Morgunblaðið - 12.06.1948, Blaðsíða 5

SÍORGU NBLAÐIE
r
JLaugardagur 12. júní 1948.
^-J\venj)ýóéin ocj. ^JJeimiliÉ
•!
Prjef:
Uppeldiss
nýjung í
í HITTEÐFYRRA, eða 1. okt.
1946, tók hjer til starfa Upp-
eldisskóli Sumargjafar. Það er
fyrsti og eini uppeldisskólinn,
sem stofnaður hefir verið hjer
á landi og alger nýjung í skóla-
málum okkar. Skólastjóri hans
er ung Reykjavíkurstúlka, Val-
borg Sigurðardóttir, magister.
Hún lauk stúdentsprófi frá
Menntaskólanum í Reykjavík
vorið 1942 og meistaraprófi í
uppeldisfræðum frá Smith coll-
ege í Bandaríkjunum árið 1946
,Við mjög góðan orðstír.
Jeg hitti Valborgu að máli
íyrir skömmu, til þess að for-
vitnast um starfsemi skólans.
Hún er full áhuga og starfs-
gleði og hefir hinum fámenna
hóp uppeldisfræðinga hjer á
landi áreiðanlega bætst góður
liðsmaður með henni.
Fyrstu nemendurnir.
•— Fyrstu nemendurnir hafa
þegar verið brautskráðnir frá
skólanum?
Já. Níu stúlkur voru braut-
Bkráðar 1. þ. m. Það er ekki
fjöldanum fjmir að fara, en við
huggum okkur við, að höfða-
.talan sje ekki mest um verð.
— Hvað er það aðallega, sem
Stúlkurnar læra?
— Námið er bæði bóklegt og
Verklegt. Verklega námið
Stunda þær í barnaheimilunum
tveim, Suðurborg og Tjarnar-
borg. Þar læra þær allt, er við-
kemur líkamlegu og andlegu
uppeldi barsins fyrstu sex árin.
Meðan á bóklega náminu stend-
ur vinna þæ'r ekki. Námsgrein-
ar þær, sem hafa verið stundáð-
ar eru uppeldissálarfræði, með-
ferð ungbarna, líkams- og
heilsufræði, hjálp í viðlögum,
íiæringarefnafræði, þjóðfjelags-
fræði, átthagafræði, íslenska,
handíðir (föndur aðallega) söng
ur og bókfærsla.
— Hvaða menntun þurfa
Btúlkur að hafa til þess að fá
ínngöngu í skólann?
— Þær þurfa að hafa gagn-
íræðapróf, hjeraðsskólapróf eða
&ð hafa stundað tveggja ára
framhaldsnám.
— Hvaða rjettindi fá þær að
pámi loknu?
— Þær fá rjettindi til þess
feð stunda uppeldisstörf við
barnaheimili og veita slíkum
Btofnunum forstöðu. Með stofn-
Un skólans ha.fa ungum stúlk-
Um verið sköpuð ný tækifæri
til þess að afla sjer hagnýtrar
menntunar með ákveðið' lífs-
Btarf fyrir augum. Og menntun
þessari er þann veg háttuð —
jeins og raunar allri sannri
Jnenntun — að hún kemur stúlk
um að góðu gagni hvort sem
þær leggja stund á uppeldis-
Btörf við barnaheimili eða sem
ínæður á einkaheimilum.
Það geta ekki allir ,,passað“
Ikrakka.
— Sumir segja, að menntun í
Uppeldisfræði sje hjegómi —
fellir geti „passað“ krakka —
jekki sje hægt að læra slíka
hluti. Hvað segir þú við þeim
ifullyrðingum?
— Jeg álít að því miður kunni
endra
anna
skéliiiÉSm okkei
Rætt við skólastjórann,
Valborgu Sigurðardóttur
heimilanna verið sjermenntað-
ar. Nú, þegar myndast hefir
sjerstök starfstjett við stofnan-
ir þessar, hafa laun og kjör ver-
ið bætt mikið frá því sem þær
stúlkur hafa haft, er ráðist hafa
til starfsins menntunarlausar.
