Morgunblaðið - 24.01.1952, Blaðsíða 12

12
MORGVTSBLAÐIÐ
Fimmtudagur 24. jan. 1952
Frv, um iánadeild
smáíbúðarhúsa
er orðið að lögum
FRUMVARP ríkisstjórnaiinnar
um opinbera aðstoð við byggingar
íbúðai'húsa í kaupstöðum og
kauptúnum varð að iögum fyrir
nokkru siðan. í meðferð þingsins
var því einu breytt í frumvarpinu,
að orðalagi var breytt þannig, að
aliur vafi var tekinn af um að
einnig má lána til smáibúða, þótt
séu byggðar saman fleiri en ein í
sama húsi.
Eins og skýrt var frá, er frum-
varpið var lagt fram, er efni þess
það, að ríkissjóður leggur fram 4
millj. króna, til að stofna sérstaka
lánadeild, sem veitt verða lán úr
til einstaklinga i kaupstöðum og
kauptúnum til bygginga smáíbúða,
er þeir koma upp að nokkru eða
verulegu leyti með eigin vinnu eða
f jölskyldunnar.
Þessi lán skulu tryggð með 2.
veðrétti í húsunum, og eru vextir
5Vs% og lánstíminn allt að 15 ár.
Eigi má veita hærri lán til hverrar
smáíbúðar en 30 þúsund krónur,
og því aðeins'að ekki hvíli meira
cn 60 þúsund krónur á fyrsta veð-
rétti húseignarinnar.
vers vegna ekki?
- Kairó
Framh. af bls. 8
HRISTA HÖFUÐIÐ
Kommúnistar hafa tekið upp þá
aðferð, að útbýta meðal bændanna
viðtækjum, sem gera þeim mögu-
legt að hlusta á kauphallarfréttir.
Eóndinn er yfirleitt hvorki læs
né skrifandi, en hann getur hlust-
að og hann er hagsýnn og iítur
raunhæft á málin. Hann heyrir
hvað greitt er fyrir bómullina og
hrísgrjónin á markaðnum. Við
samanSurð á því verði og verð-
inu sem hann sjálfur fær fyrir
afurðimar, skilur hann, að ríki
maðurinn prettar hann. Og hann
hlustar með athygli á allan áróð-
ur gegn slíkum prettum. Að sjálf-
sögðu verða kommúnismi og
Múhameðstrú ekki auðveldlega
samræmd, en þegar bóndanum
verða ljós slík svik, sem hann
hefur sjálf.ur komizt að raun um,
hristir hann höfuðið og hugsar
íneð sér, að hér hljóti eitthvað að
vera rotið.
Meðan 18 milljónir Egypta búa
við eymd og skort má búast við,
að eigi allfáir ljái áróðri komm-
iinista eyra.
ANÐÚÐ GEGN FRÖKKUM
Öflugur áróður er einnig rek-
jnn í Kairó gegn Frökkum. Arab-
jskir undirróðursmenn frá Mar-
okkó segja sögur af yfirdrottnun
Frakka í landinu, og hatrið bloss-
@r upp. Dæmi eru til þess, að
frönskum vísindamönnum hafi
verið neitað um aðgang að graf-
hýsum Egyptalands, þar sem ekki
þótti tilhlýðilegt að þeir kæmu í
návist smurðra fornkonunga og
guða, vegna fjandskapar Frakka
við Marokkóbúa.
Þannig er ástatt í stjórnmála-
lífi Kaíróborgar um þessar m«nd-
ir. Að sjálfsögðu hverfur allt
annað í skuggann fyrir andúðinni
gegn Bretum, eins og kunnugt er
af fréttum að undanförnu. Hana
tjá Egyptar með athöfnum og
draga þar enga dul á. Þeir fara
hópgöngur með háreysti og
pkemmdarverkum, sem næstum
daglega leiða til lamabarnings og
mannvíga. En bak við tjöldin
eru launráð brugguð. Kommún-
istar hvísla áróðri sínum í cyru
hinna snauðu og magna stöðugt
óánægjueld í hugum þeirra, ygli-
hrýndir uppgjafanazistar sem búa
yfir myrkum áformum cru á
hverju strái, og arabiskir flugu-
jnenn undirbúa ógnarverk í lafni
AHah.
Menn þurfa eiginlega ekki að
fara í kvikmyndahús í Kaíró. Þar
þúa válegir viðburðir í loftinu.
Raunveruleikinn er ótryggari og
sesilegri en nokkurt kvikmynda-
handrit í Hollywood.
