Morgunblaðið - 13.01.1948, Blaðsíða 5

14l!!!il3imJUU!!UimmillUUU!l"
I’riðjudíigur 13. janúar 1948
MORGUNBLAÐIÐ
5
Vil kaupa, nýjan eða ný- !
legan
Sendiferðabíl
strax. Helst 10—14 ha. j
Uppl. í síma 1423.
Ræstingakonu
vantar.
Bækur og ritföng
Austurstræti 1.
Nýlenduvöru- og
kjöfverslun
óskast til kaups strax. Til !
boð sendist blaðinu merkt =
„Verslun“ — 460 fyrir n.k. |
föstudag.
Nýtt
Seikjöf oghrefnukjöf
| Fiskbúðin Hverfisgötu 123
Sími 1456
Hafliði Baldvinsson.
s :
E HWIIIIIIIIiUlfMHHIMIIIIMiSUIIMmiM'MMIMIMIUim
5 ;
i Fljót afgreiðsla. — Vönduð I
I vinna.
| Efnalaugin Lindin h.f.
i Skúlag. 51 og Hafnarstr. 18
C ........................
C
| til sölu — 3000 eggja. •—
| Ennfremur nokkrir hvítir
| fallegir hanar.
3
Minni-Vatnsleysu
Sími um Hábæ.
Guitar
I Góður guitar til sölu. Uppl.
= 1 sima 9144.
S
2
- nMmiiMtMllllllllllllllllllllllllllMIIIIIMiniltMII
JEPPI
| Af sjerstökum ástæðum er
| nýleg jeppabifreið með
| nýrri yfirbyggingu til sölu
| nú þegar. Tilboð sendist
1 blaðinu fyrir 18. þ.m. merkt
i „Fyrsta flokks jeep“ — 467
|
I
fbúð óskasf
Mig vantar 2—3 herbergi
og eldhús, má vera í gömlu
húsi. Borga góða mánaða-
leigu. Fyrirframgreiðsla
eftir samkomulagi. Tilboð
leggist inn á afgr. blaðsins
fyrir miðvikudagskvöld
merkt: „Togara sjómaður
— 33“ — 462.
jólkurbúið á Blöndósi
NÝJA mjólkurbúið á Blöndu-
ósi tók til starfa núna eftir ný-
árið.i Áður hafði verið búið að
reyna vjelarnar og kom í Ijós
að alt var í því lagi, sem til
var ætlast.
Húnavatnssýsla er hjerað, sem
hefir betri náttúruskilyrði en
flest önnur hjeruð þessa lands.
Þar fara víða saman ágæt rækt
arlönd, vjeltæk flæðiengi og
víðlendar og gróðursælar
afrjettir. Aðalatvinnuvegur hjer
aðsins hefir um langan aldur
verið sauðfjárrækt. Hrossarækt
in hefir verið rekin til stuðn-
ings og fremur vaxandi á síð-
ari árum. Nautgripcræktin hef-
ir lengstum verið rekin aðeins
til þess. að hafa næga mjúlk
til heimilisnota, enda þó sumar
sveitir hjeraðsins sjeu mjög vel
fallnar til mjólkurframleiðslu
í stórum stíl.
Undanfarin 10 ár hafa fjár-
pestirnar brytjað niður arðsam-
asta stofn Húnvetninga svo ægi
lega, að mörgum bændum hef-
ir legið við að missa móðinn,
enda margir flutt í burt. Menn
hafa því lengi á þessu tímabili
svipast um eftir rjýjum atvinnu
rekstri til að bjarga hjeraðinu.
Aðgangurinnf að auðæfum
hafsins hefix verið opnaður með
hafnarbótum og verksmiðju-
byggingu á Skagaströnd. Vant-
ar þó enn mikið á, að nægilegt
sje að gert í því skyni, því hafn
arframkvæmdir vantar mikið á
til að fullnægja þörfinni.
Mjólkurbúið á Blönduósi er
sú framkvæmd, sem margir
gera sjer bjartar vonir um. Það
er afleiðing af því ömurlega á-
standi, sem skapast hefir í sauð
fjárrækt hjeraðsbúa.
