Morgunblaðið - 03.07.1951, Qupperneq 6

f
6
W O K i, 17 /V « L A H l *
Þriðjudagur 3. júlí 1951.
jnwgttttftu
Utg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valíýr Stefánsson (ábyTgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
A.uglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Askriftargjald kr. 16.00 á mánuði, innanlands.
I lausasölu 75 aura eintakið. 1 króna meö Lesbók.
Mörsiðrinu kastað
UGGUR og ótti Fi-amsóknar- | Hitt er verra þegar Tíminn gef
manna við úrslit aukakosningar- ur það í skyn s.l. sunnudag að
innar í Mýrasýslu hefur nú breyst einhver reipdráttur hafi átt sjer
í fullkomna skelfingu. Hefur Tím stað í núverandi ríkisstjórn um
inn nú kastað út mörsiðri þeirra, málefni landbúnaðarins. Þar er
að því er best verður sjeð. það sagt berum orðum að ráð-
Vopn hans gegn Sjálfstæðis- herrar Sjálfstæðisflokksins streit
flokknum og frambjóðanda hans ist gegn hagsmunamálum bænda
eru fyrst og fremst tvö. Blaðið til þess að geta þjónað „stórgróða
endurtekur í þúsundasta sinn að mönnum og bröskurum höfuðstað
nýsköpunarstjórn Ólafs Thors arins“.
hafi verið, landbúnaðinum fjand-
samleg og að hann hafi verið sett
ur gjörsamlega hjá þegar stór-
felldu fjármagni var veitt til efl-
ingar atvinnuveganna.
Ósannindin verða ekki sann-
leikur þó að þau sjeu oft endur-
tekin. Þessi stáðhæfing Tímaliðs
ins stangast gjörsamlega á við
MorgunblaðiS skorar hjer
með á aðalmálgagn Framsóku
arflokksins að skýra frá heim
ildum sínum fyrir slíkum mál-
flutningi. Vill blaðið gera svo
vel og nefna þó ekki væri
nema eitt dæmi þessu til sönn
unar?
Að sjálfsögðu leyfir Tíminn
staðreyndirnar. Nýsköpunar- sjer hjer eins og oftar að fara
stjórnin tók upp nýja og stórhuga með alger ósannindi og blekk-
stefnu í málum sveitanna. Inn- ingar.
ilutningur nýtísku vjela og tækia um samanburð blaðsins á fram
í þágu landbúnaðarins var hafinn bjóðendum í Mýrasýslu er ekki
í stórum stíl, auknu fjármagni óstaeða til þess að fjölyrða. Bænd
var veiít til byggingar- og rækt- ur - Mýrasýslu vita að Pjetur
unarstarfsemi, mikilvæg löggjöf Gunnarsson tilraunastjóri, fram-
sett um raforkuframkvæmdir í bjóðandi Sjálfstæðisflokksins, hef
þágu strjálbýlisins og bændum ur varig töluverðum hluta ævi
ALYKHimXR 13. ZBNÞEniGSIEVS
ennfremur fenginn í hendur rjetl
urinn til þess að ráða sjálfir verð
lagi afurða sinna.
Þetta er sannleikurinn um
sinnar til þess að afla sjer þekk-
ingar .og reynslu í þágu landbún
aðarins og sveitanna og hefur
mörg undanfarin ár unnið ein-
stefnu nýsköpunarstjórnarinnar í göngu að hagsmunamálurn
landbúnaðarmálum. Hitt hefur fcænda. Um Andrjes í Siðumála
svo aldrei neinum komið til hug er einnig gott eitt að segja. Hann
ar að bændastjettin og landbún- hefur undanfarna áratugi eytt
aðurinn hafi fengið öllum sínum miklum hluta ársins í að raða
þörfum og óskum komið fram á skjölum og brjefadóti í hólf og
þeim rúmum tveimur árum, sem skápa í þinghúsinu. Þess í milli
ríkisstjórn Ólafs Thors sat að hefur hann heimsótt hinar bros
völdum. En hvaða stjett þjóðfje- hýru og frjósömu byggðir Borg-
lagsins fjekk öllum sínum kröfura arfjarðar og Mýrasýslu.
