Morgunblaðið - 23.07.1950, Blaðsíða 2

: .2
Moncvisn la ð j ð
Sunimdagur 23. júlí 1950.
L. ÞRIÐJUDAG birtíst
Aíþýúublaðinu árásargrein á
Samband íslenskra fiskútflytj-
«nda, sem nafngreint ítalskt
diskkaupafyrirtæki er borið fyr-
3 r
Var aðalefni hennar það að
).ess.u fyrirtæki hefði verið
synjað um að fá hjer keypt 5
þús. tonn af saltfiski og að mikil
óánægja ríkti yfir því á Italíu
að fyrirtæ'ki einkaumboðs-
manns S.Í.F. þar í landi, Hálf-
öans Bjarnasonar skuli „hafa
einokun á sölu íslensks salt-
fi skjar“.
Þessi árás er eins ög vænta
rnátti gjörsamlega tilefnislaus.
Hefur Morgunblaðið leitað upp-
), singa um þetta mál hjá
Kristjáni Einarssyni framkvstj.
S Í.F. og fer greinargerð hans
bjer á eftir.
8..Í.F. seldi 6 ítölskum
f jskinnflytjendum.
,,S.Í.F. hefir selt tli 6
ítalskra fiskinnflytjenda um
15000 smálestir af saltfiski
af þessa árs framleiðslu —
eða þrisvar sinnum meira
fiskmagn en þeir ítöisku
fiskkaupmenn vildu kaupa,
sem skrifuðu grein þá er Al-
þýðublaðið birtir þann 18.
júlí þ. á.
Sölusamningar þessir voru
gerðir frá áramótum og
fram í maímánuð. Tilboð
ítölsku fiskkaupmannanna,
U.I.M., sem birtu grein sína
í Alþýðublaðinu barst S.I.F.
6. júlí, eða meir en mánuði
EFTIR að S.Í.F. gengur frá
sölu síðasta hluta af áður-
nefndum 15000 smálestum.
Fyrst þegar U.I.M., sem eins
og öðrum er við fisksölumál
fást, var kunnugt um, að bú-
ið var að ganga frá samn-.
ingum þessum og gefa kaup-
endunum þá sjálfsögðu trygg
ingu, að vjer seldum ekki
meira á ítalska markaðinn á
samningstímabilinu, nema
hann þvldi það, og með
þeirra samþykki, senda þeir
boð sín til íslands, að vísu
með örlítið hærra verði, en
vitandi að S.Í.F. gat ekki
sinnt því boði vegna áður
gerðra samninga.
•úsk um að fá tilboð.
Það er ekki fyr en 3. maí, sem
öskkaupmenn þeir, er skrifa í
ÁLþýðublaðið senda S.Í.F.
,,nircularbrjef“ sitt um, að þetta
xnnkaupafyrirtæki sje ný stofn
að og þetta brjef berst í hendur
S.Í.F. þann 13. maí. Því brjefi
f^'lgdu engin tilboð í fisk en
aðeins alménn ósk um að fá til-
boð á fiski vorum fyrir lægsta
xnögulegt verð.
Rjett er það að þeir síma S. í.
' F, tilboð sitt um 5000 smálesta
.s’altfiskkaup þann 5. júlí, skey ti
það kom þann 6. júlí. Fundur
or haldinn um málið þann 7.
.júií og U. I. M. símað 8. júlí að
okki sje hægt að selja þeim um-
beðinn fisk eins og standi. Það
er því um engar tafir á svari S.
í. F. að ræða, eins og haldið er
xram í Alþýðublaðsgreininni.
U. I. M., sem upplýsingarn-
»r gefa segjast „ráða sölu á rúm
(:ga 60% alls saltfisks, sem
;ieytt er á Ítalíu“.
. Um þetta skal ekki dæmt
lajer, en hinsvegar geta þess, að
itieir sex aðilar — „Arcoba-fisk
kaupasambandið" — er keypt
bafa af S. í. F. áður umgetm
15000 tonn segjast ráða 85% af
j nnflutningnum. Hvorttveggja
getur ekki verið rjett. Það er
■aftur á rnóti vitað, að „Arcoba-
>nrlflytjendasamband“ það er S.
J F. hefir selt til, hefir keypt
_____ . um
S.8.F. frjáls samtök fiskframleiðenda
sem unnið liafa þ|óðinoti stórmikið gagn
Oreinargerð um íaltfisfoölima !ii ifaiíu
10.000 smálestir af Færeyingum
auk okkar 15.000 smál. eða sam
tals 25.000 smálestir. Hafa Fær-
eyingar selt þeim fiskinn með
þeim sömu skilyrðum og íslend
ingar. að þeir selji ekki öðrum á
ítaliu á samningstímabilinu,
nema með samþykki þeirra.
