Morgunblaðið - 27.02.1951, Qupperneq 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 27. febrúar 1951
P$rpnlilðM^
CJtg.: H.f. Arvakur, Reykjavlk.
írjimkv.ntj.: Sigfúa Jónsson.
"itstjórl: Valtýr Stefánsson (ábyrgSann.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson.
Lesbók: Arni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristuuson.
Ritstjórn, auglýslngar og afgreiðsia:
\usturstræti 8. — Siml 1600.
Askriftargjald kr. 16.00 & mánuði, innaniands.
t lausasolu aura elntaklð. 1 króna með Lesbðk.
Skýrsla ríkisstjórnarinnar
BÍKISSTJÓRNIN hefur nú gef-
ið þingi og þjóð nánari upp-
lýsingar um ráðstafanir þær,
sem gerðar verða til stuðnings
lsátaútvegnum og rýmkunar
verslun og viðskiptum í land-
inu. Hefur stjórnin unnið að
því undanfarnar vikur að skapa
grundvöll þessara ráðstafana.
Eins og kunnugt er skýrði
Qlafur Thors atvinnumálaráð-
herra frá því í samtali við
Morgunblaðiö seint í janúar að
ríkisstjórnin hefði ákveðið að
ifcoma til liðs við bátaútveginn
með því að veita honum til-
ftekin fríðindi um innflutning
.vissra vara fyrir allt að helm-
ingi þess gjaldeyris, sem bát-
arnir öfluðu. Skyldi þó dregið
frá andvirði síldarafurða og
þorskalýsis. Þessi ráðstöfun
.væri þó því skiiyrði háð að
■ríkisstjórninni tækist að auka
mjög verulega innflutning ann-
ara vara en þeirra, sem útgerð-
armönnum er ætlað að flytja
inn.
í skýrslu þeirri, sem Ól-
afur Thors flutti Alþingi í
gær, er það í raun og veru
aðalatriðið, að ríkisstjórn-
inni hefur tekist að tryggja
nægilegan gjaldeyri til þess
að framkvæma þessa aukn-
ingu innflutningsins. Ráð-
herrann kvaðst að vísu ekki
geta gefið nákvæmar upp-
lýsingar um þá upphæð, sem
fengist í þessu skyni. En
hann lýsti því yfir að ís-
Iendingar fengju stóraukið
beint framlag frá efnahags-
samvinnustofnuninni í Was-
hington 'til þess að fram-
kvæma umræddar ráðstaf-
anir. Við myndum ennfrem-
ur fá aukið framlag í Ev-
rópugjaldeyri frá Greiðslu-
bandalagi Evrópu, sem ís-
land væri aðili að.
Þegar þessar ráðstafanir
eru dæmdar verða menn að
gera sjer ljóst það ástand,
sem útvegurinn og öll þjóðin
horfðist í augu við um síð-
ustu áramót.Vjelbátaútgerðin
var að stöðvast. Vegna lækk-
aðs fiskverðs og aflabrests
hafði gengisíækkunin ekki
orðið henni að því gagni, sem
til var ætlast, enda þótt hún
hafi haft mikla þýðingu. —
Margra kosta var ekki völ
til stuðnings útgerðinni. Ný
gengislækkun var talin ó-
hugsandi. Ríkisábyrgð á út-
flutningsafurðunum ófram-
kvæmanleg án þess að leggja
nýja drápsklyfjar tolla og
skatta á þjóðina.
Niðurstaðan varð því sú að
horfið var að því ráði að veita
útgerðarmönnum vjelbátaflot-
ans nokkur fríðindi um ráðstöf -
un gjaldeyris, þess, sem bátar
þeirra afla.
Að sjálfsögðu hljóta sjómena
að njóta þeirra fríðinda jafn-
hliða í hækkuðu fiskverði.
í þessu sambandi er rjett að
geta þess að forvígismenn út-
vegsins fjellust á þessar til-
lögur ríkisstjórnarinnar og
hófu vetrarvertíð á grundvelli
þeirra.