fullnægt um ný atvinnutæki og Báðir eru þessir frambjóðend-
umbætur? A. m. k. ekki útgerðin
því ekki var Framsóknarflokkur-
inn fyrr kominn í þá ríkisstjórn,
sem tók við af nýsköpunarstjórn-
inni en að samið var um áfram-
ur mætir menn. En annar er ung-
ur og framsækinn og styðst þar
að auki við stærsta og þróttmesta
stjórnmálaflokk þjóðarinnar. —
Hinn er fulltrúi flokksins, sem
haldandi kaup og smíði á togur- dagaði uppi á morgni lýðveldisins
um fyrir íslendinga.
En athyglisverðast er þó það
atriði að Framsóknarflokkur-
inn hafði samþykkt stefnu ný-
sköpunarstjórnarinnar í land-
búnaðarmálum áður en að
stjórnin var mynduð en með-
an að yfir stóðu ennþá umræð
ur um ríkisstjórn allra flokka.
En þá reiknaði sú gamla mad
dama með því að fá ráðherra
stóla sjer til yndisauka. Meðan
að þær hillingar voru fram-
undan var ekkert við fyrir-
hugaðar framkvæmdir og ný-
sköpun landbúnaðarins að at-
huga.
Enn er það sannað að einn af
ráikilhæfustu mönnum Framsókn
arflokksins, Steingrímur búnaðar
ri'álastjóri, núverandi forsætisráð
herra, tók sæti í nýbyggingarráði.
Engin andmæli komu frá honum
eða kröfur um frekari hlutdeild
landbúnaðarins í nýsköpuninni.
Þetta vita allir að er sannleikur-
inn sjálfur. En látum vera þó að
Framsókn og málgögn hennar
reyni að segja blekkjandi frá at-
og brast gæfu til þess að vilja
leggja hönd á plóginn þegar fs-
lendingar hófu hið nýja landnám
í landi sínu.
Af þessum ástæðum er hin
pólitíska gæfa Pjeturs Gunn-
arssonar meiri en skjalavarð-
arins. Fólkið í Mýrasýslu, sem
byggir fagurt og gott hjerað,
vill að spor þess liggi fram á
við til bættrar aðstöðu í starfi
þess, raforku út um sveitir,
fullkomnara vegkerfis um
hjeraðið, umbóta í skólamál-
um, bættra hafnarskilyrða í
Borgarnesi o. s. frv. Það van-
treystir Framsóknarflokknum
til þess að hafa forystu um
þessar framkvæmdir. Það mun
þess vegna fara að dæmi hjer-
aðanna fyrir vestan og sunnan
og fá Sjálfstæðismönnum for-
ystuna alveg án tillits til
sporðakasta hræddra manna í
dálkum Tímans. i
Vika iil sfefnu
NÚ ER aðeins vika til stefnu fyr-
burðum liðins tíma. Hún og þau ir þá, sem ekki hafa lokið þátt-
um það. Erinþá er ekki svo langt J töku sinni í norrænu sundkeppn-
liðið um, að þúsundir manna í i.nni. Ennþá munu um 4—5 þús.
landinu viti ekki, að rógurinn um
Jjandskap nýsköpunarstjórnar-
innar til sveitanna á ekki við
minnstu rök að styðjast. Sú stað
reynd sannast best á því að flesí
ar ef ekki allar mikilvægustu
framkvæmdir í sveitum landsins
nú, byggjast að verulegu leytí
á löggjöf, sem Pjetur heitinn
Magnússon og nýsköpunarstjórn-
in hafði forystu um.
manns í Reykjavík af þeim, sem
gert var ráð fyrir að þreyttu
sundið, ekki hafa lagt fram sinn
skerf til þcss að færa íslandi sig-
urinn í norrænu sundkeppninni.
Það er alltof há tala. Víða frá af
landinu berast fregnir um gífur
lega þátttöku. Ilöfuðborgin má
ekki dragast aftur úr. Takmarkiö
cr að hver einasti sundfær íslend
ingur syndi 200 metrana.
ÞINGFUNDUR stóð allt til mið-
nættis 28. júní.
29. júní hófst fundur kl. 10 f.h.
og var haldið áfram umræðum, og
afgreiðslu mála.
