Morgunblaðið - 05.08.1950, Page 8

8'
MORGUNBLAÐI&
Laug'ardagur 5. ágúst 1950
n «m verk&alS sncat-
g iramreiðslumanna
l Greinargerð Böðvars Sfeinþórssonar
í .MORGUNBLAÐINU í gær er
bM greinargerð frá Skipaútgerð
rí dns og h.f. Eimskipafjelagi ís-
Ja nds vegna verkfalls matreiðslu-
oj framreiðslumanna, er stendur
m ! yfir.
Þessi greinargerð er söguleg,
eitda óefað samin af hæfu skáldi.
í iéssari greinargerð er að finna
uj filýsingar um Glasgowsigling-
ai ím.s. Heklu 1949, upplýsingar
uifi sölu fæðis og drykkjavarn-
ings o. fl.
S þessari greinargerð eru sýnd-
ac töflur, sem segja, að fram-
reíðslumenn í Glasgowferðum
háfi laun frá kr. 5.610.00, 1949, til
8.850.00, 1950, og í strand-
ferðum kr. 3,725,93. Jeg vil taka
það fram, að þessar tölur hefur
Slcipaútgerð ríkisins aldrei lagt
fram á sáttafundum fyr en í
fyrradag, og af þeim ástæðum
héf jeg ekki getað rannsakað
rjfettmæti þeirra vegna fjarveru
framreiðslumanna á skipum þess
Jeg hef þó ástæðu til að ætla
þessar vera lagðar fram
ð hæfilegu álagi, og til marks
uáa þann grun minn, vil jeg vísa
til þess hve vont er að fá vana
frpmreiðsiumenn á þessi skip,
sjþrstaklcga í strandferðum. Tek
jejg því þessar tölur allar saman
ð fyrirvara, og skora á Skipa-
;erð ríkisins að lofa mjer, á-
:t fulltrúa frá Framreiðslu-
déild S.M.F., að endurskoða skjöl
þáu, er þessar tölur eru fengnar
út, áð öðrum kosti lýsi jeg þær
raíngar.
'Það er einkennilegt, að þegar
við erum búnir að vera í deiiu
vfe þessa aðila í 8 mánuði, og á
þéim tíma átt oft og mörgum
sinnum viðræður við fulltrúa út-
rðarfjelaganna, að Skipaútgerð
skuli fyrst koma með þessa
gíeinargerð þegar verkfall er
hjtfið, og það er aldrei rætt við
okkur um það áður en það er
lc gt fram opinberlega. Verður
þ d að telja tilganginn vera þann,
á • sverta framreiðslumenn í aug-
u n almennings á þann hátt.
Á eitt er ekki minnst, sem þó
e: aðalatriði í þessu máli, og það
ei það, hve mikinn vinnutíma
fi amreiðslumenn inna af hendi,
e: i í GJasgowferðum m.s. Heklu
oi; strandferðum m.s. Esju vinna
fi amreiðslumenn 12—16 tíma á
s< larhring og stundum lengur. f
þ ssu sambandi væri rjett að
d aga fram sjónarmynd frá ein-
h ærri hliðstæðri iðngrein, t.d.
bakarar. Hvað er kaúp þeirra?
I, júnímánuði var kaup þeirra
með 5% vísitölu kr. 598,50 á viku,
á mánuði (28 daga) 2,394,00 kr.
Ef bakarar vinna 12 klst. á dag
eða 4 klst. í eftirvinnu í t.d. 20
daga fá þeir í kaup og eftirvinnu
kr: 3,986,80, en með 16 klst. vinnu
dégi í jafnmarga daga á mánuði
bakarar kr. 5,579,60. Þetta
mi er sett fram til samræmis
það að m.s. Esja er í það
nnsta 20 daga í hverjum mán-
í strandferðum, en alla þá
ga er vinnutími framreiðslu-
nna 12—16 klst. eins og fyr
sdgir. Við þessa vinnu bætist svo
81 helgidagavinrla framreiðslu-
mfenna, en í samanburðinum við
b«kara, er miðað við eftirvinnu-
kiuptaxta þeirra, en helgidaga-
vinnutaxti þeirra er hærri.
