Morgunblaðið - 10.07.1951, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 10. júlí 1951.

Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 16.00 á mánuði, innanlands.
í lausasölu 75 aura eintakið. 1 króna með Lesbók.
Ofbeldinu hnekkt
S.L. SUNNUDAG hjeldu fulltrú-
ar Sameinuðu þjóðanna og komm
únista fund með sjer til þess að
ræða undirbúning að viðræðum
um vopnahlje í Kóreu. Hafa þær
borið þann árangur að ákveðið er
að ráðstefna um vopnahlje hefjist
í dag. Er það öllum friðelslcandi
þjóðum að sjálfsögðu hið mesta
iagnaðarefni. Virðast nú horfur á
að blóðsúthellingum linni í Kóreu
og friður komist á.
Hinn frjálsi heimur hefur öðlast
mjög mikilvæga reynslu í Kóreu-
styrjöldinni. Henni var hrundið
af stað með ofbeldisárás komm-
únista á hið frjálsa lýðveldi Suð-
ur-Kóreumanna en það hafði ver-
ið stofnað í skjóli Sameinuðu
þjóðanna eftir að ómögulegt
hafði reynst að sameina alla
Kóreu í eitt frjálst ríki. Rússar
höfðu komið í veg fyrir að það
tækist. Þeir vildu ekki leyfa
írjálsar kosningar að lýðræðis-
legum hætti i öllu landinu. Þeir
vildu ekki einu sinni leyfa eftir-
litsnefnd Sameinuðu þjóðanna að
ferðast um landið. Þegar að allar
tilraunir til þess að sameina
Kóreu í eitt lýðfrjálst ríki höfðu
stundað, var markalína dregin
milli norður og suðurhluta lands-
ins og sjálfstætt ríki með lýð-
stjórnarskipulagi stofnsett í Suð-
ur-Kóreu.
En Rússar kunnu þessari ráða
breytni illa. Þeir sátu allt frá
upphafi á svikráðum við Suður-
Kóreu. En þeir vildu þó ekki
ganga þar hreint til verks. Leikur
þeirra var sá að etja fimmtuher-
deild sinni í Norður-Kóreu á for-
aðið. Niðurstaðan varð svo sú að
Norður-Kóreumenn rjeðust suð-
ur yfir 38. breiddarbauginn hinn
25. júní sumarið 1950. Síðan hafa
ófriðareldar logað austur þar.
Kóreustyrjöldin hefur verið að
því leyti sjerstæð að þar áttust
við hersveitir víðtækustu alþjóða
samtaka, sem sagan greinir, og
árásaraðiii, sem hafði gerst ber
að ofbeldi og yfirgangi. Þessi
styrjöld hefur þannig staðið um
það, hvort ósvífnum ofbeldis-
seggjum eigi að haldast það uppi
í framtíðinni að ráðast 'á friðsam-
ar þjóðir og ræna þær frelsi sínu.
Sameinuðu þjóðirnar hafa
staðist þessa prófraun glæsi-
lega. Herir þeirra hafa hrund-
ið árás kommúnista, rekið of-
beldisliðið af höndum sjer og
fengið þeirri þjóð frelsi sitt að
nýju, sem á var ráðist.
Þessi staðreynd hefur gífur-
lega þýðingu fyrir framtíðar
frið og öryggi í heiminum.
Rússar og leppar þeirra í
Austur-Asíu og um víða ver-
öld hafa sjeð ofbeldi þeirra
kæft. Þeir vita nú að til er
öflugt alþjóðlegt lögregluvald
sem ekki lætur árásir og of-
beldi gagnvart friðsömum smá
þjóðum órefsað. Hver sú þjóð
er verður fyrir ofbeldisárás, á
stuðning þessara samtaka vís-
an.
