Morgunblaðið - 10.12.1949, Page 7

Laugardagur 10. des. 1949.
W O R G n 1» 8 L 4 0 10
Frámunaiegt óþokkabragð.
FYRSTU dagana í október, var
hringt frá Stardal og stjórn
íþróttafjelags kvenna (I. K.)
tilkynnt að einhver spjöll
hefðu verið framin á skála fje-1
lagsins, sem stendur í neðan-!
verðu Skálafelli. Stúlkurnar
hrugðu fljótt við og fóru strax
næsta sunnudag að athuga þetta'
nánar, og svona var aðkoman,
eins og greinilega sjest á mynd
inni. Á aðalglugga skálans var
hver einasta rúða mölbrotin
(5 mm þykkt gler) og grjótið
inn um allt gólf. Allt lauslegt,
sem hafði verið á borðum fyrir
innan gluggann lá dreift um
allt gólf, brotið það sem brotn-
að gat. Eftir þetta afrek hafa
hetjurnar haft sig á brott,
hreyknir yfir þessu þrekvirki.
ÍK stúlkunum finnst hinsveg-
ar að lítið leggist fyrir kapp-
ann eða kappana að vega að
mannlausu húsi ,og þetta bera
vott um óvenju illt innræti, en
litla hetjudáð.
Þessi verknaður hefir verið
framinn dni mánaðamót sept.
og okt., og er fólk beðið, sem
kynni að hafa orðið vart tnanna
ferða á þessum slóðum, (um
þetta leyti) seinast í sept. eða
fyrst í okt. að tilkynna það
stjórn ÍK eða sýslumanninum
í Gullbringu- og Kjósarsýslu.
Hallfríður Ólafsdóttir
frá Efsfabæ _ Minningarorð:
ÞEIR eru víst ekki margir inn-
fæddu Akurnesingarnir á aldur
við mig, sem ekki kannast við
hana Fríðu frá Efstabæ, en svo
var hún venjulega kölluð; þau
voru mörg sporin okkar unglinga
til hennar með prjónaskap, því
hún mun lengi hafa verið nær
eina vjelaprjónakonan hjer, en
þar þurfti samt enga samkeppni,
allt var svo prýðilega af hendi
leyst hjá henni.'
Hallfríður sál. var fædd 2. júlí
1859 norður í Skagafirði, en dó
hjer 21. júní 1949 nær 92 ára.
Ung fluttist hún með foreldrum
sínum að Stardal í Þingvallasveit,
þaðan á Kjalarnes, síðan að
Litlasandi á Hvalfjarðarströnd,
fermd var hún af sjera Matthíasi
Jochumssyni, er þá var prestur
á Kjalarnesi. Þótti henni alla tíð
mjög vænt um hann fyrir þdð,
hversu góður og nærgætinn hann
var við börnin. Eitt með því
seinasta er þessi nær 92 ára
kona sagði, var, að hún minntist
á foreldra sína, nánustu vini og
vandamenn og svo sjera Matthías
og bætti svo við: „Þetta fólk fæ
jeg nú bráðum að sjá“. Tveim
mínútum síðar var hún liðið lík.
Á Akranes flyst hún rjett fyrir
aldamót og var hjer æ síðan,
hjer giftist hún Birni Guðmunds-
syni að Efstabæ og misti hann
14. sept. árið 1941; þau áttu eng-
in börn, en áður en hún giftist
hafði hún alið upp tvö skyld-
menni sín og var shkt ekki heigl-
um hent í þá daga og sýnir betur
en orð, hversu óvenju dugmikil
hún var.
í minningu um mann sihn gaf
hún sjúkrahússjóðnum hjer fimm
þúsund krónur, með þeim um-
mælum, að þessum krónum
skyldi vaiið til nauðsynlegra
læknistækja við sjúkrahúsið
hjer og ber þessi höfðinglega gjöf
hennar vott um hvern hug hún
bar til Akurnesinga.
Jeg hef oft hugsað um það, að
þeir eru víst færri, sem til hlýt'ar
þekkja sámfei ðamennina eins vel
og það fólk, er hefur a’ist upp
og starfað við stórar verslanir
allt frá aldamótum og haft margs
konar fjárreiður með höndum. —
Mikill er munurinn, sem orðinn
er á hugsunarhætti fólks á þess-
um tíma og mætti um það efni
skrifa langt mál.