Þýðingarmesta samvinnfje-
lag hjeraðsins Sláturfjelag A.-
Húnvetninga hefir staðið fyrir
framkvæmdum. Þar er sú sam-
vinna á milli sem best er og
eðlilegust þar sem um tvær hlið
síæðar greinar afurðavinslu og
afurðasölu er að ræða.
Húnvetningrr eru sem fledri
: Islendingar, nokkuð deilugjarn-
ir menn, en um þessa fram-
kvæmd hefir v.erið full og ein-
læg samvinna eins o^vera á. —
: Flokkarígur, sveitadráttur og
aðrar tálmanir hefir verið lagt
i til hliðar varðandi þetta nytja-
: mál. Þess vegna er búið komið
upp og þess vegna fylgja því
: bjartar vonir og góðar óskir
i allra hjeraðsbúa.
; Með afgreiðslu fjárlaga fvr-
I ir árið 1946 samþykti Alþingi
| heimild til 150 þúsund króna
; styrks í búið cg ábyrgðarheim-
[ ild fyrir helmingi kostnaðar. —
| Einnig var samþykt á fjárlög-
j um 50 þús. kr. inn í sameigin-
! legri fjárveitingu til mjólkur-
| og smjörbúa.
Vorið og sumnrið 1946 var
| mjólkurbúshúsið reist. — Það
! stendur norðan Blöndu skamt
! fyrir sunnan Slátur- og frysti-
j húsið og verslunarhús Kaup-
! fjelags Húnvetninga.
| Ætlast var til að sama ár
; væri uppsetningu vjela og Öðr-
! um frágangi að fullu lokið, en
! þetta tókst ekki vegna vönt-
1 únar á vjelum og fleiru. Þessu
; var lökið ó árinu 1947, svo nú
! er þetta mannvi?ki fullgert.
! Sveinn Tryggvnson mjólkur-
! fræðingxir sá um allan undir-
! búning í samráði við stjórn Slát
| urfjalgsins. Þórir Baldvinsson,
! byggingameistari teiknaði hús-
! ið, en Kristján Gunnarsson,
! byggingafræðingur stjórnaði
! byggingunni, sem yfirsmiður.
: Vjelar og allur útbúnaður til
| búsins er keypt frá Silkeborg
! Maskinfabrik í Danmörku, og
eru vjelarnar sfttar upp af sjer
fróðum manni frá verksmiðj-
unni Rasmussen að nafni. Eru
allar vjelar af nýjustu tegund,
lokaðar þannig, að hvergi
kemst loft að mjólkinni og sjálf
virkar eins og frekast er untr
til þess að gerilsneyða mjólk,
rjóma og skyr.Eru afköst þeirra
vjela 2000 lítrar á klukkustund.
Auk þess eru þurkunarvjelar til
að þurka nýmjólk, undanrennu,
áfir og mysu. ílru cfköst þeirra
vjela 500 ltr. á kM., ef þurkuð
er nýmjólk, en 600 ltr., ef þurk-
uð er undanrenna.
Stærð hússins er 23x13 m og
er það ein hæð með risi og
kjallara. Á hæðinni fer aðal-
vinslan fram. Þar eru ailar
vjelarnar, en í kjallara eru
geymslur fyrir mjólkurduft o.
fl. Talið er að búið sje þannig
útbúið að vjelum og húsum, að
það geti annað alt að 3 milj. 1.
mjólkur án stækkunar. Fyrsta
árið mun mjólkurmagnið ekki
verða meira en 4—700 þús. 1.
Eftirspurn eftir burmjólk hef-
ur aukist mjög hin síðari ár.
Þannig mun á síðasta ári hafa
verið flutt inn um 100 tonn af
dufti og var þó mörgum svnj-
að um innflutningsleyfi, eink-
um síðari hluta ársins.
Bústjóri við búið hefir verið
ráðinn Oddur Magnússon mjólk
urfærðingur frá Akranesi og
hefir hann starfað við undirbún
inginn frá því s.l. vor.
Hjá oss Húnvetningum er það
eins og verið hefir annarsstaðar
þar, sem byrjað hefir verið á
mjólkurvinslu að það tekur
nokkurn tíma að breyta atvinnu
rekstri bændanna og koma
mjólkurframleiðslunni í full-
komið horf. Aðallega er um
tvenskonar framkvæmdir að
ræða auk sjálfs búsins og fjölg-
unar gripanna.