Engin ástæða er til þess að
vopnahljei í Kóreu fyigi nokkur
hugaríarsbreyting hjá kommún-
istum. Þeir hafa aðeins áttað sig
á því að þeir hafa tapað taflinu
í Suður-Kóreu. Áframhaldandi
barátta þeirra er vonlaus. En
heimsveldisdraumar Rússa eru
ekki liðnir undir lok í þeirra eig-
in huga. Þeir munu framvegis
sem hingað til nota fimrptuher-
deildir sínar í hinum ýmsu lönd-
um til þess að undirbúa ofbeldis
verk sín. Hvenær, sem þeir þora
munu þeir freista þess að leggja
hlekki kúgunarinnar á frjálsar
þjóðir.
Raunhæfasta leiðin til þess
að tryggja heimsfriðinn er
þessvegna sú, að hinar frjálsu
lýðræðisþjcðir lialdi áfram að
treysta samtök sín til varnar
löndum sínum. Samtök hinna
Sameinuðu þjóða verða að
halda áfram að eflast. Að baki
þeim verða allar þær þjóðir,
sem unna friði og öryggi í
heiminum, að skipa sjer.
Úrslitin í Mýrasýslu
KOSNINGAÚRSLITIN í Mýra-
sýslu sýna mjög vaxandi fylgi
Sj álfstæðismanna en þverrandi
fylgi Framsóknar. Það er athyglis
vert að við síðustu kosningar
fyrir um það bil tveimur árum,
hefur frambjóðandi Famsóknar
92 atkvæði yfir frambjóðanda
Sjálfstæðisflokksins. Nú er þetta
bil aðeins orðið 17 atkvæði.
Pjetur Gunnarsson, frambjóð-
andi Sjálfstæðismanna, er eini
frambjóðandinn, sem eykur fylgi
sitt. P’ramsókn tapar milli 30 og
40 atkvæðum, Alþýðuflokkurinn
fær „snert af bráðkveddu" og
tapar helmingnum af fylgi sínu,
utan flokka maðurinn, sem
klæddi sig í einhverskonar skolla
buxur og var studdur af komm-
únistum fær svo að segja rá-
kvæmlega sömu atkvæðitölu og
frambjóðandi þeirra árið 1949.
Þar með er „þjóðfylkingar-
draumi“ kommúnista um and-
stöðu við utanríkisstefnu núver-
andi ríkisstjórnar, lokið. Aðeins
þeirra eigin dyggu og trúu fylgis
menn vildu gera hann að veru-
leika.
Þessi úrslit í Mýrasýslu sýna
sennilega nokkuð rjetta mynd af
því, sem er að gerast í íslenskum
stjórnmálum um þessar mundir
að öðru leyti en því að kommún-
istar eru áreiðanlega að tapa.
Vinstri flokkarnir eru yfirleitt að
tapa, en stefna Sjálfstæðisflokks-
ins að vinna á
Auðsætt er að áróður Fram-
sóknarflokksins um bændafjand-
skap Sjálfstæðismanna hefur gjör
samlega mist marks. Mýramenn
hafa látið þann þvætting eins og
vind um eyrun þjóta.
Að þessari kosningabaráttu lok
inni, er sjerstök ástæcfa til þess
að minnast þess að Pjetur Gunn-
arsson, frambjóðandi Sjálfstæðis
flokksins, hefur háð hana af
hinni mestu prúðmensku, dugn-
aði og festu. Er óhætt að fullyrða
að hann njóti nú mjög mikilía
vinsælda, trausts og álits í hjer-
aðinu. Er það mjög að vonum þar
sem hann er ágætur maður og
þaulkunnugur högum almennings
í sýslunni. Þarf ekki mikla bjart
sýni til þess að gera ráð fyrir
að þess muni nú skammt að bíða
að hann taki sæti Mýramanna á
Alþingi.
