Morgunblaðið - 19.12.1948, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 19. des. 1948.
Aheit á Strandakirkju
Hið pólitíska verkfallsbrölt kommúnista
í Finnlandi fór algerlega út um þúfur
Kommúnisfar hafa slegsð úf
síðasfa frompinu - og tapað
Eftir THOMAS HARRIS,
frjettaritara Reuters.
RÍKISSTJÓRN Fagerholms í
Finnlandi hefir gersamlega
unnið bug á hinni pólitísku
verkfallsöldu kommunista, sem
átti að lama allt athafnalíf í
landinu og neyða Fagerholm
til að láta kommúnista fá mik-
ilvæg embætti í ráðuneyti hans.
„En“, sagði Fagerholm, „því
fer fjarri, að þeim hafi tekist
þetta, og nú hafa þe;r slegið út
sínu síðasta trompi og að því,
er jeg fæ frekast sjeð, tapað
því“.
Undir fölsku flaggi.
Komúnistar hafa runnið sam
an við öfgafyllsta hluta Sósíal-
ista, lengst til vinscri og mynd
að nýjan flokk, svonefndan
Fólk-demókrataflokk.
Þessi nýi flokku.r stóð fyrst
fyrir verkfalli," eftir að Fager-
holm hafði neitað aú verða við
þeim kröfum þeirra, að Fólk-
demókratar (ko/r.múnistar)
fengju fjögur sæti í fyrirhug-
aðri samsteypustjórr. studd af
Bændaflokknum, sem vann
kosningarnar í júlí síðastliðn-
um, Jafnaðarmannaflokknum
(Sósíaldemókrötum) sem varð
númer tvö og af Fólk-demó-
krötum (kommúnistum) sem
urðu númer þrjú en töpuðu 12
af þeim 49 þingsætum, sem þeir
höfðu áður.
Kommúnistar æsa
til verkfalla.
Við lok október höfðu Fólk-
demókratar talið flesta verka-
menn í arabisku postulínsverk-
smiðjunum í Helsingfors, á-
samt fjölmörgum hafnarverka-
mönnum, á að gera verkfall.
Kröfur verkfallsmanna voru
tvennskonar. í fyrsta lagi kröfð
ust þeir launahækkunar fyrir
alla verkamenn, sem næmi 22
,%. Þessi krafa var auðvitað
vel til þess fallin að fá sem
mesta þátttöku verkamanna í
verkfallinu. í öðru lagi (og það
var einmitt tiigangurinn) var
þess krafist að stjórn Fager-
holms segði af sjer, „af því að“,
eins og þeir sögðu, „stjórnin
vinnur gegn vinsamlegum sam-
skiptum við Sovjetríkin“. Hví-
líkt guðlast, ef vinátta annarra
eins velgerðarmanna Finna og
Rússar eru hefði verið forsmáð.
Finnum væri víst nær að þakka
Rússum fyrir vinsemd þeirra
t. d. árásarstríð Rússa á hend-
ur Finnum fyrir nokkrum ár-
um(!!!)
Stjórnin neitar.
Stjórnin neitaði að verða við
þessum kröfum þeirra og Ijet
400 manna lögreglulið dreifa
hóp verkfallsmanna, sem
reyndi að hindra, að karlar og
konur færu til vinnustöðva
sinna og virtu verkfallsáskor-
un kommúnista að vettugi.
Til stuðnings fyrir stjórnina
gaf samband verslunarmanna,
sem stjórnað er af jafnaðar-
mönnum, út þá tilkynningu, að
verkfallið væri brot á þáver-
andi launasam aingum við at-
vinnurekendu. og því ólöglegt.
„En af því leiðir“, sagði sam-
bandið, „að þeir sem neita að
taka þátt í þessu verkfalli, geta
alls ekki talist verkfallsbrjót-
ar“.
Sambandið ljet birta aðvörun
til almennings, þar sem sagt
var að, ef þeim hömlum væri
ljett af, sem hjeldu niðri laun-
unum, myndi það leiða til auk-
innar verðbólgu og íþyngja
verkamönnum á annan hátt.
