Morgunblaðið - 19.06.1948, Qupperneq 9

I
J^augardagur 19. júní 1940. . MQRGUNBLAÐIÐ 9
J
ÞJÓÐHÁTÍÐIN í Reykjavík
tókst mjjög vel. Var þátttaka
bæjarbúa mjög mikil og hegðun
þeirra var Fieykjavík til mikiis
sóma. Annar eins mannijöldi
hefur ekki-sjest saman korninn
hjer í bænum síðan á lýðveíriis-
hátíðinni 1944. Það, sem geröi
daginn sjerlega ánægjulegan
var hið dásamlega veður. Hægur
norðan andvari og glampandi
sólskin allan daginn.
Þegar bæjarbúar gengu til
hvílu að kvöld þess 16. júní,
vörpuðu þeir spurningu f >am:
Hvernig skyldi nú veðrið verða
á morgun?
17. júní rani upp heiður og
Jagur. Jafnóðum og fólk kom á
íætur dróg það fána sina að
hún og fyrir hádegi var bærinn
allur fánum skrýddur.
Skrúðg'angan
Um klukkan eitt fór íóik að
tínast upp að Háskólanum, en
þaðan lagði skrúðganga brrjar-
búa af stað. Mikill fjöldi fólks
var kominn um hálf tvö er gang
an skyldi hef jast. Það tók nokk-
urn tíma að skipuleggja svo
íjölmenna hópgöngu og drógst
nú fram til kl. rúmlega tvo að
gangan legði aí stað. — Fyrst
gekk Lúðrasveit Reykjav’kur,
síðan kom all-myndarleg fáná-
borg, íslenskir fánar og ýmsir
Jjelagsfánar. Þá komu hinir ný-
útskriíuðu stúdentar, þá skát-
ar, stúlkur og piltar og síðan
borgararnir. Var þessi ganga
mjög fjölmenn þegar í upphafi.
Sem dæmi um það, skal nefnt,
að þegar lúðrasveitin gekk yfir
Tjarnarbrú, var síðasti hópur-
inn að leggja af stað frá Há-
skólanum. Gengið var eftir
Bjarkargötu og Skothusveginn,
Fríkirkjuveg, Lækjargötu og
Austurstræti að Austurvelli. —
Alla leiðina bættist fólk við í
gönguna og var talið að urn 12
-—14 þús. manns hafi verið í
henni, er komið var að Austur-
velli. Mikið var af börnum með
litla fána. — Börnin voru vel
klædd og settu mjög skemmti-
legan svip á skrúðgönguna, sem
vera ber.
Nauðsynlegt hefði verið að
hafa tvær lúðrasveitir í göng-
unni, því eftir því sem f jær dró
lúðrasveitinni, heyrðist minna
nfjöidinn var engu minni
á lýðveldishátíðinni
Eins og síld í tunnu
Á Austurvelli var saman
kominn mikill mannfjöldi, er
skrúðgangan kom þangað. Voru
allar götur umhverfis völlinn
svo þjettskipaðar fólki, að það
gat tæplega hreyft sig. Fána-
berar í göngunni mynduðu
fánaborg við rrinnismerki Jóns
Sigurðssonar.
I Dómldrkjunni fór fram há-
tíðaguðsþjónusta. Sjera Jakob
Jónsson prjedikaði. Forseti ís-
lands var viðstaddur, svo og
ríkisstjórn, borgarstjóri og aðr-
ir embættismenn.
allur fánum skrýddur.
Mannfjöldinnum hverfis Aust
urvöll hlustaði á guðsþjónust-
una. Vegna þess hve veðrið var
LJDSM. M6L: GL. K. MAGNUSSDN.
Mannfjöldinn við Lækjartorg að kvöldi þjóði'átíð ardagsins.
til hennar. Þetta ætti þjóðbá- j gott og fólkið kyrlátt, var sem
tíðanefnd að hafa í huga næsta j dómkirkjan næði að þessu sinni
ár. yfir allan Austurvöli.
Forseti hylltur
Áð lokinni guðsþjónustu gekk
forseti íslands og forsætisráð-
herra að minnisvarða Jóns Sig-
urðssonar og lagoi forseti þar
blómsveig, er tvær nýútskrifað-
ar stúdínur báru. Urn leið og
forseti lagði blómsveiginn heils-
uðu fánaberar, en lúðrasveitin
ijek þjóðsönginn. Forseti gekk
nú inn í Aiþingishúsið og fram
á svalir þess og óskaði mann-
fjöldanum gleðilegrar hátíðar.
Mannfjöldinn hrópaði ferfalt
húrra fyrir forseta sínum.
Nú gekk Fjallkonan í fall-
egum skautbúningi fram á sval-
ir Alþingishússins og flutti hún
hátíðaávarp í lióðum, er Tómas
Guðmundsson, skáld. hafði orkt
og birtist á öðrum stað hjer
í blaðinu. Var Fjallkonunni
fagnað með dynjandi lófataki.
Frú Anna Borg Reumert var
Fjallkonan.
Forsætisráffherra flytur
ræffu
Stefán Jóhann Stefánsson,
forsætisráðherra, flutti ræðu af
svölum Alþingishússins. Ræddi
forsætisráðherra nokkuð um
ástandið, sem rkapast hefði síð-
an heimsstyrjöldinni lauk hjer
í Evrópu, og benti á að ísland
hefði ekki farið varhluta af
þéim erfiðu viðfangsefnum. —
Sagði forsætisráðherra að verð-
bólgan væri íslensku atvinnulífi
hin mesta hætta og launastjett-
irnar ættu þar ekki hvað síst
mikið í húfi. Sagði ráðherra að
með góðri samvinnu og skiln-
1 ingi atvinnustjettanna og með
aðstoð ríkisvaldsins ætti að vera
lokinni, var hátíðahöldunurn við
Austurvöll lokið og hjelt nú
mannfjöldinn af stað suöur á
íþróttavöll.
