Morgunblaðið - 10.02.1949, Síða 1

36. árgangur.
32. tbl. — Fimmtudagur 10- febrúar 1949-
Prentsmiðja Morgunblaðsin?
Dönsk flugvjel
Einkaskeyti frá frjcttaritara Morgunbl
KAUPM.ÁNNAHÖFN, 9. febr. — Ein af flugvjelum danska flug
fjelagsins, ,,Torlak Viking“, fórst á Eyrarsundi í nótt. í flug-
vjeiinni voru 28 manns, 23 spanskir farþegar og fimm manna
óhöfn. Flugvjelin ætlaði, að lenda með miðunum í svarta þoku,
en hitti ekki völlinn og hvarf í Eyrarsund. Sænskir sjómenn
leyrðu sprengingu skamt frá Sviþjóðarströnd og olíubrák frá
\ lelinni var það eina, sem fannst í morgun.
Var í klukkustund á flugi
yfir Kaupmannahöfn.
„Thorlak Viking“ var í fyrstu
áætlunarflugferð skandinaviska
flugfjelagsins (SAS) frá Spáni
með 23 skemtiferðamenn. Þegar
flugvjelin kom til Hafnar var
þar svarta þoka. Sveimaði vjel-
in í klukkustund yfir borginni
og vellinum og ætlaði að bíða
að þokunni ljetti, en er það var
sýnt, að veður myndi ekki
batna var ákveðið að vjelin lenti
eftir miðunum.
En eftir það heyrðist ekkert
frá vjelinni.
—o—
í síðari frjettum er sagt frá
því, að flak flugvjelarinnar hafi
fundist í Eyrarsundi.
Eldgas
x
AUCKLAND, NÝJA SJÁ-
LANDI 9. febr. — Hið
2000 mctra háa eldfjali,
Ngauruhoe á norður-eynni
byrjaði að gjósa í dag. —
Segja sjónarvottar, aá
fjallið hafi þeytt úr sjer
hvítglóandi björgum, á
stærð við hús, 300 metra
í loft upp. — Um þessar
mundir stcndur yfir fund-
ur vísindamanna á eynni.
Horfðu þeir á eldgosið og
voru stórhrifnir. — Eld-
fjall þetta gaus síðast í
maí 1948. Engir manna-
bústaðir eru í námunda
við það. — Rcuter.
Aætlun um Atlantshafs-
bandalag birt bráðlega
- seglr Dean Acheson
Einkaskeyti til Morgunblaðsins frá Reuter.
WASHINGTON 9. febr. — Dean Acheson, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna ljet svo ummælt er hann ræddi við blaðamenn
t dag, að hann vonaðist til þess að innan skamms yrði hægt að
birta fullgerða áætlun um Atlantshafs-bandalag. í sambandi
við ásakanir Rússa um, að slíkt bandalag væri árásar-bandalag,
sagði Acheson, að Atlantshafs—bandalagið væntanlega væri varn—
arbandalag og algjör andstæða við árásar-bandalag.
Neitar orðrómi <
Acheson neitaði því, að orð-
rómur um það, að Atlantshafs-
sáttmálinn myndi undirritaður
í Bermuda um miðjan mars-
mánuð, hefði við rök að styðj-
ast. Hann sagði, aö enn sem
komið væri hefðu ekki önnur
lönd tekið þátt í undirbúnings-
viðræðum en Bandaríkin, Kan--
ada, Frakkland, Bretland, Belg-
ía, Holland og Luxemburg.
Norrænt varnarbandalag
Þá sagði ráðherrann, að hann
myndi kynna sjer vandlega ÖU
sjónarmið, er fram hefðu kom-
ið varðandi norrænt varnar-
bandalag. Hann kvaðst búast
við því, að ræða aftur við Hal-
vard Lange seinna í vikunni.
Ahugi Tyrkja á Allants-
Siafshandalagi
ANKARA, 9. febr. — „Tyrkir
hafa áhuga á Atlantshafs-banda
lagi vegna þess að þeir óska
eftir því að tryggja öryggi lands
síns í bandalagi með Atlants-
hafs- og Miðjarðarhafsþjóðun-
um,“ sagði utanríkisráðherra
Tyrkja. er hann ræddi við blaða
menn í dag. Er hann var spurð
ur að því, hvernig hann liti á
boð Rússa um „ekki-árásar-
samning“ við Norðmenn, neit-
aði hann að segja nokkuð um
það. — Reuter.
SAR GERA SJÁLFIR STAÐ-
Pýskur „fjármálaráð-
Norðmenn treysta ekki
á norrænt varnarbanda-
án stórveidanna
DR. HANS ERHARD, , fjár-
jnálaráðherra“ á hernámssvæð-
um Vesturveldanna í Þýska-
landi, sem nýlega lýsti því yfir,
að Þjóðverjar vildu gerast virk-
ir aðilar í heimsversluninni og
vildu leggja sinn skerf fram til
að rjetta heimsverslunina við.
Umræður á þingi Svía og Dana.
Einkaskeyti til Morgunblaðsins frá Reuter.