Þá lofaði sambandið stuðningi
sínum við stjórnina, tf hún að-
eins ljeti gera smávægilegar
lagfæringar á launum verka-
manna og lofaði að gera ein-
hverjar ráðstafanir til að bæta
hag alþýðu manna.
Verkamenn hverfa aftur
til vinnu.
í byrjun nóvember höfðu
hafnarverkamenn farið aftur
til vinnu sinnar, en nýir verka
menn höfðu hinsvegar verið
ráðnir í stað þeirra, sem gerðu
verkfallið í arabisku postulíns-
verksmiðjunum. Reyndar neit-
uðu hafnarverkamenn í Hels-
ingfors að vinna við vörur, sem
komu og fóru frá þessum verk-
smiðjum, en allt var samt orðið
rólegt í landinu, og framleiðsla
þess komin í venjulegt horf.
En þó að þetta verkfall
kommúnista færi svona alger-
lega út um þúfur, voru þeir
ekki af baki dottnir,. og nú átti
samband flutningaverkamanna
þar sem kommúnistar ráða öllu
að gera ánnað pólitískt verk-
fall þann 6. nóvember. Agnið
til þátttöku í verkfallinu var
nú hækkað úr 22% upp í 30%
launahækkun.
Nú lá við að öll ferðalög og
vöruflutningar með járnbraut-
um og á vegum stöðvaðist.
Margir vjelvirkjar, bifvjela-
virkjar, starfsmenn á smurn-
ingsstöðum og olíustöðvum áttu
einnig að gera verkfall, því að
þeir voru meðlimir í hinu fjöl-
menna sambandi flutninga-
verkamanna.
Fagerholm tekur af skarið
Fagerholm forsætisráðherra
varaði forsprakka verkfallsins
við því, að hánn myndi ekki
horfa á aðgerðarlaust nje leyfa,
að viðskipta- og fjárhagslíf
landsins væri þannig lamað.
Hann sagði. að launakröfum
sambandsins hefði verið hafnað
af hinni svonefndu ópólitísku
verðlagsnefnd, og þær bryti al-
gerlega í bága við launasamn-
inga þá, sem sambandið hafði
fallist á við atvinnurekendur af
fúsum vilja.
Samband verslunarmanna
studdi stjórn Fagerhólms og
fordæmdi þetta yfirvofandi
verkfall, en aðalstuðning sinn
fjekk ríkisstjórnin frá and-
kommúninstum meðal vjel-
virkja, bifvjelavirkja og bif-
reiðastjóra. Höfðu þeir stuttu
áður sagt sig úr sambandi flutn
ingaverkamanna og stofnað
sín eigin samtök.
Lýstu þeir nú því yfir bæði við
ríkisstjórnina og fulltrúa úr
sambandi flutningaverka-
manna að þeir myndu ekki
taka þátt í þessu verkfalli. —
Þetta þýddi, að kommúnistar
gátu nú ekki búist við nema
að einn af hverjum fjórum
verkamönnum myndi gera verk
fall í mesta lagi. Sáu þeir sjer
nú ekki annað fært, en að lýsa
því yfir að kvöldi 5. nóvember,
að ekkert yrði úr verkfallinu.
Finnar aðhyllast ekki
kommúnisman
Talsmenn stjórnarinnar hafa
sagt, að sigur hennar í báðum
þessum vinnudeilum sýni eft-
irfarandi:
1. Það þykir sýnt, að verka-
menn í Finnlandi eru yfirleitt
fúsir til að útkljá allar launa-
deilur eftir löglegum, frjáls-
um samningaleiðum við at-
vinnurekendur, og ef um brot
annars hvors aðilans sje að
ræða, getur hinn leitað rjettar
síns fyrir dómstólunum.
2. Sigur stjórnarinnar gefur
til kynna að finnskir verka-
menn eru fremur hægfara sósí-
al-demokratar heldur en rót-
tækir öfgasinnar, þrátt fyrir að
framfærslukostnaður þar er
oðinn nú nálægt því 800%
hærri en fyrir stríð.
3. Það hefir og komið í ljós,
að finnska þjóðin aðhyllist ekki
stefnur kommúnista, íhalds-
manna, nje framsóknarmanna,
sem allir töpuðu við síðustu
almennu kosningar. Bænda-
flokkurinn vann þær kosning-
ar.
