Morgunblaðið - 14.03.1948, Qupperneq 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 14. mars 1948. j
Sexlugsafmæli
Sigurjéns á Álafossi
'Á SEXTU GS AFMÆLI Sigur-
jóns Pjeturssonar, Álafossi. h.
9. mars, barst honum fjöldi
heillaskeyta frá vinum og sam-
starfsmönnum. — Skeyti barst
m.a. frá forseta íslands, Sveini
Björnssyni, sendiherra Frakka
hjer, Voillery, Verslunarráði ís-
lands, Bandalagi ísl. skáta o. fl.
Starfsfólk hraðsaumastofu og
verslunar Álafoss í Þingholts-
stræti 2, færði honum mikinn
borðlampa, en á borðíótinn var
útskorin mynd af Heklu og Öx-
arárfossi. Allmargir iðnrekend-
ur úr Fjelagi íslenskra iðnrek-
enda færðu Sigurjóni að gjöf
málverk af Heklu, eftir Svein
Þórarinsson og skrautritað á-
varp. Afhentu þeir honum mál-1
verkið og ávarpið í Skíðaskál-
anum í Hveradölum, þar sem
Sigurjón tók á móti þeim með
veglegri veislu. Við það tæki-
færi fluttu ræður: Sigurður B.
Runölfsson, Kristján Friðriks-
son, Frímann Ólafsson og Krist-
ján Jóh. Kristjánsson. — Rein
hardt Reinhardtsson afhenti
Sigurjóni gjöf starfsfólksins og
ávarpaði hann nokkrum orðum í
umboði þess. — Lesið var upp
kvæði til Sigurjóns frá þing-
eyskri konu og nefndist kvæðið
„Fljúgðu klæði“. Að lokum bar
Sigurjón fram þakkarorð til
gestanna.
Þá heimsótti stjórn Í.S.Í. af-
mælisbarnið. Ræður fluttu Ben.
G. Waáge og Erlingur Pálsson.
Afhenti forseti í. S. í. honum
líkan af honum sjálfum gert af
listakonunni Gunnfríði Jóns-
dóttur. Það er gjöf frá Í.S.T.,
Olympíunefnd íslands og öll-
um helstu íþróttafjelögum bæj
arins.
Aðaffundi KRR lokið
AÐALFUNDI Knattspyrnu-
ráðs Reykjavíkur iauk í fyrra-
kvöld. Fundur þess hófst í s. 1.
viku, en þá tókst ekki að Ijúka
fundarstöríum og í fyrrakvöld
var svo íramhaldsaðalfundur
þess.
í skýrslu fráfarandi form.,
Sigurjóns Jónssonar, kom fram,
að á síðasta ári höfðu merkustu
íþróttaviðburðir ársins, gerst á
sviði knattspyrnunnar. Heim-
sókn norska landsliðsins og
breska atvinnuliðsins Q.P.R.
Þá gaf gjaldkeri KRR skýrslu
um fjárhag þess En hann er
mjög góður. Á sambandið nú í
sjóðum sínum um 70 þús. kr.
Kosningu í stjórn KRR hlutu:
Ólafur Jónsson úr Víking, for-
maður. Haraldur Guðmunds-
son KR, varaformaður. Sveinn
Zoega Val ritari. Lúðvíg Þor-
geirsson Fram gjaldkeri. Guð-
laugur Lárusson Víking brjef-
ritari.
Á fundinum voru gerðar ýms
ar samþykktir. Sú merkasta
þeirra var breyting á fyrirkomu
lagi Reykjavíkurmótsins. Verð-
ur nú tekin upp tvöföld um-
ferð, í stað einnar, þannig að
fyrri hluti keppninnar fer fram
að vori, en síðari á hausti.
Þá voru samþvkkt fjárfram-
lög úr utanfarasjóði til Knatt-
epyrnusambandsirs rúml. 3000
kr. Til Barnahjálpar S. Þ. 1000
kr. og til knattspyrnufjelag-
anna fjögra 4000 kr. til hvers.
Fjárhagur þeirra er yfirleitt
bágborinn.
Aðalviðfangsefni KRR á
sumri komanda, verður heim-
sókn finska landsliðsins. Það
kemur reyndar á vegum Knatt-
spymusambands ísiands, en víst
er að allur undirbúningur að
komu þess, mun að mestu falla
í skaut KRR.
