Morgunblaðið - 16.12.1950, Blaðsíða 13

Laugardagur 16. des. 1950
MORGUNBLAÐIÐ
13
Hargrjel Guðmundsdótlir
Minningarorð
•F. 31. okt. 1858. D. 11. júbí 1950.
MJER varð starsýnt á hjónarúmið,
stoinsteypta, fagra minnisvarðann,
sem nýbúið var að reisa í kirkju-
syni. Þá %ar engin yfiilýsing komin
um það, hjer á landi, að ung hjón,
sem treystu á Guð sins lands og fóst-
urjörð. og vildu hyggja landið, þvrftu
að eiga 100.000 krónu höfuðstól til
að reisa bú. Nei, ungi brúðguminn
tók hina elskuðu brúðu sína við hönd
sjer og þau leiddust í sólarljósinu um
garðinum á Hesteyri, þegar jeg gekk grösugar gnrndir við fiskauðgaij, blik-
til tiða þar s.l. sunnudag, 20. s. e.
tr. Þetta var fagurlega búið hjóna-
rúm, sem þau höfðu látið reisa —
með liðsinni og fagurmildu hand-
bragði Alberts Ki-istjánssonar snikk-
ara — dóttirin og tengdasonurinn,
Soffia og Guðmundur Jón. til minn-
ingar tun þessi framliðnu heiðurs-
lijón, Margrjeti Guðmundsdóttur og
Vagn Benediktsson. Þarna i skjóli
grænmöttlaðra fjallahlíða. á grænum
grundum, við blikandi t'jörðinn áttu
þau að fá að hvíla, í írið og ró, að 0g af mannlegri híuningju ljómar
atlqknu miklu og trúmennskufulju )j^n 0]j
dagsverki, þessi elskuðu og mikilsvirtu þar seal hvítsmárinn ilmar
andi fjörðinn, þar sem sólargeislamir
stigu dans ó silfurfleti djúpsins, en
agðfriðar hjaiðir úðuðu kjrrngresi
fjallahliðanna. Og þau námu bæði
staðar við bajjarstæðið og sögðu:
Hjer bvggjum við bæinn okkar í
Jesú nafni, felum Drottni að bvggja
húsið, svo liúsasmiðirnir erfiði ekki
til ónýtis, Og svo liðu árin — og
söngurinn hljómaði:
„Hún er mild þessi jörð, sem á mýrar
og völl,
hjón, hvila þar:
„Sofa vært liinn síðasta bhmd,
t'nz hinn dýri dagur Ijómar,
Drottins lúður þegar liljómar
Hina mildu morgunstrmd*'.
Og um leið og mjer komu í
við grundir og garð,
meðan guimaðran angar um hálf-
ræktað barð.
jHjer i afskekktum dal, á jeg
óskanna lönd,
hug s)e bjer augnaráð þitt og þín sólbrúua
nþfu þeirra, kom og minuiugin um hönd. —G.I.
lífsstarf þeirra og sögu mjer í hug Svo Og þarna bygðu þau litið og snoturt
er það jafnan, þegar góðra manna 1UI<. og fjuttu í það árið eftir gifting-
er minnst, alla leið frá Isleifi biskupi una. Þau áttu eugin jarðnesk efni,
td Jons Sigurðssonnr og smabarns, en bjartar vonir og trúna á Guð og
sem var sólargeislinn á heimilinu, sjálf sjg og ættarlandið. Og þetta
— „ieg fer til þess. en það kemur blesaðist allt. Þau voru bæði liraust
eigi aftur til mín“, sagði sálma- _ og svo starfSglöð, að þeiin fjell
skáfdið. Minningaruar um astvini aUrei verk úr hendi. Þau eignuðust lenda
vora, sem Diottinn avarpar: Komið e:na dóttur barna, Soffíu Guðrúnu,
aitur, þjor mannanna börn og eign- — og 0lu upp tvo pilta. Annan þess-
ist rikið, sem ykkur var búið írá upp- ara fósturs0na sinna, Bjarna Pjeturs-
hídi veraldar, treysta samvinnu jarð- S0Iii tóku j)au tíl fósturs á uriga aldri
liisins og himinsins. og komu til mikils þroska—og hjeldu
Margrjet sál. Guðmundsdóttir var hann í öllu sem einkason sinn, og
fædd að Glúmstöðum í Fljóti. 31. somulelðis hinn drenginn, Hrólf Guð
o.kt■ 1858. Hún var þvi nær 92 ára mundsson. Var ástriki mikið með
~r elst af þessum þrem sysh'um, k’ig- þeirn og fóstursonunum.