Þingið samþykkti cftirfarandi
ályktanir:
Iðnþing íslendinga haldið á
Akranesi 1951, gerir þá eindregnu
kröfu, að frumvarp til laga um
iðnskóla verði samþykkt á næsta
Alþingi.
Nái frumvarpið ekki fram nð
ganga lítur þingið svo á, að þuð
sje bein skylda Alþingis og óhjá-
kvæmileg nauðsyn að hækka ríkis-
styrkinn til iðnskólanna um minnst
30 % eða til fulls samræmís við
þá verðlags vísitölu, sem gildir á
hverjum tíma.
UM IÐNKEPPNI
Þingið telur æskilegt að iðn-
keppni fari fram í minnst 3 iðn-
greinum þegar á næsta hausti.
Verði keppni þessari hagað í sam-
ræmi við þá reynslu, sem fengist
hefir í nágrannalöndum okkar.
STJÓRNARSKRÁ
13. Iðr.þing íslendinga haldið á
Akranesi 1951, skorar á Alþingi
og ríkisstjórn að hraða undii'bún-
ingi að breytingu á stjórnarskrá
landsins, svo sem verða má.
Jafnframt krefst þingið þess,
að iðnaðarmenn eignist fulltrúa i
stjórnarskrái'nefnd.
ÞÁTTAKA í STJÓRNMÁLUM
Þingið felur Landssambands-
stjóxm að hefja umi'æður við foi'-
ustumenn stjórnmálaflokkanna um
að iðnaðarmenn fái örugg sæti á
framboðslistum flokkanna til Al-
þingiskosninga. Erindi þessi vei'ði
skrifleg, greinargerðir og svör
flokkanna liggi fyi'ir næsta iðn-
þingi. Ættu þá að vera fyrir hendi
gögn, sem mundu skýra málið,
þannig að til athugunar kæmi,
hvoi't aðrar róttækari leiðir þyrfti
að faia.
UM SEMENTSVERKSMIÐJU
13. Iðnþing íslendinga skorar á
ríkisstjóxn og Alþingi, að hraða
svo sem verða má byggingu hinn-
ar fyrirhuguðu sementsverk-
smiðju. Vill þingið í því sambandi
benda á, að sement er nú oxðið
það undii'stöðuefni í öllum bygg-
ingariðnaði, sem mikið veltur á.
Skoi'tur á sementi hefur oft að
undanföi'nu oi'ðið til þess að stöðva
byggingar, sem annars hefði verið
unnt að hrinda í framkvæmd, ef
sement hefði verið fyrir hendi.
Einnig má benda á að innlend
sementsgerð getur örfað fram-
kvæmdir, sem annars myndi tæp-
lega í’áðist í, ef sementið þyrfti
að sækja að. Iðnþingið ti'eystir
því að við staðarval fyrir væntan-
lega semcntsverksmiðju vei'ði fullt
tillit tekið til stofnkostnaðar, öfl-
unar hráefna, vinnslukostnaðar og
flutningskostnaðar markaðsstað
og sá staður valinn, þar sem
notandinn getur fengið sem-
entið ódýrast, og það sjónar-
mið látið ráða úi-slitum um stað-
setningu.
LEIÐBEININGASTÖRF
LANDSSAMBANDSINS
a. Landssamband iðnaðarmanna cr
hinn rjetti aðili til að gefa ríkis-
stjórninni og stofnunum ríkis-
ins, bönkum og öðrum stofnun-
um upplýsingar um ástand og
hoi’fur í iðnaðarmálum.
b. Landssamband iðnaðax'mann.x
þarf að styrkja aðstöðu Sína til
að geta gefið fullnægjandi upp-
lýsingar um ástand iðnaðarins
á hverjum tíma með söfnun
skýi'slna og spjaldskx'ám.
c. Landssamband iðnaðarmanna
vinni að því, að fá að fylgjast
með gerð milliríkjasamninga um
viðskiftamál, og annai-a samn-
inga, sem áhrif hafa á þróun
innlends iðnaðar og afkomu-
möguleika iðnaðarmanna.
d. Meðan Fjárhagsráð stai'far fái
Landssamband iðnaðarmanna að
stöðu til að fylgjast með út-
gáfu fjárfestingarleyfa, gjaid-
eyris- og innflutningsleyfa og
öðx'u sem vaiðar afkomu iðn-
aðarins og fái fastan fulltrúa í
Fjár'hagsi'áði.
