Morgunblaðið - 31.08.1949, Blaðsíða 5

i Miðvikudagur 31. ágúst 1949
MORGCNBLAisli)
islensk kona kemur
fyrst til Islands, sjötug
Frú Margrjel Siephensen frá Winnipeg, hjelt
íslenskunni við með kirkjusókn
FRU MARGRJET STEPHEN-
BEN frá Winnipeg hefir dvalið
hjer á landi í 9 vikur, en fór
vestur urn haf í gærmorgun.
Þessi vestur-íslenska kona hafði
aldrei komið til íslands fyr og
Shjelt upp á 71. afmælisdag sinn
á islenskri grund á sunnudag-
Snn var. En íslensku talar frúin
Sýtalaust og hefir enda verið
ritari kvenfjelags, þar sem
íundargerðir eru allar skrifað-
ar 'á íslensku og ritstjóri ís-
lensks tímarits um margra ára
pkeið.
Ætiuð af Austfjörðum
Frú Margrjet er ekkja Ólafs
læknís Stephensen, sem ungur
ílutti vestur um haf, að afloknu
námi hjer og í Kaupmannanöfn.
Hann er látinn fyrir 10 árum.
Þau hjónin eignuðust 9 börn. —
'Ætt Margrjetar er af Austfjörð
um. Faðir hennar var Stefán
Gunnarsson frá Skriðdal, bróð
ursonur sjera Sigurðar Gunnars
eonar í Valþjófsstað, en sú ætt
er landskunn-orðin. Móðir Mar-
grjetar var frá Sleðbrjót. Þau
fluttust til Ameriku 1876 og
tóku sjer bólfestu í íslendinga
byggð við Winnipegvatn og þar
fæddist frú Margrjet tveimur
árum síðar, á sama ári og skamt
ífrá, þar sem Vilhjálmur Stef-
ánsson landkönnuður . fæddist.
Foreidrar Margrjetar fluttu síð
Br ínn í Winnipegborg, þar sem
Margrjet hefir búið síðan.
Þakkar kirkjunni
fsler.skn kunnáttuna
í æsku lærði Margrjet jöfn-
tim iiöndum islensku og ensku,
þar sem íslenska var töluð á
Jheimili hennar, en enska meðal
Seiksystkina og í skólanum. —
Margrjet var aðeins 17 ára er
hún giftist Ólafi lækni Step-
hensen.
,.Þú verður að skilja, að ensk
an or móðurmálið mitt“, sagði
ffrú Margrjet er jeg hitti hana
á heímili Magnúsar Sch. Thor-
steinsson, forstjóra, á dögun-
am. „En það varð mitt lán í
Sífmu að leg giftist íslenskijm
snanni og varð það til þess, að
jjeg hjelt betur við íslenskunni,
|en Oila hefði orðið.
,.En kirkjunni vil jeg þó
þakka fyrst og fremst, hve mjer
Iheiir tekist að halda við tungu
feðra minna. Börnin mín tala
ekkí íslensku, enda eru sum
gift mönnum af öðrum ættstofn
wm. En jeg fjekk brjef frá dótt
iurdóttur minni á dögunum, sem
fépurði, hvoit jeg hefði komið
Sieim að Holti í Önundarfirði,
þar sem afi hennar var alinn
wpp. Svo eitthvað eimir eftir
iaf íslendingnum, þótt tungan
fcje týnd“.
ÍAfkastamikil
f fjelagslífínu
Er jeg spurði frú Stephensen
þm starfsemi hennar fyrir
SKvenfjelag fyrsta Lútherska
Baínaðarins í Winnipeg, sagði
|iún:
.,Jeg ætla bara að biðja þig,
Frú Margrjet Stephensen.
að fara ekki að hlaða á mig
neinu lofi í blöðin. Talaðu held
ur um ísland, ísland er miklu
stærra en jeg.
„Það er rjett, að jeg hefi ver
ið í kvenfjelaginu okkar frá
því jeg var 19 ára. Ritari i
20 ár og forseti þess um hríð.
En jeg hefi ávalt verið rekinn
til þess, að taka þetta að mjer
og mátt til að gera það af því,
að það hafa ekki verið aðrar,
sem fengust í störfin.
Svo hefi jeg verið við rit-
stjórnina á árstímaritinu okkar,
.,Árdísi“, ekki altaf ritstjóri,
en svona meðhjálpari öðru
hvoru.
Ánægð með heimsóknina
Það þarf ekki að því að
spyrja, að frú Margrjet Step-
hensen er ánægð með heimsókn
ina til íslands.
Er jeg sagði henni, að það
heyrðist að Vestur-íslendingar
yrðu fyrir vonbrigðum þegar
þeir kæmu til gamla landsins,
annað hvort eftir langa fjar-
veru, eða í fyrsta sinni, kvaðst
hún ekkert skilja í því.