^-J^venjjjó&in og ^JJeimiiiÉ
Frumlegri híbýðaprýði
æskiieg á islandi
SKÖMMU fyrir áramót kom
heim frá Bandaríkjunum fyrsti
íslenski híbýlafræðingurinn,
ungfrú Kristín Guðmundsdótt-
ir. Dvaldi hún þar í 4 ár við
nám í híbýlaprýði, aðallega við
North Western University í
Chicago, cn þaðan lauk hún
burtfararprófi. Hún sótti einnig
námskeið í þeim fræðum við
Kaliforníu-háskólann og New
York School of Interior Decora-
tion, en við þann skóla flytja
margir af þekktustu híbýla-
fræðingum Bandaríkjanna fyr-
irlestra að staðaldri.
Jeg kom fyrir skömmu að
máli við Kristínu til bess að
spyrja har.a spjörunum úr um
híbýlaprýði. Gaf hún greið svör
og fer frásögn. htnnar hjer á
eftir.
Ilílrýlaprýðin ævagömul.
— Hvað er híbýlaprýði — og
hvað er það, að vera híbýla-
fræðingur?
— List híbýlaprýðinnar er
ævagömul. Hún varð til, þeg-
ar steinaldarmaðurinn tók að
rista og mála myr.dir á veggina
í helli sínum. Það er næstum
hægt að segja að þrá manns-
ins eftir því, að öðlast þægindi
og fegurð í híbýlum sínum sje
meðfædd, og híbýlaprýðin sje
því óbeint í heiminn borin með
manninum sjálfum. Af híbýla-
prýði fyrri kyr.slóða má fá
gleggsta hugmynd um þroska
og lifnaðarhætti þeirra.
Hagkvæmni og fegurð.
— Híbýlaprýðir á að vera í
því fólgin að samræma hag-
kvæmni og fegurð. Menn verða
að leggja umhyggju og hugsun,
jafnvel ásí og alúð í híbýla-
prýði sína, til þess að fullkom-
inn árangur náist. Hvar sem er
í beiminum, hafc híbýli ver-
ið innrjettuð og prýdd í sam-
ræmi við tíðarandann og tækni
hvers tímabils. "Vegna . hinna
miklu framfara á. sviði sam-
gangna, vísinda cg verslunar,
er stíll vorra tíma clþjóðlegri og
óstaðbundriari en stílgerðir
fyrri tíma.
Leiðbeinir almenningi.
— Híbýiafræðingurinn er þá
maður — eða kona, — sem leið-
beinir fólki, þegar það þarf að
fá sjer eitthvað nýtt í búið,
hvort sem það er húsgögn,
gluggatjöld eða annað, eða
þegar það er að stofna heimili,
kaupa nýtt hús o. s. frv. Er-
lendis þykm sjálfsagt að fá slík-
ar leiðbeiningar. Það er misskiln
ingur, sem jeg hefi orðið vör
við hjer, að það sje aðeins á
færi auðkýfinga að leita til
slíkra sjerfræðinga Það er ekki
síður fólk, sem hefir úr litlu að
spila, seni fær ráð hjá þeim.
Ef fólk hefir aðeins ráð á að
fá sjer fáa muni til heimilisins
þvkir því borga sig að leita ráða
hjá híbýlafræðingi til þess að
öruggara sje. að hluturinn sje
vel og smekklega valinn og fari
vel við það, sem er til fyrir af
húsgögnum á heimilinu. — I
Bandaríkjnum he-fir svo til hver
einasta húsgagnaverslun híbýla
fræðing í þjónustu sinni, til þess
við Kristínu Guðmundsdóttlr, fyrsta
íslenska híbýlafræðinginn
Blfvjelavirkjar 1
breyta mafartíma 1
Kristín Guðmundsdóttir.
að leiðbeina viðskiftavinunum.
Húsakynni eiga að bera svip
íbúans.
— Hver eru mikilvægustu
atriði híbýlaprýðinnar?
—Það er nú ekki auðvelt
að svara því í stuttu máli, en
jeg get reynt að stikla á því
stærsta.