4. Þá er það sannað, að nú
þegar þarf að endurskoða hern
aðar- og vináttusamning Rússa
og Finna frá marsmánuði síð-
astliðnum, þar sem svo var
kveðið á að Rússar mættu
ekki hlutast "til um innanlands
málefni Finna.
Kesselring í átta
daga „Iríi"
Herford i gærkveldi.
OPINBERLEGA var tilkynt í
dag, að albert Kesselring fyr-
verandi marskálkur í þýska
hernum, sem dæmdur var til
lífstíðar fangelsis fyrir stríðs-
glæpi, hefði nýlega fengið að
fara í átta dagá úr fangelsi
sínu á breska hernámssvæðinu,
og sje nú aftur kominn þangað.
Kesselring dvaldist þessa
átta daga hjá fjölskyldu sinni
í Bavaríu til þess að athuga,
hvað hægt væri að gera við
hinum erfiðu fjárhagsástæðum
fjölskyldunnar. — Reuter.
FRÁ H. kr. 10, G.E. J. kr. 50,
N. N. B. 100, Áheit 50, H. Guð-
mundsson 10, S. J. 10, Sigr. Guð-
munds 10, frá gamalli konu 20,
ónefndur 20, G. K. 40, N. N. 20.
Þuríður Jónsdóttir 25, Sig. Hj. 50,
Jón Bergss. 50, Gleymsi 20, Norð-
lendingur 30, P. S. 10, H. U. S. 20,
XX 10, Aðalbjörg 15, Þ. G. 10,
K. G. H. J. 50, Ás 20, frá ferða-
löngum 25, N. N. 30, Helgi 100,
Ingi 15, Björg 35, E. G. 20, Nem-
andi 100, drengur 2, N. N. 50,
J. G. 100, S. U. 10, Þ. B. 5, J. B.
afh. af sr. Bj. Jónss. 20, kona 10,
ónefndur 2 áh. 20, gömul móðir
25, Þ. S. 20, frá Boggu 10, G. P.
Biskupst. 30, Kristín Jónsd 10.
austfirsk kona 100, V. K. 50, S. K.
10, ónefndur 50, N. N. afh. af sr.
Bj. Jónss. 10, ónefndur 200, G. T.
50, Þ. S. 100, Þ. Þ. 50, Þakklátur
10, E. U. gömul áheit 20, G. V. 10,
G. G. 15, K. J. 50, E. Ó. 30, Svavar
100, ónefndur 10, ónefndur 100,
ónefndur 10, K. G. E. 25, K. J. 50,
kona 10, U. B. 15, Þ. og P 100,
G. S. G. 30, Gulla 20, Adda 70,
Lóa 30, S. J. 15, ónefndur 20, ó-
nefndur 50, Bogga 10, Halla 10,
frá sjúkling A. B. V. h. 60, K. 10,
ferðalangar 50, Sveinn — Anna
10, Austurferð 30, U. J. 100 ó-
nefndur 20, Helgi Finnbogas. 50,
Sesselja, g. á. 50, ónefnd 10, Ó. G.
Grimsby 20, S. J. 100 K. S. 45,
Dídí 50, H. M. 55, N. N. 50. K. J.
100, ónefnd 50, P. A. 25, E. B. 35,
N. N. 100, O. F. 10, N. O. 50, Þ. J.
20, L. V. 20, E. og U. 100, G. Á 10,
Guðbjörg 15, ónefndur 20, L S.