Þess má að lokum geta að
Mýrasýsla hefur nú bæst í hóp
þeirra kjördæma Framsóknar
flokksins, sem komin eru á
fremstu nöf með að tapast. Þar
munar nú aðeins 17 atkvæðum
að Sjálfstæðisflokkurinn vinni
kjördæmið. í Dalasýslu var
þessi munur við síðustu kosn-
ingar 11 atkvæði og í Vestur-
Skaftafellssýslu 5 atkvæði.
Miklar líkur benda til þess að
straumurinn liggi frá Fram-
sókn í þessum hjcruðum eins
og í Mýrasýslu.
Það @r §o!f ú vera HorðmaSur á Islandi
segir Blrger Knudsen (orsflóri HTB
merkilega innsýn í hinn andlega
þrótt, er með þjóðinni býr.
FORSTJÓRI norsku frjettastof-
unnar NTB, Birger Knudsen, fer
flugleiðis hjeðan til London í
dag. Þar verður hann í næstu
viku í boði Reuters frjettastofunn
ar í tilefni af 100 ára afmæli henn
ar.
Birger Knudsen hefur notað
timann vel þessa daga, sem hann
hefur dvalið hjer á landi. Hefur
farið hjer um sveitir Suðurlands,
norður í land til Mývatns og afl-
að sjer margvíslegs fróðleiks um
land og þjóð.
I gær tók herra Sveinn Björns-
son, forseti á móti honum að
Bessastöðum, ræddi við hann m.
a. um samskipti Norðmanna og
íslendinga fyrr og síðar.
í gærkvöldi hafði Morgunblað-
ið stutt samtal við hann. Komst
hann m.a. að orði á þessa leið:
MARGS AÐ MINNAST
— Á leiðinni hingað til lands
með Gulfaxa sagði einn íslensk-
ur farþegi við mig, „Það er gott
að vera Norðmaður á íslandi,
næstum því eins gott, eins og að
vera íslendingur í Noregi“.
Jeg vona að þetta sje rjett-!
hermt hvað Norðmenn snertir. En
jeg veit það af reynslunni eftir
þessa hemisókn mína, að þessi
ummæli eru sönn að því er ís-
lendinga snertir. Því reynsla mín
er, að það er sannarlega gott að
vera Norðmaður hjer. Hvar sem
jeg hef komið, hef jeg fundið til
þess hve Norðmenn eru hjer vel-
komnir gestir.
Jeg á margs að minriast frá
þessari heimsókn minni. En hin
svipmikla náttúra landsins hefur
orkað mest á hug minn. Að sumu
leyti er hún svipuð því, sem við
Norðmenn eigum að venjast, en
að öðrum þræði, er landið ykkar
gerólíkt Noregi.
MERKILEGAR ANDSTÆÐUR
Þið eruð vanir að kalla ísland
„andstæðnanna land“ frosts og
funa. En aðrar andstæður urðu
mjer augljósari á ferðum mínum
um land ykkar. Það er hið und-
arlega sambland af hrjóstrum og
auðlegð, ófrjóum auðnum og nátt
úruauðæfum, er 'enn liggja að
miklu leyti ónotuð.
Jeg er hrifinn af því, hvernig
þið eruð vel á veg komnir með,
að nota þau náttúruöfl í þjónustu i
þjóðarinnar, sem að vissu leyti
hafa stuðlað að landeyðingu fyrr
á tímum. Á jeg þar við jarðhit-
ann, gróðurhúsin öll og þá stór-
merku atburði, sem eru að gerast
í virkjun gufunnar í Krísuvík.
Yfirleitt dáist jeg að því hve
mikið stórvirki ykkar fámenna
þjóð hefir tekið upp, jafnt á hinu
menningarlega og verklega sviði.
Á jeg þar við háskólann ykkar,
m. a., alþýðuskólana úti um land, I
söfnin, o. m. fl. Hve símakerfi
og vegakerfi ykkar er orðið full-
komið, þrátt fyrir strjálbýlið og
raíveiturnar ná tiltölulega langt.
