Morgunblaðið - 30.08.1950, Page 11

Miðvikudagur 30. ágúst 1950.
MORGUNBLAÐIÐ
lf
A
Um Islandsáætlun
Frh. af bls. 10.
Hinsvegar hafa sumir vinir mín
ir og reyndar margir eigi viljað
taka þátt í starfseminni fyrir mín
orð. Þó veit jeg, að þeir mundi
ýmsir fúsir til að gleðja mig með
öðrum hætti. Þeirra sjónarmið
hlýt jeg að virða meðan skoðan-
ir þeirra aftra þeim frá að taka
í þann streng, sem jeg helst vildi
kjósa. Og auðvitað stendur og
fellur starfsemin með því, hvort
jnenn aðhyllast hana vegna þeirra
kosta, sem hún felur í sjer eður
eigi án tillits til vildar .eða vin-
áttu við þann eða þá, sem hafa
framkvæmdina með höndum. —
Mín skoðun er sú, að hún mæli
með sjer sjálf og það sje í raun-
jnní algert aukaatriði, hver hefir
fyrstur flutt hana og hver eða
hverjir hafa framkvæmdina með
höndum.
íslandsáætlun min er einnig
einíölc! í framkvæmd og öllum
auðskilin, og til þess er ætlast, að
þeir, sem halda fjelagsskapnum
saman, geri það ókeypis. — Hjer
þarf ekki og á eklti að hrúga
upp launuðu starfsliði eða neins-
staðar að koma upp skrifstofu-
bákni, heldur á þetta að vera
einskonar sjálfboðavinna, byggð
á löngun til að sýna þegnskap og
þjóðhollustu.
Eitt dagsverk (með 10 tíma
vinnul eða sem því svarar í pen
íngum, á engan að drepa, en þó
sje aðeins um eitt dagsverk
að ræða hjá hverjum árlega, má
með því koma undraverðum hlut-
um til vegar alls yfir og einkum,
er lengri tímar líða, því að safn-
ast þegar saman kemur og margt
smátt gerir eitt stórt.
Þegnskapur og aftur þegnskap-
ur þarf að vera kjörorð framtíð-
arinnar. Allir þurfa að leggja
saman og leggjast á eitt til úr-
lausnar á vandamálum þjóðar-
innar. Allir leggi saman, því hvað
ttiá höndin ein og ein? — Hver
Biaður er eins og hlekkur í keðju
Pg og ísland ætlast til þess, eins
ög sagt hefir verið um aðra þjóð,
eina merkustu menningarþjóð
yeraldar, að hver maður geri
skyldu sína og skylda er löngum
l’Ieira en það„ sem armur lag-
anna, löngum alls ekki mjúkhent
ur, er að baki.
VI. *
Þó jg margoft hafi sagt frá því,
að jeg ætlist til þess, að hver
maður á aldrinum 16 til 60 ára,
að báðum meðtöldum (og á
hverju ári þess á milli), taki sinn
þátt í íslandsáætlun, karlar og
konur, en sje þessi sjálfvalda
þegnskaparkvöð innt af hendi í
peningum, en ekki með vinnu,
þá greiði konur helming móts
við karla og miðað sje hvert úr
við almennt verkakaup næsta ár
á undan. Undanþegnir eiga að
.vera þeir, sem eigi eru efnalega
sjálfbjarga, sjúkir og atvinnulaus
ir. Þetta er aðeins sagt til að rifja
tipp hið helsta.
VII.
Menn hafa, sem eðlilegt er,
komið með ýmsar mótbárur, er
jeg hefi verið að túlka hugipynd
mína. Sumum þykir tíminn of
langur og segjast ekki vilja gang
ast undir annað en það, sem þeir
Ejeu öruggir um að geta efnt. En
varnagli er sleginn í hugmynd-
inni sjálfri, að ef menn verða
snauðir, þá á heldur ekki að
ganga að þóim. Einn vinur minn,
—- en hann stóð í stórræðum
heima fyrir — spurði mig að því,
hvort það væri ekki íslandsáætl-
un, að bæta og prýða heimili
sitt eða eitthvað í þá átt. Vissu-
iega, sagði jeg. En það er ekkert
því til fyrirstöðu, þó menn taki
þátt í allsherjar átaki til heilla
og heiðurs landi og lýð og hjálpi
til þess fyrir sitt leyti að vekja
öldu þegnskapar í fjelagi við
aðra, jafnhliða við hitt. — Jeg
held nú, að umgetinn vinur minn
hefði verið nokkurnveginn jafn-
tjettur, þó hann hefði árlega
lagt eitt dágsverk af mörkum og
kona hans til að styðja hugmynd
ina. Mörgum fleiri mótbórum
hafa menn hreyft, en jeg sleppi
að minnast á þær að sinni.
