- sambandsins, Hafsteinn Berg- þórsson, útgerðarmaður, Reykja vík, Finnbogi Guðmundsson, út- gerðarmaður, Gerðum, Friðrik Guðjónsson, útgerðarm., Siglu- firði, Þórður Ólafsson, útgerðar- maður, Reykjavík, Gísli Krist- jánsson, útgerðarmaður, Akur- eyri og. Tómas Guðjónsson, út- gerðarmaður, Vestmannaeyjum. Erindi Finns Jónssonar Að þessum störfum loknum var gefið fundarhlje til kl. 5. — Þegar fundur hófst að nýju, flutti Finnur Jónsson, alþm. Is- firðinga, ítarlegt og fróðlegt er- indi um dýrtíðarmálin og gjald- eyrisástandið. Rakti hann í erindi sínu hversu mjög alvarléga horfði í gjald- eyrismálum þjóðarinnar og þetta ástand gæti haft fyrir þjóð ina í framtíðinni. Síðan vjek hann að dýrtíðar- málunum og hvernig hin gífur- lega og sívaxandi verðbólga væri að sliga aðalatvinnuveg þjóðar- innar, sjávarútveginn. Berrii hann á það, að þetta væri því hörmulegra sem þjóðin hefði aldrei fyr frá landnámstíð verið betur búin til bjargálna og framtaks en nú, með því á síð- ustu árum ao eignast hin ágæt- ustu framleiðslutæki með stór- auknum nýjum skipastóli og bættum vinnsluskilyrðum á sjáv araíurðum í landi með nýjum og fullkomnum frystihúsum og verksmiðjum. Loks vjek hann að markaðs- málunum og hversu þýoingar- mikið væri að leita nýrra rnark- aða og treyrsta enn betur við- skiptasamböndin við gömlu markaðslöndin. En sjálfir yrðum við að lag- færa höfuðmeinsemdina, sem væri fólgin í verðbólgunni inn- anlands og stefna að því að út- gerðarkostnaour og yíirleitt all- ur tiikostnaður stæði í sæmilega rjettu hlutfalli við afurðasölu- verðið á erlendum markaði. — Fundurinn heldur áfram í dag (þriðjudag), í fundarsal Lands- sambandsins og hefst kl. 2 e. h. rneð ræðu sjávarútvegsmálaráð- herra Jóhanns Þ. Jósefssonar. I Nokkra l Hás@ta 1 vana síldveiðum vantar á i m.b. Heimaklett. — Uppl. | um borð í bátnurn við í verbúðabryggju. IVIVItllVlllltlltllltllÍIIIIRtlltillMIII ttvrrrrvll IIIIIIIII Vll III ífamÉÍionm I Bankastræti 7. Sími 7324. 1 er miðstöð bifreiðakaupa. 1111111111111111111111111111111111111111111111111111ii 1111111111111111 íminn ótt standist UNDANFARIÐ hefir tæp- lega komið út nokkurt tölublað af Tímanum þannig, að þar sje ekki að finna naglalegar árásir á verslunarstjettina, rangfærsl- ur á því, sem ritað hefir verið í Morgunblaðið um viðskipta- mál og annað svipað góðgæti. Alt er þetta borið fram með talsverðum þjósti. Tíminn virð- ist tala eins og sá sem valdið hefir. En þótt á blaðinu standi að útgefandi sje Framsóknar- flokkurinn skal það stórlega dregið í efa, að ráðamenn flokks ins í heild sjeu ánægðir með skrif blaðsins um verslunarmál og raunar fleiri mál, sem þetta blað lætur til sín taka. Gott sýnishorn um skrif Tím- ans í sambandi við verslunar- málin er grein Halldórs Kristj- ánssonar frá Kirkjubóli í blað- inu s. 1. miðvikudag, sem nefn- ist: „Verður eðlileg þróun hindr uð“. Greinin er um verslunar- mál og er meginefni hennar að nú sjeu gerðar tilraunir til að hindra eðlilega þróun kaupfjel- aganna. H. K. telur að kaup- fjelögin sjeu orðin svo vinsæl í landinu að allur alm. vilji nú versla við þau en „heildsal- arnir“ og • „heildsalablöðin11 berjist á móti því að kaupfjelög