ANDBLÆR SÖGUNNAR
En sennilega verður mjer það
ógleymanlegast að hafa fengið
tækifæri til að heimsækja nokkra
þeirra sögustaða sem jeg ó unga
aldri, eins og margir Norðmenn,
las um. Fyrst og fremst verður
mjer það minnisstæð stund, er
mjer auðnaðist að finna andblæ
sögunnar á sjálfu Lögbergi.
Ósjálfráft hvarflaði hugur
minn þó til þeirra tíma, er hjer
var stofnað norrænt rjettarríki á
lýðræðisgrundvelli.
Freistandi væri að fara um
þetta fleiri orðum. En jeg læt
hjer staðar numið.
IILUTVERK BEGGJA
ÞJÓÐANNA
Get jeg þó ekki látið hjá líða
að minnast á hve oft jeg þessa
daga hef fundið til skyldleikans
milli þjóðar minnar og íslend-
inga, og þeirrar skyldu, sem hvíl
ir á núlifandi kynslóðum beggja
þjóða, að tryggja menningarsam
band þeirra sem best.
Loifleiðir annast far-
þegaflug til Græn-
A-í A ' /
f -’ y' ,4® % "
Birger Knudsen
Tíu-tólf daga dvöl í landinu,
gefur manrii vissulega ekki færi
á að grandskoða hvað eina, sem
fyrir augu ber og eyru. En þegar
jeg hverf hjeðan, stendur mjer
það gleggst fyrir hugskotssjónum
i hve miklum stórræðum íslenska
þjóðin stendur nú, til eflingar á
andlegri og efnalegri framþróun
sinni.
MYNDLISTIN
Við Norðmenn höfðum tæki-
færi til að kynnast einum þætti
íslenskrar nútímamenningar á s.l.
vetri, sýningu íslenskrar myndlist
ar, sem haldin var í Oslo og víð-
ar. Sú sýning gaf, um leið og við
fengum svipmyndir af landinu,
FLUTNINGAR Loftleiða hefjast
nú til blýnámanna á Ella-eyju.
I nótt var von á 40 manns ílug-
leiðis frá Kaupmannahöfn, er
Katlina-flugbátur frá Loftleið-
um á að flytja í dag þangað norð-
ureftir.
Fjöldi manna kemur með
Drottningunni næst, er á að fara
loftleiðis hjeðan þangað norður.
’æftleiðir munu hafa tvo Kata-
lina-flugbáta í þessum flutning-
um. Annan þeirra keypti fjelag-
ið frá Ameríku í vor af banda-
rískum hernaðaryfirvöldum og
hefur hann verið innrjettaður
hjer á landi til farþegaflutninga.
i>akkir frá BúnaSarsam-
bandi BorgarfjarSar
ÞÁTTTAKENDUR í borgfirsku
bændaförinni komu heim heilu og
höldnu úr ferð um Suður og Suð-
vesturland, senda fólkinu í þessum
byggðum hjartans kveðjur og þakk
ir fyrir ágætar viðtökur. Sjerstak-
ar þakkir færum við þeim fjelög-
um, sem tóku á móti okkur með
frábærri rausn og gestrisni, og
ekki síður öllu því góða fólk er
kom til móts við okkur eða fylgdí
okkur á leið og gcrði þessar mót-
Frh á hls. 8
—Vlkverji sfaifarr —----
|]R DAGLEGA LÍFINU
Fyrirlitlegur áróður
OLDUM saman hafa íslending-
ar þótt góðir heim að sækja,
gestrisnir og greiðviknir við að-
komufólk. — Nú virðist hafinn
íyrirlitlegur áróður, sem hvetur
menn til að koma ruddalega og
dónalega fram við gesti, sem að
garði bera. Hefur borið á því, að
áróður þessi hafi heppnast, eink-
um meðal unglinga, sem láta hafa
sig til að koma dónalega fram við
aðkomumenn í bænum og leggja
sig fram til að móðga þá.
