Morgunblaðið - 11.05.1951, Blaðsíða 2

2
MORGUN BLAÐIÐ
Föstudagur 11. maí 1951. '
!20 verkalýðsfjelögi boða
verkfall frá 18. maí
FFTIRTALIN verkalýðsfjelög hafa
vinnustöðvun frá og með 18. maí
ingar við þau fyrir þann tíma:
Eftirfarandi frjettatilkynning
barst blaðinu í gærkvöidi:
í dag tilkynnt atvinnurekendum
n.k., ef ekki hafa tekist samn-
Verkamannafjelagið Dagsbrún/^
Fjelag járniðnaðarmanna, Fjelag
isl. rafvirkja, Fjelag bifvjela-
vírkja, Fjelag blikksmiða, Sveina
fjelag skipasmiða, Múrarafjelag
Jteykjavíkur, Svéinafjelag pípu-
iiagningarmanna, Málarasveina-
íjélag Reykjavikur, Verkakvenra
fjelagið Framsókn, A. S. B., fje-
lag afgreiðslustúlkna í brauð- og
írnjólkurbúðum, Starfsstúlknafje-
fagið Sókn, Nót, fjelag neta\innu-
fólks, Mjólkurfræðingafjelag ís-
tands, Sveinafjelag húsgagna-
Æfniða, Verkamannafjelagið Hlíf
i Hafnarfirði, Verkakvennafje-
iagið Framtíðin, Hafnarfirði.
'Verkakvennafjelagið Snót í Vest-
• nannaeyjum og Verkalýðsfjelag
Vestmannaeyja höíðu áður frest-
hð vinnustöðvunum sinuro til 18.
»naí. Þá hefur Iðja, fjelag verk-
runiðjufólks í Reykjavík, tilkynnt
vinnustöðvun frá og með 21. maí
»a.k.
Þessi 20 verkalýðsfjelög hafa
ínnan sinna vjebanda 8000 .— átta
t>úsund — meðlimi.
Þá hefur Alþýðusambandið til-
kynnt vegagerð ríkisins vinnu-
.stöðvun 26 sambandsfjelaga víðs-
vegar um landið.
Verkalýðsfjelög þau er nú hafa
tilkynnt vinnustöðvun hafa kosið
V'.r sínum hópi samninganefnd
nkipaða sjö mönnum, þar af einn
íulltrúi frá miðstjórn Alþýðu-
j>ambandsins. Atvinnurekendur
>iafa einnig tilnefnt í samninga-
riefnd jafn marga menn úr sínum
tiópi og hefjast samningafundir
»'.k. fimmtudag kl. 5 e. h.
Undir þessa frjettatilkynningu
nkrifa:
Eðvarð Sigurðsson, Óskar Hall-
^ji ímsson, Sigurjón Jónsson.
Uppeldismálaþi.ng
og
skeið
KENNARASAMBANDIÐ og
Landssamband framhaklsskóla-
kennara, hafa ákveðið að efna til
uppeldismálaþings hjer í bænum
um miðjan júní naestkomandi. -—•
Aðalumræðuefni þings þessa verð-
ur unglingafræðslan og samband
hennar við barnaskóla- og gagn-
f ræðanámið.
Ármann Halldórsson námsstjóri,
mun verða frummælandi. Loks er
svo ráðgert að fyrstu daga júní-
mánaðar fari fram kennaranám-
skeið er ljúki er fyrrnefnt þing
hefst. Það er í vinnubókagerð og
handavinnu, sem námskeiðið tekui
fyrir.
Flensborgarskéla
var sagl upp í gsr
HAFNARFIRÐI, 10. maí -r- Flens
borgarskóla var sagt upp í dag.
Á vegum skólans voru 240 nemend-
ur, en vegna þrengsla í skólan-
um, varð að fá húsnæði í barna-
skólanum fyrir nokknrn hluta
þeirra.
