Morgunblaðið - 05.07.1949, Blaðsíða 10

10
MORGUISBLAÐIÐ
Þriðjudagur 5. júlí 1949.
— Byggingarfjelag verkamanna
Framh. af bls. 9.
urn laga um verkamannabústaði.
Fn með lögunum frá 1946 hækk-
uðu framlög þessara aðila stór-
lega.
Er þess því að vænta, að auð-
velt verði um lán úr sjóðnum
vegna framkvæmda byggingar-
fjélagsins á næstunni.
Annað fje, sem þurft hefur til
framkvæmdanna, heíur fengist
niíeð greiðslum íbúðarkaupenda.
* Útborganir og greiðslur.
'Samkvæmt ákvæðum laganna
um verkamannabústaði skal íbúð
arkaupandi greiða ákveðna %
tölu af byggingarkostnaði íbúð-
arinnar í upphafi, en eftirstöðv-
arhar skulu greiddar að rullu á
löhgum tíma. Með lögunum frá
1&29 og 1935 var miðað við 15%
Grímur Bjarnason, gjaldkeri.
útborgun og 42 ára lánstíma. En
rpeð síðari lagabreytingum hafa
vérið veittar heimildir um meiri
útborgun, og lánstíminn getur
verið frá 42 upp í 75 ár, sbr. 1.
44 frá 1946.
í mánaðargreiðslum þeim, sem
íbúðarkaupanda er gert að greiða,
eru því fyrst og fremst fólgnar
afborganir og vextir af stofn-
kostnaðarlánum, sem tekin hafa
verið hjá Byggingarsjóði verka-
manna, ennfremur ber þeim að
standa undir gjöldum, sem á :•
búðirnar eru lagðar af ríki og bæ
sem gjaldstofn. Einnig eiga þær
að ganga til viðhalds húsanna að
utan og brunatrygginga. Og loks
ber að greiða af þeim árgjald í
varasjóð fjelagsins, sem á að vera
1% af viðskiptaveltu hvers fje-
lagsmanns við fjelagið og árlegt
tillag í stofnsjóð, sem skal vera
3% af viðskiptaveltu fjelags-
mannsins.
Starfsmenn.
Sá háttur hefur verið á hafður
um allar byggingar fjelagsins, að
greitt hefur verið tímavinnukaup
samkvæmt reikningi, en ekki
látnar af hendi í ákvæðisvinnu.
Byggt hefur og verið á ábyrgð
þess, sem íbúðina eignast.
Teikningar af verkamannabú-
stöðunum í öllum flokkunum
hafa verið gerðar af húsameistara
ríkisins, Guðjóni Samúelssyni.
Tómas Vigfússon byggingar-
meistari hefur byggt öll hús fje-
lagsins, enda starfað hjá því frá
upphafi.
Hjálmar Jóhannsson múrara-
meistari hefur og unnið hjá fje-
iaginu frá öndverðu og gegnt
verkstjórastörfum í fjarveru Tóm
asar.
Teikningar af hitalögnum í I
flokki gerði Gisli Halldórsson
verkfræðingur, en í hinum flokk
Unum Jón Sigurðsson verkfr. ,
, Járnateikningar í húsin hafa
Verið eftir Gústaf E. Pálsson og
4rna Snævarr verkfræðinga. 1
Teikningar af raflögnum gerði
Jakob Guðjohnsen verkfr. fyrirl
I. flokk, en síðan annaðist þær
Nikulás Friðriksson eftirlitsmað-
ur.
Miðstöðvar i öll húsin hefur
Sighvatur Einarsson pípulagn-
ingarmeistari lagt, en raflagnir
Júlíus Björnsson, Jóhann Rönn-
ing og Guðmundur . Þorsteinsson
rafvirkjar.
Við málningu húsanna hafa
ýmsir málarameistarar unnið,
einkum þó Karl Ásgeirsson, og i
seinni flokkunum Vilhjálmur
Ingólfsson.
Næstu verkefni.
Svo sem vænta má lætur fje-
lagið ekki staðar numið um fram
kvæmdir. Stjórnin hefur fyrir
nokkru ákveðið að hefja nú þeg-
ar byggingu 10 húsa við Stór-
holt og Stangarholt. Verða þetta
40 þriggja herbergja íbúðir. Á-
ætlað er, að hver íbúð kosti um
120 þús. kr. Við það er miðað,
að íbúðarkaupandi greiði í út-
borgun 30% af kostnaðarverði,
en eftirstöðvar greiðist á 42 ár-
um. Þetta verður því V. flokkur
bygginga á vegum fjelagsins, og
er ráð fyrir því gert, að bygg-
ingum í þeim flokki verði lokið á
næsta ári. Fjárfestingarleyfi hef-
ur þegar verið veitt.
Byggingarsjóður verkamanna
hefur og lofað verulegum láns-
fjárhæðum á árinu 1949 og 1950
í þessu skyni.
Hús þau, sem í þessum flokki
verða reist, eru með nokkru öðru
sniði en hingað til, og mun inn-
rjetting þeirra verða öllu hag-
kvæmari en í hinum fyrri flokk-
um.