B. 25, N. N. 40, N. N. 30, gömul
kona 50, G. B. g. á. 100, N. N. 100,
G. J. 20, H. H. 50, ónefnd 20,
L. J. 10, H. G. 50, í brjefi 30, ó-
nefndur 210, H. R. 20, Vökurnenn
á Valahnúk Jónsmessunótt 100,
ónefndur 20, N. N. 10, gömul
kona 5, öldruð kona 10, H. K. 5,
G. S. 50, H. B. Þ. 30, Kr. G 10,
A. G. 50, I. Þ. K. K. 100, óh. í
brjefi 30, áh. í brjefi 15, G. S. 50,
H. L. 100, Guðbjörg 5, I. Á. 25,
Geiri 5, S. G. 20, S. J. 10. N. N 10,
U. G. 50, B. J. g. á. 20, 3 ferða-
langar 15, Rúna 15, frá vjelbát
í Vestmannaeyjum 100, D. Ó. 120,
G. Þ. 20, F. D. g. og ný áheit 30,
G. V. H. 25, N. N. 150. L. J. 10.
Pjetur Helgason Sauðárkróki 100,
H. Þ. 100, G. E. 10, K. R. frá
breiðfirskri konu 100, frá þrem-
ur 200, loftskeytamaður 100. Sísí
g. á. 10, J. J. 150, Þ. G. 20, E. og
G. g. og n. 55, G. B. 50, K. G. 10,
V. g. á 100, g. á. í brjefi 5, N. N.
50, ónefndur 100, P. 10, S. J. 15,
Hulda 50, gömul kona 10, frá F.
10, frá F. 30, í. S. 25, N. S. 50,
G. B. 100, M. 100, J. J. Siglufirði
50, A K. í brjefi 50, Þ. R. 50, frá
Guðrúnu 150, V. 50, M. G 20,
K. R. Z. A. 50, H. B. 5, Gamalt
áh. 10, M. S. 10, Guðrúnu 50,
kona 50, Sævar og Helgi 16. S. F.
5, frá sjófarenda 150, I. G 100,
B. P. 50, gömul sjómannsekkja
100, frá X 100, T. S. 100, E. F. 20,
Ingigerður 10, ísfirsk kona 10,
einn þakklátur 25, A. J. 200, A.
200, S. M. 10, G. Ó. 100. G. G. 25,
ónefnd 100, ónefnd 10. frá 1947 á
ísafirði 300, sjómaður (í brjefi)
100, Álfkona 100, Páll Kristjánss.
50, kona í Vestmannaeyjum 30,
B. R. G. H. 5, gamalt áheit 50,
gamalt áh. 50, N. N. 20. N. N. 5,
Inga 10, ónefndur 15, A. T. 20,
í brjefi 25, áh. frá systkinum 20,
L. V. M. 20, gamalt áh. 5, ónefnd-
ur 20, 2 systur 40, G. A.. 60, göm-
ul kona 20, E. E. í brjefi 250, G. S.
20, Ásta 50, N. N. 25. S. Ó. 20,
G. J. 10, g. og nýtt áh. 20, J. B.
50, G. H. G. 100, frá gömlum 50,
P. A. 50, S. 5, S. P. S. 25, M. H.
20, g. áh. frá ekkju 10, gamalt
áheit 150, S. Þ. 20, N. B. 10, S. J.
15, áheit 70, M. J. 150, J. E. B. G.
100, J. B. g. áheit 250, gamalt áh.
50, gömul kona 20, II. B. 10, J. B.
10, N. N. 10, kona á Eyrarbakka
15, J. S. 20, gamalt áheit 50. Rósa
25, Fjóla Loftsd. 100, Lovísa Lofts
dóttir 50, I. G. 20, ónefnd 2, Auð-
ur Óskars 5, frá Þráinn 50, Sigr.
Njálsd. 25, gömul kona á Síðu 100,
S. S. 20, S. S. 30, M. G. 5, Hildur
25, B. 25, S. H. 100, N. N. 50, Guð-
björg 10, V. K. 55, S. B. 20, G. S.
50, G. J. 50, S. B. 50, K. E. 20,
Siggi litli 10, K. D. 100, Þ. M. 25,
ónefndur 25, B. M. g. áh. 50, N. N.
5, Rannveig 25, N. N. 50, ísfirsk
hjón 110, S. M. 50, G. E. 75, E. M.
5, S. L. 15, Þ. E. 50, G. Þ 50,
M. K. Þ. 50, Hrafnhildur 10. Inga
10, Karla 50, E. K. 20, gamalt og
nýtt frá Ingibj. 40, Ás 20, D. G.
25, J. J. 50, gömul áh. 250, N. N.
15, Á. G. 25, N. N. 50, J. J. 5.
J. J. 7, N. N. 50, N. N. 50, Þ. H.
10, N. O. S. 10, Adda 100, S. J. M.
50, S. J. M. 100, S. Th 10, B. H.
g. áh. 100, Karl 10, Katla 50, N. N.