í fyrsta lagi nýjar og stærri
byggingar á fjósum, fóður-
geymslum og ábu’’ðarhúsum. —
Kosta þær byggingar eins og
nú er komið mikið fje og mikla
vinnu, svo búast má við, að
nokkur ár taki að koma þeim
upo yfir alt svæðið.
I öðru lagi gerir þessi breyt-
ing á atvinnurekstrinum mikið
meir aðkallandi að flýta þeim
Samgöngubótum, sem hjeraðið
vantar. Stærrta og þýðingar-
mesta mannvirkið á því sviði
er Blöndubrúin hjá Syðrilöngu
mýri. Svo brúin 4 Vatnsdalsá,
sem nú hefir verið ákveðin hjá
Grímstungu. Tvær aðrar brýr
vantar, sem líka er mikil þörf
á. Það er Laxárbrúin hjá Skropa
tungu og brúin á Svínadalsá
fyrir norðan Holt Nokkra vegi
vantar einnig að bvggja og bæta
aðra og eru það alt enn meira
aðkallandi verk vegna mjólk-
urflutninganna, en alla mundi
vera.
I Blöndubrúna var ókveðin
200 þús. kr. byrjunarfjárveit-
ing í fjárlögum ársins 1946 og
var þar með samþykt af Alþingi
að hana skyldi bvggjá í fyrstu
röð þeirra brúa, sem eftir er
að leggja. Á fjárlögura 1947,
var aftur veitt til brúarinnar
233 þús. kr. og á þessa árs fjár-
lögum þyrfti nauðsynlega að
veita það, sem til vántar svo
hægt sje að byrja á þessu ó-
missandi mannvirki næstasum-
i
ar.
Fjárveiting til Vatnsdalsbrú-
arinnar fjell með 4 atkv. mun á
síðasta Alþingi, hvernig sem nú
kann að fara. Ain er í tveimur
kvíslum, þar sem á að brúa og
er talið öruggara og ódýrara að
brúa þar, en að brúa ána neð-
ar, þar sem hún fellur í einu
lagi.
Þó þessar samgöngubætur
kosti allmikið fje, þá eru það !
mannvirki, sem best auðvelda |
aukin og ódýrari atvinnurekst- 5
ur óg borga sig miklu betur, |
en að halda því altaf áfram að !
byggja í Reykjavik yfir fólkið, !
sem fer frá góðum framtíðar- !
atvinnumöguleikum í sveitum !
landsins. ]
Jeg hef látið þessar athuga- |
semdir fylgja lýsingu á hinu |
nýja og þýðingarmikla mjólk-
búi til að gefa ókunnugum
nokkra hugmynd um það hvern
ig aðstaðan er og hvers er þörf.
Það er ömurlegt fyrir oss ís-
lendinga að árlega skuli vera
flutt inn frá öðrum löndum
þurmjólk og smjör fyrir háar
upphæðir. Þetta eru vörur, sem
er auðvelt að framleiða í land-
inu og á ekki að koma til mála
að eyða fyrir þær erlendum
gjaldeyri.
Jeg vil nú ljúka þessu máli
með þeirri ósk Húnvetningum
til handa, að Mjólkurbúið á
Blönduósi verði í nútíð og fram
tíð til þeirra happa, sem vonir
standa til. Okkar fagra hjerað
hefir þörf fvrir bjartari at-
vinnulega aðstöðu en verið hefir
um skeið.
Jón Pálmason.
Jón Jónsson Ausl-
mann. Minningarorð
NÝLÁTINN er í Elliheimilinu
Grund öldungurinn Jón Jónsson
Austmann, er fæddur var 8. febr.
1858, að Breiðabólsstaðargerði í
Suðursveit í Austur-Skaftafells-
sýslu, og skorti hann því rúman
mánuð í nírætt.