VIII.
Það eru vinsamleg tilmæli mín
til vina minna, sem til þessa hafa
dauðhreyst við óskum mínum um
að vera með, að þeir vildu end-
urskoða afstöðu sína til þessa
máls og bið þá einnig að gæta
þess, að hjer er jeg ekki að vi' na
fyrir eiginhagsmunum, heldur af
því einu, að þetta tel jeg öllum
fyrir bestu og eitt af því, er til
sannra þjóðþrifa niætti horfa.
Það er ekkert því til fyrirstöðu
að byrjað sje með fámennan hóp.
Hann getur, ef lánið er með, átt
fyrir sjer að vaxa. Og það hefir
nú þegar komið í Ijós hjer heima
fyrir, að jafnvel fáir geta lagt til
verulegan skerf, hvað þá heldur,
ef þeir væri margir, helst svo
margir á hverjum stað, að eng-
inn, er til greina gæti komið,
skærist úr leik.
Vitanlega væri mjer það kært,
að sá vísir Islandsáætlunar, sem
hjer hefir vaxið upp, ætti sjer
þróttmeiri framtíð og almennari
þátttöku, og væri það heill og
heiður minni sveit, að hafa hjer
gengið á undan og sýnt öðrum
út í frá, að íslandsáætlunin hjer
heima fyrir hafi verið heillaspor,
öðrum landsmönnum til fyrir-
myndar, einn liðurinn í sönnúm
þegnskap við sína sveit og ætt-
jörðina um leið.
Jeg endurtek þakkir mínar til
þeirra, sem til þessa hafa tekið,
máli mínu vel og þakka þeim
fyrirfrara, er síðar kunna að bæt-
ast í hópinn. og vænti af yður
alls góðs í lengstu lög.
íslanð ætlast til þess, að hver
maður geri skyldu sína.
: Reglusamur, ungur Keimara-
I skólanemandi óskar eftir
j EEerbergi
| fyrir 1. október, helst sem næst
| skólanum. Æskilegt að fæði
I fáist á sama stað. Tilboð merkt:
| „Nemandi — 817” sendist afgr.
I Mbl. fyrir laugardagskvöld.
RiHuiiiiiiiiiiinramm»Rimmn
kmimmmimiiiiiiiiii i iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii 11111111111 iii t
íbúð
1—2 herbergi og eldhús óskast
til leigu í Kópavogi eða Foss-
vogi. Tvennt fullorðið í heimili.
Tilboð er greini leiguskilmála,
auðkennt: „Ibúð — 819“ send
ist afgr. Mbl. fyrir hádegi á I
föstudag.
\
10 þús kr.
fyrirfram fyrir 1—2 herbergi
og eidhús. Kaup á bragga eða
lítilli ibúð koma til greina. Til-
boð merkt: „10 þúsund, — 820“
leggist inn á afgr. blaðsins fyrir
fimmtudagskvöld.
:*niimiiiuiniii(Miea^
i Kleppsholtsbúar
j Tvo unga, reglusama menn vant
{ ar stórt herbergi eða stofu nú
| þegar. Tilboð leggist inn á afgr.
; Mbl. fyrir fimmtudagskvöl'd
| merkt: „Kleppsholt — 821“
Um dráttarvjelar og reynsluna af þeim
Lítið herbergi
óskast fyrir karlmann, helst í
Hlíðunum eða Norðurmýri. Hæ
versk og góð umgengni, Tiiboð
óskast sent Mbl. fyrir föstu-
dagskvöld merkt: „Rólegur —
822“.
TIL ÞESS hefur verið mælst,
að jeg ljeti í ljós álit mitt og
reynslu um kost og löst á
„Ferguson“ dráttarvjel þeirri,
er jeg fjekk frá þeim sumarið
1949.
Mjer er mjög ljúft að verða
við þessum tilmælum, en kýs
helst að gera það á opinberum
vettvangi, svo að það nái eyr-
um sem flestra bænda og gæti
ef til vill orðið einhverjum
þeirra að gagni.
Jeg á hjer heima ýmsar teg-
undir af mótorvjelum og allar
sæmilegar, en það er áreiðan-
lega mesta happ, sem í minn
hlut hefir fallið nýlega, þegar
jeg eignaðist „Ferguson" á s. 1.
sumri og jeg á enga ósk stjett-
arbræðrum mínum til handa í
svipinn en þá, að hver einasti
þeirra ætti þessa vjelategund.
