Morgunblaðið - 20.03.1949, Síða 6

6
MORGVTSBLAÐIÐ
Sunnudagur 20. mars 1949.
GAMLA
Á SVELL
99
Héinm er sú taug
66
• &
EKKI er ósénnilegt, að at-
burður sá, er gerðist upp í Hvít-
ársíðu núna á þorranum, hafi
vakið nokkra undrun. Fregn sú
barst í útvarpinu út um land,
að kona, nær áttræðu, að aldri,
hafi fundist lærbrotin á milli
bæja. Og það sem meira var.
Hún hafði legið svona limlest
á svelli í nær þrjá sólarhringa.
Þetta var Kristín Kjartans-
dóttir frá Kirkjubóli í Hvítár-
síðu.
Margir hafa fundið til með
þessari blessaðri konu, dáðst
að þreki hennar og dugnaði.
Þegar þess er gætt, hvað var
erindi hennar í þessa ferð, þá
finna menn ennþá meira til
með henni. Konan var að heim-
sækja gamla bæinn sinn, sem
nú er í eyði. „Römm er sú
taug . . .“
Sjálfsagt geta margir sett sig
í spor gömlu konunnar, sem
þráir að koma á gamla heim-
ilið sitt. Hlaðvarpinn er sá
sami og útsýnið yfir hina fögru
byggð. Þarna befur hún ár eftir
ár opnað bæinn sinn og fagnað
komandi degi. Sjeð grasið gróa
og fundið blómin anga. Notið
þess að eiga heimili, bú og börn.
— Ótal ljúfar minningar eru
bundnar við þennan stað.
En nú er hann kominn í eyði
— samt leggur hún á sig langa
göngu, til að koma á gamlar
slóðir o^ rifja upp fornar minn-
ingar. Ymsum kann að finnast
þetta fjarstæða. Hver getur átt
erindi að eyðibýli um hávetur?
Þannig verður mörgum á að
hugsa.
Svo eru það aðrir, sem skilja
þetta ferðalag gömlu konunnar
og finnst þetta átakanleg saga.
Þeir, sem hafa orðið fyrir því
sama, að rífa sig upp frá gömlu
heimili og vita það fara í eyði.
Þeir hafa orðið fyrir ásóknum
af einhverju, sem þeir höfðu
ekki gert sjer grein fyrir áður
og enginn skildi nema þeir, en
sálarró og ánægjan við störf og
strit daglegs lífs var allt önnur
í nýju umhverfi og hugurinn
leitar til þess horfna. Að við
höfum komist lífs af fram á
þennan dag, er mikið að þakka.
ást fólksins og trygð til átt-
haeanna, gömlu bæjanna og
gróðurmoldarinnar. Við, sem
eldri erum og skiljum þessar
tilfinningar, erum oft áhyggju-
full út af breytingunni. sem er
orðin á hugarfari fólksins á
þessu sviði. Okkur finnst vera
verið að rífa upp með rótum
þessar gömlu dygðir, sem kall-
aðar voru. Og geri fólkið það
ekki sjálft, koma aðrir og hjálpa
til, en hver verður afleiðingin?
Verða menn sælli í munaði
borgarlífsins, en í faðmi fjalla?
Sveitakona.
Kristín Kjartansdóttir.
Sifi af hverju
SILKISOKKARNIR eru orðn-
ir dýrir, og torfengnir nú á
dögum. Sumir gefa það ráð,
að best sje að þvo þá á hverj-
um degi, til þess að þeir end-
ist sem best. En jeg hef gagn-
stæða reynslu. Best að þvo
þá ekki oftar en nauðsynlegt
er, hreinlætisins vegna.
En þegar þeir eru þvegnir,
að láta þá óhreinindin skol-
ast eða renna úr þeim í volgu
vatni. Nudda þá sem minst.
Varla þarf að benda á, að
gera við götin, á meðan þaU
eru lítil.
EF ÞIÐ eigið tvenn pör, sem
eru mismunandi að lit, og
annar sokkurinn af báðum
pörunum, er orðinn ónýtur,
þá er að fá sjer dekkri lit,
helst kaldan og lita þessa -tvo
heilu, sem eftir eru. Þetta
ætti vel að takast, ef um
nylon sokka er að ræða, og
farið er eftii leiðbeiningunni
á litarpakkanum.