dís 79 óra, Ragnhildui- 82 ára — v
, , , , - ■ , i byrii' nal. 13 arum reis lnn mikla
þi ssum þrekmikla og þnggia laula __ í , , -, . , ,
. . , j i -x , • mæðnbara Margrjetar og har dimm-
smura, seni var í bandalagi við steuui , , , , . ,
akuilendisins og dýr. merkurinnar an °8 f?*** 11 lunn heiSa'
voru í sótt við, og höfðu frá æsku- b)í'rt\°« Uyja hmnn smnverustund-
stund gert sáttmála við bemskustöðv- “nf' hun ta ejgmm^nn smn.
þvi að óhamingjan vex ekki ^mhl93-eftir fulla .W. rna smr
buð. Var harmur mikill kveðurn að
heimilinu og byggðarlaginu og Vagns
sál. lofsamlega minnst hjer í blöðum.
Var maðurinn í hvívetna hinn sköru-
legasti og forvigismaður fjölda megin
inframfaramóla í bygðarlagi sínu.Enn
vai; mikill og sár harmur að Marg.
og*Uþótt hvt^fnn) þegai' hún varð á bak að sjá
hinum elskaða fóstursyni siuum.
Veiðiþjófar
að verki
EINU SINNI enn voru veiði-
þjófar á ferð, miðvikudaginn
22. f. m. Klukkan liðlega 1 e.h.
voru tveir menn á mótorbát
kringum Andesey og fóru sem
leið liggur fyrir Músanes og inn
með landi fram fyrir Kjalarnes
tanga inn á Hofsvík og dvöldu
litla stund fram undan Prest-
húsum og síðan austur á Kolla-
fjörð og var þá klukkan orðin
3,30 e. h. Þessir menn skutu og
skeyttu engu þótt þeir væru
aðvaraðir og höguðu sjer eins
og þeir hefðu leyfi til iðju
sinnar eða væru eigendur.
Það er næsta lítilfjörleg at-
vinna að leggja sig fram til
þessa verknaðar, sem bókstaf-
lega stríðir í bága við lög. Hvað
á slíkum mönnum sem þessum
sem jeg hefi tilnefnt, að leyf-
ast mikið af sjer að gjöra, í
trássi við landslög, í trássi við
almennt velsæmi og í trássi við
allt og alla nema þeirra eigin
innri mann hinn verri og sem
venjulega er uppæstur og í
spennandi drápslöngun. Með
einhverju móti þarf að taka
fyrir ferðir þessar, og er sama
hver í hlut á, hvort sem hjer
er um að ræða innlenda eða út-
menn. Væri sannarlega
nauðsynlegt að fá lögfesta land
helgislínu fyrir framan öll nes
og eyjar, og fyrir innan þá línu
væri bönnuð öll skot og dráp
fugla og alla umferð nema vöru
f lutningabátum.
Nýlega sá jeg^ mvnd sem
Slysavarnafjelag íslands sýndi
hjer efra og var táknræn fyrir
starfsemi þess fjelagsskapar.
Hún sýndi þar á meðal slys er
urðu fyrir ógætilegan akstur
bifreiða, eftir að ökuníðingai'n-
ir höfðu verið aðvaraðir og
sektaðir sem ekki dugði, var
þeim hópað saman og sýnt hið
slasaða fólk, sem varð þeim
átakanleg sjón og alvarleg á-
minning er seint leið þeim úr
minni. Þannig ætti að fara með
alla þá, sem lög brjóta og tjóni
valda, að sýna þeim afleiðing
þeirra eigin yfirtroðslu og gjör-
ræða.
Ólafur Bjarnason.
r
Arni Sigurður Jónsson
Brjef;
aj'nar, pvi
iipp úr nioldiimi, og œæðaii sprettni'
ekhi upp úr jarðveginum, tiald þeirra
er heilt og í hórri elli ganga þær mn
í gröfina, eins og kombundið, sem
er flutt upp, ó sínurn, tíma.
