Morgunblaðið - 24.10.1951, Síða 1

S3. árganjfur.
243. tbl, — IVIiðvikudagur 24. október 1951,
Prentsmiðja Morgunblaðsina. j
Ræða Trygve Lie á degi Sameinuðu þjóðanna
Það er ekki auðleyst hlut-
verk að varðveita frið
Kinkaskeyti til Mbl. frá NTB.
OSLO, 23. okt. — 6 ára afmæli hinna sameinuðu þjóða er á morgun,
miðvikudag, haldið hátíðlegt um víða veröld og fjöldi stjórnmála-
tnanna og fulltrúa samtakanna flytja ræður og hvetja þjóðir heims-
ins til að fylkja sjer um samtök S. Þ. svo markmið þeirra náist.
ALVARLEGRl HÆTTA EN
NOKKIÍU SINNI FYRR
( Trygve Lie flutti ræðu í New
tYork S dag. Kvað hann heiminn
ilú standa andspænis styrjaldar-
hættu scm vssri alvárlegri en
nokkru sinui fyrr. Sú hætta væri
uppistaðan í utanríkisstefnu
flestra ríkja og í þeirri hættu og
ótta mætti lesa þá staðreynd að
samtökum S. Þ. hefði mistekist
hlutverk sitt. Samtökunum hefði
þó tekist að forða stríði, leysa
milliríkjadeilur á friðsamlegan
hátt og að vera tengiliður í fjár-
hagslegri og þjóðf jelagslegri að-
stoð við ýmis ríki.
EKKI AUÐVELT AÐ
VARÐVEITA FRIÐINN
Aðalritarinn kvað það síður en
Bvo auðvelt hlutverk að varðveita
frið. Vegurinn framundan væri
langur, en Lie kvaðst ekki efast
um endalokin ef þjóðimar væru
Staðráðnar í að styrkja samtök
S. Þ.
Rigdway hershöfðingi flutti
ræðu í Tokio og ræddi um starf-
semi S. Þ., þýðingu samtakanna
og hlutverk þeirra.
i ------- ... .. ■ - 1
Plásslcysi óþekkt fyrirbrgiði
ATLANTIC CITY —■ Samband
kirkjugarðsstjórna hjelt nýlega
lirsþing s,itt. Þar kom fram að
nóg rúm er í kirkjugörðum Banda-
ríkjanna til næstu 200 ára.

24. október
Sjá grein á bls. 7.
Qldruð droílning
þungt haldin
VERSÖLUM, 23. okt.: — Amalia,
fyrrverandi drottning í Portúgal,
sem er nýorðin 87 ára að aldri,
liggur nú mjög þungt haldin af
hjartasjúkdóm. — Hin aldraða
drottning dvelst í höll sinni
skammt frá Versölum. Læknar
hennar hafa tilkynnt að sjúk-
dómur hennar hafi mjög- skyndi-
lega breytst til hins verra.
— Reuter.
Friðarvonir minni ef
Attlee ber sigur úr býtum
[ (hurchill fiulti ræðu í Plymouth í gær
f Einkaskeyti til Mbl. frá Reuter.
LONDON, 23. okt. — Hinn aldni leiðtogi breska íhaldsflokksins,
Winston Churchill, hjelt ræðu í dag á kosningafundi íhaldsmanna
f kjördæmi sonar hans í Plymouth. Sagði hann m. a. að eina orsökin
til þess að hann fengist ennþá við stjórnmál væri sú, að hann
vonaðist til að geta átt einhver:
heiminum.
ÓGÆFA FYRIR BRETLAND
EF ATTLEE VINNUR
Churchill sagði í ræðu sinni í
idag að það mundi verða ógæfa
fyrir Bretland og friðinn í heim-
inum ef Verkamannaflokkurinn
færi með sigur af hólmi í kosning-
unum á fimmtudag. Churchill vís-
»ði algerlega á bug aðdróttunum
verkamannaflokksins, að haun
væri stríðsæsingamaður og sagði
að það væri sín heitasta ósk að
gcta, áður en hann dregur sig í
hlje ú r stjórnmálalífinu, lagt fram
sinn skerf til að hindra að þriðja
heimsstyrjöldin brytist út. Það er
einlæg ósk mín að fá slíkt tæki-
færi, sagði Churchill.