NÚ, ÞEGAR ALLT er skamtað,
reynir hver sem betur getur
að nota sjer sem best gömlu
flíkurnar. Enda er það gam-
all og góður siður, sem ís-
lenska kvenþjóðin lengstum
hefur þurft að temja sjer. Þá
eru t. d. teknar fram gámlar
og slitnar blússur, sem.löngu
eru orðnar ónothæfar með
öllu. En úr efni þeirra er
hægt að sníða og sauma sjer
kraga, ermauppslög og fleira. |
Eins og það væri nýtt.
SALT má nota til þess að
hreinsa föt með, gott er þá að
taka mola af salti og nudda
honum yfir blettina. Eins er
gott að strá því yfir bletti á
gólfteppum. Með salti má ná
úr eggjablettum af silfurskeið
um.
Blóm standa nokkrum dög-
um lengur ef sett er salt í
vatnið.
Gott er að setja slímuga
svampa í saltvatn í 24 tíma
og þeir verða sem nýir.
Þepr IsifaS er fil
læknis
FLESTIR læknar eru önnum
kafnir og^' hafa mikið með tíma
sinn að gera. Þess vegna er það
mikilsvirði, bæði fyrir þá, sem
leita læknanna og eins fyrir
læknana sjálfa, að þeir sjeu
ekki ómakaðir að óþörfu.
Ef kona hringir í síma til
læknis, vegna þess að barn henn
ar er veikt, þá ætti hún að hafa
á reiðum höndum svör við þeim
spurningum sem líklegt er, að
læknirinn leggi fyrir hana.
Þegar læknirinn spyr hve
mikinn hita drenghnokkinn hafi
þá er ekki nóg að segja: — Jeg
veit það ekki. En hann er mjög
heitur. Eða jeg hef ekki hita-
mæli. Móðirin þarf helst að
hafa mælt hitann, áður en lækn
irinn er spurður. Og. hún þarf
helst líka að geta svarað þess-
um spurningum, eða sá, sem
leitar læknis. þegar ekki er
sími, og koma þarf munnleg-
um skilaboðum:
1. Hvað er hitinn hár? 2.
Nokkur uppköst? 3. Hvernig er
matarlystin? 4. Hvernig bæg'ð-
irnar? 5. Fylgir veikindunum
hósti eða roði í hálsi? 6. Tíður
andardráttur? 7. Hitabólur eða
útbrot? Hefir barnið verki? Ef
lítið barn ber hendi upp að
eyra, eða hniprar sig saman,
þegar komið er við háls eða
höfuð, ber það vott um að barn-
ið kenni til.
? i s k a n
Hvítt hermelins slá er hjer
notað við samkvæmiskjól úr
svörtu flaueli.
Fyrsta ár hjónabandsins, er
einasta tímabilið, þegar nokk-
ur von er til þess, að konan
geti sett svuntu á eiginmann-
inn.
Zonta-reglan til
eflingar starfs
hæfni kvenna
SKÖMMU eftir fyrri heims-
styrjöldina eða árið 1919, tóku
nokkrar konur í ríkinu Buffalo
í Ameríku sig saman um að
koma á stofn fjelagsskap fram
kvæmdakvenna.
I heimsstyrjöldinn, sem þá
var nýlokið, hafði fjöldi kvenna
sýnt starfshæfileika sína * utan
heimila. Á þær var kallað, til
að gegna ýmsum ábyrgðarmikl-
um störfum meðan á styrjöid-
inni stóð. Það voru aðallega kon
ur, sem höfðu gegnt opinberum
störfum, sem komu þessum fje-
lagsskap á fót líkt og karlmenn
höfðu myndað ,,Rotary“-fje-
lagið.
Tilgangur fjelagsins er í sex
liðum:
1. Að efla siðgæði í viðskiftum
og starfrækslu.
2. Að bæta lagalega, stjórn-
málalega, viðskiftalega og
starfslega aðstöðu kvenna.
3. Að hvetja sjerhverja fjelags
konu til að leggja fram
krafta sína, í þjónustu sam-
fjelagsins.
4. Að efla samheldni í því
skyni, að verða samfjelaginu
og einstaklingum til gagns.