Að útliti er „Ferguson“ geð-
ugust og snotrust allra smærri
dráttarvjela sem jeg þekki. Hún
er ágætlega gangviss og traust-
bygg&, öll varin sterkum stál-
plötum og einkum er það mið-
bik hennar, sem er traustara en
á þeim sambærilegum vjela-
stærðum sem jeg þekki.
Þá eru lyftitæki „Ferguson“
framúrskarandi góð og hentug
nýjung, sem eldri vjelar hafa
ekki mjer vitanlega. Þau geta
lyft allt að tveggja smálesta
þunga. Með þeim má lyfta öll-
um verkfærum, stórum og smá-
um, sem fyrir þessa vjel eru
smíðuð og aka þeim á lofti milli
vinnustöðva. Með þeim getur
hún og lyft sjálfri sjer allri í
einu frá jörðu. Þetta er mjög
fljótlegt, en hefir aðallega þýð
ingu ef laga þarf hemla og þó
einkum að láta vjelina standa
þannig í húsi að vetrinum svo
að þungi hennar hvíli ekki all-
an þann tíma á hjólbörðunum,
sem mundi mjög skemma
þá. —
Jeg fjekk meðal annars sláttu
vejl með „Ferguson“ og hefi
notað hana mikið hjer a tún-
inu í sumar. Sláttuvjelinni geta
fylgt bæði grófir o gfínir tind-
ar í greiðuna og er fljótskipt á
þeim. Jeg á hvorutveggja teg-
undina. Grófu tindarnir eru
góðir á hafragras eða annan há-
vaxinn gróður, en jeg ræð öll-
um bændum til þess að kaupa
heldur fínni tindana ef kostur
er á. Þeir hafa sama gildleika
eða þykkt og venjulegir tind-
ar í sláttuvjelum þeim, sem
hestar draga og með þeim slær
hún svo vel á venjulegu töðu-
grónu túni, að betur verður
ekki gert með neinni sláttu-
vjel, jeg hefi ekki einu sinni
þurft að leggja greiðuna eins
Efíir Sígurð Þórðarson, bónda á Laugabóli.
nærri jörð og hægt er að gera ur ekki talið undarlegt eftir at-
til þess að hún bókstaflega skeri vikum. En vegna reynsluskoris
grasið við svörð og þrátt fyrir hafa margir þeirra orðið sárt
lengd greiðunnar, getur vanur leiknir, fengið á stundum Ijeleg
og laginn maður slegið jafnvel tæki ,sem vakið hafa svo hjá
og hægt er að gera með hest- ^þeim óhug og tortryggni gegn
um, þar sem land er ekki nærri (vjelanotkun almennt og þamrig
sljett undir henni. jbeinlinis gert miklu meira ó-
Þá er það mikið hagræði og 'gagn en gagn.
öryggi við þessa sláttuvjel, sem J Þetta þarf og verður að breyt,
er mjög þung, að henni er lyft ast strax. Landbúnaður er og
áreynslulaust með lyftitækjum
vjelarinnar og rekist greiðan í
þúfu eða stein, sem brothætta
verður rfamvegis dauðadæmd-
ur í landi hjer að minni hyggju
ef ekki nýtur hann stóraukinn-
á henni gæti annars fylgt, þá jar vjelanotkunar. Hand-aflið
kippir hún þegar sjálfri sjer úr |er of dýrt og jafnvel ófáan-
slætti og dregst aftur með vjel legt.
inni, ?arf þá aðeins að ,,bakka“ j Afskipti ríkisvaldsins eru fyr;
dráttarvjelinni þar til lítill ir löngu orðin altof mikil af svo'i
smellur heyrist, lyfta henni svo að segja hverri hreyfingu ein-
og láta greiðuna falla hinsveg- staklinganna og eiga að hverfá
ar við hiridrúnina. Allt er þetta aftur sem allra fyrst. En í þessu
svo dásamlega auðvelt, fljót- efni væri þau nauðsynleg með-
legt og áreynslulaust, að betra'an yfirstandandi gjaldeyrisfá-
verður varla á kosið og
hefir hún reynst mjer við
aðra vinnu.