Fyrsta atriðið, sem taka þarf
tillit til, er að samræma smekk,
stíl og tísku. Annar þátturinn
er að velja og konia húsgögn-
unum þannig fyrir, að þau sjeu
sem best fær um að gegna sínu
hlutverki. Þriðji atriðið er þæg-
indi. Heimili án þæginga getur
aldrei orðið vistlegt. Fjórða
atriðið er að húsakynnin beri
svip íbúans Ókunnugur maður,
sem kemur inn í herbergið 1
fyrsta sinn, á að geta skapað
sjer nokkra skoðun um þann,
sem þar býr. Nolrkur æskileg
einkenni, sem finna má í vel
prýddum herbergjum eru:
virðuleiki, stílfesta, rósemi,
fágun, glaðværð, yndisþokki
og hispursleysi. Einkenni, sem
fyrir alla muni ber að forðast,
eru stærilæti, tilgerð, fágunar-
leysi og prjál.
Fallegir hlutir á áberandi
stöðum.
— Þá eiga fallegir hlutir,
hvort sem það eru málverk,
veggteppi eða húsgögn, altaf að
vera á áberandi stað við vegg-
inn í herberginu. Samstæður,
sem standa á ójöfnum t.öl-
um eru æskilegri en þær,
sem standa á jöfnum tölum. —
Þrír hlutir mynda betri sam-
stæðu en tveir eða fjórir. Sam-
ræmi verður að hafa á milli
hárra og lágra húsmuna. Dyr
og gluggar með síðum tjöldum
geta komið í staðinn fyrir há
húsgögn í samstæðu. Loks ber
að forðast stöðugar endurtekn-
ingar. Tilbreytni. innan vissra
takmarka, er nauðsynleg.
Litaval mikilvægí.
— Litaval er sá þáttur hí-
býlaprýðinnar. sem er ekki
hvað isíst mikilvægur. Fögur
litasamsetning gleður augað og
ræður mestu um liversu vistleg
húsakynnin eru. Það er ekki
hægt að gefa neinar algildar
reglur um litaval. íhuga þarf
vandlega iegu herbergisins við
sólu, t. d. eiga að vera bjartari
litir í herbergjum, sem snúa í
norður og austur en þeim, sem
snúa í suður og vestur. Þá þarf
líka að haga litum eftir notkun
herbergisins. Ýmsir litir hafa
róandi áhrif og aðrir öffandi,
og er þá sjálfsagt að hafa þá
síðarnefndu í herbergjum, sem
nota á til vinnu.
Litir valdir eftir málverld.
— Besta aðferðin til þess að
ná samræmi í litavali er að
byggja þá útfrá einhverjum fal-
legum hlutum, t d. gólfteppi,
veggteppi og veggfóðri. Mjög
mikil tilbreytni er í að taka mál
verk og velja liti í herbergið
eftir litum þess.
Gluggatjaidaefni á 250 kr.
—- Hafa ekki gluggatjöldin
einnig mikað að segja?
— Jú, þau eru raunar það
fyrsta sern maður tekur eftir,
þegar maður kemur inn í her-
bergi. Því óbrotnari, sem þau
eru, þeim mun fallegri er heild
arsvipur herbergisins. Það er
ekki aðalatriði að gluggatjalda-
efnið sje dýrt, en æskilegt er að
þau sjeu efnismikil og nái nið-
ur að gólfi, þar sem hægt er
að koma því við. Það er hægt
.að fá falleg gluggatjöld úr kjóla
efnum, Ijereftum og mörgum ó
dýrum efnum. Revkvískum hús-
mæðrum hættir til að tæma
pyngju bóndans í hvert skifti,
sem þær fá sjer ný gluggatjöld.
Dæmi eru til þess, að glugga-
tjaldaefni hafa verið seld hjer
á 250 krónur meterinn, og ekki
bar á að neinn skortur væri á
kaupendum.
Glerkýr engum tií sóma.
— Það má í-þessu sambandi
minnast á ýmsa smáhluti, sem
hafðir eru til skrauts í her-
bergjum. Þeir gera margt í
senn, setja svip á herbergið,
auka áhrif litasamsetningarinn-
ar, eru til uppfyllingar og end-
urspegla skapgerð, áhugamál,
dómgreind og mentun eigand-
ans. Bækur, málverk og lifandi
blóm bera t. d. vott um dóm-
greind eigandans en ljelegar
gibseftirlíkingar af húsdýrum
og dansemyjum eru engum til
sóma.
