Morgunblaðið - 18.04.1950, Blaðsíða 8

8
MORGVNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 18. apríl 1950.
JlifpistMal’ifr
Otg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðaxm.X WMEJS,
Frjetteiritstjóri: ívar Guðmunuason
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ristjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Áskriftargjald kr. 12.00 á mánuði, innanlands,
í lausasölu 50 aiira eintakið, 75 aura með Lesbók,
501 mannslíf
SLYSAVARNAFJELAG íslands heldur um þessar mundir
ársþing sitt hjer í Reykjavík. Hefur forseti fjelagsins gefið
þar skýrslu um starfsemi þess s. 1. tvö ár. Samkvæmt henni
hefur 501 mannslífi verið bjargað fyrir atbeina fjelagsins
síðan það var stofnað, þar af 51 á s. 1. ári og 50 á þeim
hluta árs, sem liðinn er. Fimm hundruð mannslíf eru mikil
verðmæti, verðmæti ,sem ekki verða metin til fjár. Hvert
einasta mannslíf er dýrmætt, ekki síst meðal fámennrar
þióðar. Starfsemi Slysavarnafjelags íslands hefur þessvegna
ómetanlegt gildi fyrir íslendinga. Með hverju mannslífi,
sem það bjargar, hvort sem það er líf íslenskra manna eða
erlendra, er mikill sigur unninn, sigur, sem öll þjóðin fagn-
ar innilega.
Við íslendingar höfum óbeit á hernaði og hyggjum ekki
á neinskonar þátttöku í mannvígum. Við gerum okkur aldrei
vonir um að vinna sigra á slíkum vígvöllum. En við viljum
vinna sem flesta sigra á sviði líknarmála og björgunar-
starfs. Við erum þess alráðnir að berjast ötullega undir for-
ystu Slysavarnafjelagsins fyrir auknu öryggi við strendur
lands okkar.
Um þessar mundir erum við að eignast nýtt og fullkomið
björgunartæki, sem er Björgunarskúta Vestfjarða, sem er
væntanleg hingað til lands á næstunni. Verður hún full-
komnasta björgunarskip okkar.
Til þess er þessvegna rík ástæða að fagna komu hennar
og vænta hins besta af rekstri hennar.
Slysavarnirnar eru mál allra íslendinga. Slysavarnafjelag
íslands mun þessvegna halda áfram að eflast og hafa for-
ystu um vernd og björgun hinna dýrmætustu verðmæta.
Mikilvæg ráðstöfun
efnahagssam vinnu-
stjórnarínnar
ÞANN 8. apríl s. 1. ákvað Efnahagssamvinnustjórn Evrópu-
n'kjanna,, sem hefur aðsetur sitt í Washington, að setja þar
á fót sjerstaka deild við stofnunina, sem á að hafa það hlut-
verk að greiða fyrir og hvetja til aukins útflutnings frá Ev-
rópu til Bandaríkjanna. Mun starfsemi þessarar deildar
stefna að því að ljetta innflutningstollum af vörum, sem
iJuttar eru frá Evrópu til Bandaríkjanna og vinna þar nýja
markaði.
\Jíl?at* ólzrifar:
ÚR DAGLEGA LÍFINU
Brjef frá Akranesi
FRÁ Akranesi hefir Daglega
lífinu borist eftirfarandi brjef
um umferðarmálin. Kemur höf
undur þess fram með tillögur
til úrbótar því vandræðamáli,
sem hlýtur að verða með okk-
ur meðan menn limlesta sjálf
an sig og aðra á vegunum.
Brjefið fer hjer á eftir:
Alsstaðar sama
hámarkshraða
„KÆRI Víkar! — í dálkunum
þínum 24. mars skrifar borg-
ari um umferðina. Jeg er hon-
um sammála að öðru leyti en
því, að jeg vil hafa sama há-
markshraða í öllum bæjum og
kaupstöðum á landinu, enda er
svo gert ráð fyrir í bifreiðalög
unum.. Með því að hafa ekki
sama hámarkshraða í öllum
kaupstöðum á landinu, kemur
það oft fyrir, að bifreiðastjórar
brjóta settar reglur óafvitandi.
Aukið valdsvið
löggæslumanna
„EN jafnframt því, að hámarks
hraðinn væri samræmdur,
þyrfti að koma á því refsifyrir
komulagi, að löggæslumenn
geti sektað þá brotlegu strax
á staðnum, fyrir öll algeng af-
brot. Jeg er þess fullviss, að
það fyrirkomulag getur gjör-
breytt til hins betra umferðar-
menningu vegfarenda, bæði bif
reiðastjóra og ekki síður gang-
andi fólks, sem oft gerir sjer
leik að því að brjóta umferðar-
reglurnar.
Þá fyrst myndi starfið ná til-
ætluðum áhrifum, þeir brot-
legu færu að gá að sjer, þá
fyrst myndi umferðarbrotunum
fækka og í kjölfar þess fækk-
aði umferðarslysunum.