Hún fór austur á land í ferð
Þjóðræknisfjelagsins og hitti
þar ættingja sína, en þótti verst
að hún náði ekki til föðursyst-
ur sinnar, sem henni var síðar
sagt, að væri enn á lífi þar
eystra. Er það Guðrún Gunnars
dóttir í Valþjófsstað. Ennfrem
ur ætlaði hún að hitta son henn
ar, Einar Svein Magnússon, en
það fórst fyrir. Bað frú Mar-
grjet að flytja þessu fólki og
raunar öllum ættingjum sínum
og vinum bestu kveðjur.
Sjerstaklega bað hún fyrir
kveðjur til ættingja sinna og
manns síns, sem hefðu sýnt
henni einstaka gestrisni og vin
arhug á meðan hún hefir dval-
ið hjer.
„Og nú fer jeg vestur, hlað-
inn góðum gjöfum, íslenskum
munum, sem mjer þykir vænt
um að hafa eignast. Og þessar
gjafir verða ekki einungis mjer
til ánægju heldur og börnum
' mínum og ættingjum vestra,
| sem kunna að meta þær.
Frh. á bls. 12
Kommúnistar gleðjast ylir
aflabresti og atvinnuleysi
íslendingar eru ein mesta
fiskveiðiþjóð heimsins. Oll
afkoma þjóðarinnar er meira
eða minna háð aflabrögðun-
um hverju sinni. Ekkert er
alþýðu manna því meira
fagnaðarefni, en þcgar vel
veiðist, bæði síld og þorskur
og annar sjávarfali.
Kógurinn um Hæring
sannar innræti þeirra
Stofnkostnaður
Miklir möguleikar
Um áramótin var heildar-
kostnaður um 8,4 milj kr., en
síðan hefur verið unnið að því,
að fullgera verksmiðjuna og að
ýmsum endurbótum, sem að
langmestu leyti héfði mátt
kann sjer ekki læti af fögnuði vinna samhliða rekstri verk-
Ein undantekning
Það er þó ein manntegund í
landinu, sem sker sig úr og
: öðru, sem þessa dagana og alla
‘ aðra daga ársins prýða síður
Þjóðviljans. Það er aðeins leið-
inlegt, þegar nokkuð af þessum
skít hrekkur óvart ofan í beið-
virða borgara, sem átta sig ekki
á hinni ógeðslegu iðju sleíber-
anna. En allur almenningur
í sjer auðveldlega hið sanna og
yfir aflaleysinu. Þetta eru kom ' smiðjunnar. ef hráefni hefði ríetta 1 sllkum malum cg þa'ð
múnistarnir og má finna þess;borist til vinnslu Sá kostnaður |mun koma Slalfkrafa lllos f> rr
mörg dæmi. Það síðasta gaf að nemur um V2 milj. kr. Allurien varir'
líta í Þjóðviljanum á laugard. þar erlendi gjaldeyrir, sem fyrir i Þa standa kommumstar eJtur
sem haldið er áfram að smjatta 1 tækið fekk til þessarar fram. i ^PP1 með ..heiðurinn''af banda
á margtuggnum rógi um síldar- kvæmda nemur 4—4’á milj.
bræðsluskipið ,Hæring“ og króna.
ur í bökkum. og
mikla atvinnu.
puntað upp á róginn með stærð j
ar mynd af skipinu, sem nú! engin
liggur athafnalaust vegna hins í vetur, þegar þessi verksmiðja
hörmulega aflabrests á síld-1 gat tekið til starfa, og með
veiðunum. Á sama tíma þykir , hægu móti framleitt útflutn-
öðrum blöðum meiri fengur að ingsverðmæti fyrir 10—20 milj
því að birta myndir af síldar- j króna og stórbætt aðstöðu báta-
söltun, þótt í smáum stíl sje. útgerðarinnar, sem barist hef-
En glögt er hvað þeir vilja Ur í bökkum. og veitt mjög
helst, —- kommúnistarnir!
„Bandamaður“
kommúnista
Rógurinn um Hæring á einn
bandamann, og þessi banda-
maður er versti óvinur alþýð-
unnar í landinu, en það er afla-
bresturinn.
Þegar feiknasíldveiði hafði
verið hjer í Faxaflóa í tvö haust
samfleytt, hlaut það að verða
hið mesta áhugamál framfara-
sinnaðra atorkumanna að finna
skjótustu úrræði til þess að geta
jhagnýtt sem best þennan mikla
möguleika til arðsköpunar og
atvinnuaukningar fyrir lands-
menn. Menn hófust rösklega
handa á fleiri stöðum við
Faxaflóa til þess að stækka litl-
ar fiskimjölsverksmiðjur og
breyta þeim í síldarverksmiðj-
ur og byggja nýjar. Reykjavík-
urbær hafði forgöngu um að
sameina útvegsmenn og það op-
inbera um að koma hjer upp
síldarverksmiðju. Eitt erfið-
asta viðfangsefnið var það
hversu tíminn til framkvæmda
var stuttur, þar sem öll áhersla
hlaut að verða á það lögð, að
slík verksmiðja yrði tilbúin til
vinnslu ekki síðar en um ára-
mót 1948—1949.
mennsku sinni við aflaleysi og
óhöpp, sem enginn mannlegur
máttur fær við ráðið, og ölluin
Svo hörmulega tókst til að.
síldveiði varð í Faxaflóa | stendur stuggur af nema þeim’
sem gleojast yfir hruni og stoðv
un í atvinnulífi landsmanna.