in geti skift við almenning eins og óskað sje eftir. Þetta er auð- vitað ekkert annað en sami söngurinn, sem kveðið hefir við í dálkum Tímans undanfarna mánuði. En það er þó ekki ó- fróðlegt að H. K. talar um „eSlilega þróun“ kaupfjelag- anna. Ef litið er á islenska versl unarsögu má segja að íslensk innflutningsverslun hafi þróast við sæmilegt viðskiptafrelsi þar til höftin voru sett á 1931 að undanteknum þeim hömlum, sem lagðar voru á í styrjöld- inni 1914—1918. Innlend heild- verslun á sjer skamman aldur svo ekki þarf að horfa langt aftur. í áliti millibinganefndar í innflutnings og gjaldeyrismál- um, sem star’faði 1940. er talið að samvinnufjelögin hafi ann- ast 10—12(0 af öllum innflutn- ingi, þegar höftin skullu á 1931. Sú saga er vel kunn að á hafta- tímupum, er komu þar á eftir, jókst hlutdeild samvinnufjelaga í innflutningi mjög' en það var vegna þess að verulegum hluta af því takmarkaða vörumagni, sem landsmenn höfðu ráð á að kaupa var veitt til samvinnu- verslana en skiftingu innflutn- ingsins rjeðu pólitískir fulltrú- ar kaupfjelaganna. Reynslan hafði sýnt, að þegar verslun var frjáls hafði kaupmanna- verslunin verulega burði yfir samvinnufjelögin. Ekkert kaup fjelag hafði getað þrifist í Reykjavík og höfðu þó ýmsar tilraunir verið gerðar. Stjórn- málamönnum samvinnufjelag- anna var það kærkomið tæki- færi að geta notað höftin kaup- fjelögunum til styrktar og gerðu [ þa,ð út í æsar á kostnað annara. [ En þessi vöxtur kaupfjelag- \ anna var ekki cðlileg þróun j heldur óeðlileg. Hjer var ekki jj um að ræða vöxt vegna sigurs á rjettilega hösluðum velli í venjulegri, heilbrjgðri sam- keppni. Verslun samvinnufjel- aganna jókst á krepputímunum vegna valdboða stjórnmála- manna, sem neyttu valds síns á þann hátt, sem óþekt var áð- ur hjer á landi. Nú er skollin á ný” gjaldeyris- kreppa. Nú hefir komið til orðæ að tryggja kaupfjelögunum for- rjettindaaðstöðu á komandi tímabili vöruskorts og gjald- eyrisvandræða svo þau geti þróast ,,eðlilega“ á sama tíma, sem aðrir sætta sig við skertan hlut á óeðlilegum tímum. H. K. ætti að vita og veit að sagan um það hvernig gjald- eyrishöftin voru framkvæmd á árunum frá 1931 og fram á styrjaldartímann er Ijót saga. H. K. segist vera „mikill ]ýð- ræðismaður“. Ef svo er ætti hann að vita að í engu siðuðu lýðræðislandi eiga sjer stað jafn siðlausar árásir á tilteknar stjettir manna, eins og tíðkast í blaði eins og Tímanum, sem mun vilja kenna sig við lýðræði. Ef H. K. sjer þetta ekki eða veit, þá æ.ttu forystumenn blaðsins að skynja þetta og taka í taumana. Skrif Tímans eins og þau hafa verið undanfarið, dag eftir dag, eru á bá lund að þau sþilla einungis fyrir samvinnufjelögunum. Qg þau gera meira. Þau spilla fyrir því átaki, sem gera þarf gegn dýr- tíðinni. Allar æsingar til stjetta haturs, lognar ásakanir um svik og pretti, eins og Tíminn hefir borið upp á verslunarstjettina og kemur fram í grein H. K. eru ekki til þess fallnar að sam- eina stjettirnar til átaka gegn vágesti dýrtíðarinnar. Með þessu er ekki sagt cð Tímanum sje ekki frjálst að gagnrýna viðskiftalíf þjóðarinnar og gera tillögur um þau tfni. Hjer er aðeins bent á að skarnkast og