Um það þarf engum að bland
ast hugur að þó horfið hafi ver-
ið að þessu ráði nú, þá er hjer
ekki um neina framtíðaMausn
að ræða á vandamálum vjel-
bátaflotans. Á það benti Ólafur
Thors atvinnumálaráðherra
einnig í ræðu sinni á Alþingi í
gær. Það hefði hinsvegar verið
gjörsamlega óverjandi að gera
ekkert til þess að tryggja rekst
ur hans og láta algerlega skeika
að sköpuðu um afkomu þess-
arar þýðingarmestu greinar ís-
lensks atvinnulífs.
Það er á grundvelli þeirra
auknu innflutningsmöguleika,
sem þessi gjaldeyrisframlög
skapa, sem ríkisstjórnin hefur
iheitið útvegsmönnum þeim fríð
índum, sem áður er lýst. Hefur
nú verið gefinn út listi yfir þær
vörur, sem gert er ráð fyrir að
útgerðin annist fyrst og fremst
innflutning á. Er það aðallega
varningur, sem lítið hefur ver-
ið fluttur til landsins undan-
farið.
Sannleikurinn er líka sa,
að kommúnistar og Alþýðu-
flokksmenn, sem gagnrýna
aðgerðir ríkisstjórnarinnar í
þessu máli, hafa ekki getað
bent á eitt einasta úrræði
annað til stuðnings vjelbáta-
útgerðinni. Þeir hafa aðeins
hamast gegn því, sem ríkis-
stjórnin hefur lagt til og
ekki hikað við að beita hvers
konar blekkingum í áróðri
sínum.
Nokkurs ótta hefur orðið vart
við að þessar ráðstafanir gætu
orðið til þess að hækka mjög
allt verðlag í landinu. Má og
vera að einhver hækkun geti
orðið á einstökum vörutegund-
nm. En hinn aukni innflutning-
ur til landsins, sem tryggður
er með umræddum gjaldeyris-
framlögum hlýtur þó að verka
gegn henni. Hið aukna versl-
unarfrelsi, sem siglir í kjölfar
þeirra mun verða öllum al-
menningi til verulegra hags-
bóta. — Aukinn innflutningur
nauðsynjavara hlýtur einnig að
skapa nokkurt aðhald um verð-
lagningu þeirra vara, sem út-
gerðinni er sjerstaklega ætlað
að njóta fríðinda af að flytja
ínn.
Það er von allra góðra man:
að sú rýmkun um innflutnin
inn, sem þessar ráðstafanir
þágu útgerðarinnar byggjast
sjeu upphaf að auknu verslu
arfrelsi og bættum viðskipt
háttum í þessu landi. Einn m
intilgangur gengisbreytinga
innar á sínum tíma var afná
haftakerfisins, hallalaus a
| vinnurekstur og jafnvægi í þj
arbúskapnum yfirleitt. Erfitt
ferði hefur valdið erfiðleiku
í baráttunni að þessu takmar]
En henni verður haldið áfra
og óhætt er að fullyrða að
allt verður með feldu eigi fyr
greindar ráðstafanir að færa í
lensku þjóðina nær frjál:
verslun og heilbrigðum vi
jskiptum.
Vikar skritar: ÚR DAGLEGA i l* * \IU
SAMVISKUSPURNING
HEFURÐU heyrt annarlegt hljóð innan úr
reykháfnum þínum síðustu dagana?
Sje svo, ættirðu að gæta að, hvað veldur.
Það kann að vera kominn gestur i húsið
þitt, örlítill fiðraður vesalingur, gjörsamlega
ráðþrota. Og það er hreint ekki loku fyrir
það skotið, að hann sje innan í skorstein-
inum!
•
MESTI AUMINGI
í GÆRMORGUN heimsótti okkur maður, sem
var nýbúinn að kveðja einn þessara óvæntu
gesta. Hann heyrði til hans um helgina og
fór að leita að honum. Og mikið rjett, hann var
í skorsteini mannsins, sótugur upp yfir höfuð
og ósköp, skelfing vesaldarlegur.
Þetta var snjótitlingur, auðvitab.