Hallfríður sál. og maður henn-
ar voru í blóma lífsins um alda-
mót, þau máttu ekki vamm sitt
vita, allt sem lofað var, stóð eins
og stafur á bók, þar eftir voru
öll áreiðanlegheit, vinnugleði,
nýtni og hin rjetta sparsemi.
Jeg minnist með þakklæti og
gleði margra horfinna kvenna og
karla, sem voru sannir máttar-
stólpar hins heilbrigða viðskifta-
lífs hjer. Minningin um hina
starfsömu og vinnuglöðu konu
hefur gefið mjer tilefni til þess,
að jeg hef skrifað þessar hug-
leiðingar niður. Það ríkti eining,
hjálpsemi og óstúð milli Efsta-
bæjarheimilanna í hennar tíð, og
er þess minnst með virðingu og
þökk þeirra er til þekktu.
Blessuð sje minning hennar.
Petrea G. Sveinsdóttir.
Merkur tónlisiar-
viðburður á isafirði
ÍSAFIRÐI, 5. des.: — Fyrstu
hljómleikar Tónlistarfjelags
Isafjarðar á öðru starfsári þess
voru haldnir í Alþýðuhúsinu
s. 1. föstudagskvöld.
Björn Ólafsson, fiðluleikari,
og Árni Kristjánsson, píanóleik
ari, Ijeku lög eftir Mendelsohn,
Chopin og Debussy við mikla
hrifningu áheyrenda.
ísfirðingar lögnuðu komu
þessarra vinsælu listamanna
með því að fjölmenna á hljóm-
leikana óg hylltu þá óspart að
þeim loknum.
Tónlistarf jelagið hyggst halda
e* minns'a kosti fjóra svipaða
hljómleika á þessu starfsári.
— K. J.
Skipstjórinn dæmdur —
en faldi si@ vera ufan
Eandhelginnar
í HÆSTARJETTI hefur verið
kveðinn upp dómur í máli skip-
stjórans á m.s. Haukur I. frá
Ólafsfirði. Málið höfðaði vald-
stjórnin gegn skipstjóranum
Garðari Ólafssyni frá Hrísey.
í lögreglurjetti Húnavatns-
sýslu var Garðar Ólafsson
dæmdur í 29.500 kr. sekt fyrir
botnvörpuveiðar í landhelgi.
Að veiðum í Húnaflóa.
Föstudaginn 22. júlí var varð
skipið Sæbjörg á leið inn Húna-
flóa, og sást þá til skips, sem
var með vörpuna úti og var að
toga. Varðskipið sigldi að skipi
þessu, er reyndist vera Hauk-
ur I. frá Ólafsfirði, en sem fyrr
segir, er Garðar Ólafsson skip-
stjóri á því. Við staðarákvörðun
skipsins reyndist það vera rjett
innan við landhelgi.
Óafvitandi í landhelgi.
í lögreglurjettinum bar Garð-
ar Ólafsson skipstjóri það fyrir
sig ,að hann hefði talið sig vera
örugglega fyrir utan landhelgi.
Hann sagðist hafa sjeð til ferða
varðskipsins og þekkt það vel,
og að hann myndi ekki hafa
kastað vörpunni fyrir framan
varðskipið, ef hann he'fði talið
sig þurfa að óttast það.
Hann sagðist hafa verið bú-
inn að toga í 19 mín., en varð
skipið kom á vettvang.
Lögreglurjetturinn taldi'þann
möguleika væra á, að skipstjór-
inn hefði verið að veiðum inn-
an landhelginnar sjer óafvit-
andi. En vegna þess, að skip-
stjóri ber skilyrðislaust ábyrgð
á veru skipsins við botnvörpu-
veiðar innan landhelgi, taldi
rjetturinn ekki unnt að taka
þessa afstöðu skipstjórans til
greina.
í Hæstarjetti
í Hæstarjetti var sektarupp-
hæðin, er skipstjóranum ber að
greiða, hækkuð með hliðsjón af
gullgildi krón«nnar, en í for-
sendum dómsins segir m. a. á
þessa leið:
Friðrik Ólafsson, skólastjóri
Sjómannaskólans, hefur eftir
uppsögu hjeraðsdóms markað á
sjóuppdrátt nr. 64 frá 1948 stað
þann, er stjórnarmenn varð-
skipsins mældu hinn 22. júlí
1949, og reyndist staðurinn 0.8
sjómílur innan landhelgislínu.