Þeim systrum — sjerstaklega Mar-
gj-jeti sál. — var ljós lífsreynsla og
speki heilagra ritninga
þær hafi ef til vill aidrei lesið bók r
Dr. Fritz Kan: Um mannhm, sýndu hlrolh' 6 aru“ fSar' Ha,nl
þær í verki það, sem doktórinn full- a 1 * 11,81-8 •
yrðir, að allir verði að gei-a sjer ljóst, Tæpu óri eftir lát manns síns,
„að það sje óeðlilegt að dej'ja úr elli- flutti Margrjet sál. að Heimabæ,
hrumleika innan 75 ára aldurs. Eðli til dóttur sinnar, frú Soffiu Guðrúnar
sinu samkvæmt eigi menn að komast og manns hennar, Guðmundar JónS
á. nirærðisaldur og ekkert vera þvi Guðmnndssonar og andaðist þar 11,
til fyrirstöðu, að lengja mætti það júni s.l. — eftir 12 ára dvril J>ar —I Framh. af bls. 5
æviskeið nekkuð“. eða jafnmörg ér og hún hafði dvahð : þetta reynist skammvinn
Foreldrar Margi jetar voru Guð- þar hið fyrra sinn. Hver mjmdi ekki ; gróðalind, þar sem símanotendur
inundur Björnsson, bóndi á Glúmstöð- þekkja á öllu þessu, að liönd Drottins rnunu takmarka upphringingar
um, mikilhæfur maður og vell óthm, hefir gert þetta. Hann, sem hefur sál fram í ýtrustu nauðsyn.
hróðir hins viðurkennda dugnaðar- ails hins lifanda í hendi sjer og anda I Póst- og símamálastjórnin á-
og drenskaparmanns, Jóns Björnsson- sjerhvers mannslíkama. I samt þeim, sem stjórna þessum
or, bónda ó Rekavík, bak Látur, — 1 Margrjet sái. var auðug og merk málum ættu vinsamlegast að at-
og eiginkona hans Rannveig Jóhann- kona. Frá fyrstu stundu ,að hún sett- huga þessa tilhögun og færa
esdóttir, alsystir Ragnliildar, móður ist eð í húsi sínu með manni sínum, þetta í viðunandi horf. Sanngjarn
frú Vigdísar Maack, og Jóhömiu, hlessaði Dtottinn störf handa þeirra
öminu Ölafar ó Kollsá, og Steinunn- — efni þeirra jukust, og viska og
ap, sem var í Miðvík. þekking hugljómaði sál hennar. Hún
Margrjet ólst upp hjá foreldrum va: ð hvers manns hugljúfi, sem hcnni
tínum, í fjölmennum og mannvæn- kynntist og ástúð hennar og góðvild
legum systkina hóp, til fullorðinsára. höfð að orðtaki. Hún var glöð og
Þegar hún fór að heiman, rjeðist hún hress í lund og skapgerð hennar, sem
til Betúels bónda Jónssonar í Tungu hafði mótast af guðstrú, lestri Guðs
—- sem er næsta heimili við Glúm- orðs og heimilisguðrækni í afdala-
staði — og eiginkonu hans, Solveigar bænum og hollu liáfjalla andvúms-
Jónsdóttur. Undi liún þar vel hag lofti entist henni fram á banadægur.
sinum og var hjá þeim hjónum í 2 Hún var tengdasyni sinum og elsk- ........................... ••■■••■•■
ár. Urðu þær Solveig hinar mestu aðri dóttur hollvinur og smábömun-
vinkonur og ti'egaði Margrjet þessa um, sem ó heimilinu voru, sem elsk-
kæm vinkonu sína alla ævi. Eftir andi móðir og hollur, óglejonanlegur
tveggja óra bil andaðist Betúel — og raðgjafi. Hún gekk em og glöð, víð-
leystist þá heimili þetta upp, en Mar- sýii, margfróð og spurul ó viðfangs-
grjet fluttist til Hesteyrai', árið 1884, efni dagsins, úr heilbrigðri kveldvölas
til hinna góðkunnu hjóna, Guðmund- ellmnar, elskuð og virt af öllum sam
ar Þorsteinssonar, og Rósu Gisladótt- ferðamönnum, inn í hrúðarsæng hins
ur í Hcimabæ. Þetta sama haust var nýja dags hjá manni sínum i kirkju-
ráðinn hinn fyrsti heimiliskennari, gaið’num ó Hesteyri. Var lienni fylgt
Jón Friðfinnsson Kærnested, til Hest- þangað, með mikilli viðhöfn, þakklæti
evTar — og mun Margrjet sál. oft og virðiugu, af fjölda manns, —
hafa haft tækifæri til að uppskera sumum komnum langt að — f sum-
fræðslu af því starfi, því hún var arbirtu hinnar eilifu vonar Guðs
haeði sjónæm og stálminnug. 1 Heima barna, þriðjudaginn 19. júní s.l.
hæ dvaldist liún 12 ár, og aiftist þar Guð biessi minning henuar.