DLÍUDEILAN OG
EGYPTALAND
Churchill sagði, að íhaldsmenn
•jðhylltust stefnu stjórnarinnar í
Egyptalandsmálinu enda þótt sú
Btefnufesta, sem nú gætti I því
Köáli kæmi uokkuð seint,
þátt í því að koma á friði í
Ef stjórnin hefði aðeins viljað
hlusta á þau ráð sem jeg gaf henni
í neðri deildinni fyrir sex mánuð-
um síðan þá væri ástandið í olíu-
deilunni og Egyptalandsmálinu
annað en raun ber vitni um í dag.
SAMVINNAN VIÐ
BANDARÍKIN
Churchill taldi mikla hættu
stafa af sigri Verkamannaflokks-
ins fyrir heimsfriðinn, þar sem þá
væru möguleikarnir fyrir góðri
samvinnu við Bandaríkjastjórn um
lausn var.damálanna stórum minni
með tilliti til áhrifa Bevans og
fylgismanna hans innan Verka-
mannaflokksins.
Það væri skilyrði fyrir áfram-
haldandi friði í heiminum að góð
samvinna væri með Bretum og
Bandaríkjamönnum. — Rússar
myndu nota fyrsta tækifæri sem
þeim byðist til að hefja stríð ef
von væri um endanlegan sigur.
Níðyrði um Bretu bergmuluðu u
götum Egyptulunds í gærdug

„Bandaríkjamenn
sýna góðan vilja"
TOKIO, 23. okt. — Ridgway
hershöfðingi beið enn í kvöld
svárs Norðanhersins um að
vopnahljesviðræðurnar yrðu
teknar uþp aftur. Hefur hann
tiikyrint herstjórn Norðan-
rnanna að menn hans sjeu til-
búnjr til frekari viðræðna um
vopnahlje í Panmunjon.
Mao Tse Tung sagði í ræðu í
dag að Kóreustriðinu myndi
brátt ljúka því „Bandaríkja-
menn sýndu góðan vilja og
vildu vopnahljesviðræður.“
Lítið var um bardaga í dag á
vígstöðvunum, en til mikillar
loftorustu kom yfir Norður-
Kóreu. — Reuter-NTB.
Miklar jarðhræring-
ar á Formósa
TAIPEH, 23. okt.: — Miklir
jarðskjálftar hafa geisað á
Formása og hjeldu áfram all-
an daginn í gær. Höfðu í gær-
kvöldi gengið þar yfir 40 meiri
háttar jarðskjáítar og 91
minniháttar frá því á sunnu-
dagskvöld.
Tjón er þegar orðið mjög
mikið og er vitað um 150
manns, sem látið hafa lífið. í
þorpi einu, sem í eru 4000 hús,
hefur helmingur hurnið.
Allar járnbrautarferðir
til og frá Suez bannaðar
• Einkaskeyti tii Mbl. frá Reuter—NTB ’
KAIRO, 23. okt. — Mörg þúsund ofstækisfullra stúdenta og verka-
manna tóku þátt í hópgöngum og skemmdarverkum, sem unniii
voru víða um Egyptaland í dag’. Hófust óeirðjrnaar um miðjan
dag og stóðu allt til kvölds. Í Káiro var allt lögregluhðið, 4000
menn, kallað út ásamt varaliði til að dreifa mannfjöldanum og i
þeirri viðureign varð lögreglan að beita táragasi og kylfum, u
Margir særasf í uppþofi í Mexandríu ’1
I Alexandríu skiptust lögreglumenn og uppreisnarmenn á skotum
og grjóthnullungum fyrir utan skrifstofu aðalræðismanns Breta.
í þeirrj viðureign særðust margir. Óeirðirnar tók að lægja undirj
kvöldið en tilkynningar um uppþot og árekstra bárust hvaðan-
æfa að. t
......... ■ .......... ■ frjÁRNBRAUTARFERÐlR \
BANNAÐAR
í dag hertu Bretar enn tak sitt
á Suezsvæðinu þar sem allt var
með ró £ allan dag. Járnbrautar-
ferðir til og frá svæðinu voru
bannaðar og sendingar á olíu og
bensíni til Kairo voru stöðvaðar.
Jafnframt var tekið upp eftirlit
með öllum skipaferðum norður
skurðinn. Breskt herlið situr nú
allar járnbrautarstöðvar við
Suez.
WILHELM PIECK I PRAG
PRAG, 23. okt. — Útvarpið í
Prag tilkynnti í dag að þangað
væri kominn sendinefnd frá Aust-
ur-Þýskalandi í boði tjekknesku
stjórnarinnar.
Fyrirliði sendinefndarinnar er
forseti Austur-Þýskalands Wil-
helm Pieck. Öll tjekkneska stjórn-
in og hundruð fulltrúa úr Komm-
únistaflokknum voru til staðar til
að taka á móti gestunum. —-NTB.