Samkvæmt þessu og að öðru
leyti með skírskotun til for-
sendna hins áfrýjaða dóms er
sanriað, að kærði hefur verið að
ólöglegum botnvörpuveiðum í
landhelgi, og varðar brot hans
við 1. gr. laga nr. 5/1920, sbr.
1. mgr. 3. gr. sömu laga og lög
nr. 4/1924.
Með hliðsjón af núverandi
gullgengi íslenskrar krónu;
23,594, þykir refsing kærða
hæfilega ákvæðin 42.500 sekt til
Landhelgissjóðs íslands, og
komi varðhald 7 mánuði í stað
sektarinnar, værði hún ekki
greidd innan 4 vikna frá birt-
ingu dóms þessa.
Staðfesta ber ákvæði hjeraðs-
dóms um upptöku afla og veið-
arfæra, þó svo að andvirðið
renni í Lenöhelgissjóð ísland«.
Kærði greiði allan kostnað
sakarínnar. l>æ‘i i hjeraði og
fyrir Hæstarjetti.
Ljelegur áróður
afcí.
ORÐIÐ ,,umbótamaður“ er
mjög í tísku í Tímanum. Fram-
sóknarmenn eru kailaðir þar
einu orði: Umbótamenn. Þegar
kommúnistar sendu Framsókn-
arflokknum brjef á dögunum
og buðu fylgi sitt til stjórnar-
myndunar var það kallað í
„Tímanum" að kommúnistar
væru, að „nudda sjer utan í
umbótamenn“! Alt er þetta um-
bótamennskuskraf hlægilegt.
Innan Framsóknarflokksins
þróast það svartasta afturhald
sem til er í landinu. Hefir það
komið fram á óteljandi marga
vegu, en þó aldrei skýrar en
þegar Framsókn beitti sjer af
öllu afli á móti því að togara-
flotinn yrði endurnýjaður eftir
styrjöldina.
Nýlega hefir orðið talsvert
hnútukast milli Alþýðublaðsins
og Tímans út af umbótamennsk
unni. Dróttar Tíminn þvi að
Alþýðuflokknum að hann hafi
svikið „umbótastefnuna" með
framkomu sinni gagnvart til-
raun Hermanns Jónassonar til
stjórnarmyndunar.
Alþýðublaðið er hreint ekki
á því að játa á flokk sinn nein
svik við umbótamennsku og
færir það sjerstaklega fram að
hlutur samvinnumanna hafi
stórbatnað í tíð fráfarandi rikis
stjórnar.
Það er rjett hjá Alþýðublað-
inu að þann tíma, sem viðskipta
málaráðherrann hefir verið úr
flokki þess, hafa samvinnufyr
irtækjum í landinu verið stór-
lega ívilnað um innflutning er-
lendis frá. Á þessu valdatíma-
bili Alþýðuflokksins í viðskifta
málum hefir samvinnurekstur-
inn stórlega fært út kvíarnar
miðað við aðra. Sjálft Samband
ísl. samvinnufjelaga hefir á
þessu tímabili stigið það fram-
faraspor að komast á kaf í bíla
brask, ísskápasölur og allskon-
ar ,,transaktionir“, sem hingað
til hafa verið taldar sjereign
hins spillta einkaframtaks. Það
er því engin furða þó Alþýðu-
blaðið beri það af flokki sínum
að hafa ekki veitt umbótamönn
um stuðning á síðustu árum!
Hitt er svo aftur önnur
staðreynd að Tíminn fjölyrðir
um það mánuð eftir mánuð og
ár eftir ár, að samvinnurekstur
inn sje afskiftur og láist alger-
lega að þakka Alþýðuflokknum
ómetanlegan stuðning við þann
rekstur meðan viðskiftamálin
voru í höndum flokksins.
Hræða, sem er aö detta
En Alþýðublaðinu ferst mið-
ur þegar það í sömu andránni
reynir að sýna fram á að Tím-
inn þjóni hagsmunum „íhalds-
| ins“, eins og blaðið orðar það.