20, Áh. í brjefi 30, Þóra Björns-
dóttir 10, gömul kona 50, gamalt
áh. S. 50, Ella 20, kona á ísa-
firði 5, g. áh. frá Jóni afh. af sr.
Bj. J. 100, S. H. 10, D. R. 20,
g. áh. ónefndur 60, S. R. 50, Inga
150, g. og ný áh. frá Á. S. Ó. 175,
Guðrún 50, H. H. 50, T, G. 10,
Á. N. 50, S. K. 50, ónefnd kona
í Hafnarf. 100, Maggý 10, Björg
Jóhannesd. 50, Ósk Bjarnadóttir
50, Sigurður Magnússon 15, A. N.
20, Nonni 20, E. A. 50, N. N. 20,
S. N. 100, Ó. í. K. 10, Sjúklingur
50, K. S. F. 20, Kaja 10, M. H.
100, ónefndur 15, Karolína Sveins
dóttir 30, N. N. 50, María Ólafs-
dóttir 100, Helga 50, kona 50,
H. G. 25, G. H. G. 30. ónefndur
20, Guðmundur 100, H. V. 10,
N. N. 10, Guðbjörg 15, J. B. S.
100, frá Kristínu f. hringinn 20,
E. Þ. 25, C. G. T. 20, P. B. 20,
tveir sjómenn 30, E. Þ. 110, í
brjefi 20, G. Á. 30, R. Þ. 50, Gyða
5, B. H. 100, Gamli 10, Gamli 10,
Þorbjörn 10, Þ. V. S. 50, I. L. L.
afh. af sr. Bj. J. 10, G E. afh. af
sr. Bj. J. 75, N. N. 10, B. G. 50,
S. K. 50, X í brjefi 500, Guðrún
Kolbeinsd. 100, Kristín Jónsd. 30,
S. V. 100, Ingi 50, Soffía 5, S. S.
30, V. B. 30, N. N. 25 óþekktur
100, M. Ó. 25, N. N. 25, R. S. 50,
M. J. 25, L. T. 25,1. S. 510, S. S. S.
50, Helgi 10, A. G. 50, H. G. 120,
S. E. 50, gamalt áheit 30, frá Ósk
30, N. Ó. 50, S. H. 10, Heireka 10,
N. N. 100, S. S. 10, E. S. 10, frá
systrum 30, J. Ó. J. 10, H. E. G.
G. 100, gamalt og nýtt áh. frá
Jóni 20, N. N. 20, N. N. 2, S. Ó. S.
50, N. N. 5, 3 fastir erlendis 75,
D. 5, ónefndur 20, A. Þ. 30, Jón
Jónsson 100, ónefndur 10, B. S.
10, A. Þ. 20, Veiga 10, E. S 100,
Ásta 80, Á. K. 20, R. 50, N. N. b.v.
Elliðaey 100, I. A. 100 J. Þ. 10,
ónefnt í brjefi 100, Björg 10, Jó-
hanna 10, Arndís 50, N. N. 15,
ónefndur 10, M. S. 10, Brynki 100,
K. 10, gömul kona 10, I. J. 40,
S. B. S. 30, Inga 5, Kona 25, H.
50, J. G. 30, Guðbjörg 10, S. J.
15, G. 10, N. N. 50, S. M. 50, T. B.
5, N. N. 25, Gunna 10, Ó. T 10,
N. N. 10, S. G. 40, G. S. 20, R. V.
25, G. K. 20, sveitakona 25, Anna
10, ónefndur 100, áheit 5, gamalt
áh. 30, B. í. L. 10, Á. S. Á. 100,
N. R. 20, Páll 25, N. J 20, S. F.
20, Kona á Álafossi 30, kona í
Vestmannaeyjum 50, Eward Pet-
ersen 50, Þ. S. I. 25, i brjefi 50,
gamalt áh. 50, ónefnd 20, Svavar
100, g. og n. B. R. N. 100, N. N. 30.'
Vill stofna happclrætti
CLIFTON, N. Y. — Vincent E.
Hull (demokrati) hefir farið þess
á lcit, að þingið samþykki að
efna megi til ríkis happdrættis,
til þess að afla 180 milj. dollara
til styrktar uppgjafahermönn-
um.