Er sennilegt. að leikskólakenn-
ararnir nýju fái svipuð laun og
hjúkrunarkonur. Og allir bíða
þeir með óþreyju eftir nýju
barnaheimilunum, sem í ráði er
að býggja hj&r í Reykjavík á
næstunni.
Vantar barnaheimili.
— Þau, sem fyrir eru, full-
nægja hvergi nærri eftirspurn-
inni?
— Nei, það er mikil þöirf a
að barnaheimilum verði fjölgað.
svo vel fari. Spurningin er þá, Ástæðurnar til þess eru marg
hvort unnt sje að kenna mönn-| ar ___ 0g vjj jeg agejns
Valborg Sigurðardóttir.
Herra ritstjóri!
ÞVÍ verður ekki neitað, að
ísland getur nú talist íþrótta-
þjóð á alþjóða mælikvarða.
íþróttaárangur undanfarinna
ára ber þess glöggt vitni, enda
kemur æ skýrar í Ijós að við
sjeum „taldir með“.
Afleiðingin af þessu er að
sjálfsögðu sú, m. a., að við
bjóðum hingað erlendum iþrótta
mönnum til keppni og er það
alls ekki vandalaust, þar sem
aðstæður okkar eru ekki a'itof
góðar. Liggja til þess ýmsar á-
stæður, sem hjer verða ekki
raktar.
Jeg er nokkuð tíður gestur á
íþróttavellinum og hefi sjer-
staka ánægju af að sjá hverju
íþróttamenn okkar fá áorkað i
keppni við þjóðif, sem fyrir
löngu síðan eru þekktar á sviði
íþrótta.
Jeg hefi ekki komist hiá því
að reka augun í smá misfeilur í
sambandi við móttökur gesta
okkar. „Gestsauga“ erlendu
gestanna þykist jeg vita að sje
nokkuð glöggt í þessum efnum,
þó gjarnara sje þeim að tjalda
því, sem betur fer þegar þeir
kveðja okkur, eins og eðlilegt
getur talist. Það er aðailega
tvennt sem jeg vildi minnast á
í þessu sambandi, meðferð þjóð-
knattspyrn.umóts íslands og
fyrsta leik þess, að benda for-
ráðamönnum þess móts ú, að
liðsmenn sjeu í samskonar bún-
ingum, hreinum og litskýr.um
eins og lög mæla fyrir um, 4 n á
það skorti nokkuð. Sjerstaitlega
voru sokkar knattspymufjplags
ins á Akranesi nokkuð misruun-
andi á litinn, eða nánar tiltekið
jafnmismunandi og knattapyrnu
mennirnir voru margir svo ekki
sje sagt eins og fæturn.ir voru
margir. Þetta er mjög áferðar-
Ijótt og alls ekki leyfilegt sjo
farið út í þá sálma. Þá eign línu
verðir og dómari að vera snyrti-
lega klæddir helst í íþrótta- eðá
æfingabúningum. Það gcfur
betri svip.
Það er von mín, að við rnót-
tökur íþróttaflokkanna, sem
eftir eiga að koma hing'aö í sum
ar og framvegis, verði þessi
atriði öll lagfærð, en tækifærið
til að sýna breytingu til bat.n-
aðar i þessum efnum er mjög
skammt undan.
H. M.
um að umgangast og ala upp : (jrspa a nokki ar þeirra. í fyrsta I söngs og þjóðíána.
börn. Jeg hygg, að svo sje. Að j jagj eru þag húsnæðis- og 3eik-
vallarvandræðin. Til skamms
visu gerir menntunin engann
mann að fyrirmyndar uppal-
anda. Skapge.rðarþroski manns-
ins er hjer mikils ráðandi. Góð-
ur uppalandi þarf að búa yfir
skapfestu og sannri lífsgleði,
samúð og virðingu fyrir með-
bræðrum sínum. En án þekk-
ingar á sálarlífi barnsins og
þroskamöguleikum þess, verður
honum lítið úr hæfileikum sín-
um. Uppeldisskólinn kemur því
best að gagni, að í hann veljist
stúlkur, sem hafa hæfileika og
manndóm til þess að hagnýta
sjer lærdóm sinn.