17. sept. 1896, ungum, efnilegum og 24, 10. 1950.
tápmiklum manni, Vagnj Benedikts- Jónm, Halldórsson.
ast væri, að enear aukahrineing-
ar eða aukagjald væri milli Hafn
arfjarðar og Reykjavíkur, eða a.
m.k. öðru hvoru verSi sleppt, „5
mínútunum“ eða ..3 hringingun-
um“.
Garðahreppshúi.
mniiiiiniiiiitnuiiiiiiitmiiiti.
BERGUR JÓNSSON
Málflutningsskrifstofa
I.Hiienvpe ftS. Símí SKl.t.
.ÚH
ARTGRlPAVÍRZLUN
WÁ - rP'>-: •Si vT R Æ -■ íT I 4
Minningarorð
HVÍTI DAUÐINN hefur knúið
dyra. Hann spyr ekki, hvort han."
sje velkominn, ekki hverjum
hann mætir, ekki hvort bjartastí
vonin sje bundin þeim, sem hanr
mætir, ekki hver framtíðarvonir
sje, eða hafi verið, hjá herfangi
hans. — Hann kemur — og fei
— miskunnarlaus og tillitslaus
öllum og öllu. Baráttan hefst, úr-
slitin tvísýn, oft verður lífið næg;
lega viðnámsmikið, en — ekki
alltaf.
Fyrir rúmum þrjátíu árum
kom á æskuheimili mitt ungu’
sveinn, kringum sex ára gamall
Jeg var þá unglingur, milli ferm
ingar og tvítugs. Hann var á ferð
með fjölskyldu sinni, móður,
stjúpa og systkinum, en þau voru
þá að flytja sig búferlum vestan
úr Barðastrandasýslu, hingað í
Laxárdalinn. Mjer er enn í minni
bjartur og hýr svipur þessa
drengs. j
Árni Sigurður Jónsson var
fæddur 14. september, 1913, að
Skerðingsstöðum í Reykhóla- j
sveit. Sex ára gamall flutti hann
hingað í sveitina, svo sem áður j
er sagt. Næstu sex árin var hann
heima hjá móður sinni og stjúpa, t
en þegar hann var tólf ára, fór,
hann að Höskuldsstöðum, til
Tómasar*Kristjánssonar og Arn-
dísar Jónsdóttur, hinna ágætustu
hjóna. Hjá þeim var hann öll |
þroskaár unglingsáranna, og naut j
þess bæði beint og óbeint, að þar
að Höskuldsstöðum vár menning !
arheimili á margan hátt, og sá
arinn, sem er bæði hollur og ör-
i látur næmgeðja æskum. Árni
batt líka fullri tryggð við þetta
heimili, og var hjá þeim hjónum
alla tíð síðan, þar til Tómas ljest,
og jafnan fremur eins og barn
þeirra hjóna, en sem vandalaus.