•
Hægt að áfrýja
„JEG veit, að margir munu
segja sem svo, að ekki sje hægt
að fá óbreyttum lögreglumanni
svona mikið vald í hendur. En
því er til að svara, að þetta er
ekki mikið vald, það er sjálf-
sagt að setja löggæslumönnun-
um svo fastar starfsreglur, að
misbeiting geti ekki átt sjer
stað, enda geti hinn brotlegi
vegfarandi látið málið ganga til
dómara, ef hann þykist hafa
einhverja málsvörn, sem lög-
gæslumaðurinn ekki vill taka
til greina.
Ahrifin á
vegunum
„JEG hefi átt tal af mörgum
sýslumönnum og bæjarfóget-
um um þessa hugmynd, og hef-
ir mjer fundist þeir vera sam-
mála_mjer um þetta.
Nú vil jeg, ’máli mínu til
stuðnings, lýsa nokkuð, hvern-
ig það verkar meðal bifreiða-
stjóra, að umferðardómari er á
ferðinni á vegum landsins með
tvo löggæslumenn sjer til að-
stoðar.
•
Halda uppi
spurnum
„BIFREIÐASTJÓRAR halda
margir hverjir uppi spurnum
um það, hvar dómarinn er á
hverjum tíma. Þeir vilja ó-
gjarnan verða á leið hans, því
hann gengur strax frá afbrota
málum þeirra, ef einhver eru.
Bifreiðastjórar eru þó ekki eins
hræddir við að hitta löggæslu-
mennina, sem þeir vita að ekki
eru í fylgd með dómara, vita
sem er, að löggæslumenn verða
að fara aðra leið með afbrota-
mál þeirra, hve lítil, sem þau
kunna að vera. Bifreiðastjórarn
ir þekkja seinaganginn og um-
stangið, sem fylgir kærunni,
og treysta því, að þeir sleppi
með áminningu.
•
Aukið eftirlit
„AÐ síðustu vil jeg benda á,
að það þarf að fjölga eftirlits-
mönnum úti á vegum landsins,
þeir þurfa að verða það marg-
ir og dreifðir um landið, að
bifreiðastjórar geti altaf átt von
á að mæta einhverjum þeirra
og að bifreiðarnar verði skoð-
aðar fyrirvaralaust. Skoðun,
sem þannig er framkvæmd,
hlýtur líka að gefa raunhæfari
hugmynd um ástand bifreiðar-
innar yfirleitt, heldur en hin
árlega aðalskoðun, sem tilkynnt
er löngu fyrirfram.
Fjölgun löggæslumanna hlýt
ur að hafa talsvert aukinn
kostnað í för með sjer, en hjá
því verður ekki komist, slysa-
saga síðustu ára ber ástandinu
of ófagurt vitni“.
•
Lindarpennar
í skólum
„SÍÐASTLIÐINN fimmtudag
(segir í brjefi til Daglega lífs-
ins), birtist í Morgunblaðinu
smágrein um notkun lindar-
penna í barnaskólum. Jeg vil
lýsa ánægju minni yfir þess-
ari grein, þetta er mál, sem
þyrfti að taka til alvarlegrar
athugunar.
Jeg hefi stundað farkennslu
í nokkur ár, og reynsla mín
er sú, að börn nái yfirleitt betri
árangri með góðum penna í
pennastöng, en með notkun
lindarpenna, sem sjaldan end-
ast vel í höndum þeirra.
Auk þess eru lindarpennar
allt of dýrir til þess að hægt
sje að ætlast til að foreldrar
sjái börnum sínum fyrir nýj-
um penna í hvert sinn, sem
einn skemmist eða glatast.
Væri ekki ráðlegt að banna
notkun lindarpenna í barna-
skólum, að minnsta kosti þar
til börnin eru orðin tólf til
þrettán ára gömul?“
•
Rjúpan og veiði-
mennirnir
HJER er að lokum stutt brjef
um rjúpuna og friðunarlögin:
„Jeg vil lýsa ánægju minni
yfir því, að í þinginu skuli nú
vera rætt um algera friðun
rjúpunnar. Það væri gleðilegt,
ef það mál fenei fram að ganga.
En það er fleira, sem jafn-
framt þarf að athuga. — Til
dæmis þarf að líta betur eftir
því en gert hefír verið, að frið-
unarlögunum sje framfylgt.
•
Hvað segja lögin?
„MJER er ekki kunnugt um,
hvort friðunarlög íslands eru
til prentuð í heild, þannig að
almenníngur eigi greiðan gang
að þeim. Ef svo er, væri gam-
an að fá upplvsinear um það.
En sje svo ekki, bá þyrfti að
taka þau saman í eina heild og
gefa þau út. svo að almenning-
ur geti vitað með vissu, hvað
eru lög og hvað ekki.
„Þeir menn. sem ekki vilja
hlýða friðunarlögunum, eða eru
svo ilia að sjer í fualafræði, að
þeir þekkia ekki svo mikið sem
æðarkollu frá önd. eiga ekki
að hafa leyfi til að bera skot-
vopn, sem hæf eru til fugla-
veiða“.