P.S.:
Morgunblaðið taldi örugt, að
kommúnistar mundu reynast
einir um hituna í þeirri rógs-
iðju og fögnuði yfir aflaleysinu,
sem að framan hefur verið rak-
ið. Því miður virðist þessi sið-
spillti hugsunarháttur eiga víð-
ar til húsa, samanber eftirfar-
andi „frjettastúf“ í Vísi í gær:
„Ákveðið hefur verið, að
Hæringur hinn aldni muni nú
skipta um verustað, flytjist frá
Ægisgarði, þar sem hann hefnr
hallast upp að bryggju um eitt
ár eða svo, og inn á Viðeyjar-
sund.
Hafa verið gerðar tilraunir
með skipið, kynt undir kötlum
þess og svo framvegis, til þess
að öruggt megi telja að flytja
skipið úr stað. Kunnáttumenn
telja, að óhætt sje að flytja skip
ið inn í sund.“!
Enn bregst síldin
Enn voru þó möguleikar fyr-
ir Hæring, sem hinar verksmiðj
urnar í Faxaflóa höfðu ekki.
Það var að bræða síld á sumar-
vertíðinni. Var skipið að öllu
leyti undir það búið að fara til
Seyðisfjarðar og hefja vinnslu
þar. En enn kom „bandamað-
ur“ kommúnistanna til skjal-
anna, þ. e. aflabresturinn. Af
þeim sökum einum þótti ekki
ráðlegt að fara austur, enda dró
einnig úr þeim ráðagerðum
vonir manna um tima í sumar
um það, að síldveiði væri að
hefjast í Faxaflóa. Sú von brást
einnig.
Þegar slefberana vantar
Miðað við sæmilega veiði í
í vetur og í vor, væri Hæringur
nú búinn að framleiða útflutn-
ingsverðmæti í erlendum gjald
eyri fyrir margfalt það. sem til
framkvæmdanna fór í gjaldeyri
og öðrum tilkostnaði. En þá
hefði líka ekki birst nein mynd
af Hæringi í Þjóðviljanum. —
Myndasmiðir og slefberar kom-
múnista eru ekki þar á vett-
vangi, sem verið er að vinna
,auðæfi úr skauti náttúrunnar
og breyta þeim í aukin lífsþæg-
indi fyrir fólkið og til almennr-
ar hagsældar.
Uppistaða rógsins
Að lokum mætti minnast ör-
fáum orðum á innihald slef-
sagna Þjóðviljans um Hæring.
Botninn á að vera ryðgaður úr
skipinu, það á ekki að komast
út úr höfninni, öruggt að því
hvolfdi, ef það væril leyst frá
landi, ekkert fjelag fáanlegt til
að tryggja skipið o. s. frv. Allt
er þetta hæfilegt gómsæti á róg
borðum kommúnista. Eins hitt
að klina óhróðri á einstaka
menn, sem framarlega hafa
Enskur
BARMVAGl
| á háum hjólum óskast til
| kaups. Upplýsingar kl. 6
I til 7 í síma 3036.
Skjótar framkvæmdir
Það varð sameiginlegt álit út-
vegsmanna og fulltrúa bæjar-
ins og sj'ldarverksmiðja ríkisins
að líklegasta leiðin væri í því
fólgin að freista þess að koma
upp verskmiðju í skipi, sem
hefði þá þann kost fram yfir
eldri verksmiðjurnar að vera
hreifanleg. Hæringur var keypt
ur í lok marsmánaðar 1948. —
Skipið, með verksmiðiunni í,
var tilbúið hjer í Reykjavíkur-
höfn til vinnslu um síðustu ára-
mót Þessi framkværhd hafði
hcppnast á undraskömmum
tíma, ekki sist þegar haft er í ‘staðið í þessum framkvæmdum
huga, hversu aðrar framkvæmd af ósjerplægni og dugnaði. Eng-
ir hafa oft dregist hjer á lang- inn fótur er fyrir þessum ó- j
inn fram yfir áætlaðan tíma. þverra, fremur en svo mörgu
ARiAVAGl
og svagger til sölu. Upp- |
lýsingar í síma 7386.
'Mtf tlMHMIIIIHMMIIIf Mlt MMIMMMIMHIMIIIMIHk 3 JIIM MffM
ttmtlllltlÍIIMIIItllMMMMMIMIMIIMimilltlllMMItllM*
StúiL
vantar í eldhús, helst vön ?
matreiðslu. — Herberr; |
fylgir. — Upplýsingar i i
síma 3203. I
BEST AO AUGLÍSA
f VOPCTJISBIAÐEW