Oss er ókunnugt um, hve mik
inn fisk U. I. M. hefir keypt að
öðru en því, að þeir hafa fest
kaup á rúmum 2000 smálestum
aðallega frá Noregi. Þá er það
og vitað, að fjelagsmenn U I.
M. hafa aldvti hingað til flutt
inn til Ítalíu neitt líkt 60% af
innflutningi saltfisks þangað.
Skilyrt sala.
Það er rjett að. síðast í maí
s. 1. ræddi Parodi við Helga
Þórarinsson, sem þá var stadd-
ur í Madrid Gkýrði Pavodi frá
þvi. að stofnað hefði verið
fjelag fiskkaupmanna undir
nafninu U.I.M., og heíði það að-
setur í Gencva. Fjelag þetta
hyggðist flytja inn ssltfisk til
ítalíu, meðal annars frá íslandi.
Fjelagið hefði skrifað S.í F og
skýrt frá stofnun fjelagsins og
tilgangi þess. Hugsanlegt væri
að fjelagið vildi gera samning
um kaup á allt að 5000 smál. af
saltfiski fram til febrúar 1951
ef verðið væri hagstætt. Helgi
tjáði honum að hann hefði ver-
ið erlendis meira en mánaðar-
tíma og væri því ekki að fullu
kunnugt hvað gerst hefði með
sölu á saltfiski til Italíu, en áð-
ur en hann fór utan hefði verið
búið að semja um sölu á meira
magni en Parodi talaði um að
kaupa og samningar stóðu yfir
um hækkun á magninu upp í
um 16000 smál. til 6 stærstu
saltfiskinnflytiendanna á Italíu,
en þessar sölur væru háðar því
skilyrði að S.I.F. seldi ekki salt-
fisk til annara firma á Italíu á
samningstímabilinu Væri hjer
um sölu að ræða á meira en
þrisvar sinnum meira magni en
hann talaði um. Eðlilegast væri
að fjelag hans ræddi mál þessi
við umboðsmann S.í F á Ítalíu,
Hálfdán Bjarnason. Helgi
kvaðst myndi fara snögga ferð
til Ítalíu að afloknu erindi sínu
á Spáni, og rnyndi hann þá ræða
fisksölumálin á Ítálíu við H'álf-
dán Bjarnason og skýra stjórn
S.Í.F. frá þeim viðræðum við
heimkomu rína til íslands, en
stjórnin tæki allar endanlegar
ákvarðanir um þessi mál.
Parodi spurði þá hvenær Helgi
byggist við að vera kcminn aft-
ur til íslands og sagðist hann
búast við að koma heim í lok
júnímánaðar. Helgi lofaði aldrei
neinu svari við tilmælum Par-
odi, fyrir hönd U.I.M., um
kaup, hvorki fyrir júnílok nje
síðar og eru þau ummæli rang-
hermd. . .... . .
Rcynt að gera Hálfdán
Bjarnason tortryggilegann
Hvað viðvíkur þeim ummæl-
um, að Hálfdán Bjarnason hafi
aldrei snúið sjer til U.I.M.,
sem virðast vera borin fram til
að reyna að gera hann tortryggi
legan í augum íslenskra salt-
fiskframleiðenda, er það að
segja, að Parodi skýrði
Helga frá því í fyrnefndu sam-
tali, að meðlimir U-I-M. hefðu
verið boðaðir á fund með áður-
nefndum saltfiskjnnflytjendum
og Hálfdáni Bjarnasyni til að
ræða um samvinnu um saltfisk-
kaup og sjerstaklega fyrnefnd
fiskkaup frá íslandi, en sam-
kofnulag hefðj ekki náðst.
Eínkennilcgir verslunarsiðir
Alþýoubiaðið segir í grein'
sinni:
„E’iskinnflytjendur á Italíu
eru mjög óánægðir með það að
fyrirtæki Hálfdáns Bjarnasonar
skuli hafa algera einokun á sölu
íslensks saltfiskjar á Ítalíu, og
aðrír virðast ekki geta fengið
íslenskan saltfisk þar í landi“.
Ummæli þessi eru vægast
sagt mjög vítaverð, þar sein
hjer er algerlega farið með
rangt mál. Var blaðinu vork
unnarlaust að kynna sjer hið
rjetta, ef það vissi ekkert, en
vildi skrifa um fisksölumál
þessi.