Að sjálfsögðu lendir skömmin
á þjóðinni í heild og ekkert
vinnst með tuddamennsku ein-
staklinga, nema að koma óorði á
fjöldann.
Atvikið í Sundhöllinni
ÞAÐ bar við fyrir nokkrum
dögum, að maður nokkur
æddi um Sundhöllina í Reykjavík
og krafðist þess, að þrír eða fjór-
ir útlendir menn, sem höfðu
keypt sjer aðgang að höllinni,
eins og aðrir, yrðu reknir út.
„Þetta eru erlendir hermenn og
það sæmir ekki, að þeir syndi í
sama vatni og íslendingar", sagði
maðurinn. „Út með þá!“
Þessir útlendu „hermenn“
voru þrír sjóliðar af norsku eft-
irlitsskipi, sem hjer var statt.
Að sjálfsögðu var ekki tekið
mark á dónalátum íslendingsins.
f veitingastofunni
ANNAÐ atvik kom fyrir í veit-
ingastofu hjer í bænum um
líkt leyti. Nokkrir einkennis-
klæddir mepn sátu við veitinga-
borð og nutu veitinga, sem þarna
voru á boðstólum. Á borði þeirra
var íslenskur fáni, sem veitínga-
maður hafði sett á þetta borð sem
önnur til skrauts.
Allt í einu gengur ungur mað-
ur að borði útlendinganna, þrýfur
fánann og segir:
„Þið hafið móðgað íslenska fán
ann með nærveru ykkar hjer“.
Útlendingarnir gengu þegjandi
út og virtu að sjálfsögðu ekki
dónann svars.
Inntiuttur asiöur
ÞAÐ leynir sjer ekki, að sú ó-
kurteisi, sem nokkrir íslend-
ingar sýna erlendum gestum nú
orðið, er erlendur ósiður, sem
mjög tíðkast nú í eystri hluta
Evrópu. Þenna sið vilja Islend-
ingar almermt ekki taka upþ. —
Hann er þeim fjarri skapi.
Okurteisi við ókunnugt fólk-er
jafn fyrirlitleg og smeðjulæti og
skriðdýrsháttur. Hvorttveggja er
ólíkt Islendingum. Og hvorugt
er leiðin til að halda virðingn
sinni.
600 ferðamenn
í Reykjavík
IGÆRMORGUN kom hingað
hið nýja, glæsilega skip Gunn-
ard-skipafjelagsins, „Caronia",
með um 600 ferðamenn frá
Bandaríkjunum. — Eins og áður
fyrr þegar skemmtiferðaskip
komu til bæjarins, setti ferða-
fólkið svip sinn á bæinn. — Því
miður komu fyrir nokkur atvik,
lík þeim, sem hjer er getið að
framan um framkomu nokkra
dóna gagnvart gestum. En yfir-
leitt var framkoma Reykvíkinga
til sóma, eins og hún hefur áður
verið við slík tækifæri.
Ferðafólkið ljet vel yfir stuttri
dvöl sinni hjer.
Austurvöllur vinsæll
blettur
EINS og ferðamönnum er títt
var mikið tekið af ljósmynd-
um hjer í bænum, er „Caronia"-
fólkið var á ferðinni. —* En eng-
inn staður var jafn vinsæll í aug-
um ferðamanna, sem höfðu Ijós-
myndavjelar meðferðis, og Aust-
urvöllur. — Frá því snemma í
gærmorgun og þar til langt fram
á kvöld voru ferðamennirnir að
taka ljósmyndir af Austurvellí og
nágrenni.
Margir spurðu um styttu Jóns.
Sigurðssonar, forseta. — Þegar
stórir ferðamannahópar koma til
bæjarins ætti að setja upp skiltí
með upplýsingum um forsetann
við styttu hans. — Ef það er
smekklega gert geta þær upplýs-
ingar orðið að góðu gagni.