SVO SEM kunnugt er, heimilarj
5. mgr. 12. gr. laga um gengis-j
skráningu, launabreytingar, stór-j
eignaskatt, framleiðslugjöld o. fl.
r.r. 22, 19. marz 1950, að menn'
greiði 90% af skatti samkvæmt
téðri grein laganna (stóreigna-'
skatti), þeim er umfram er 2.000
kr., með skuldabréfum, tryggð-
um með veði í hinum skattlögðu
eignum. Greiðist andvirði bréf-
anna með jöfnum afborgunum
á eigi lengri tíma en 20 árum og
séu ársvextir af þeim 4%. |
Ríkisstjórnin hefur nú eðlilega
séð, að ekkert er sjálfsagðara en
það, að gjaldandi fái að greiða
skatthluta þenna með ríkisskulda
bréfum eða ríkistryggðum bréf-
um, þeim er ekki eru verðminni
en veðskuldabréf, út gefin af
gjaldanda sjálfum. Mun því rík-
isstjórnin réttilega hafa íallizt á
þetta greiðslufyrirkomulag. Þó
| setur hún sem skilyrði, að
greiðslutimi bréfa sé eigi yfir 20
ár. Nú er það svo, að all-flest
i íkisskuldabréf og ríkistryggð
bréf, þau er hér á landi ganga
kaupum og sölum, eru í upphafi
' gefin út til lengri tíma en 20 ára,
og er greiðslutíminn að jafnaði
25—40 ár. Kæmi þá eftir um-
ræddri regiu ríkisstjórnarinnar
ekki til greina neitt af slíkum
tréfum, ef eftir er meira af láns-
tíma en 20 ár. Geta þó að sjálf-
sögðu bréf með lengri greiðslu-
tíma verið verðmeiri en 20 ára
bréf. Fer slíkt eftir vaxtafætin-
um, og er það alkunna. Vil ég
taka um þetta einfalt dæmi og
er miðað við skuldabréf, sem
greiðast með jöfnum ársgreiðsl-
um vaxta og afborgana saman-
lagðra (annuitets-bréf), enda er
það form mest tíðkað á skulda-
bréfum, sem ganga kaupum og
sölum á opinberum markaði.
Miðað við 6% raunveru-
lega ársvexti er gengi 25
ára bréfs með 6% árs-
vöxtum................... 100,
en miðað við jafnháa raun-
verulega vexti er gengi
25 ára bréfs með 5% árs-
vöxtum ................ 91.39,
og 20 ára bréfs með 4%
ársvöxtum................ 84.86.
Dæmið sýnir, að 6%-bréf til
25 ára er 17.84% verðmætara en
4%-bréf til 20 ára. Verður þá
varla séð, hvað til þess heldur,
að kjósa fremur hið verðlága 20-
ára bréf. Ekki græðir ríkissjóður
á því.
Undanfarið hafa alþingismenn
og aðrir ríkismenn rætt allmikið
um þörf á lánsfé til húsasmíði og ’
nauðsynlegra framkvæmda ann-
I ara. Hafa menn eðlilega fundið
það, sem er, að handbært fé
skortir til nauðsynlegrar fjár-
festingar, ef ekki á að þrengja
um of að framleiðslufyrirtækj-
um um rekstrarfjárþörf, og get-
ur þó hvort tveggja verið-eðlilegt
og heilbrigt, ef aðeins hið nauð-
synlega reiðufé er til. Af hinu
knappa framboði á lánsfé hefur
. hins vegar leitt sölutregðu og
f gengisfall á opinberum verð-
bréfum. Nú skal það játað, að
ekki myndi það éjtt fullnægja
lánsfjár eftirspurnirffii, þótt rík-
isstjórnin tæki þann upp,
að leyfa greiðslu á stóreigna-
skatti með hvers konar opinber-
um skuldabréfum, ef þau aðeins
væru jafn verðmæt eða verð-
mætari en 20 ára bréf með 4%
ársvöxtum. Vafalaust myndi það
þó eitthvað stuðla að gengis-
hækkun opinberra skuldabréfa
og þar með skapa heilbrigða
örvun á verðbréfamarkaðnum.
Væri þá ekki réttmætt og ómaks-
ins vert að reyna þetta?
Z.
Bragi Sigurðsson
kosinn forraaður
Vöku"
rr
AÐALFUNDUR „Vöku“, félags
lýðræðissinnaðra stúdenta, var
haldinn fyrir nokkru síðan í Há-
skólanum.