Hjólavídd vjelarinnar má'oft virðist flutt inn með það
auka bæði framan og aftan um fyrir augum að ná í álagningii:
alt að 24 þuml. og margt ann-jen hitt skipti minna máli a3
að hefir hún til síns ágætis, sem jselja traustan og góðan hlut.;
aðrar vjelar haaf ekki enn jÞað ætti ekki að leyfa það að:
Hún er hæfilega þung, en auð gjaldeyrir sje notaður til ann-
slik.tækt ríkir hjer og menn neyð-1
dla ! ast til þess að kaupa hvaða rust
;sem fáanlegt er í svipinn og.
i
nmunimuuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiimuriiiHUiiusiiiiM
sveip í öllum hreyfingum. —
Ókost hefi jeg engan fundið á
henni.
Vegna þeirra manna, sem
ennþá kunna að vera óvanir við
að umgangast og hirða mótor-
vjelar almennt, vil jeg taka það
fram og benda á að fyrir öllu
verður það að ganga, að spara
ekki olíur og smurning. Það
er ekki nóg þó mælistengur
sýni fullt sveifarhús af olíu, ef
lítil eða engin feiti er efíir í
henni og t. d. i sláttuvjelinni,
þar sem talsverður snúnings-
hraði er, þarf að fyllt alla
„smurningskoppa“ daglega til
þess að forðast slit og skemmd-
ir. Vjelar eru dýrar, en olíur og
feiti ekki og má hvergi spara
þær. Það er ánægjulegt að
vinna með vel hyrtum og vel
smurðum vjelum, en af drasl-
inu uppsker maður ergelsi, ill
afköst og mikinn kostnað.
Þó segja megi með sanni, að
allt of lítið hafi verið flutt inn
í landið á undangengnum ár-
um af landbúnaðarvjelum, þá
hafa bændur samt átt um mjög
margar og misjafnar tegundir
vjela að gæðum að velja af
þessu litla magni, sem inn hefir
verið flutt. Margir bændur eru
eflaust ennþá til, sem lítið eða
ekki þekkja til vjela og með-
ferðar og vals á þeim og verð-
íbúðlr tll sölu,
við Langholtsveg og innan Hringbrautar Höfum kaup-
endur að 3, 4 og 5 herbergja íbúðum.
Uppl. ekki gefnar i síma.
Kristján Guðlaugsson, Jón Sigurðsson,
hæstarjettarlögmenn, Austurstræti 1.
Ébúð III sölu
Á Þverholti 7 er til sölu, á neðstu hæð, 3 hei'bergi,
eldhús og bað. — íbúðin er til sýnis í dag og á morgun
kl. 5—7. — Mjög góðir greiðsluskilmálar. — Ef ekki
fæst viðunandi tilboð í íbúðina verður hún leigð.
Tilboðum sje skilað 5 pósthólf 636.
ara vjelakaupa en þeirra, semt
bestar hafa reynst og traustast-.
ar til vinnu og þar stendur
„Ferguson“ mjög framarlega t
keppnimji, svo ekki sje þyngraj
að orði kveðið. Hann ætti að
vera til á hver ju sveitabýli og:
hverskonar verkfæri og vara-
hlutir til hans jafnan nærtæk--
ir eins og annara þeirra vjela-
tegunda, se mbestar reyoast. en
það ætti ekki að selja nokkr-
um manni í sveit eða kaupsta'3
vjel nema gegn skírteini óvje-,
fengjanlegu um það, að hennar
biði gott hún til vetrargeymslUi
eða í vondum veðrum heimal
hjá kaupandanum og það mætii.f
gjarnan varða dagsektum hver n/
mann að misbjóða dýrum vjVl-;
um með illri hirðingu eða þvr
að ofurselja þær eyðingu ísa
og illviðra undir berum himni,
að vetrarlagi, þá er bæði gjalch
ej'ri þjóðarinnar og heiðri.
manna stórlega misboðið, þeg-
ar svo er búið.
Föt
til sölu, ljósblá, nr. 40, sta'kar
buxur nr. 42, stakur jakki nr.
40 og vesti, allt nýtt. Einnig
lítið notuð brún föt nr. 42, lágt
verð. Ennfremur nýr guitar í
'vönduðum kassa á Hverfisgötu
5, kjallara, frá kl. 8—10 e.b.

Ford 42
22ja manna til sölu eða í skipt
um fyrir hús eða sumarbústað
sem mætti flytja. Tilboð merkt
..Viðskipti — 814“ sendist blað
■inu fyrir laugardag.
Maðnr
um hálf fertugt óskar eftir að
kýnnast stúlku eða ekkju á
nldrinum 20—35 ára.' Hefir
húsna:ði og bifreið. (Þagmadska
sjálfsögð). Tilboð sendist til
afgr. Mbl. fyrir 6. september
merkt: „Traust — 813“.
■ifnittömf hi tmm> 'iimmufttírimw