Miklar kröfur.
— Þú vilt bersýnilega láta
gera miklar kröfur til starfs-
stúlkna við barnaheimili?
— Já. Það er ekki heiglum
hent að inna slík störf af hönd-
um. Ef menn gera sjer grein
fyrir, hversu afdrifaríkt upp-
eldið er fyrstu 5 árin fyrir skap
gerðarþroska barnsins, þá
myndu þeir hika við að halda
fram þeirri firru, að hver sem
er eigi að geta tekið að sjer upp-
eldisstörf á b&rnaheimilum, án
nokkurrar sjermenntunar. Að
mínu áliti ætti einungis úrval
sjermenntaðro kvenna að fá slík
ar stöður. — Og með stofnun
uppeldisskólans og þvi, að gefa
stúlkum próf í þessum fræðum,
hefir nú fengist viðurkenning
á því, hve mikilvæg uppeldis-
störfin eru— að það þurfi meira
en brjóstvitið til þess að inna
þau af hönduiú, svo að vel sje,
Bætt kjör.
— Hinir nýbökuðu leikskóla-
kennarar fá sennilega nóg að
starfa?
— Já, það geturðu verið viss
um. Þrjár af stúlkunum sem
voru brautskráðar í vor, eru
þegar orðnar forstöðukonur við
sumarleikskóla — í Grænuborg,
Málleysingjasltólanum og Stýri-
mannaskólanum. Hingað til
Kajög fáir að umgangast börn hafa aðeins forstöðukonur barna
tíma höfðu menn ekki gert. sjer
grein fyrir því, að stofnun leik-
heimila og leikvalla væri nauð-
synlegur þáttur í þróun allrar
borgarmenningar. En með vax-
andi þjettbýli og þröngbýli duld
ist mönnum ekki lengur, að
heilbrigt barnauppeldi getur
ekki samrýmst borgarlífi, nema
því aðeins að sjerstakar ráð
stafanir sjeu gerðar til þess að
skapa börnunum holl uppeldis-
skilyrði. Húsin hækka og
stækka, en íbúðir og húsagarðar
minnka að sama skapi sem göt-
ur breikka og umferðin eykst.
Leikrými fyrir litlu börnin er
þannig smám saman að liverfa
úr sögunni. Inni er þröngt en
úti ógnar umferðahættan börn
unum á hverju götuhorni. Öll
þrengsli og þvingun er þroska
barnsins skaðvænleg. Ef við
sviftum barnið leikrými og þar
með leikgleðinni og möguleik-
anum til frjálsra athafna, svipt
um við það lífsgleðinni og mögu
leikum til þess að þroskast eðli-
lega.
í öðru lagi þurfa mæður, sem
vinna úti, að koma börnum sín-
um fyrir yfir daginn og í þriðja
Nú virðist sá siður hafa ver-
ið tekinn upp á iþróttavei'Jinum
í sambandi við móttöku er-
lendra íþróttaflokka að þjóð-
söngvarnir eru spiiaðir á
grammófón sem tengdur er
magnara. Það mætti e. t. v. ætia
að slíkt gæti blessast en raun-
in er allt önnur, hverju sem
um er að kenna, að jeg tel það
ekki sæmandi flutningi þjóð-
söngvanna. Þegar þjóðsöngur
Dana var leikinn við móttöku
dönsku handknattleiksmann-
anna var hann ieikinn fjórum
sinnum í röð, piatan leikin til
enda, og þegar breski þjóðsöng-
urinn var leikinn á 'eftir ræðu
fararstjóra bresku frjálsíþrótta-
mannanna hjer á dögunum
heyrðist hann eiiki fyrr en í
miðju lagi. Þessi mistök, að
viðbættu garginu i hátoiufun-
um verkar mjög ieiðiniega á
alla viðstadda- Um okkar eagin
þjóðsöng er það að segja að
stundum breg'ður fyrir að hann
verði falskur í þessu áhaldi, og
við það missir hann að sjálf-
sögðu allan sihn fegursta blæ
svo ekki sje sterkara til orða
tekið. Því er ekki ráðin bót á
þessu? Því er ekki Lúðrasveit
Reykjavíkur fengin til að spila
lagi þurfa konur, með stóran þjóðsöngvana við slik tækifæri
barnahóp en cnga húshjálp, að|eins og að undanförnu?