í Glasgowferðum m.s. Heklu
vinna framreiðslumenn í það
rrjinnsta 28 daga á hverjum mán-
ul?i, og á helgum dögum jafnt,
som rúmhelgum. Ef bakarar
v(nna þennan tíma í 12 klst. fá
þéir kr. 4,713,92, en ef þeir vinna
í 16 klst. fá þeir kr. 7.033,84. —
Þannig að þó tölur þær er Skipa-
úteerð ríkirins lecr"’" fram væru
riettar, að hri eru þær ckki óeðli-
Ipr*nr semanho-ið við bessa hlið-
stpeðu iðnerein. Ar1- bakara hafa
ýrnsar q )rar iðn. nar sama
kjiur.taxta og béir. t ú bókbind-
arar og rakarar. Prentarar eru
t.d. talsvert hærri " vo ber einnig
á það að líta að fra. reiðslumtnn
bera ábyrgð á öllum þeim pening
um, sem þeir innheimta af vör-
um, sem þeir framreiða til far-
þega, og er oft talsVerð rírnun
í því efni.
Jeg vil taka það fram, að í
greinargerð útgerðarfjelaganna,
er lítið eða ekkert getið um kaup
það, sem raunverulega er deilt
um.
Varðandi nefnd þá, er rann-
sakaði kauphlutföll skipverja á
íslenskum skipum, og á Norður-
löndum og Stóra-Bretlandi og
jeg átti sæti í, taldi nefndin ekki
vera hægt að finna neinn hæfan
grundvöll til að finna hlutföll
milli launa matreiðslumanna og
annarra skipverja, vegna þess að
kaupform matreiðslumanna í
þessum löndum var hvergi eins
eða líkt, enda er í nefndarálitinu
aðeins lagðar fram hæstu tölur
í hverju landi fyrir sig, en ekki
önnur samræming gerð.
í nefndinni geri jeg ágreining,
og einna helst út af starfshætti
nefndarinna og getur ritari nefnd
arinnar óefað vottað það.
Þegar bornar eru saman tekj-
ur stjetta, á einnig að bera tekj-
urnar saman með tilliti til vinnu-
dags, en greinargerð skipafjelag-
anna sleppir þessari sjálfsögðu
reglu.
Að endingu ’þetta: jeg tel ein
kennilegt, að greinargerð skipa-
fjelaganna, sem er full af róg,
er sett fram sama daginn og
deiluaðilar fyrir milligöngu rik-
issáttasemjara, hafa hug á að
ræðast við í trausti sátta, og þar
með lausn 8 mánaðrar deilu milli
þessara aðila.
Nafn mitt er sett undir þessa
greinargerð með þeim fyrirvara,
að jeg tel mig hafa rjett til að
ræða þetta mál síðar, þegar rjett
ar upplýsingar um þetta mál
liggja fyrir.
Með fyrirfram þökk fyrir birt
inguna.
^Heykjavík, 4. ágúst 1950.
Böðvar Steinþórsson, form.
Sambands matreiðslu- og
framreiðslumanna.
Maður bítur faund.
l’ARÍS. — Þá hefir það undarlega
gerst, — rnaður hefir bitið hund.
Roulet efnafræðingi i París var ékaf-
lega illa við hund nágrannans, svo
að hann hafði hendur í hóri hans é
dögunum og beit hann hastarlega í
hálsinn.
Framh, af bls. 7.
íslenska. Verði fruhivorp þessi
að lögum ganga þau að mestu
í sömu átt og hin nýju lög Nor-
egs og Svíþjóðar, þó að svo
miklu leyti, sem við á fyrir
hvert land.
Að fundinum loknum fóru
fundarmenn í boði bæjarstjórn-
ar Reykjavíkur að Reykjum og
til Þingvalla og þótti mikið til
Hitaveitunnar koma. í boði Iðn
rekendafjelags íslands fóru þeir
til Gullfoss og Geysis.
Síðan var haldið í 4. daga
ferð til Norðurlands og ýmsar
verksmiðjur skoðaðar, m.a. ýms
fyrirtæki KEA á Akureyri og
síldarvrksmiðjan á Hjalteyri,
þar sem svo heppilega stóð á
að verið var að landa síld með
hinum stórvirku löndunartækj-
um verksmiðjunnar.