Hálfdáni Bjarnasyni hef-
ur ekki verið seld ein smá-
lest af fiski þeim, er hjer um
ræðir, heldur hinum áður-
nefndu 6 fiskinnflytjendum.
Er riístj. blaðsins boðið að
sjá sönnunargögn fyrir því,
ef hann æskir. — Hálfdán
Bjarnason er eins og kunn-
ugt er einkaumboðsmaður
S.I.F. á Italíu, en ekki einka-
fiskkaupandi. Þctta vita all-
ir þeir, cr mál þessi snerta
og sýnist það fjarri öllum
góðum verslunarsiðum að
snúa sjer ekki til umboðs-
manns S.I.F. á ítalíu. sem
var þeim kunnur um síðast-
liðin 18 ár og framkvæmt
hefur allar saltfisksölur Is-
lendinga þar í Iandi á þess-
um tíma, í stað þess að flytja
viðskiptamál þessi inn á vett
vang dagblaðs eins og þeir
hafa gert hjer, að sögn AI-
þýðublaðsins, því væntan-
lega er það rjett hjá blaðinu
að U.I.M. hafi sent því upp-
lýsingar þessar til birtingar“.
Þessar upplýsingar sýna,
hversu gjörsamlega rakalaus
fyrrnefnd skrif Alþýðublaðsins
eru.
Frjáls samtök framleiðenda
Tíminn hefur fundið hvöt hjá
sjer til þess að taka að ein-
hverju leyti undir þessar dylgj-
úr Alþýðublaðsins um samtök
íslenskra fiskútflytjenda. Talar
blaðið í fullkomnu þekkingar-
leysi um „salffiskeinokun" S.í.
F. og fer með allskonar stað-
le.ysur um starfsemi fyrirtækis-
ins.
í þessu sambandi er rjett að
rifja það upp að Samband ís-
lenskra fiskframleiðenda er
stofnað árið 1932, sem frjáls
samtök fiskframleiðenda. Það
er opið öllum framleiðendum
saltfiskjar og eru nú í því á
þriðja hundrað einstaklingar,
sem starfa að þessari fram-
leiðslu. Velja þeir árlega 5
manna stjórn fyrir fyrirtækið á
aðalfundi þess.
Hverjum fjelagsmanni er
heimilt að segja sig úr samtök-
samkvæmt lögum þeirra.
unum, hvenær sem hann vill
Kom í veg fyrir undirboð
Það var fyrir tilmæli fisk-
útflytjenda sjálfra, scm S.I.
F. var á sínum tíma veitt
löggilding sem einkaútflytj-
anda saltfiskjar. Tilgangur-
inn með slíkri löggildingu
var að koma í veg fyrir und-
irboð og ýmiskonar óheil-
brigða samkeppni, sem tið-
kast hafði milli íslenskra salt
fiskútflyíjenda áður en S.í.
F. var stoínað. Hafði það þá
hent iðulega að útflytjendur
búðu fiskverð niður liver fyr
ir öðruín til hins mesta tjóns
fyrir fiskimenn og þjóðina í
heild. Var þetta beinlínis ein
meginástæðan fyrir því að
fiskframleiðendur sameinuö-
ust um stofnun þessara sam-
taka. Var sköpun þeirra því
hið merkílégasta spor til
skynsamlegrar samvinnu um
þessi þýðingarmildu mál.
Það, sem gerðist raunveru-
lega var það að íslendingar
hófu aukna samvinnu sín á
meðal um fisksölumál sín og
sköpuðu sjer um leið bætta
aðsíöðu í samkeppninni út á
við við hina erlendu keppi-
nauta.
í þessu sambandi má geta
þess að bæði í Grikklandi, á
Spáni og í Portúgal er aðeins
eitt löggilt innflytjendasam-
band í hverju landi. í ítalíu eru
mmsrsw&wimi^
hinsvegaj; iv.ö •■injif ly tjefdasami
bi'mcl. * -
(
Forysta S.Í.F. um
markaðsöflun
Þá hefur S.Í.F. haft forystu
um markaðsleit fyrir íslenskati
saltfisk. Fyrir stofnun samtak-*
anna var enginn teljandi rnark-
aður í ýmsum þeim löndum sera
nú eru meðal bestu viðskipta-*
vina okkar. Má þar nefna 3raz-»
ilíu, Argentínu, Cuba, Vestur-
Indíur, Bandaríki Norður Ame»
ríku, Grikkland og Egyptaland.