•
EINTÓMT MYRKUR
MAÐURINN sagði, að það væri aíls ekki frá-
leitt, að fleiri snjótitlingar kynnu að leynast
hjer í skorsteinum. Þeir eru að leita sjer að
skjóli, gægjast niður um hlýlégan skorstein
á hlýlegu húsi — og svo eintómt myrkur. —
Þeir ná ekki flugtakinu svona beint upp í loft-
ið og falla niður skorsteininn. Þá fyrst er út-
litið svart, maður, og þá fyrst fer að heyrast
til þeirra.
LÖNG TUGTHÚSVIST
MAÐURINN, sem sagði okkur frá þessu í gær-
morgun, giskaði á, að snjótitlingurinn hans
hefði verið búinn að dveljast þrjú dægur í
reykháfnum, þegar honum var bjargað. Og
það var ekki sjón að sjá hann, þegar hann
slapp úr prísundinni. Ritjulegra stjel hefur
varla áður sjest á nokkrum snjótitlingi hjer
í Reykjavík.
Maðurinn náði honum, eftir talsvert erfiði,
út úr sóthólfinu, sem farið er í til þess að
hreinsa miðstöðvar. Þangað var snjótitling-
urinn kominn, um reykháfinn og örmjóa ofn-
pípu. Og í gærmorgun, þegar hann var búinn
að jafna sig svolítið, hvarf hann út til vina
sinna í sólinni. Þá sleppti maðurinn honum.
•
HLUSTl NÚ ALLIR
NÚ VILL Daglega lífið botna þessa frásögn
með því að ympra á því við lesendur sína,
hvort þeir vilji ekki hlusta eftir annarlegum
hljóðum innan úr skorsteinum. Það er allt
annað en skemmtiléfet fyrir snjótitlinga að
sitja í svartholi í Reykjavík, jafnvel þótt þeir
megi sjálfum sjer um kenna. Og þess má
geta, að lítil reykvisk stúlka bjargaði einum
vetrargesti úr reykháfsprísund fyrir skömmu
síðan, hvað óneitanlega bendir í þá átt, að
fleiri snjótitlingar kunni að vera í Steininum
en menn grunar.
•
BEÐH> UM BREYTINGU
VILJA ekki forráðamenn strætisvagnanna
nota hljeið, sem nú hefur orðið á ferðum
þeirra, til þess að nressa eilítið upp á staf-
setninguna á Ieiðbeiningaspjöldunum, sem
skreyta vagnana að innan?
Það þarf varla snjallari íslenskumann en
gengur og gerist til þess að tárfella yfir orð-
skrípi á borð við aftur-dyr eða afturdvr. (Það
virðist vera deilt um það meðal málvitringa
strætisvagnanna, hvor rithátturinn sje rjett-
ari „aftur-dyr“ eða ,,afturdyr“).
Það er tillaga Daglega lífsins, að deilan
verði leyst með því að nota einfaldlega:
BAKDYR.
•
HRINGAVITLEYSA
OG SVO eitt enn, viðvíkjandi þessu sama
máli. Það er bjánalegt að biðja menn að fara
ekki út úr strætisvögnunum, þegar þeir eru
stöðvaðir vegna „umferðaljósa“.
Hvað eru margar „umferðir“ í Reykjavík?
Afar vönduð myndabók um
r
Island kemur úl í Svíþjóð
Yafalausf besla landkynnmgabókin fil þessa
I SVÍÞJÓÐ er að koma út bók um ísland í myndum. Bók þessi
er tvímælalaust besta myndabókin um ísland, sem komið hefur
út til þessa. — Hún mun innan skamms einnig koma út á ensku.
Bókin er eftir þá Hans Malmberg ljósmyndara frá Stokkhólmi
og Helga P. Briem sendiherra, en hann skrifar formála og teksta
rreð hverri mynd bókarinnar.
A snöggri ferð
Hans Malmberg ljósmyndari,
sem í sumar og haust var á
Koreuvístöðvunum við ljós-
myndatöku á vegum sænska
myndablaðsins Se, kom hingað
til lands í snögga ferð síðastl.
föstudag, ásamt konu sinni,
Margrjeti Guðmundsdóttur flug
freyju, sem nú starfar hjá nor-
rænu flugsamsteypunni SAS.