lævislegar dylgjur eða órök- studd brigsl eru ekki til þrifn- aðar. H. K. endar Timagrein sína með því að vitna til Jóns Sig- yirðssonar. Það er ósmekklegt, svo ekki sje meira sagt að leggja nafn Jóns Sigurðssonar við óþokkaleg ummæli og æs- ingaskrif, en slíkt hraut aldrei úr penna Jóns forseta. Tíminn varð einna fyrst allra blaða til að innleiða stjettabar- áttu í hið smágerða og van- þroska stjórnmálalíf Islendinga. Blaðið sló þegar fyrir 30 árum á þær sömu nótur, sem það slær nú. En í dag eru það aðrir menn sem slá, menn eins og H. K. En öllum, sem hafa hag lands manna allra fyrir augum en ekki hagsmuni einstakra stjetta eða flokka ætti að vera Ijóst að vandamál viðskiftalífs okk- ar verða ekki leyst með grein- um í stíl Tímans eða öðrum svip uðum áróðri. Það er ekki vafi á að þeir tveir aðilar, sem mest megnis standa að innflutningi til landsins, geta samið friðsam lega um ágreiningsefni sín á milli án íhlutunar stjórnmála- mannanna og á þann hátt að báðum væri fyrir bestu og öll- um landsmönnum um leið. — Þessir aðilar hafa komið sjer saman um ýms atriði viðskifta- legs eðlis, á liðnum árum og æsingagreinar Tímans ættu ekki að vera í vegi fyrir að slíkt geti ekki einnig átt sjer stað í framtíðinni, ef tilefni gefst til. Eins og viðskiftamálaráðh. gat rjettilega um í útvarpser- indi sínu um viðskiftamálin, á dögunum, er með 12. gr. lag- anna um fjáx-hagsráð farið inn á nýjar braufir í sliiftingu inn- flutningsins, þar sem nú á ekki að miða vörumagn hverrar inn flutningsverslunar við fyrri ára innflutning' eða höfðatölu við- skiftamanna, eins og tíðkast hefur, heldur sje þeim veitt leyfi fyrst og fremst, sem gera hagkvæmust innkaup að verði og gæðum. Tímanum er illa við þessa nýju braut, sem vjðskifta málaráðherrann nefnir svo, en það bendir ekki til að blaðið hafi trú á að samvinnufjelögin standi sjerstaklega vel að vígi við þau próf, sem fram kunna að fara á verði og vörugæðum. Tíminn vill því reyna að finna aðra leið, sem véra megi að tryggi kaupfjelögum betur að þau fái stóraukinn innflutning, án allra prófrauna um verð og gæði. Þetta vantraust blaðsins á getu kaupfjelaganna.og grein ar blaðsins, eins og þær eru rit aðar, gera samvinnufjelögun- um aðeins ógagn og væri rjett af forustumönnum Frámsóknar flokksins að taka til athugunar hvort flokksblaðið gæti ekki tekið upp þarfari iðju. Þrír kongar í brúð- kaopi Elizabeiar London í gær, TUTTUGU OG ÁTTA manns af konunglegum ættum í Evrópu hefur verið boðið í brúðkaup þeirra Elizabethar prinsessu og Mountbattens sjóliðsforingja, sem fram á að fara í þessum mánuði. Þar á meðal eru þrír kóngar, Noregskonungur, Dana- konungur og Rúmenakonungur og ennfremur Pjetur fyrverandi konungur Júgóslava. — Reuter. Þýskir fangabúða- starfsmenn dæmdir Berlín í gær. SEXTÁN af fyrverandi starfs- mönnum Saxhausenfangabúð- anna í Þýskalandi voru í dag dæmdir í Berlín. Voru fjórtán þeirra dæmdir í lífstíðar fang- elsi, en tveir sluppu með 15 ár. . Allir voru menn þessir auk þess dæmdir til þrælkunarvinnu. ‘ ; Hinir ákærðu voru sakaðir um . að hafa sta.ðið fyrir morði 100,-1 1 000 manna. — Reuter.

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.