Foreldrar hans voru hjónin Jón
Steingríms^on og. Oddný Sveins-
dóttir, skáldkona. Oddný ljest
fyrir tæpum 30 árum, hátt á tí-
ræðisaldri, og hafði þá verið
blind í tæp 40 ár. Sjálfur missti
Jón Austmann einnig sjónina fyr
ir 45 árum, og hafði því búið við
sjónleysi helming æfi sinnar. Af
mörgum systkinum hans eru enn
4 á lífi, öll háöldruð; meðal þeirra
var merkisbóndinn Sveinn Jóns-
son i Fagradal eystra (við Vopna
fjörð), sem látinn er fyrir nokkr-
um árum, og Steinn Jónsson,
barnakennari, mun hann nú einn
elstur barnakennari á íslandi. —
Jón Austmann eignaðist 5 börn,
og eru 2 þeirra á lífi: Arnbjörg
Ólafía og Finnur.
Jón Austmann er merkileguv
maður og drengur góður.
Hann styndaði sjómennsku
lengst af, jafnvel árum saman
eftír að hann missti sjónina, því
að hann var mikill atorkumaður.
Til marks um táp hans og karl-
mennsku er það m.a. að fyrir full-
um 60 árum fór hann á einum
degi og fótgangandi frá Sandfelli
í Öræfum að Steinsmýri í Meðal-
landi, en sá vegur er 2 dagleiðir
ríðandi mönnum. Var á rifahjarn
og mátti því ganga sjónhendingu
ala leið (yfir hálf Öræfi), allan
Skeiðarársand, Fljótshverfi, Síðu
og Landbrot). Dagleiðin var löng
— og langt varð einnig æfiskeið-
ið. Nú hefur hinn vegmóði ferða-
maður fengið sæla hvíld, saddur
lifdaga og sáttur við guð og
menn, þakklátur ollum þeim, er
'voru honum vel, og oft minntist
hann góðs viðurgernings og nota-
legrar aðhlynningar í Elliheim-
ilinu, en þar dvaldist hann mörg
síðustu árin.
Jón Austmann var bráðgreind-
ur maður og fróðleiksfús, skáld-
mæltur vel og hraðyrkjandi, ef
þvi var að skifta. Ilann var ör-
geðja, en staðfastur í lund, stál-
minnugur og viðræðugóður. —
Tryggur var hann sem tröll,
enda varð honum gott til vina á
lífsleiðinni.
BARIIARÚM
og 2 madressur til sölu. |
Hafnarstræti' 15, sími §
m
2478. 1
Stúlka
óskast í vist, hálfan eða
allan daginn. Sjerherbergi.
•— Önnur stúlka fyrir.
Sigþrúður Guðjónsdóttir
Flókagötu 33, sími 2612.
Til sölu
af sjerstökum ástæðum er
til sölu amerískur svefn-
sófi. Ennfremur barnarúm,
sem hægt er að stækka og
minka, til sýnis í Máfahlíð
15 kjallara, kl. 1 til 8.
Biluð kiukka? |
Vil kaupa gamla vegg- eða %
skápklukku, má vera biluð.
Uppl. í síma 4062 frá kl.
9 f.h. — 7 e.h.
iMiiliiiiiiiitMiiMmfimifinniinnMMiuMiitiiMinini
Verslunarafvinna
Ung og siðprúð stúlka ósk
ast í sjerverslun. Tilboð
ásamt meðmælum ef fyrir
hendi eru, sendist afgr.
Mbl. fyrir 20. jan. merkt:
,,Sjerverslun“ — 446.
«iiiiiifiimiiiiiifiiiiiiiiifitirrtiiiiMiininiiiiiiiiiiMiiii
Bifreið fil söiu
Af sjerstökum ástæðum
Oldsmobile model 40. Lágt
verð. Uppl. í dag og næstu
daga hjá Kristni Bjarna-
syni, Reykjaborg Hvera-
gerði.

Vantar
Atvinnn
| strax. Upplýsingar á Hótel
1 Skjaldbreið. Herbergi no.
14 kl. 1—2.
2 menn j
óska eftir hverskonar land |
vinnu strax, eða bílkeyrslu |
Uppl. í síma 6132.
llllllllltlMIIHMMMIVMMMIMIMIIMIMMMIIIIIIIIIIIIIMI
Optiker
með diplom frá Zeiss
Werken Jena, óskar eftir
atvinnu á íslandi. Hefur
starfað undanfarin 2 ár í
Svíþjóð. Tilboð merkt: !
„Optikeo- 48“ —449, send |
ist afgr. blaðsins fyrir 1. I
febr.
I
Samsýslungur.
imnillVmiinillllMIIEinifMIMIIMIMIMIHMI