UTOKKHÓLMI 9. febr. — Þeir Tage Erlander, forsætisráðherra
Svía, og Unden, utanríkisráðherra, gáfu í dag í sænska þinginu
skýrslu um viðræður þær um norrænt varnarbandalag, er hafa
.staðið yfir undanfarna tvo mánuði. í skýrslu þessari sagði m. a.
að á Oslo-fundinum fyrir skömmu hefði fulltrúi Svía borið fram
tillögur um bandalag milli Noregs, Danmerkur og Svíbjóðar, er
:,kyldi gert til 10 ára, í fullu samræmi við stofnskrá S. Þ., og
mátti engin þessara þjóða gerast aðili að öðru hernaðarbanda-
lagi á þeim tíma. Norðmenn höfnuðu tillögum þessum, en Danir
voru fylgjandi þeim.
Kallaðir heim
LONDON — Bretar hafa krafist
þess af Rúmenum,, að þeir kalli
heim tvo starfsmenn rúmensku
sendisveitarinnar í London. Mun
það vera svar við því, að í des.
s.l. var tveimur starfsmönnum
bresku sendisveitarinnar í Rú-
meníu vísað úr landi.
jEvrépuþing stofnað í vor
LONDON, 9. febr. — Fasta-
nefnd Vestur-Evrópuríkjanna
kom saman til fundar hjer í
dag til þess að ákveða, hvenær
Evrópu-ráðstefna sú skyldi
haldin, er gengur endanlega frá
stofnun Evrópu-þings. — Ráð-
stefnan verður sennilega haldin
í Strassburg í vor. — Akveðið
hefur verið, að bjóða skandinav
isku löpdunum, írlandi og Ítalíu
•að taka þátt í ráðstefnunni.
Sennilegt að Ungverjar
verðt kærðir á þingi S= þ.
Rufu friðarsamningana með Mindszenfy-dómnum
Einkaskeyti til Morgunblaðsins frá Reuter.
WASHINGTON 9. febr. — Dean Acheson, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, sagði í dag, að Vesturveldin myndu að öllum
likindum bera fram kæru á hendur Ungverjalandi á þingi Sam-
einuðu Þjóðanna fyrir að hafa brotið það ákvæði friðarsamning-
;nna, sem fjallar um mannrjettindi, með dóminum yfir Mindr-
zenty kardínála.
Aðferðir lögregluríkisins *
,,í máli kardínálans virðast
ungversku yfirvöldin hafa not-
að allar hinar venjulegu aðferð-
ir lögreglurík'isins,“ sagði Ache-
sono, „þar sem gegndarlausar
ofsóknir eiga sjer stað í nafni
,,i’jettlætisins“. Dómur Mind-
szenty hefur verið fordæmdur
um allan heim og ungverska
stjórnin verður að taka afleið-
ingunum. Allir menn, sem unna
rjettlæti, hafa fyllst viðbjóði
yfir atburðum þessum og menn
hljóta að gera sjer ljóst hve
hættuiegir þeir, og aðrir slíkir,
eru friðinum í heiminum.“
Bi'jef páfa
Hið opinbera málgagn páfa
„Osservators Romano" birti í
dag brjef, er Pius páfi sendi
ungverskum biskupum eftir
handtöku Mindszenty. Hvatti
páfi þá til þess að láta ekki of-
sóknirnar buga sig og harmaði
það mjög, hvílíkt órjettlæti
hefði verið framið gegn kirkj-
unni, með handtöku kardin-
álans.
"^Hlutleysi Svía í 135 ár.
í skýrslunni sagði ennfremur,
að Svíar hefðu haldið fast við
hlutleysisstefnu sína í 135 ár og
hefði það verið þjóðinni til'mik-
illar blessunar. Þcir hefðu ekki
í huga að blanda sjer í „hið
kalda stríð“ milli stórveldanna
og þeir myndu ekki samþykkja
að eitt stórveldi notaði sænskt
land til þess að i’áðast á annað
Sænskur þingmaður hæðist að
hlutleysissteí'nunni
Eftir skýrslu ráðherranna í
sænska þinginu, urðu þar all-
harðar umræður um utanrikis
mál. Ture Norman (jafnaðar-
maður). gerði gys að hlutleysis
stefnu Svía. Sagði hann m. a.:
„Við getum ekki komist af
án hjálpar hinna vestrænu
þjóða. En það furðulega er, að
við viljum ekki gera neina
samninga fyrirfram til þess að
tfyggja okkur þessa hjálp,
vcgna þess að slíkt myndi
styggja einu þjóðina, sem
hugsanlegt er að myndi ráðast
á okkur“.
Rússar gera varnarbandalög
Rasmussen, utanríkisráðherra
Dana, birti einnig skýrslu um
viðræður um norrænt varnar-
bandalag í danska þinginu í
dag. Sagði hann, að Danir litu
ekki á Rússa sem óvinaþjóð. En.
er Rússar hjeldu því fram, að
norrænt varnarbandalag væri
f jandsamlegt þeim, mætti benda
á að þeir hefðu sjálfir gert
„staðbundin varnarbandalög“
við ýmsar þjóðir.
Rússar néituðu Dönum
um vopn
Rasmussen sagði að Danir
litu svo á, að hei'vaFnavanda-
mál Norðurlandanna yrði best
leyst með því, að gera nori'ænt
varnarbandalag og leita hóf-
Frh. á bls. 2.