Morgunblaðið - 20.12.1947, Side 2

MORGVTS BLAÐIÐ
Laugardagur 20. des. 1947Í A
r 2

i
o
m
-.irvik, 12,des. 1947.
Kæri félsgií -
4
Þessr. áng&nm fer frr.m hfrðvítug bcrátte milli kr.uppn?c-
. vr:ldsi„s r.nnr.rs vegrr o6 srunvirrnufélrgr.nnr hins vcgrr um stofn- .
; -LTKr. tir, 16, sem-er innkr.uprjaeimild fyrir 3,kg. r.f eplum. Ástæðsn -
. fyrir i>ossu cr sú að hvor rðilinn fyrir sig ,vill með >essu sícsf'
i;frr» <?. viðskiptrvinnf jölda sinn. Hu liggur fyrir Al>ingi fruarrrrp
flutt af öigfúsi Sigurhjartcrsyni fyrir hönd flokksins þr.r scm I
cgerðar eru kröfur til þess hð samvinnufélhgin fái rýmri gjnldcyri
|til innkaupr. á vefnr.ðarvöru, ■búsSlöldum o.fl. og'er þegrr komio frk
nefndarálit þar aem' ne-fndarmenn sHsralistaflokksins y-ramantu ;
flokksixis leggjr. til r.ð frtuavr.rpi^ Ýerói samþykkt. 1 umræðum bci..
....... • .'• - r ~ x ■
scm ua þetta frum.vn.rp verða a næstu dögum er þess vegnr. nauðsynlegt
að við, en ekki kaupmenn^rnir getum bent á réttmæti krafr. okkar
með því eð KhOK geti lsgt frhm seu. nest r.f stofnauka nr.16. •
Þess vcgnn. skorar dei ldr rstjórnin á hvcrn og einn félr.gn. < ð
■gera skildu sína í þessum cfnua uoð því að skile. fyrnofndum uíða
til næstu Kronbúðar og hvetja sðrn'til þes@ að gera slfkt hið sams.v
M4í-1.0_...að_J>cj_, qr.,jskp:uctur.rruiði nr. lé or að tfainn til bess að nkila
hpnuu er utrunrr.i,nr; lS.des.
Me-ð ftlrgskveðju :
Be i 1 dar st j ór n íh.
Brjefið sem stjórn Kron

innkalía brjefin með
auglýsingu
En urðu of seinir ti! að
ná þessu eintaki
GREIN SÚ, sem birtist hjer í blaðinu á fimmtudaginn var, þar
sem sagt var frá smölun Kaupfjelags Reykjavíkur og nágrennis;á
stofnaukum nr. 16, hefir farið mjög óþyrmilega í taugarnar á
stjórnarneíndarmönnum í Kron. Ilefði það sennilega verið fje-
lagsstjórninni hentugra, ef hún hefði farið með meiri hægð og
stillingu í míilið.
Landsljéri en óvalinn
Samdægurs kemur fjelags-
stjórnin á fund, og gefur út
tilkynningu um það, að slíkt
dreifibrjef, sem minst var á
hjer í blaðinu að vart hefði
orðið við hjer í bænum, hefði
aldrei verið til' en öll ummæli
um brjefið sjeu tilhæfulaus(!)
Hjer birtist mynd af brjef-
inu. Geta menn svo dæmt um
það, hve „tilhæfulaus“ ummæli
blaðsins hafa verio.
Annað mál er svo það, að um
leið og stjórn Kron ’sendir frá
sjer hin digurbarklegu ummæli,
um það að frásögnin um brjef-
ið sje tilbæfulau.s, birtir for-
xnaður Kron, ísieifur .Högna-
son, gleiðletraða auglýsingu,
þar sem hann skorar á þá íjel-
agsmenn, sem orðið . hafa varir
við brjef þessi, að senda .sjer
þau strax eða fjelagsstjórninni.
Menn geta getið sjer til um það,'
vegna hvers fjelagsformannin-
um er svo umhugað um, að ná
í brjefin sem fyrst í sínar hend-
ur. ,
Ín hvernig sem sú smala-
menska hans hefir tekist, þá er
eitt víst, að honum hefir ekki
kollheimt.
í vörslum Morgunblaðsins er
eintak af hinu „fjölritaða
brjefi“, en mynd þessi fylgir
línum þessum.
Ummæli fjelagsstjórnarinn-
ar, sem hún hefir birt í dagblöð
um hjer í bænum, þess efnis,
að fjelagsstjórnin geri ráðstaf-
anir til að Morgunblaðið „verði
sótt til sakar“ út af því, að
hafa sagt frá þessu brjefi, mun
blaðið láta-sjer í ljettu rúmi
hggja.
En vífilepgjur og uhdanfærsl
ur Kron-stjórnarinnar, verður
rannsak^ .alyþg niður í kjöl-;
inn.
I
Belgrad í gærkveldi.
SKÝRT var frá því hjer í
Belgrad í dag, að Júgóslavar
mundu afhqnda ítöisku stjórn-
inni tillögur um landstjóraval
í Trieste, auk lista yfir nöfn
þeirra rnanna, sem júgóslavn-
esku stjórnarvöldin telja sig
geta fallist á að taki við þessu
embætti.