Með stofnun þessarar deildar er mikilvægt spor stigið í
þá átt að náð verði tilgangi Marshalllaganna. Aðalástæða
þeirra var eins og kunnugt er sú, að hinar styrjaldarþreyttu
þjóðir Evrópu þurftu að kaupa miklu meira í Bandaríkjun-
um til viðreisnar sinnar en þær höfðu efni á. Utflutningur
þeirra til Bandaríkjanna tryggði þeim ekki nægilega mikið
af dollurum til þess að þær gætu keypt þær vörur, sem
þeim var nauðsynlegt að fá þaðan. Marshallframlögin hafa
síðan brúað þetta bil að meira eða minna leyti og átt ríkan
þátt í að ljetta þjóðum Evrópu hinn þunga róður til efna-
hagslegrar endurreisnar.
En takmark Efnasagssamvinnunnar er að hafa komið á
jafnvægi í þessum viðskiptum þegar Marshallaðstoðinni lýk-
ur árið 1952. Þá eiga þjóðirnar að vera komnar yfir örðug-
asta hjallann og fjárhagslegum stuðningi Bandaríkjanna að
Ijúka. Þessvegna er þaö mjög þýðingarmikið að Evrópu-
þjóðirnar geti aukið útflutning sínn til Ameríku sem allra
mest og fullnægt þannig þörfum sínum fyrir gjaldeyri til
kaupa á þeim vörum, sem þær verða að kaupa þar.
Til þess er sjerstök ástæða fyrir okkur íslendinga að fagna
'stofnun hinnar nýju deildar Efnahagssamvinnustofnunar-
irmar. Otflutningur okkar til Bandaríkjanna hefur til þessa
verið lítill. Þörf okkar fyrir dollara til kaupa á margskonar
vörum frá Bandaríkjunum er hinsvegar rík og mun verða
það framvegis. Við verðum þessvegna að leggja á það mikið
kapp að auka útflutning okkar þangað og hljótum að vænta
þess að við eigum vísan stuðning hinnar nýju deildar Efna-
hagsssamvinnustjórnarinnar í þeirri viðleitni okkar.
I MEÐAL ANNARA ORÐA . . . .
niiiKiiiiiiiiiiiiiiiiiimimiMfmmmminiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimutiuiiintiiimiimiiiitHiifiiiiiiiiiiiii
5»
Siörf fjelagsmálanefndar S. Þ.
Eftir Miriam Lee,
frjettamann Reuters.
LAKE SUCCESS: — Búast má
við, að S. Þ- taki að veita náms-
styrki til að gefa þeim mönn-
um, sem áhuga hafa á störfum
í þágu fjelagsmála, kost á að
njóta fræðslu í bestu háskól-
um, sem völ er á í heiminum.
Aðalritari S. Þ., Trygve Lee,
hefir farið þess á leit, að starfs-
svið S- Þ. verði fært út að þessu
leyti, svo að ýmsum afbragðs-
nemendum, sem ekki eiga völ
á fræðslu í fjelagsstarfsemi
heima fyrir, verði veittur styrk
ur til háskólanáms þar, sem
best' hentar.
• •
TILLAGAN Á
FYLGI AÐ
FAGNA
ÝMSIR fulltrúar fjelagsmála-
nefndar S. Þ. hafa þegar lýst
sig hlynnta tillögunni um náms
styrki, og er gert ráð fyrir, að
nefndin samþykki hana innan
skamms, en hún situr á rök-
stólum um 5 vikna skeið frá
þriðja apríl að telja.
Telja má, að þeim mönnum
verði til að mynda veittur
styrkur þessi, sem vilja kynna
sjer barnagæslu, afbrot ung-
linga, húsagerð til almennings-
nota o. s, frv.
• •
HJÁLP VIÐ ÞÁ,
SEM VANDVIRKIR
ERU
ÆTLA má, að störf f jelagsmála
nefndarinnar verði annars
merkari að þessu sinni en áð-
ur. Hjer skulu talin nokkur
þeirra mála, sem skipa munu
öndvegi á fundum nefndarinn-
ar.
1. Hjálp við þá, sem eru van-
heilir líkamlega. Undanfarin 3
ár hafa S- Þ. gefið kost á ráð-
um og leiðbeiningum við til-
búning ýmiskonar hluta í þessu
skyní, eins og gervilima og
heyrnartækja.
Þá munu S. Þ. fara þess á
leit við nefndina, að hún geri
áætlun um, hvernig blindir
megi best komast áfram í þjóð-
fjelaginu.
• •
VANDAMÁL AF-
BROTAMANN -
ANNA
2. Hvernig vinna megi gegn
glæpum og um meðferð afbrota
manna. Nokkur ár að undan-
förnu hefir verið safnað gögn-
um um og gerð rannsókn á eðli
ýmissa brota í því skyni að
koma í veg fyrir glæpi og kynn
ast meðferð afbrotamanna.
Nefndin mun líka; athuga
hvort ekki muni gerlegt að
koma á alþjóðasamkomulagi
um meðferð gæslufaríga.
Einnig mun nefndin fá til
umsagnar skýrslu, sem Trygve
Frh. á bls. 12.