INNKAUPA- OG
ÍNNFLUTNINGSDEILD
LANDSSAMBANDSINS
Þegar sjerstakar iðngi’einar ein
eða fleiri, ósfca þess og telja sjer
þöxf á því, skal stofna Innkaupa-
samband iðnaðaxmanna, er vei'ði
sjálfstæð stofnun með sjerstakan
fjárhag og framkvæmdastjórn.
Landssambandið boði til stofn-
fundai', þegar þess er óskað, og
veiti leiðbeiningar við stofnun
sambandsins.
ERINDREKSTUR
Nefndin telur, að æskilegt væri,
ef stjói'n Landssambands iðnað-,
armanna telur það fært, að fi'am-
kvæmdastjórinn ferðist íil sam- j
bandsfjelaganna með hæfilegu
millibili, til þess að efla kynningu
og nánara samband milli Lands-
sambandsins og f jelagsdeilda þess
og kynna sjer sjónarmið sambands
fjelaganna.
TOLLAR OG SÖLUSKATTUR
13. Iðnþing íslendinga skorar á
i’íkisstjói’n og Alþirigi að breyta
á næsta þingi tollalöggjöfinni
þannig, að tæki og hráefni til iðn-
aðar verði tollað í sömu flokkum
og tæki og hráefni til landbúnaðar
og sjávarútvegs. Sjerstaklega legg
ur iðnþingið áherslu á, að 45%
viðbót á verðtolli á hráefnum til
iðnaðar verði falldur niður, og að
efnivörur til bygginga verði íekn-
ar af útvegsmannalistanum.
GREINARGERÐ
Ósamræmi er nú mikið í tolla-
löggjöfinni. Efni til iðnaðar cr
tollað hærra en efni, sem flutt erj
inn til reksturs annara atvinnu-
vega landsir.s, sbr. IX. flokkur,
40 kafli 3, 4, 29, 35 og 36 tolla-
laganna. Auk þess sem margar
efnivörur til iðnaðar eru háðar
aukaskatti til styrktar bátaútveg-
inum (útvegsmannalistinn) sbr.
XIII. fl. kafla 59 No. 6, 7 og 9 íolla
laganna.
Þótt framannefndar breytingar
væru gerðar á tollalöggjöfinni,
þyrfti ríkissjóður ekki að missa
áætlaðar tekjur þessvegna, því
hækkun hefur orðið svo mikil á
innkaupsverði þessara vara, að toll
tekjur af þeim myndu standast
áætlun þi'átt fyrir afnám auka-
tollsins. Þingið lítur svo á, að það
væri eðlileg viðleitni af hálfu AI-
þingis, að reyna að hamla á móti
vaxandi dýrtíð með því að lækka
umrædda tolla.
13. Iðnþing íslcndinga skorar á
ríldsstjórn og Alþingi að nema úr
gikli söluskatt á þessu ári. Meðan
söluslcatturinn ekki fæst niðurfeld-
ur, verður að krefjast þess, að
söluskatturinn verði ekki nema
einu sinni innheimtur af somu
vorusölu og þjónustu.
IÐNSÝNINGAR
Nefndin er sammála um aö iðn-
sýningar sjeu nauðsynlegar fyrir
íslenskan iðnað. Beri að stefna að
þrí að þær sjeu haldnar eins oft
og aðstæður leyfa og sje stefnt
að því að haldinn sje sýning á
árinu 1953. Undirbúningur verði
hafinn strax og ástæður levfa. Leit
að verði til Alþingis um fjárstyrk.
Nefnd skipuð 3 mönnum til að
annast undirbúning verði kosin á
þessu þingi.
RANGLÁT SKULDASKIL
13. Iðnþing Islendinga átelur
Framh. á bls. 7
—Víkverji skrifarr — --—
BJR DAGLEGA LÍFIIMU

Anamaðkur
V. G. skrifar um ánamaðkinn:
6417'R maðkurinn allra eign“
Lj skrifar Víkverji í Mbl. 1. þ.
m. Og er það viðvíkjandi tínslu
stráka á einkablettum manna, til
beitisölu.