En jafnhliða treystir fjelagið
starfsemi sína á margvíslegan
hátt með tiliiti til langrar fram-
tíðar. Unnið er að skipulagningu
þeirra svæða, sem fjelaginu er
ætlað. Reynt er að tryggja efni
og auka tækni við framkvæmdir
svo sem kostur er. Fer vart hjá
því, að 10 ára reynsla um bygg-
ingar kunni að greiða nokkuð
fyrir um verkefni fjelagsins í
íramtíðinni.
Samband ísl.
byggingarfjelaga.
Að tilhlutan byggingarfjelags
verkamanna í Reykjavík og Bygg
ingarsamvinnufjelags Reykjavík-
ur var hinn 22. nóv. 1946 stofnað
Samband ísl. byggingarfjelaga.
Tómas Vigfússon
bygingameistari.
Tilgangur þess er að koma á
samstarfi allra byggingarfjelaga
landsins, sem starfa á samvinnu-
grundvelli, um hvers konar hags-
muni fjelaganna, einkum með
því að annast sameiginleg inn-
kaup á efnivöru þeirri, er íjelög-
in þarfnast til bygginga, og reka
verslun með byggingarvörur.
Samtök sem þessi eru til þess
fallin að tryggja gott og ódýrt
byggingarefni, meiri framkvæmd
ir og betri hagnýtingu efnis og
vinnu.
Má af starfsemi þessari vænta
nokkurs árangurs til hagsbóta
fyrir byggingarfjelag verka-
manna og annarra þeirra fjelaga,
er þarna eiga hlut að móli.
Samband þetta hefur skrifstofu
í Garðastræti 6.
Fjelagsmenn,
rjettindi og skyldur.
Byggingarfjelag verkamanna
var stofnað með 173 fjelögum.
Nú eru í fjelaginu 823 skrásettir
meðlimir. Þar af eru nú 160
orðnir íbúðareigendur að tilhlut-
an fjelagsins.
Samkvæmt núgildandi sam-
þykktum fjelagsins, sem byggj-
ast á lögunum um opinbera að-
stoð við byggingar íbúðarhúsa í
Bjarni Stefánsson, meðstj.
kaupstöðum og kauptúnum, nr.
44 frá 1946, en I. kafli þeirra
fjallar um verkamannabústaði,
geta þeir einir orðið fjelagar, sem
uppfylla eftirfarandi skilyrði.
1. Eru fjárráða.
2. Eru heimilisfastir innan þess
svæðis, sem fjelagið nær yfir.
3. Hafa ekki haft yfir 7000
króna árstekjur að viðbættum
1000 kr. fyrir hvern ómaga miðað
við meðaítal þriggja síðustu ára,
nje eiga yfir 10.000 kr. eignir.
Framangreindar upphæðir
hækka í samræmi við meðalvísi-
tölu næsta árs á undan. Ef vafi
leikur á um síðasta atriðið, hefur
yfirlýsing frá skattstofunni verið
látin ráða. Inngöngueyrir er 25
kr. og renna þær í varasjóð fje-
lagsins. Ennfremur greiðir hver
fjelagsmaður árlega 10 krónur.
sem renna í fjelagssjóð.
Ur fjelagssjóði skal greiða þann
kostnað, sem verður við bein
störf fjelagsins, svo sem fundar-
höld o. fl.
Inntökubeiðnir og úrsagnir
skulu vera skriflegar.
Komið getur það fyrir, að fje-
lagsmenn missi fjelagsrjettindi
vegna vanskila eða af öðrum á-
stæðum.
Aftur á móti mundi það ekki
hafa áhrif á rjettindi fjelags-
manns, þótt hann, eftir að hann
géngur í fjelagið, afli sjer meiri
tekna og eignist meira en inn-
tökuskilyrðin tilskilja.
Úthlutun íbúða til fjelags-
manna hefur farið fram þannig,
að í fyrsta skipti var dregið um
það hjá lögmanni, hvaða fjelags-
menn skyldu fá rjett til kaupa á
íbúðum í I. flokki.
Eftir það, var úthlutuninni svo
háttað, að tala númeranna rjeði,
þannig að lægra númer gekk fyr-
ir hærra.
Að öðru leyti var úthlutunin
framkvæmd af fjelagsstjórn.
Nú hefur fjelagsmaður keypt
hús eða íbúð af fjelaginu og má
hann þá eigi selja hana, nema
stjórn fjelagsins hafi hafnað for-
kaupsrjetti vegna fjelagsins. —
Selji fjelagsmaður íbúð má sölu-
verð hennar ekki vera hærra en
síðasta kaupverð, að viðbættri
verðhækkun, sem samkv. visitólu
byggingarkostnaðar hefur orðið
á þeim hluta kostnaðarverðs íbúð
arinnar, sem greiddur hefur ver-
ið af seljanda, þegar slík sala fer
fram.
Óheimilt er fjelagsmanni, sem
íbúð hefur fengið hjá fjelaginu,
að framleigja hana nema með
leyfi stjórnar fjelagsins og þá að-
eins hluta af henni, og skal þá
stjórnin ákveða hvað há sú leiga
megi vera.