Undir gagnfrreðapróf gengu 28
nemendur, og stóðust þeir allir
próf. -— Hásstu einkunn hlaut
Ásta Eyþórsdóttir, 1. eir.k., 7,88.
12 nemendur 3. bðkkjar gengu
ekki undk' prófýen munu gangast
undir landspróf seinna í sumar.
Hæstu einkunn yfir skólann
hlaut Vígþór Ilra'fn Jörundsson,
1. oink. 8,09.
Við skólauppsögn gáfu 40 ára
gagnfræðingar skóíanum 1000
trjáplöntur, sem þcif ætla að sjá
um gróðursetningu á. — Einnig
færðu 20 ára gagnfræðingar skól-
anum g.iöf í minningarsjóð Og-
mundar Sigurðssonar fyrrv. skó'.a
stjóra, en þeir eru upphaflegir
stofnendur sjóðsins.
—Frjettari tari.
I frásög’ur færamia
frA svíþjób
Stokkhólmi, 3. maí.
ÞÁÐ ERU nokkur hundruð
iaðmar frá Danmörku til Sví-
þjóðar. En til þesá að komast
þennan spotta, verður ferðamað-
urínn að sýna vegabrjefið sitt
þrisvar sinnum og gefa skýrsl-
ur á alla vega lit eyðublöð um
nafn sitt og þjóðerni, fæðingar-
dag og síðasta dvalarstað og hver
sje, 'með leyfi, tilgangur heim-
sóknarinnar. Hann verður að
skýra allnákvæml.ega frá gjald-
eyriseign sinni þá stundina,
hvað hann eigi margar sænskar
krónur í bakvasanum og hvað
hann eigi af pundum og öðrum
peningum, og að lokum gægjast
borðalagðir menn ofan í tösk-
urnar hans og þreifa undir nær-
fatnaðinn hans og spyrja: —
Hafið þjer nokkurn spíritus með-
ferðis eða þá tóbak?
Færri sjálfsmorS
LUNDUNUM: — í fyrra frömdu
398 sjálfsmorð í Lundúnum, en
462 árið áður.
Spellvirki í Unarverjalandi
BÚDAPEST: — Sífellt berast
fregnir um spellvirki, sem unnin
eru í þeim ungverskum verk-
smiðium. er senda vörur til Rúss
lands. Nýlega fór vjelasending
frá verksmiðju einni í grennd
við Búdapest. Þegar til Rúss-
lands kom, voru vjelarnar svo
illa farnar, að ekki þótti ómaks-
I ins vert að lappa upp á þær.
ÍHvílasunnuferðir
irerðaskrifsfofunnar
UM hvítasunnu-helgina efnir
Serðaskrifstofa ríkisins til ferða
'i eftirtalda staði: Tröliakirkju,
Ííengil, Skálafell, á Hellisheiði,
Krísuvík og auk þess margra
■iikíðaíerða i Hveradali.
Ferðin að Tröllakirkju er 2Vz
<iags ferð. Lagt af stað á laugar-
<iag kl. 14. Ekið fyrir Hvalfjörð
að Fornahvammi og gist þar um
rióttina. Á hvítasunnudag er ek-
ið upp á HoltaTörðuheiði að Kon-
nngsvörðu, þaðan gengið á skíð-
um á hæsta tind Tröllakirkju
<1001 m). Af Tröllakirkju er mik-
sð og fagurt útsýni og sarafelld-
;ir skíðabrekkur næstum alla leið
»dður að Fornahvammi. Á mánu-
■»iag kl. 2 verður haldið til Reykja
víkur.
Ferðin á Hengil verður farin á
vítasunnudag kl. 10. Gengið frá
Kolviðarhól um Sleggjubeins-
-ikarð á hæsta tind Hengils (803
»n). Á heimleið verður ölkeldan
* Innstadal skoðuð.
Ferðin á Skálafell verður á
íaánudag kl. 10. Ekið austur fyr-
» Smiðjulaut. Þaðan gengið á
ílkálafell (574 m).