Bragi Sigurðsson stud. jur. var
einrórna kosinn formaður félags-
ins. í stjórn með honum hlutu
þessir kosningu:
Þór Vilhjálmsson stud. jur.,
Magnús Oskarsson stud. jur.,
Haukur Jónasson stud. med. og
Gunnar G. Schram stud. jur.
I ritnefnd voru kosnir: Þórður
B. Sigurðsson stud. jur., Ólafur
H. Ólafsson stud. med., Þorvald-
ur Ari Arason stud. jur,, Matt-
hías Jóhannessen stud. mag. og
Sigurður Líndal stud. jur.
Vaka er langöflugasta stjórn-
málafélagið innan Háskólans. Við
stúdentaráðskosningarnar í haust
fékk hún hreinan meiri hluta í
stúdentaráði eða 5 fulltrúa og
fékk 295 atkvæði og er það meira
en samanlögð atkvæðatala allra
hinna stjórnmálafélaganna í skól
anum.
Jók hún fylgi sitt frá því í fyrra
um 60 atkvæði, sem er rúmlega
25% aukning.
í fráfarandi stjórn áttu sæti:
Baldvin Tryggvason stud. jur.,
formaður, Eyjólfur K. Jónsson,
stud. jur., ritari, Magnús Ólafsson
stud. med., gjaldkeri, og Bogi
Ingimarsson stud. jur. og Ólafur
Ingibjörnsson stud. med., með-
stjórnendur.
Aðalfundur
Fra*nh #f hls. T1
þykkt að votta kirkjukór safnað-
arins og hinum ýmsu félögum, er
starfa innan safnaðarins, þakkir
fyrir mikið og óeiging.jamt starf
á liðnu ári. Ennfremur var sam-
þykkt að votta Aðventistum, er
lána söfnuðinum kirk.ju sína til
guðsþjónustuhalds, þakkir fyrir
bróðurlega hjálpsemi þeirra. Fund
inum lauk með því að prestur safn
aðarins, Emil Björnsson, flutti
hugleiðingu og minntist safnað-
arfólks, er látizt hafði frá síðasta
aðalfundi. Risu allir viðstaddir úr
sætum sínum í virðingarskyni við
minningu látinna safnaðarsyst-
kina.
FonianQsréffur
FYRIR NOKKRUM dögum afgreiddi efri deild sem lög frá Alþingi
frv. um forgangsrétt kandidata frá Háskóla íslands til embætta.
Aðalatriði laga þessara fara hér á eftir:
Erfið póstferð yfir
Bröltubrekku
20 km ieðð farin á
14 klukkusfundum
VESTURLANDSPÓSTURINN
átti að fara fyrir Hvalfjörð og
yfir Bröttubrekku þriðjudaginn
15. þ. m., en þar sem Hvalfjörður
var þá ófær, var það ráð tekið
að senda póstinn í Borgarnes og
koma honum þaðan vestur yfir.
Svo mikil hríð var á fjallinu á
miðvikudag og þriðjudag, að ekki
var viðlit að fara á fjallið. — Á
föstudag var lagt upp árla dags
frá Dalsmynni á tíu hjóla trukk,
með snjóýtu og aðstoðarmönnum.
Farið var með mikið af pósti,
lyfjum og fleiru til hinna ein-
angruðu byggða Dalasýslu, því
að sjóleiðin er og lokuð til Búð-
ardals.
Fyrir leiðangrinum var hinn
þekkti ferðagarpur Sigurður
Stefánsson, sem margar erfiðar
ferðir hefir farið yfir Bröttu-
brekku, og með honum þaul-
vanir og duglegir menn, en um
hádegi sneru þeir aftur vegna
stórfanna. Var þá bætt við stórri
snjóýtu, TD 14, og lagt upp aftur
á laugardagsmorgun.
Tókst nú að brjótast yfir, enda
veður hið bezta, en 14 klst. tók
ferðin yfir fjallið milii ‘bæja. Eru
það þó aðeins tæpir 20 km. —
Hafði þá póstferðin tafist um 4
sólarhringa, — A.G.__
Skofar og Banda-
ríkjamenn keppa
í knattspyrnu
GLASGOW — Að tilhlutan
Bandaríkjamanna liafa að und-
anförnu staðið yfir samningar
milli skozka knattspyrnusam-
bandsins og hins ameríska um
landsleik í knattspyrnu milli
þessara þjóða. Á hann að fara
fram í Hampden Park í Glas-
gow. Hafa Skotar stungið upp
á 30. apríl sem keppnisdag, en
sá dagur hefur þó ekki verið
ákveðinn enriþá._____
— ISnaðurinn
Framh. af bls. 9
sem ber að framkvæma í landinu
sjálfu stendur hinsvegar ennþá
yfir. Því fyrr sem sú barátta verð-
ur sigursæl, því traustari líkur
eru til þess að heillaspárnar fyrir
framtíð þjóðar okkar rætist.