Alþbl. segir að „Framsóknar-
flokkurinn vilji gengislækkun
og kjaraskerðingu til að geta
leyst dýrtíðarvandamálið til
hags fyrir stórútgerðarmenn og
heildsala“. Nú er það öllum vit-
anlegt, nema þá ef til vill Alþbl.
að gengislækkun mundi hafa í
för með sjer mikinn samdrátt
á inhflutningi til landsins og er
ekki á margra færi að skilja
hvernig heildsalar hafi hag af
slíku. Hin nýja kenning Aiþbl.
um að bæði útflytjendur og inn
flytjendur hagnist á gengislæitk
un ísl. krónunnar er meira ers
lítið torskilin, en á sjer þó eina
skýringu og er hún einfaldlega
sú, að það er stór hópur manrta,
sem í rökþrotum og algeru úr-
ræðaleysi er búinn að venja sig
á að tönnlast í sífellu á heilc!-
sölum og kenna þeim um flést
það sem miður fer. Þessir
menn, sem fengið hafa heild-
salana á heilann og eru grípn-
ir ofsóknaræði gagnvart beim
gera engan greinarmun á þv*
lengur hvað er þeirri stjeti
manna í hag eða óhag eða hvaft
heildsölum er yfirleitt viðkom-
andi. af einu eða öðru, sem fram*
fer í þjóðfjclaginu.
Heildsalagrýlan í Tímanum,
Alþýðublaðinu og Þjóðviljanum
er orðin eins og fuglahræða,
sem ekki er haldið við og er
þessvegna komin að falli fyrir
veðri og vindi. Þetta daglega
heildsala nudd blaðanna er orð-
ið máttlaust og innihaldslaust
og haldi blöðin áfram á sömi*
braut, fer þessi klaufalegi aroð
ur að snúast gegn þeim sjálf-
um, þvf-.þó það geti vafalaust
verið góð regla að endurtaka
áróðurinn nokkrum sinnum, 'þá
getur þó tuggan orðið of-tugg-
in og þá ekki síst ef blint haí-
ur og fáviska um almenn rn;«t
er uppistaðan í því, sem al-
menningi er ætlað að trúa.
laflfjeL
Hafnarfjarðar
HAFNARFJÖRÐUR. — Nvlera
var haldinn aðalfundur í Tafl-
fjelagi Hafnarfjarðar. Var fun<J
urinn fjölmennur og ríkti rhikili
úhugi fyrir fjelagsstarfseminni.
Stjórnarkosning fyrir næstkonv
andi starfsár fór þannig: Jðrv
Pálsson, formaður, Bjarni Magn
ússon, v.form., Bergsteinn S.
Björnsson, ritari, Lárus Gam-
alíelsson, gjaldkeri og Stefán
Sigurbentsson, áhaldavörður. Á
fundinum var auk hinnar al-
mennu fjelagsstarfsemi mikift
rætt um að koma því til leið-
ar við viðkomandi aðila að Skak
þing íslendinga, verði næstn
haust haldið í Hafnarfirði. —
en mót þetta hefur tlafnfirð-
ingurinn Bjarni MagnússcTv
lunnið þrjú ár í röð.
Um þessar mundir stendur
haustmót fjelagsins yfir í öll-
!um flokkum.
Skákþing Hafnarfj. —
Efsfi maður í landslið.
Hið árlega skákþing Hafnar-
fjarðar verður haldið í byrjur*
næsta árs. Sú nýbreytni er við
mót þetta, að samkvæmt nýrri
reglugerð Skáksambands ís-
lands, fær efsti maður skák-
þings Hafnarfjarðar þátttöku-
rjett í landsliði íslendinga. Er
ekki að efa að þessi ráðstöfun
mun hafa mikil áhrif bæði a
þátttöku og keppnina yfirleitt.
Núverandí skákmeistari Hafn-
arfjarðar er Jón Kristjánsscm.
Taflæfingar.
Taflæfingar Taflfjelags Haín
arfjarðar eru á þriðjudags- c<g
föstudagskvöldum. i Ráohúsiru*
(upvi). en auk þess ‘gehgst fje -
lagið fyrir fjolteflurn á súnn •-
dogum, eftir ástæðum.