Auk þessara ferða verða venju
legar skíðaferðir báða helgidag-
-ana kl. 10 og 13.30 og laugardag
VI. 13.30.
Þá verður ferð til Krísuvíkur
11. 13.30 á mánudag. Hverasvæð-
*ð, Stefánshöfði og fleiri staðir
skoðaðir.
IÞrýsfiloHsknúnar
larþegaflugvjelar
tUNDÚNUM, 10. maí — Farþega
■flugvjelar knúnar þrýstilofti verða
■ijtlmennt teknai' í notkun í Bret-
íaiidi áður sn 8 mánuðir eru liðn-
l . Flugfjelag’ið British Overseas
.Airways hefir pantað 14 „hala-
ótjörnur", sem fljúya með 780 krrt.
Sivaðd.' —iteuíéf-Nri}.
Dr. Snorri Hallgrímsson skipaiur prófessor
í læknadeild Háskólans og yfirlæknir
við handlækningadeild Landsspftalans
DR. SNORIÍI HALLGRÍMSSON
fjekk í fvrradag skipunai'brjef
scm prófessor við læknadeild Há-v.
skólans og yfirlæknir við hand-
lækningadeild Landsspítalans, fyr-
ir Guðmund Thoroddsen, sem læt-
ur af því embætti 1. sept. í haust.
Umsækjendur um embættið voru
þrír fyrir utan Snori'a, Guðmund-
ur Kai'l Ppetursson spítalalæknir
á Akureyri, Friðrik Einarsson og
Gunnar Cortes.
Snorri lauk læknisprófi hjer við
háskólann árið 1936, stundaði síð-
an framhaldsnám í Danmörku í 3
ár, en gerðist herlæknir í vetrar-
styrjöldinni finnsku, hinni fyrri
veturinn 1939—’40. Síðan vann
hann á sjúkrahúsum í Svíþjóð og
var doktor þar árið 1946. Doktors-
litgerð hans fjallaði um skui'ðað-
gerð á fótum mænuveikissjúklinga.
Hann gei'ðist annar aðstoðarlækn-
ir við handlæknisdeild Lands-
spítalans 1944, og hafði það starf
í tvö ár. Var síðan í Svíþjóð árið
1946, en gerðist fyrsti aðstoðar-
læknir handlælcnisdeildai'innar
1947 og hefir haft það starf á
hendi síðan.
Sjergrein hans í læknisfræði, er
liða- og beina sjúkdórnar og hand-
leggjafræði.
Dr. Snorri er 38 ára að aldri.
Þau ái', sem hann hefir starfað
hjor við Landsspítalann hefir
hann áunnið sjer hið fylsta traust
hinna mörgu, er til hans hafa leit-
að og notið góðs af dugnaði hans
og þekkingu.
Finnar á fallanda fæti
HINN 1. maí s.l. rann sól náðarinnar upp yfir fólk á Isafirði.
Einn af „stjórum“ Alþýðuflokksins, Finnur Jónsson, sá, s< m
gerir ódýr innkaup og Innkaupastofnun ríkisins var búin til
fyrir, birtist þar vestra. Skyldi hann halda væðu ú 1. maí hátíð
verkalýðsfjelaganna. En ísfírðingar virðast vera vanþakklátt
fólk. í hinu rúmgóða samkomuhúsi, þar sem boðað var til hátíðar
innar voru sárafáir áheyrendur mættir. Á svölum sátu þrjár
manneskjur, en niðri í aðalsalnum var maður og maður á
stangli. Auðn og tóm ríkti umhverfis innkaupastjórann. Talið
er að þessi fundarsókn sje mjög táknræn um afstöðu almennings
á Isafirði til kratanna um þessar mundir. Finnur virðist vera
þar mjög á fallanda fæti. Veldur því fyrst og fremst gjörsam-
lega vanræksla hans á öllum hagsmunamálum bæjarbúa: Ef þáð
skoðun ísfirðinga að hann hafi yfirleitt látið við það sitja að
útmála erfiðleika þeirra af völdum aflabrests á síldveiðum og
nú síðast þorskveiðum. Hann hafi hinsvegar ekkert gert til þess
að bæta úr þeim vandræðum, sem af þessu hefur leitt. — Það
sætir því engri furðu þótt fátt fólk fýsti að hlusta á boðskap
innkaupastjórans 1. maí.