Eftir að komið var úr norð-
urförinni fóru fulltrúarnir í
boði Alþýðusambands íslands
um Reykjavík og skoðuðu bæj-
inn, m.a. gafst þeim kostur að
skoða Þjóðleikhúsið, Sjómanna-
skólann og Háskóla íslands. —
Fannst þeim mikið til um bygg-
ingarframkvæmdir þær, sem
orðið höfðu hjer á síðustu árum
og sögðu að húsagerðarlistin
hjer minnti helst á hina stór-
brotnu og stíthreinu finnsku
húsagerðarlist.
Vard V.
Framh. af bls. 5
að næsta sumar. — í vetur fer
hann til Miðjarðarhafsins.
Að lökum Ijet skipstjórinn í
ljós ánægju sína yfir þessari
ferð. Skipsmenn allir væru
mjög glaðir yfir því að hafa
fengið tækifæri til að koma til
íslands. Móttökur allar hjer hafi
verið frábærlega góðar og vin-
samlegar. Vonandi fengju þeir
mörg tækifæri til þess að koma
hingað í framtíðinni.
WASHINGTON, 28. júlí. —
Samkvæmt góðum heimildum
hefur Bandarikjastjórn enn á
ný fullvissað Pekingstjórnina
um, að Bandaríkin geri engar
kröfur til Formósu. Þar sen
stjórnmálasamband er ekki
milli Pekingstjórnarinnar i
Kína og Bandarikjastjórnar, þ/
annaðist fulltrúi Indlands flutr
ing orðsendingarinnar. —NTB.
Jón H. Asgeirsson.
(yrv, bóndi áliræður
ÁTTRÆÐUR er í dag Jón H.
Ásgeirsson fyrrum bóndi að
Minni-Hattardal í Áiftafirði
vestri, Hann er fæddur 5. ágúst
árið 1870, að Skjaldfönn í Norður
-tsafjarðarsýslu. Foreldrar hans
voru þau hjónin Ásgeir Ólafsson
bóndi að Skjaldfönn, Jónssonar
er einnig var bóndi þar og Stein-
unn Jónsdóttir Níelssonar bónda
að Grænanesi í Strandas., en Jón
faðir Steinunnar var albróðir sr.
Sveins prófasts Nielss., að Stað
á Ölduhrygg og þeirra systkina
Foreldrar Jóns, þau Ásgeir og
Steinunn eignuðust 11 börn, en
af þeirn. eru nú á lífi utan Jóns,
þeir Kristján fyrrum verslunar-
stjóri á Flateyri, og Jóhann áður
bóndi að Skjaldfönn, en þá jörð
situr nú elsti sonur Jóhanns, ev
hann fjórði ættliðurinn í beinan
karllegg, sem býr að Skjaldfönn
Jón óx upp á heimili foreldra
sinna, en þrátt fyrir að sveita-
störfin ljetu honum vel, hugði
hann að önnur verkleg þekkirg
væri einnig æskileg, og rjeðist
því til trjesmíðanáms til Reykja-
víkur, og nam trjesmíði hjá
íveini Sveinssyni trjesmíðameist-
ara þar. Að loknu því námi hvarf
hann aftur heim til Skjaldfannar
og stundaði trjesmíði jafnhliða
búskap hjá föður sínum. Árið
1900 kvæntist Jón Sigríði Sigur-
geirsdóttur, hinni mestu ágætis-
konu. Hún er dóttir Sigurgeirs
Jónssonar er var bóndi að Græn-
hól á Barðaströnd, og konu hans,
Bjargar Jónsdóttur, en þau fluttu
til Vesturheims ásamt börnum
sínum öllum nema Sigríði og
Helga, er var gullsmiður á fsa-
firði og er látinn fyrir nokkrum
árum, en einn bróðir Sigríðar.