— Arni var vel gefinn og bók-
hneigður, og mun hafa fundið
talsverða fullnægju þeirri löng-
un sinni, því bókakostur var þar 1
mikill og góður. Hann var sex-
tán ár á Höskuldsstöðum, en þeg-
ar Arndís brá búi, eftir lát
manns hennar, flutti hann til
Reykjavíkur, þá um tuttugu og
átta ára að aldri. — Hann var
ekki nema þrítugur, þegar sá
gestur knúði dyra, sem mörgum
hefur reynst þungur í skauti. —
Hvíti dauðinn var á ferð. Eftir
það var aldrei um heilbrigði að
ræða. Vífilsstaðir og Landsspít-
alinn urðu heimili hans, þrítug-
um æskumanni, sem áður hafði
vonbjarta leið fyrir stafni. — En
hlífðarleysi sjúkdómsins náði
aldrei þeim tökum, að lama hug-
rekki og sálarþrek Árna. Hann
bugaðist ekki, æðraðist ekki,
þótt við vonlaus sköp væri að
stríða. Heilbrigð skaphöfn, vilja-
styrkur og ljett og fjaðurmögnuð
lund, stóðu vörð við sjúkrabeð-
inn og fjarlægðu þá skugga, sem
mörgum reynast svo dökkir, —
þegar brimgnýr strangra örlaga
; brotnar á veiku fleyi mannlegr-
j ar heilbrigði og hreysti. — Þann-
ig líða árin, við þrotlausa bar-
áttu, en bjartur og hýr svipur
Árna máist ekki. Hann smáfjölg-
ar bókunum sínum, sem reynast
hollir og traustir vinir. Og hann
fjölgar einnig öðrum vinum —
samferðamönnunum — sem finna
hjer góðan dreng, sem. alltaf á
broshýra brá og ljetta lund, sem
bjarmar um annara leiðir á þess-
um slóðum. — Sjö löng og erfið
ár líða, þá loks er krafturinn
þorrinn að fullu, strengurinn
brestur. Hann ljest hinn 20. okt.
síðastliðinn. En fram á síðustu
stund er svipurinn hinn sami,
hugprýði hins sanna karlmennis
! í hverju spori. Hann vissi að
1 hverju dró, en enginn sá honum
bregða. Þannig lifði hann og dó.
— Hann fjell — en hjelt velli.
Einn traustasti þátturinn í
skaphöfn Árna, var tryggðin,
— og þar sem hann tók tryggð-
j um, gat ekkert skyggt á. Ástrík-
ari og umhyggjusamari sonur
myndi vandfundinn. Oft átti
hann þungt til átaka, þegar
höndin var svo máttfarin, að hún
gat ekki valdið pennanum. En.
brjefin til mömmu varð að
skrifa, hvort sem það var hægt
eða ekki. MiUi þeirra var tengt*
ur sá þráður, sem hvorki fjar-
lægð nje veikindi gátu veikt eða
slitið.
1 Búðardal í Dölum vestur býr
enn hin aldraða móðir, Sólveig
Árnadóttir, og stjúpi hans,
Bjarni Magnússon. Það er þeim,
eins og mörgum öðrum, erfið
stund, að verða að sjá á bak ást-
ríku og góðu barni. Og margar
þungar stundir hafa mætt á móð-
urinni og þeim hjónum báðum,
vegna sjúkleika þessa indæla
drengs — og við fráfall hans. En
enginn skuggi er svo dökkur, að
bjarmi gó'ðra minninga megni
ekki að lýsa og leiða. Og minn-
ingin um Árna verður öllum sem
hann þekktu, björt og hrein, —
en björtust og fegurst þeim, er
þekktu hann best og voru honu .1
nákomnastir. Þannig er gott aS
kveðja.
H. I.
Árni S iónsson
F. 14. Sept. 1913. D. 20. okt. 1750.
i
Minning.
Farinn ertu Ámi
af fold burtu,
og önd þín svifin
til aaSri heima.
Reyndist Jijer veröld
vangur kaldur,
þars skuggai- byrgðu
skin sólar.
Vist hefir þú átt þjer
vonir margar,
og alið í brjósti
ó æskuskeiði.
Bjartar sem norðljós
og blik stjama,
gullnar sem fífill
í faðmi morgxms.
En blómin fögru
blikna gerðu,
og fagrar vonir
frost deyddi,
er hvítidauði
þitt hjarta kreisti
banvænum kji’ikum,
á blómaskeiði,
Lengi hlaustu því
Kfs á vegi,
að ganga í urðum
og eggjagrjóti.
Blurxldu þjer iljar
og bheddi hjarta.
, En æðruorðum
þú aldrei mæltir,
Eitt srnn þú sagðir,
er við lógum
sarnan tveir
i sjnkrastofu:
„Þess vil jeg biðja
þig, að mjer látnum,
að leggja smóblóm
á leiðið mitt kalda“.
Dáinn þú hefir
í draumi síðan,
birst mjer tvisvar
og beðið hins sama.
Bæn þin er nú veitt
þó blóm bafi jeg eigi,
en aðeins grámosa
og grös fölnuð.
Framh. á bls. 14.