Grand Hotel, Stokkhólmi.
Á því fer nú fram mikil viðgerð
og það eykur enn á gistihúsa-
vandræði Svíanna.
Ferðamaðurinn svarar þessu
jákvætt eða neikvætt, allt eftir
því, hvort á við, þ. e. stundum
segir hann ósatt, stundum segir
hann satt, eftir ástæðum. En
það mun eiga við í níu tilfellum
af tíu, að ferðamaðurinn hafi á-
kveðið það í rólegheitum heima
hjá sjer, hverju svara skyldi ein-
mitt svona spurningum, einmitt
svona manna í útlandinu. Það cr
góð regla og sjálfsögð að gera
sjer ferðaáætlun.
Það er ennfremur góð regla og
sjálfsögð að taka mönnunum, sem
vilja lesa vegabrjefið manns, og
svo hinum, sem vilja þukla á
nærbuxunum manns, með blíð-
ustu- kurteisi. Þetta eru bestu
menn að gera skyldu sína. Og
það eru vissulega mikil með-
mæli, að hvergi í víðri veröld
eru þessir ágætu menn kurteis-
ari og hvergi liprari og hvergi
eru spurningarnar færri og
hvergi meinlausaii, en einmitt á
Nofðurlöndum.
I Hi'tt er svo annað mál, að
’ maður furðar sig á því, að nokk-
j ur skuli nenna að tala í alvöru
um Einn heim (með upphafsstaf)
þegar jafn yndælar þjóðir og
Danir og Svíar þurfa allt að
því eitt dúsin embættismanna
til þess að fylgja einum íslend-
ingi yfir landamæri sín. En á
. þetta er drepið hjer, til þess að
gefa örlitla mynd af því, hvað
við eigum, jarðarbúar, geisilega
langt í land í þessum efnum.
í 0X0
ÞAÐ ER annars háft fyrir satt
í Stoklchólmi, að fá lönd í ver-
öldinni fúi nú jafnmarga óboðna
gesii og einmitt Svíþjóð.
Þetta eru flóttamenn frá Aust-
ur Evrópu .
, Sænsku stjórnarvöldin eru treg
til að birta almenningi tölur yfir
gestina, og ætla, sennilega rjetti-
lega, að allt slíkt yrði aðeins
til þess að örfa heimsóknirn-
ar. En kunnugir fullyrða, að
Svíar fái ennþá á sínar hendur
þúsundir flóttamanna árlega, og
að þess sjáist alls engin merki,
, að flóttamannastraumurinn sje í
rjenun.
. Algengasta leiðin, sem þessif
„farfuglar“ Austur Evrópu velja,
er yfir Eystrasalt, og algengasta
aðferðin að kaupa sjer far með
mannasmyglurum upp undir
Svíþjóðarströnd, kveðja heiðurs-
mennina þar og flytja. sig. qg
uTt-í'.i yLx i gúmmibat frá
stríðsárunum. —• Smyglararnir
halda snekkjum sínum austur yf-
ir til baka, cn flóttafólkið bíður
dagrenningar — og sænsku varð-
bátanna — í fleytunUm.