Jón, var áður alfarinn til Dan-
mer-kur og starfaði alla æfi sem
kafari hjá hinu þekkta björgunar
fjelagi Swifters og tók upp ætt-
arnafnið Sivertz, sem og hin sys*-
kinin, er fluttust til Vesturheims
Nokkru eftir að Jón kvæntist,
fluttu þau hjónin til ísafjarðar,
þar sem Jón starfaði að húsa-
byggingum. Ekki undi hann lengi
verunni þar, en tók til ábúðæ’
Minni-Hattardal í Álftafirði, og
bjó þar til ársins 1926, er hann
flutti til Reykjavíkur. Jóni lán-
aðist að reka búskap sinn halla-
laust, og þó að efnin yrðu ekki
mikil, voru þau Jón og Sigríður
ávalt fremur veitendur en byggj-
endur. Eftir að til Reykjavíkur
kom vann Jón við afgreiðslustörf
hjá Guðmundi sál. Kristjánssyni
3kipamiðlara, en fluttist til Kefla-
víkur er Guðmundur hóf þar at-
r»'.UTlHVíUT»n
vinnurekstur, og starfaði óslitið
á vegum hans meðan heilsan
leyfði. Var það sjóndepra, sem
þjáði Jón, og ágerðist hún frá ári
til árs, þrátt fyrir allar læknis
aðgerðir. Þess má nærri geta að
missir sjónarinnar hafi fallið
þungt slíkum elju- og dugnaðar-
manni sem Jón var, en um það
var ekki að sakast, og hefur hann
borið þessa raun með stillingu og
þolinmæði. Jón er maður fáskift-
inn að eðlisfari og lítt mann-
blendinn, en segir afdráttalaust
meiningu sína við hvern, sem í
hlut á. Þau Jón og Sigríður eign-
uðust fjóra syni, sem allir eru
komnir til fullorðinsára. Þeir eru
Olgeir, Friðsteinn og Björn, bú-
settir í Reykjavík, en Helgi ev
búsettur í Keflavík. Auk þess
hafa þau alið upp tvær fóstur-;
dætur, þær Guðrúnu Helgadótt-
ur, bróðurdóttur Sigriðar, gifta
Stefáni Bjarnasyni skipstjóra á
ísafirði og Sigríði Benónýsdóttur
gifta Þorleifi Sigurðssyni af-
greiðslumanni í Reykjavík. Þau
Jón og Sigríður dvelja nú og hafa
dvalið undanfarin ár á Elliheim-
ilinu Grund. Vafalaust nunu
margir þeir, sem einhver kynni
hafa haft af Jóni Ásgeirssyni,
senda honum hlýjar kveðjur á
þessum tímamótum æfi hans, því
a.ð óvildarmenn hefur hann aldrei
eignast, sökum grandvarleiká í
allri framkomu við aðra, til orðsi
og æðis.
Kunnugur.
Kjöt handa gríska hermint.
WASHINGTON, 1. áL-úst. — Hcr-
málaráðuneyti Bandarikjanna skýrðr
frá þvi í dag, að keypt hefði ver.ð
4.713,408 pund af nauta- og kind*
kjöti í Brazilíu og Argentinu fyrir
griska berinn.
LOFTLEIDIS - REYKJAVÍK - AKUREYRI
FRÁ REYKJAVfK KL 15,30 FRÁ AKUREYRI KL. 17,30
LoStleiÖir, Lækjargötu 2 sími 81440
Markús
, - lo uiuom, !«r i-v -. i rlt:-* C’ X1-
. CO-LtTr P \ AAORE yf* (.-LT í ►*»>• ÍO »OSV?V'Ne
lOC-tCKA lCt TH-xU ?,1H> 1TIAI.S GCV»>' ’. O
............... ANVTtAH6’’ “ ------
ik ák ák ák Rftir Ed Dodd
' i»** IMLHr. MN'
ío i'osvrv'Nt - vi YCJ rc-Nic-: ’
iO WIK IH£ FlElD
1RIALS, DON’i VOf,
..sTR OOCÍ P-r
C<- TRAvnft' i-; t,
/V\f D'TS/
__ Þú villt, nð ’ryggur fái —Jæju Tr ’ilJ. Ef þú villt það | —Herrar mínir. Hjerna kerr Triíili hefur fengið orðið. En
tækifæri til að vinna hunda- Þé er þetta eina leiðin að fá þá ur nokkuð óvænt. Má jeg kynn? hann síendur bara og starir á
keppnina, er það ekki? til að fresta keppninni og ,þú fyrir ykkur yngsta hundatem,- mennina og kemur varla upp
— Jú frekar en allt annað, v< ró’ur sjálfur ao biðja þá ur
vil jeg það. Ixa.\
, . irr i.a á funo!
arann í fjéiaginu, herra Trítí1. nokkru orði.
H, 'sson. H ;r. etlar að taka I — Hjer, j
til n< ís hjer.
það er.. hjer, já.