5. Að auka áhuga hverrar fje-
lagskonu fyrir velferð sam-
fjelagsins og hvetja hana til
samvinnu út á við, um borg-
aralega, fjelagslega, við-
skiftalega og tæknilega þró-
un þess.
6. Að stuðla að auknum skiln-
ingi, samhug og friði með
alþjóðasamtökum fram-
kvæmdakvenna í viðskift-
um og störfum, sem vinna
að hugsjón Zontafjelagsins
um þjónustu.
Það á að vera hverri konu
heiður og vegsauki að vera fje-
lagi í hinni alþjóðlegu Zonta-
reglu og víkka sjóndeildarhring
hverrar fjelagskonu.
I nafni reglunnar Zonta,
táknar hver stafur ákveðið
hugtak, samkvæmt táknvenjum
Sioux Indíána.
Z merkir: ljósgeisla, sólskin og
leiftur til að beina leið fje-
lagskvenna að hinu setta
marki.
O merkir: að bindr,~* '■amtökum
þjónustu og fj~* "-lundar.
N merkir: samheldni.
T merkir: skýli, öryggis og
verndar til handa fjelögun-
um.
A merkir: að vera rjettlát, heið
virð, trú og áreiðanleg.
Nú eru 144 Zonta-fjelög í
Bandaríkjunum, 1 í Honolulu,
8 í Kanada, 2 í Svíþjóð, 2 í Dan
mörku, 1 í Svis og 1 á íslandi,
í Reykjavík. Undirbúningur er
hjer í 7 ár.
hafinn til að stofna annað fje-
lag á Akureyri.
Fjelögin beita sjer fyrir hjálp
ar- og líknarstarfsemi í ýmsri'
mynd. Zontafjelagið í Reykja-
vík hefur stofnað sjóð, er heitir
Sfyrktarsjóður Margrjetar Th.
Rasmus. Á hann að vera til
hjálpar bágstöddu, mállausu
fólki á Islandi. Sjóður þessi var
stofnaður 26. maí 1944, með kr.
6.500. Hefur hann aukist nokk-
uð síðan.
Frú Margrjet Th. Rasmus var
meðal fyrstu meðlima þessa fje
lagsskapar hjer í Reykjavík. En
fjelagið var stofnað 16. nóv,
1941. Hefur hún verið mjög á-
hugasöm fjelagskona.
—o—•
Þann 22. febrúar síðastliðinn
var árshátíð fjelagsins í Tjarn-
arcafé. Var þar margt góðra
gesta. meðal annars sendiherra
Dana, frú Bodil Begtrup. ■— Er
frúin meðlimur ZontaregJunn-
ar í Danmörku. Flutti hún
snjalla ræðu og bar kveðju frá
konungi Danmerkur til ís-
lenskra kvenna.
Skemtu konurnar sjer við
ræðuhöld, söng og dans, Kvik-
mynd var einnig sýnd, var hún
frá ýmsum stöðum hjer innan-
lands og þótti hin fegursta.
Formaður fjelagsins, frú
Oddný Sen, etjórnaði samkom-
unni með prýði. En frú Mar-
grjet Árnadóttir, sem er stallari
fjelagsins, sá um, að veitingar
allar væru með ágætum, eins
og bennar er von og vísa.
Heillaráð
Setjið svo lítið edik í vatnið,
sem notað er, til að þvo glugga
rúður. Þá gengur betur af þeim,
en ef vatnið er ómengað.
©
Handhægt er að þvo þvotta-
snúrur, með því að vinda þær
um þvottabretti. Bursta þær
síðan upp úr volgu sápuvatni.
•
Góðgæti: Pylsur, smurðar í
sinnepi, velt í tvíbökumylsnu.
Síðan brúnaðar á pönnu, eða
í ofni.
•
Auðveldara er, að skilja hvít-
una frá rauðunni í harðsoðnum
eggjum, þegar þau eru orðin
köld, en á meðan þau eru volg.
©
Athugið, að fljótlegra er að
bera bón á gólf, með því að
nota báðar hendur, en sje að-
eins önnur hendin notuð.
★
Setjið salt í vatnið þegar
egg springur meðan það sýður.
Þá hættir eggjahvítan að renna
út.