Að vísu eru ánamaðkar hvorki
seldir nje leigðir sjerstaklega
með landblettum. En þeir eru
ekki heldur undanskildir, og
verða því að teljast sameign. —
Maðkarnir auka fínustu frjómold
ina, bora loftrásir um jarðveginn
og bæta þannig og auka ávöxtinn.
Því frjórri sem jarðvegurinri er,
þess meiri er maðkurinn.
Sama og stuldur
46i~kG því meiri verour maðkur-
v/ inn sem betur er borið á og
ræktað. Styður það eignarheim-
ildina. Og eigi siður reynsla sú
er jeg þykist hafa af uppeldisstöð
fyrir ánamaðka, í haug trjáblaða,
fljótt fúnár, undir grjóti og
leyttur vatni og þvagi. — Góður
áburður við trje.
Ef strákar tina maðkinn af
nrinum bletti án leyfis tel jeg það
jafna sök og að stela áburði".
“J
Enskir fluttu maðkinn
til íslands
FLEIRI garðeigendur munu líta
eins á ánamaðkatínslu og V.
V., þótt flestum muni vera ver
við átroðsluna, sem samfara er
ánamaðkatínslu en áburðarmiss-
irinn.
Annars gengur sú saga, að það
hafi verið enskir laxveiðimenn,
sem upphaflega fluttu hina stóru
ánamaðka til Islands, sem eru
hjer í görðum. íslenski ánamaðk-
urinn er yfirleitt mikið minni, en
t sá, sem hjer er algengastur. —
Fyrir nokkrum árum voru þessir
stóru ánamaðkar, sem bcstir
þykja til beitu fyrir lax ekki til,
nema á örfáum stöðurn á lánd-
inu, en hafa nú breiðst út víða
með laxveiðimönnum.
Skrautkerin við
Hótel Borg
EG er að bíða eftir því, að þú
leggir blessun þína á kerin
okKar hjer fyrir íraman Borg-
ina“, sagði Hjörtur Nielsen, fram
kvæmdastjóri, er jeg hitti hann
við Austurvöll eitt kvöldið. „Við
erum sjálfir ánægðir með kerin.
Axel Helgason gerði þau fyrir
okkur og eins og þú sjer, erum
við að reyna að rækta í þeim
greni. Verour gaman að sjá hvort
það lifir hjá okkur“.
Það mun varla standa á því, að
menn leggi blessun sína á Borgar
kerin. Þau eru smekkleg. Væri
gaman að fá fleiri slík ker fyrir
framan stórbyggingar í bænum.
Víðar en í Lækjar-
götunni
BLÓMAKERIN í Lækjargöt-
unni eru einnig til stórprýði.
Þau mun þar komin fyrir aðgerð-
ir Fegrunarfjelagsins. En stjórn
| þess ætti ekki að láta við svo
búið sitja, heldur koma upp
blómakerum víðar, t.d. á Hring-
brautinni.
Það hefur verið heldur hljótt
um Fegrunarfjelagið undanfarið,
en vafalaust er fjelagsstarfsemin
þó í fullúm gangi og árangurinn
af starfi stjórnarinnar kemur
væntanlega fram á afmæli
Reykjavíkur í sumar, þegar verð-
laun verða veitt fyrir fegurstu
garðana, fegurðardrottning verð-
ur kjörin og fleira mun vera á
prjónunum.
Hver vianur
silfurbikarinn?
NÚ FER að styttast tíminn fyrir
þá, sem eiga eftir að taka þátt
í norrænu sundkeppninni og má
búast við að keppnin harðni síð-
ustu dagana, þar sem nú er ekki
aðeins keppni um hvort íslend-
ingar eru betri sundmenn en
Norðurlandaþjóðirnar, heldur er
til nokkurs að vinna fyrir bæjar-
og ■ "SvMtafjelögin, þar sem
menntamálaráðuneytið hefur Iof-
að að gcfa því sýslufjelagi silfur-
bikar, sem besta árangri nær í
sundkeppninni.