Msifmdur Isrtó- ■
vamar
NÝLEGA var haldinn aðcdfund
ur í fjelaginu Berk'lavörn í
Reykjavík. Á fundinum. kour
fram, bæði í skýrslum stjémar
og ræðumönnum, að starfsemi
fjelagsins s.l ár var rneiri en
nokkurn tíma áður. I fyrsta lagi j
við sölu á bílahappdrætti S.í. t
B.S., en í því sambandi kom '
fram svohljóðandi þakkat ávarp ‘
frá forseta SÍ.B.S.:
„Aðalfundur fjelagsins Bcrkla- i
vörn í Reykjavík, haldinn þ. 1. j
júní 1948, sendir öllum stnum ’
fjelögum og styrktarmiinnum
alúðarfylstu þakkir fyr.ir frá- j
bært sjálfboðaliðastarf við að- >
alstarf fjelagsins á s.l. ári, s-em
var við dreifingu og sölu happ-
drættismiða S.Í.B.S.'1 j
Auk þess var unnið ótuUega {
og með góðum árangri að söfn- !
un nýrra styiktarmeðlima fje- j
lagsins. Þá var og haldið uppi
skemtistarfsemi með nokkrum
vel heppnuðum kvölds'kemtun-
um en bæði sú starfsemi sem
og önnur-miða að aukinni kynn
ipgu til eflingar þessum fjclags-
samtökum.
Stjórn Berklavarna skipa nú:
Guðmundur Löve, Johnnnes
Arason, Selma Antoníusardótt-
ir, Jóhanna Steindórsdóttir og
Lára Thorarensen.
fá einhverja aðstoð.
Eðlilegasta lausnin á þessu
vandamáli er sú, að börnum
innan skólaskyldualdurs sjeu
búnir griðastaðir til starfs og
leikja •— m. ö. o. að leikheimil-
um verði fjölgað frá því sem nú
er, en þar eru börnunum búin
þau bestu uppeldisskilvrði sem
völ er á utan heimilanna.
Vita ekki hvao þeir segja.
— Heyrst hafa raddir um að
með stofnun barnalieimila sje
verið að grafa grunninn undan
heimilunum. Hvað segirðu um
það?
— Þeir, sem halaa slíku fram
vita ekki hvað þeir eru að segja.
Frh. á bls. 12
Þá er það þjóðfáninn. Það er
mjög leiðinlegt að sjá menn
eiga fult í fangi með að halda
fánanum í rjettum stellingum
og tútna við það út af áreynslu.
Fánaberi, sem ætti að vera
gjörvilegur skáti í skátabún-
ingi, á að hafa beiti með axla-
bandi. í beltið er fánastönginni
síðan fest í hólk sem tekur af
mesta bui'ðarþolið. Fánastöngin
á að vera hæfilega stór og fán-
inn ekki stærri en það að Ijett
veitist að halda á hcnum þó
nokkur gola sje. Það' er leiðin-
legt eins og fyrir kom einn dagr
inn að revsa þarí fánastsngirn-
ar i rniðjum þjóðsöng.
.Þá finn jeg að lokum íistæðu
til, eftir að hafa sjeð setningu
Þunís notaðiH w
Toronto í Kanada < gær.
ÞURR-ÍS hefur í fyrsta skiptl
verið notaður til að rcyna,.a3
slökkva skógareld. Var þetta .í
gær, að flugvjel var sciul yfir
skógareldasvæðið í norðurhluta
Ontarío fylkis : Kanada með T5
pund af þurr-ís. Þar var i nuni
kastað út yfir eldasvæðiö r‘’lug.-
mennirnir, sem unnu að þessu
segja, að 10 mínútum efúi ail
ísnum hafi verið kastúð, haíi
þclr sjeð, að farið var nð 1 igna.
— Reuter.