Borgar sig að kaupa íslensk
búsgögn.
— Hvað segirðu um íslensku
húsgögnin?
— Sem stendur er því miður
lítið úrval af þeim. Innflutnings
höft hafa staðið íslenskri fram-
leiðslu fyrir þrifum. — Þeim
gialdeyri, sem varið hefur verið
til kaupa á ljelegum erlendum
húsgögnum, hefði verið betur
varið til kaupa á hráefnum til
íslenskrar húsgagnaframleiðslu.
— íslenskir húsgagnasmiðir
standa áreiðanlegn ekki að baki
Frh. á bls. 3.
1
FJELAG bifreiðasmiða hjelÉ
aðalfund sinn fyrir skömmu síð-*
an. Gaf formaður skýrslu urrsi
starfsemi fjelagsins á síðast-
liðnu ári og gat þess meðal anni
ars að á árinu hefði f jelagið gertí
nýjan samning við atvinnurek-
endur, er hafði ýrrnsar kjara-
bætur í för með sjer.
Stjórnarkosning fór þannig,
að fyrra árs stjórn var öll end-
urkjörin en hana skipa: Gísll
Jónsson formaður, TryggvS
Pjetursson ritari, og GuðjórJ
Jónsson gjaldkeri. '
Sú nýbreytni var tekin upp I
hinum nýja samningi fjelagsinS
að unnið er í tveim áföngutry
frá kl. 7,40 að morgni til 12 og
frá kl. 12,30 til 16, en þá lýkup
dagvinnu, þannig er tekinn að-
eins hálftími í mat og enginrl
kaffitími. Heíur því Fjelag bif-
reiðasmiða fyrst allra riðið áí
vaðið með hina margumlöluðil
breytingu á matartímanum og
virðist þessi tilhögun, af feng-
inni nærri árs reynslu, hafa gef-
ist mjög vel og vera til hagræð-
is fyrir alla aðila.
og veitinga-
(VASÍ13
þjósa
AÐALFUNDUR fjelagsing
var haldinn í fyrrakvöld. AuW
venjulegra aðalfundarstarfa
ályktaði fundurinn að skora si
ríkisstjórnina að láta fara frara
endurskoðun á lögum um veit-<
ingasölu, gistihúshald o. fl.
Sömuleiðis skoiaði fundurinn a
Fiárhagsráð að veita nú þegar
öll nauðsynleg gjaldeyris- og
innflutningsieyfi fyrir Mat-
sveita og veitingaþjónaskólann.
I stjórn fjelagsins voru end-
urkosnir Böðvar Steinþórssorj
formaður, María Jensdóttir rit-
ari, Kristmundur Guðmunds-
son gjaldkeri og meðstjórnandl
Marbjörn Björnsson. Varafor-
maður var kosinn Olafur Jóh.
Jónsson i stað Emils Bjarnasonj
ar.
Trúnaðarmannr.ráð er þannig
skipað: Tryggvi Þorfinnsson,
Gcstur Benediktsson, Emil
Bjarnason og Edmund Eríksen.
Endurskoftendur Þórir Jónssorí
og Sveinsína Gpðmundsdóttir.
Formáður síyrktarsjóðstjórnap
var kosinn María Jensdóttir.
Fundurinn gaf trúnaðar-
mannaráði heimild til að segja
upn gildandi samningum við
i h.f Eimskinafielag íslands og
Skipaútgerð ríkisins.
gauii rii*
p 9 ****
kanur deyja
i #
í
ur psi
París í gærkvöldi.
ÞEGAR dvrnar á húsinu nr.
135 við Faubourg du Temple,
voru brotnar upp í dag, fund-
ust þar fjórar látnar konur, eiS
sátu umhverfis borðið í borð-
stofunni. Þær höfðu verið látn-
ar.síðan á lau.gardaginn. Lög-
reglan skýrir svo frá, að þæp.
hafi látist af gaseitrun. Dyrnatí
voru brotnar upp af kunningjá
kvennanna, er var farinn
undrast um þær, þar eð 'ham^
hafði ekki hevrt neitt í þeint
síðan á laugardag'mn. ■—Reutery
AÞENA — Grikkir hafa nú fornj
i lega tekið við Tylftareyjum, seipl
þeir fengu samkvæmt friðar-
samningnum við Itali. j