Því fer þessvegna svo
fjarri, að ádeilumar r. þettai
fyrirtæki, sem er eins og áð-«
ur er getið frjáls samtak fisk;
framleiðenda, eig viðí
minnstu rök að styðjast. Er’
þess enn að geta að S. I. F ,
selur vöru fjelágsmánnai
sinna í umboði eiger.da henrn
ar og skiíar þcim andvirði
hennar að fullu að frádregn-
um rekstnrskostnaði. Vita
allir, sem citthvað þckkja til
fisksölumála okkar íslend—
inga að það hefur unnið stoe
mikið gagn til umbóta í af->
urðasölumálum okkar.
Það er sjálfsagt ög eðlilegd
að það, sem rniðtrr fer í tieina
málum eins og öðvum sjo
gagnrýnt og kröfur gerðai?
um umbætur. En orökstudd-»
ir sleggjudómai og gróusögo
ur gripnar úr iuusu lofti eiga
engan rjett á sjer. Að þeinfe
er heldur livoi ki gagn fyrU?
þjóðina nje sé n ’ fyrir slef^
berana.
zwyrœnðtSir.- - t|
ÞEIR EIGA AÐ STÖFIMA
Ti L VFRKFALLA OG ORÓ A
Pieck gagnrýnir flokksbræður sína í V.-PýskalandS
BERLÍN, 20. júlí. — Þing kommúnistaflokks A-Þýskalands hófsíS
i dag. Viðstaddir voru m. a. fulltrúar frá kommúnistaflokkuní
17 landa. Fundarsalurinn var skreyttur 20 risastorum rauðuira
tánum og myndum af Stalin, Lenin, Marx og Engels í meira eri
í líkamsstærð.
Nokkrir heiðursforsetar voru^'
kjörnir svo sem Stalin, Mao
Tse Tung, Kim Ir Sen komm-
únistaleiðtogi Kóreu, ásamt
fleiru stórmenni.
Starfsskrá í 3 liðum.
Forseti A- Þýskalands Wil-
helm Pieck hjelt aðalræðuna.
Skoraði hann á kommúnista V-
Þýskalands að vinna hernáms-
veldunum hvert ógagn, sem þeir
mættu. í því skyni á aðallega
að hafa þetta þrennt í huga:
Efla starf „þjóðfylkingarinn-
ar“ í V-Þyskaiandi. Afhjúpa og
tortíma öllum Trotskysinnum,
Títósinnum og hentistefnu-
mönnum í flokknum. Efna til
verkfalla og óróa í V-Þýska-
landi með auknum áróðri
kommúnista gegn Vesturvald-
unum.
Gagnrýni á v-þýska
fokksbræður.
Pieck gagnrýndi kommún-
istaflokk V-Þýskalands harð-
lega og krafðist þess, að skipu-
lagning hans og stjórnmála-
starfsemi yrði aukin verulega.
Mikil notkun sjónvarps í
Iíyndarík junu m.
NeW York. — Nú munu vera i notk-
un i Bandarikjunum 10 imlljón sjón-
varpsviðtæki. Fyrstu þrjá mánuði
þessa árs voru framleidd 1 milljón
sjónvarpstæki þar í landi.
San Harino kvarfar yfir
samgöngubanni
SAN MARINO — Hið litk*
sjálfstæða lýðveldi í miðhálendS
Ítalíu San Márino, hefur mjög
kvartað yfir að Iíalía hafi setfe
samgöngubann á lýðvcld'ið. Eli
sagt að þetta stafi af því a<S
San Marino-búar stofnuðu ný-<
lega spilavíti í borg sinni, eni
ítalska stjórnin hexur horn I
síðu þessa nýja atvmnurekstr-
ar. Hefur ítölsk lögregla og toll-
verðir hvað eftir annað stöðvað
bifreiðar á leiðinni til San Mar-
ino og tafið ferðir þeirra StjórrS
San Marino hefur nú til íhug--
unar að senda ítölsku stjórninml
mótmælaorðsendingu vegiuí
þessa. Ef ekki verður tekið til-
lit til hennar, þá hóta Sar.i
Marino-búar nð beita gagnráð-
stöfunum svo sem að lýsa biott—
falli vináttusamningsiiis vicl
Ítalíu. — Reuter.
1
Tryggingalög í Egyptalandi.
KAIRO. — í byrjun næst árs
koma til framkvæmda ný trygg-
ingalög í Egyptalandi. Ekkjur,
munaðarleysingjar, öryrkjar ug
gamalmenni njóta góðs af þeim.