Tilkynning þessi er bein af-
leiðing af þeirri ákvörðun ör-
yggisráðsins, að fara fram á það
við stjórnír Itálíu og Júgó-
slavíu, að þær reyndu að kom-
ast að samkomulagi um land-
stjóra f fríríkinu. — Reuter.
S.V.F.!. býíur skip-
brohmönmun til
kaffidrikkju
Svar Jakobs Sigurðssonar
------- . i
En ummæii Landsbankans sfanda óhögguð
BRESKU skipbrotsmennirnir
af togaranum Dhoon íóru frá
Patreksfirði, um ld. 5,30 í gær-
kvöldi, með togaranum Geir
áleiðis hingað til Reykjavíkur.
Togarinn ei væntanlegúr fyrir
hádegi í dag.
Slysavarnafjelagið hefir boð-
ið strandrnönnum til kaffi-1
drykkju i Sjálfstæðishúsinu í
dag kl. 3. Þar munu verða-við- |
staddir meðlimii stjórnar Slysa !
varnarfjelagsins, fulltrúi frá
sendiráði Breta og íjelagið hef-
ir boðið blaðamönnum að taka
þátt í samsætinu
fíl ST Afí AllGLYSA
f MORGUflBLÁfílIW
VEGNA yfirlýsingar Landsbank-
ans í Morgunblaðinu þ. 18. þ. m.,
þess efnis, að Fiskiðjuver ríkisins
hafi ekki verið neitað um lán lil
niðursuðu á síld, leyfi jeg mjer að
biðja yður að birta eftirfarandi:
Jeg fór eingöngu með sann-
leikann í frásögn minni af þessu
máli þegar jeg sagði að bankinn
hefði þráfeldlega neitað um
rekstrarlán. Hann hefur neitað
að veita slíkt lán gegn tryggingu
í vörunni, svo sem venja er til
með aðra framleiðsluvöru til út-
flutnings. Síðast nú fyrir skömmu
\^Tr neitað beiðni um allt að kr.
400,000,00 til þess að sctja niður
í þær dósir, sem komnar eru til
landsins, þrátt fyrir það að sjáv-
arútvegsmálaráðherra, Jóhann Þ.
Jósefsson, hafði eindre.gið lagt til
við bankann að lánið yrði veitt.
Hinsvegar hefur bankastjórnin
boðist til að veita lán að upphæð
kr. 100,000,00, sem hún vissi að
var til lítils annars en að leysa
út dðsirnar og þess vegna var
algerlega ófullnægjan’di og með
skilyrðum, sem Fiskiðjuverið gat
ekki uppfyllt, þ.e. gegn ríkis-
ábyrgð eða ábyrgð Fiskimála-
sjóðs. Þetta kom líka fr4m í þeim
blaðanna, sem kærðu sig um að
birta það eftir mjer. En tilboð,
bundið algerlega óvenjulegum
skilyrðum, sem vitað var að vjer
gátum ekki uppfyllt, verður að
teljast neitun.
í brjefi núverandi hæstvirts
sjávarútvegsmálaráðherra, Jó-
hanns Þ. Jósefssonar, dags. 21.
okt. 1947, til stjórnar Fiskimála-
sjóðs, þar sem hann felur henni
stjórn Fiskiðjuversins, segir svo
meðal annars: „Fiskiðjuver rík-
isins ber að reka sem sjálfstætt
fyrirtæki, með algerlega áðgreind
um fjárhag", og á fundi sínum
hinn 3. desember þ.á. var stjórn-
in, með tilliti til þessa, á einu
máli um að ekki væri hægt að
ganga að þeim skilyrðum, sem
bankmn setti, heldur yrði að
krefjast þess, að niðursuða fengi
að njóta jafnrjettis við aðra
framleiðslu til útflutnings, að því
er snerti reksrarlán.
Varðandi staðhæfingu banka-
stjórnarinnar um það, að vara-
samt sje að veita fyrirtækjum
sem Fiskiðjuverinu lán, skal á
það bent, að oss hafa verið veitt
full rekstrarlán með .sömu kjör-
um og öðrum, þ.e. gegn tryggingu
í vöiunum sjálfum, til annarar
framleiðslu, svo sem hraðfrysting
ar á fiski og beitufrystingar. Það
virðist því ekki vera fyrst og
fremst fyrirtækið sjálft, sem
bankastjórnin hefur vantrú á,
heldur þessi sjerstaka starfræksla
þess, þ.e. niðursuðan.
Að því er snertir ummæli um
það hvort Fiskiðjuverið sje lög-
legur aðili, má benda á það, að
það er byggt af Fiskimálanefnd
með fullu samþykki ríkisstjórnar
innar, og að það hefur síðar verið
gert að sjálfstæðum aðila, en með
fullu»k samþykki ráðherra, sem
hafa skipað fyrir það stjórn og
framkvæmdastjóra.