Stjórn fjelagsins.
Aðalfundur hefur æðsta vald
í fjelagsmálum og tekur þær á-
kvarðanir um starfsemi fjelags-
ins, seb þörf er á. Aukafundi má
halda, ef fjelagsstjórnin telur á-
stæður til og skylt er að boða
til fundar ef 25 fjelagsmenn óska
þess skriflega og greina fundar-
efni.
Stjórn fjelagsins skipa 5 menn
og skal formaður skipaður af
þeim ráðherra, sem fer með fje-
lagsmál, en hina stjórnarmenn-
ina skal kjósa á aðalfundi, hlut-
bundinni kosningu, úr hópi
þeirra fjelagsmanna, sem rjett
hafa til íbúðar hjá fjelaginu. Fjór
ir varamenn í stjórn skulu kosnir
með sama hætti og fullnægja
sömu skilyrðum.
Formaður í Byggingaríjeiagi
verkamanna hefur frá upphafi
verið Guðmundur I. Guðmunds-
son, alþm., skipaður af fjelags-
málaráðherra.
Á stofnfundinum 5. júlí 1939
voru þessir kjörnir aðalmenn í
stjórn fjelagsins:
Bjarni Stefánsson verkamaður,
Magnús Þorsteinsson skrifstofu-
maður, Grímur Bjarnason toll-
vörður og Oddur Sigurðsson versl
unarmaður.
Þessi stjórn hefur síðan alltaf
verið endurkjörin ár hvert, með
þeirri breytingu einni, að á að-
alfundi 1942 kom Sveinn Jóns-
son verkamaður í aðalstjórnina
í stað Odds Sigurðssonar og á að-
alfundi 1945 var Alfreð Guð-
mundsson fulltrúi kosinn í stjórn
ina í stað Sveins Jónssonar, og
hefur hann átt þar sæti síðan.
Endurskoðendur reikninga fje-
lagsins hafa verið allan tímann
þeir Bernhard Arnar verslunar-
maður og Jón Guðmundsson toll-
þjónn.
Hinn stjórnskipaði formaður
fjelagsins kallaði stjórnina sam-
an til fyrsta fundar 6. júlí 1939
Var fundurinn haldinn í lögfræði
skrifstofu Stefáns Jóh. Stefáns-
sonar og Guðmundar I. Guð-
mundssonar við Austurstræti 1.
Á fundinum skipti stjórnin með
sjer störfum þannig' Varaformað-
ur var kjörinn Magnús Þorstems-
son, en gjaldkeri Grímur Bjarna-
son. Hafa þeir báðir gegnt þess-
um stjórnarstörfum síðan. Ritari
var kjörinn Oddur Sigurðsson.
En þegar Alfreð Guðmundsson
kom í stjórnina árið 1945 var
hann kosinn ritari fjelagsins og
er það enn.
Samkv. lögunum um verka-
mannabústaði hefur hlutaðeig- •
andi sveitarfjelag rjett til að.
skipa eftirlitsmann með fjárreið-
um og starfsemi byggingarfjelags
verkamannabústaða.
Reykjavíkurbær hefur notað
þessa heimild og var Bjarni Bene
j diktsson, þáv. prófessor, skipaður
eftirlitsmaður með starfsemi
Byggingarfjelags verkamanna á
árinu 1939 af hálfu bæjarstjórn-
ar Reykjavíkur og gegndi hann
þeim starfa fyrstu starfsár fje-
lagsins. En hin síðari ár hefur
Ragnar Lárusson fulltrúr haft
með höndum eftirlit þetta.
| Samstarf stjórnar fjelagsins og
|bæjarstjórnar Reykjavíkur hefur
^alla tíð verið hið prýðilegasta.
Til sölu |
Islenskur búningur =
Siikisjal o. fl.
Herrarykfrakki, Dökkblá 1
herraföt og 2 síðir kjólar. §
Sími 80860. 1
( iiiiiiiiii
imitiiiiiiiiiiiiaiiiiiiiuiiii3iiiitiiiiiiiiiiiiiiiiinir

Góð gleraugu eru fyrir
öllu.
Afgreiðum flest gleraugna
recept og gerum við gler-
augu
Augun þjei nvílið með
gieraugu frá
TÝLI H.F.
Austurstræti 20.
■■■■■■■■■■■
■■■■■■■■■■■■■■■■■
■■■■■■■««■■■■■■■■■
Húsnæði fyrir iðnoð
ósknst keypt
ca. 200 fermetrar, mætti vera kjallarahæð sem væri
björt og hótt undir loft. Tilboð óskast sent Morgun-
blaðinu merkt: „Iðnaðarpláss— 352“.
Ilngur piltur
með málakunnáttu, getur fengið starf við afgreiðslu á
gistihúsi i Reykjavík, yfir sumarmánuðina- Tilboð me’rkt
„Gistihús — 349“, sendist afgr. Mbl. fyrir kl. 6 á mið-
vikudag.