Moosadeq í
Washingfon
WASHINGTON, 23. okt. —
Persneski forsætisráðherrann dr.
Mossadeq kom til Washington í
dag frá Filadelfíu.
Hjer mun ráðherrann eiga ó-
formlegar viðræður við Truman
forseta og Dean Acheson utan-
ríkisráðherra. Mossadeq þáði
persónulegt boð Trumans að dvelja
á amerísku hersj úkrahúsi í Wash-
ington. Utanríkisi'áðuneytið til-
kynnti að Acheson mundi heim-
sækja dr. Mossadeq á sjúkrahúsið
á morgun, miðvikudag. —Reuter.
Ræddu um
Egyptaland
WASHINGTON, 23. okt.: — Ache
son, utanríkisráðherra og sendi-
herra Tyrklands í Bandaríkjun-
um, ræddu í dag saman um
kreppuna, sem myndast heíur í
Egyptalandi og áhrif hennar á
málefni Mið-Austurlanda.
Þriðja kjarnorkusprengingin gerð
í Rússiandi á skömmum tíma
Ráða Rússar yfir nýjum fegundum afomvopna!
WASHINGTON 23. okt. — Sovjetríkin kunna að ráða yfir nýrri
tegund atomvopna, segir í tilkynningu sem gefin var út frá Hvíta-
húsinu eftir að vitað va’r um þriðju atomsprenginguna í Ráðstjórn-
arríkjunum. Engin ástæða væri til að reyna hin fyrri vopn frekar
en orðið var, segja frjettamenn, nema það sje gert í auglýsinga-
skyni.
IIAFA RÚSSAR FRAMLEITT
NÝ ATOMVOPN?
Af tilkynningu Trumans er
það álit dregið að rússneskir
vísindamenn framkvæmi nú
kerfisbundnar tilraunaspreng-
ingar með atomvopn eða
sprengju sem rjettlætt gætu
margar tilraunir.
SKJÓTUR ÁRANGUR
En frjettamenn bæta við að
hafi Rússum tekist að framleiða
vopnum sem sjeu með öðru j nýjar gerðir atomvopna þýði það
sníði en þau sem reynd voru ' að þeim hafi tekist að leysa erf-
í fyrstu. Það er þó engan veg- ið vandamál og auðgað mjög
inn víst, segja frjettamenn enn | atomvísindi sín og náð skjótari
fremur, að Rússar ráði yfir árangri en Bandaríkin sem byrj-
fullkomnum atomvopnum. —
Það eru margar aðferðir fær-
uðu atomtilraunir sínar 1941. En
Rússar hófu sínar tilraunir að-
ar til þess að’ smíða eina atom eins fyrir skömmu.
EGYPTAR SVARA
í SÖMÍÍ MYNT v
Egyptska stjórnin svaraði þes3
um aðgerðum með þvi að banna
verkamönnum Suezfjelagsins að
afferma skip þau, sem ekki höfðit
áður verið skoðuð af tollgæslu-
mönnum Egypta.
BRFYTT AFSTAÐA
Stjórnlaganefnd Sudan hefur
nú breytt tillögu sinni, þar ser»
lagt var til að fengin yrði nefnd
frá S. Þ. til að annast stjórn
landsins þar til endanleg lausn
er fengin um framtíð landsins.
Bretar vísuðu þeirri tillögu á
bug ef hún þýddi að breski land-
stjórinn í Sudan yrði að láta af
embætti sínu. ,
----------------- n
Æfisaga Hermans Görings
skráð af Willy Frischauer ep
nýkomin út. Bókin þykir mjög
góð og talin einhver besta æfi-
saga 20. aldarinnar. jj
Herflufningar og æfing
ar í Ungverjalandi
VÍNARBORG, 23 okt. —
Málgagn alþýðuflokks Aust-
urríkis flutti þær frjettir í
gær að hersveitir Rússa í
Ungverjalandi hefðu verið
cndurskipulagðar og að í und
irbúningi væru miklar sam-
æfingar rússneskra og ung-
verskra hersveita í vestur-
hluta Ungverjalands.
Markmiðið er að sögn
blaðsins, að rússneskar her-
svcitir taki þátt í landamæra
vörslu við landamæri Júgó-
slavíu og aðflutningsleiðir
Rússa til Austurríkis verði
tr.vggðar.
Frjett frá þorpinu Burgen-
land í Austurríki hermir áð
ungverskar hersveitir hafi
mikinn viftbúnað við landa-
rnæri Ausíurríkis. —Reuter.