Þetta eru stórhættuleg
bátskríli, ef eitthvað er að
sjó, líklegast týnast margir í
þessum mannflutningum. En hín-
ir, sem komast heilu og höldnu
í varðbátana, segja hinir róleg-
ustu, að þeir hafi nú róið þenn-
an spöl frá Póllandi, og tekur
Svíinn fyrir sitt leyti þetta með
stakri þolinmæði og sænskrí
kurteisi, kinkar kolli alvarlegur
á svipinn, yptir öxlum — og held*
ur til hafnar með „gestina.“
Það mun vera fátítt, að SvíaP
sendi þetta ógæfusama fólk heirri
til sín aftur, en stöku sinnurrí
komast þeir ekki hjá þessu, vegná
milliríkjasamninga. Þetta er auð-
vitað hálfgildis dauðadómur yfin
flóttamanninn, enda óvinsælt
meðal sænsks almennings.
Mjer er sagt ,að heil sk-ipshöfrt
Hafi nýlega verið send svona til
Póllands, eftir að talsmaður
hennar hafði tjáð yfirvöldunum
í Svíþjóð, að hann og menn hans
væru liðhlaupar úr pólska flot-
anum. Það gerði gæfumuninn.
Svíar geta skotið skjólshúsi yfir
óbreytta borgara pólska, en þeir
eru bundnir þeim samningum að
afhenda liðhlaupa.
Þar sem Pólverjinn notaði orð-
ið sjóliðar en ekki flóttamenn,
dæmdi hann sjálfan sig og fjelaga
sína til þrælkunar eða dauða.
Svona dýrt getur eitt orð ver-
ið. —
DXO
BLÖÐIN HJER segja, að róið
sje að því öllum árum að fá fleiri,
skemmtiferðamenn til Svíþjóð-
ar. Og raunar væri það herfileg-
asti misskilningur að ætla, að
hingað kæmu einungis bláfátæk-
ir, hundeltir flóttamenn. — í
Stokkhólmi eru ferðamennirnir
— þessir, sem borga fyrir sig og
koma með gjaldeyririnn — svo
margir, að það horfir til vand-
ræða. Hótel eru yfirfull, og ferða-
mannatíminn svo kallaði þó alls
ekki byrjaður. Og' svona er sagt
að það sje árið um kring.
— Svíarnir eru að sínu leyti
of gestrisnir, sagði íslenskur em-
bættismaður, sem jeg talaði við.
Þeir eru alltaf að bjóða til sír»
ráðstefnum — alþjóðlegum ráð-
stefnum. Svo flykkjast fulltrú-
. arnir hingað tugum og hundruð-
um saman, og svo lendir mót-
j tökunefndin í stökustu vandræð-
, um með að hýsa hópinn.
— Þetta er ljóta ástandið, sagði
sænskur blaðafulltrúi, sem jeg
hitti að máli í utanríkisráðuneyt-
inu. Við vorum rjett í þessu að
jf4 16 danska ritstjóra. Þetta
(eru tignir gestir, mestu höfðing j-
j ar. Þeir ætla að svipast um í
Svíþjóð. Og við verðum að skipta
þeim niður á þrjú hótel; það er
allskostar ógerlegt. að útveaa
þeim bústað undir einu og sama
akinu.
!Þ
j — íslendingar eru mestu
trassar að tryggja sjer hótel-
jherbergi ,var mjer sagt í íslenska
sendiráðinu í Stokkhólmi. Þeir
jramba út úr flugvjelunum og
!járnbrautunum og rölta inn í
jmiðbæinn — og svo rekur þá í
rogastans, þegar þeir fá ekki inni
á hótelunum.
—Svo koma þeir vitanlega
til okkar, sagði Helgi Briem sendi
herra og dæsti. En hvað getum
við gert? Hjer eru hundruð ferða-
manna, sem bíða eftir hótelher-
bergjum. Hjer eru öll gistihús
yfirfull, líka þau, sem eru utan
við borgina.
j Hvað getur sendiráðið gert?
: Eiginlega alls ekkert. Það á eng-
jin hótel í Stokkhólmi. En jeg vil
með engu móti skilja svo við
þetta efni, að eftir sitji hjá les-
andanum sú skoðun, að ókleift
sje með öllu að fá inni í Stokk-
hólmi. Það er, ^rj»ast^ vitlejraj.
Frainh. á b’ls. Í2.