Þau hjeldu heimleiðis í dag með
Gullfaxa.
^ferðalögum árin '49 og 50 _
Bókin, sem heitir ísland, er
gefin út af. Nordisk Rotogravyr
í Stokkhólmi. Bókina prýða rúm
lega 130 ljósmyndir, sem Malm
berg tók hjer á landi, árin 1949
og ’50. Þá ferðaðist hann mikið
um landið og tók þá ógrynni
ljósmynda. Einnig hefir harm
tekið hjer ljósmyndir á vegum
I Flugf jelags íslands Þær mjnd-
ir prýða almanök f jelagsins, svo
að almenningur hjer hefir haft
| nokkur kynni af ljósmyndum
Malmbergs.
Vitnar í fornsögurnar
Helgi P. Briem sendiherra,
hefir eins og fyrr segir, ritað
formála og skýringarteksta með
myndunum. Hefir hann gert
1 það með mikilli prýði og notast
oft við tilvitnanir í íslendinga-
sögurnar, þar se mslíkt á við.
Lifandi og skemmtilegar
Myndaúrvalið í bókinni er
mikið og gefur það ókunnugum
gott skyndiinnsýn í líf þjóðar-
innar og starf. Það er aðalein-
kenni myndanna, hve Malm-
berg hefir tekist að gera þær
lifandi og skemmtilegar.
í ráði er að bókin komi út á
vegum bókaforlagsins, á ensku,
áður en langt um líður.
Það er ekki orðum aukið, að
í þessari bók er vafalaust meiri
landkynning, en öðrum slíkum,
er komið hafa út til þessa Og
er sennilegt að ráðstafanir verði
til þess gerðar að fá bókina
hingað til sölu.
Á New York flugleiðinni
Kona Malmbergs, Margrjet
Guðmundsdóttir flugfreyja, læt
ur vel að dvöl sinni í Stokk-
hólmi. Hún er flugfreyja á leið-
inni Stokkhólm New York,
með viðkomu í Prestvík og
Gander í Nýfundnalandi Hún
bað Mbl. að færa vinum og
kunningjum kveðjur sínar,
í Koreu
Hans Malmberg var við ljós-
myndun á Koreuvístöðvunum
á s. 1. nausti og vai með herjum
S. Þ. er þeir fóru yfir 38. breidd
arbauginn. Hann kom m. a. til
Seoul og segir borgina vera svo
að segja útmáða. Hann var 4
vikur á vígstöðvunum og komst
nyrst hálfa leið til höfuðborg-
ar N.-Koreu. — Hrömungar
fólksins eru ægileeav — Hann
segir landið vera ákaflega fag-
urt, en lítill tími hafi verið til
þess að gefa náttúrufegurð
landsins eins mikið gaum og
hún svo sannarlega verðskuld-
ar. Á vígvöllum hverfur öll
náttúrufegurð eða kynni af
henni.
Efri deild fellir sönn-
unarskylduna á ný
í GÆR var enn deilt um sönn-
unarskylduna í levnivínsölu-
frumvarpinu í Efri deild Al-
þingis. Togstreita er milli
Efri og neðri deildar um þetta
atriði. Neðri deild er tvisvar
búin að samþ. f-v l'annig, að
finnist áfengi í bitreið sje eig-
anda skylt að sanna að hann
ætli ekki að selja það ólöglega.
Efri deild hinsvevar samþ. í
gær í annað sinn há breytingu
að nægilegt sje að ákærður færi
sterkar líkur fyrir. að hann ætli
áfengið til lögmætra nota.
Breytingin var að þessu sinm
samþykkt með 9 atkv. gegn 5.
Þar sem ekki hefir náðst
samkomulag um málið milli
deilda, kemur það fyrir Samein
að þing til lokaafgreiðslu
Smygluðu víni og
BERGEN, 26. febr. — Tollverð-
ir í Bergen hafa fundið mikið
áf áfengi og tóbaksvörum í
farangri tveggja yfirmanna af
s.s. „Brasil“.
í farangri annars þeirra fund
ust m. a. 188 flöskur af whisky.