Viff leiffi Jóns forseta 1
Við leiði Jóns Sigurðssonar
staðnæmdist mannfjöldinn. Frú
Auður Auðuns, annar varafor-
seti bæjarstjórnar Reykjavikur,
lagði blómsveig frá bæjarst jórn-
inni og Benedikt G. Wáage
lagði blómsveig að leiðinu f
nafni Iþróttasambands íslands
og íslenskra íþróttamanna. —
Söng nú karlakór „Sjá roðan á
hnjúkunum hár.“. Var nú hnldið
áfram suður á íþróttavöli, rn
þar fór fram 17,-júní mót i-
þróttamanna og er mótsins ít-
arlega getið á óðrum stað ojor í
blaðinu.
Kvöldskemmtim
Kvöldskemmtun þjóðhátiðar-
innar fór fram á Lækjartorgi
og Arnarhóli. Á háhólnurn var
komið fyrir fallegum ræðiistól
og palli fyrir söngfólk og loks
var þar hljómsveitarpallur
Þar hófst kvöldskemmtunin
með því að Lúðrasveit Reykja-
víkur ijek nokkur lög. Menn
höfðu orð á því, að sveitin hefði
sýnilega æft mjög vel undir
þennan dag, enda leysti lúðra-
sveitin hlutverk sitt vel af
hendi. Hjálmar Blöndal, form.
þjóðhátíðarnefndar, setti
skemmtunina, en því næst tók
til máls Gunnar Thoroddsen,
borgarstjóri. Ræða borgavstj.
er birt í heild á öðrum stað lijer
í blaðinu.
Karlakórinn Fóstbræður og
Karlakór Reykjavíkur sungu
nokkur lög og Sig. Skagfield
söng með aðstoð lúðrasvcitar-
innar.
Einu sinni sjeff stærri kór
Að loknum söng þjóðkórinn
undir stjórn dr. Páls ísólfsson-
ar. Sagði Páll, að hann hofði
að eins einu sinni sjeð stærri
kór, en það var á Þingvöllum
1944. Bað Páll þennan fjöl-
menna söngflokk að taka nndir
en mjög fáir gerðu það. — Er
slík framkoma mjög ósæmandi
fyrir bæjarbúa. Þeir fáu sem
tóku undir, mættu augnaráði
þeirra, sem hneyksluðust á
slikri framkomu!! Þetta atriði
unnt að koma í veg fyrir að ,
/erðbólgan stöðvi atvinnurekst-
irinn.
Þá vjek ráðherra að gjaldeyr-
sskortinum og skömmtun á
íauðsynjavörum. „Þetta eru
■áðstafanir, sem óhjákvæmilegt
íefur reynst að koma á í pjóð-
’jelaginu“.
f'járhagslegt samstarf
Cjgsm. MBL: 'ÓC. K. MÁGNÚ|SON.
Á Lækjartorgi dansaffi irnga fóllciff eítir Si-Baba Si-baba og öffruxn vinsælum danslögum.
ið mjög ánægjulegt. Hugsum
okkur þúsundir manna, aila
syngjandi og í góðu skapi.
29,874
Páll ísólfsson sagði nokkra
góða brandara, og gat þess» að
einhver vinur hans hefði full-
vissað sig um, að á Amarhóli
Ráðherra fór nokkrum orðum Væru 29,874 karlar og konur.
im þátttöku ísiands í fjárhags-j
egu samstarfi við önnur ríki Dansinn
>g þá fyrst og fremst við hinj Er þjóðkórinn haíði iokið
'Torðurlandaríkin. Vonir standa söng sínum, hófst dansinn. —
11, að af því geti orðið nokkur ( Gömlu dansarmr voru stignir í
irangur. Um Marshall-aðstoð- Ingólfsstræti, milli Arnarhváls
na, sagði ráðherra, að þessi og Hverfisgötu. Var dansaö þár
5amtök þeirra 16 fullvalda af miklu fjöri allt kvöldið og
nenningar- og iýðræðisnkja, var þar fólk á öllum aldri, ung-
æm taka þátt í aðstoðinni, er án ar stúlkur í hvítum kjólum og
sfa hið merkilegasta fyrirbæri.! rosknar húsmæður á peysuföt-
Ef skynsamlega er á haldið, j um. Hljómsveit frá Góðtempl-
ætti það að styrkja sjálfstæði arahúsinu ijek fyrir dansi. ’A
íslands og jafnrjettisaðiid bess Lækjartorgi voru nýju dans-
meðal ríkja Evrópu, sagði for-jarnir stignir og gengu hinir ný-
sætisráðherra. „Fjárhagslegt ör útskrifuðu stúdentar frara fyrir
yggi og alþjóðiegt samstarf í (skjöldu og hófu dansinn, cn 4
þeim efnum er nauðsynlegur eftir komu svo aðrir og var
þáttur til að treysta sjáífstæð-j dansað af miklu fjöri efth' Sí-
isgrundvöll hins unga íslenska Baba og öðrum þekktum dans-
lýðveldis“, sagði ráðherra. (lögum, '35 manna hljóm'weit
Að ræðu. forsætisráðherra Framh. á bls. I*
C