22. janúar 1952.
Maynús Víglundsson.
^ Þeir, sem lokið hafa meistara-
eða kandidatsprófi í íslenzkum
fræðum við heimspekideild háskól-
ans, skulu að oðru jöfnu hafa for-
gangsrétt til kennslu í íslenzkri
tungu, íslenzkum bókmenntum og
Islandssögu við alla framhalds-
skóla, sem kostaðir eru eða styrkt
ir af ríkisfé eða sveitafé, nema
kennsla á unglingastiginu se í
framkværndinni í höndum barna-,
skóla, og þó því aðeins, að kennsla
í þessum greinum nemi a. m. k.
hálfu kennarastarfi eða sérstak-
ur kennari sé ráðinn til starfsins,
enda skulu þeir að öðru leyti full-
nægja þeim kröfum um menntun
kennara, gagnfræða- og mennta-
skóla, sem gerðar eru í lögum.
Þeir, sem lokið hafa B.A.-prófi
við heimspekideild háskólans,
skulu með hliðstæðum hætti njóta
forgangsréttar til kennslu við
skóla gagnfræðastigsins og við sér
skóla í þeim greinum, er próf
hvers þeirra um sig tekur til,
enda fullnægi þeir að öðru leyti
þeim kröfum um menntun kenn-
ara við gagnfiæðaskóla eða
menntaskóla, sem gerðar eru í lög-
um. Þeir standa þó að baki þeim
mönnum, er fyrri málsgrein get-
ur, um kennslu í íslenzkum fræð-
um, og eigi framar þeim, er lokið
hafa við háskóla fullnaðarprófi
með kennslúréttindum í þeim
greinum, er B.A.-prófið lýtur. Þá
standa B.A.-prófsmenn eigi fram-
ar þeim kennurum, -ei' lokið hafa
fullnaðarprófi frá erlendum kenn-
araháskólum.
Öskert skulu haldast kennslu-
réttindi þeirra manna, sem áður
hafa hlotið kennararéttindi.
30.000 í bröggum
SOLOVER 23. janúar — Blaðið
Lofotposten í Noregi hefur látið
kanna hversu margir íbúar Norð
ur-Noregs búi í bröggum.
Kom í Ijós að yfir 30.000 manns
hafast við í slíkum híbýlum á
nofðlægum slóðum, þar sem
skuldi er mikill á vetrum. Yfir
100.000 manns búa í annars kon-
ar ófullnægjandi húsnæði. —NTB'
— Dragnólaveiðin
Framh. af bls. 6
greiða skip hér, togara sem önn-
ur skip.
Lengra verður svo ekki frétta-
bréfið að sinni, hvort sem það á
skilið það nafn eða ekki. En hitt
dylst mér ekki að vandi er slik
bréf að skrifa, ekki sízt síðan
síra Jónmundur hóf þann leik.
Svo kveð ég yður beztu kveðj-
um, hr. ritstjóri, óska yður og
blaði yðar góðs og blessaðs nýárs.
Ingólfur Þorvaidsson.
BEZT AÐ AVGLfSA
íMORGVNBLAÐINV

UMállHIIHIMlMIIIIIHMIIIIIIIIIIMmilllllllllllllllllllMIMlniHMMMmiUlllllfMlinn
Markús:
£
Eftir Ed Doddc
(IIIM1111IIM11 • M1111 Ml MIIIIIIIIIMIIIIIIMMIMIMMMMMIIMII llll IMIU
i'JT W BY SOME ,
iT/ 4FNSITHER OP TH-
? 1 HEARD ABO'JT
REG'5 ACCIDENT,
MR. MA50N...I5 \ 15 BADLV HURT
I'M DCSPERAIir i
.. IT'LL HAPPEN AGAtN ,
..HE'LL KILL HIAiSELF ,,
' OR SOMEONE ELSE / J\
M
1) Piltarnir eru fluttir á brott
af slysstaðnum með sjúkrabíl.
2) Markús fer á sjúkrahúsið
og hittir þar pabba Ragga.
3) — Ég frétti af slysinu. Get
ég nokkuð gert til hjálpar.
— Ég held að það sé krafta-
verk, að hvorugur drengjanna
hefur slasazt hættulega. En ég
er í öngum mínum. Markús, yfir
honum Ragga. Hann er vís með
■að halda uppteknum hætti og þá
verður það honum að bana fyrr
cða síðar.
_____