Ýmsu fleirúmætti annars bæta
við varðandi mál þetta, sem gert
var að umtalsefni blaðanna, ekki
til þess að úr því skyldi verða
neitt rifrildismál eða pólitískt tog
streitumál, heldur til þess að
skýr& fyrir sjómönnum, útvegs-
mönnum og öðrum, sem hafa á-
huga á fullkomnari nýtingu síld-
arinnar, hvers vegna Fiskiðju-
verið hefur ekki enn hafist handa
um niðursuðu á síld. í stærri stíl,
en raun hefur orðið á. Skal þó
ekki farið langt út í þá sálma að
sinni.
Það væri auðvitað í fyllsta
máta æskilegt, að hægt væri að
selja þessa vöru fyrirfram, ekki
síður en aðra framlciðsluvóru
Islendirtga. Hinsvcgar er naum-
ast hægt að búast við, að það sje
þægilegt eins og stendur.
í fyrsta lagi eru vörur vorar í
þessari grein að mestu óþekktar
á erlendum markaði, og bætir
það síst úr, að reynsla þeirra er-
lendra kaupenda, sem keypt hafa
íslenskar niðursuðuvörur, hefur
vægast sagt verið mjög misjöfn,
og því miður oft hin versta. —-
Hefur þetta orsakað nokkra ótrú
á slíkum vörum hjeðan yfirleitt,
sem þó ætti að vera hægt að yfir-
buga með því að ábyrgjast
geymsluhæfni þeirra til lengrt
tíma. Enda höfum vjer ekkert á
móti því.
í öðru lagi er tiltölulega skamt
síðan að hægt var að gera á-
kveðin tilboð um sölu á þessum
vörum og senda sýnishorn, þ.e.
ekki.fyrr en síldin fór að veiðast,
en við þau löndin, sem líklegast
.þykir að muni kaupa vöru þessa,
vilja viðskipti ganga heldur sein-
lega, enda byggjast þau að miklu
leyti á allsherjar verslunarsamn-
ingum, og eru háð innflutnings-
og útflutningsleyfum samkvæmt
þeim. Vitað er, svo sem þegar
hefur komið fram í sambandi við
þetta, að fullnaðarsamningar eru
enn ekki gerðir við ýms lönd þar
setn sölumöguleikar' ,eru fyrip
hendi.
En það er ekki hægt að bíða
með framleiðsluna eftir því aS
sala takist. — Síldina verður að
veiða og verka, meðan hún er
hjer, en enginn veit hve lengi það
verður. Ennfremur rýrnar hún
þegar á líður og missir þannig
nokkuð af gildi sínu fyrir hverj-
ar þær fitusveltandi Evrópuþjóð
ir, sem kynnu að kaupa hana.
Hvcrsvegna líka að setja þessa
einu grein framleiðslunnar, þó
lítil sje ennþá, í þá sjerstöðu, að
ekki megi taka þá áhættu að
framleiða hana áður en hún er
seld? Hve mikinn frystan eða salt
aðan fisk hefðu íslendingar fram-
leitt á síðasta ári, ef vinnsla hefði
ekkf hafist fyrr en sÖlur voru
gerðar? Eins og flestum er kunn-
ugt, hefði það Orðið sáralítið.
Vitanlega fylgir því oftast nokk
ur áhætta að hefja framleiðslu á
nýjum vörutegundum. í þessu til-
felli væri hagnaðarvonin hins-
vegar mjög mikil, ef vel tækist
og hægt yrði að stofna til nýrrar
verkunar-aðferðar í stórum stíl„
en líkurnar fyrir því að raunveru
legt tap verði á rekstrinum, og að
ekki borgi sig betur að framleiða
en -að sitja aðgerðarlaus, eru
hverfandi. Verð jeg aðeins að
vona ennþá, að takast megi að
framleiða svo mikið í ár, að hægti
verði að kynna vöruna á erlend-
um markaði, og að nokkur
reynsla fáist um söluhæfni henn-
ar.
Reykjavík, 18. des. 1947.
G. Jakcb Sigurðsson.
—o—
Landsbankanum hefur gefist
kostur á að kynna sjer ofanritaða
grein Jakobs Sigurðssonar, og
skýrskotar bankinn til fyrri yfir-
lýsingar sinnar um skilyrði fyrir
lánveitingu til rekstursins.
Vínarborg í gærkveldi.
INNANRÍKISMÁLARÁÐU-
NEYTIÐ austurriska tilkynnti
í kvölcT, að fimmtíu manns
hefðu verið handteknir í Aust-
urríki fyrir stórkostlegt smygl.
Átti að nota ágððan af smygl-
inu til að stofnsetja ný, óleyfi-
leg nasistasamtök.
Handtökur í sambandi við
mál þetta hófust snemma í
nóvepiberiná nuði. Hafði sumra
bínna bandteknu leíigi verið
leitað í sambandi við störf þau,
sem þeir á sínum tíma höfðu
gegní í nasistaflokknum og SS-
sveiíunum þýsku.
Hafði fólk þetta búið í Aust-
urríki frá stríðsárunum undip
fölskum nöfnum — Reuter.