Morgunblaðið - 20.05.1952, Blaðsíða 9

Þriðjudagur 20. -ttiaí 1952.
H O RGVN BLABltf
* P
SJABMALAKTDSFOB SICFUSAB
HEIFINS SXGURHJABTABSONAB
í Kúsafellsskósi
\!álverkes)nir<g Iristínar Jóps-
Listen?arjnaská!ar®
SÝNINGIN er fju’-breytt. Þar
eru margskonar landslagsmyndir,
víðsvegar að úr byggðum og ó-
toyggðum þessa lands.
Frá Reykjavíkurbæ og um-
hverfi hans eru allmargar mynd-
ir. Nokkrar hugmyndir, manrta-
myndir og samstæður ýmiskcnar
prýða sýninguna.
Það eru mörg ár sífian. Kristíu
Jónsdóttir hafði eiiikasýningu
hér í Reykjavík, en híns vegar
liefur hún tekið þátt x mörgum
samsýningum á undanförnum ár-
tim; svo þeir sem fýlgjast með
listsýningum hér eru kunnugir
starfi hennar. En jafnvel fyrir þá
er margt nýstárlegt að sjá á þess-
ari stóru sýningu,. sem líka mátti
vænta, enda er alltai gaman að
hafa gleggra heildaryfirlit en
hægt er að veita á samsýningum.
Þótt þessi sýning Kristínar sé
að mestu byggð upp af nýrri
myndum, gefur hún nokkuð yfir-
lit yfir eldri myndir hennar. Við
athugun kemur í Ijós rð töluverð
breyting er að verða á starfi
listakonunnar. Hinir þyngri og
dekkri litir eru að víkja fyrir
bj artari og heiðríkarí litum. En
jaf'nframt eru fleírí litamótsetn-
íngar. Þessi breytíng sé-zt glöggt
á No 29 „í Húsafelfsskógi", no
50 „Þórisjökull" og. no 45 „í
Garðinum": Þetta eru aðeins fá
dæmi af mörgum er nefna mætti
um breytinguna, sem telja má að
nokkru leyti til VBjrandi þr-oska.
t En mjög athyglisverðar mynd-
xr frá fyrri árum eru að
sumu leyti fastari í myndbygg-
ingu en flestar hinna yngri
inynda, að mér sýnist með þvi
bezta, sem Kristin Jórsdótt.ir hef-
ur gett, s.s. no 13 „Við r"jósið“.
Grlpivfiir- eru máTaðir i dumb-
rauðum litum í dökku grasi mót
blásvörtum bakgrunni. Þessi ein-
falda framsetnírvg sannfærir
xnann um að ekki þarf alltaf að
ixota margbrevtilega liti til að
skapa áhrifamikla mynd. í no
36 „Haustlitir", máluð í garðin-
txm að húsabaki, er aftur á móti
ó annan hátt faríð með liti og
form. þar er lögð meiri áherzlaj
á nákvæmari úrfærslu, er gerir
myndina rika af smáformum, or |
fylla þægilega mvndflötinn, sam-
fara þessu er lögð raekt við nð
Ijá andrúmsloftið og viðfeldin
birta og iljandi ilur kumarsins
-fyllir þessa fögru mynd.
KrNtín Jónsdóttír á raun og
veru létt rrteð að mála og tæknis-
hæfileikar hennar erv .æði mikl-
5r. Þess vegna furðar míg á hvað
xmargar af mannsmyndum henn-
ar eru lítt útfærðar og laussri í
reipunum en annsð á sýning-
urmi.
Ég hefði kosíð aðsjájþær rmeira
unnar, þar sem hinír göðu tækni-
legu hæfileikar hennaT hefðu
fengið a® pjóta sín txl eitt-
hvað meira í anda þ?irra mynda,
sem ég hefi nefnt hér að framan.
Margar af hinum fjölmörgu
samstæðum eru athyglisverðar.
En ég læt þetta nægja til að
I benda á þessa athyglisverðu sýn-
ingu.
Orri.
Tíu hluíu tyrsfu verS-
laun í getraununum
ÚRSLIT í getraunaleikjunum í
síðustu viku urðu sem hér segir:
Fram—Valur ......... 0:0 (\)
KR—Víkingur ........ 2:1 (1)
Va&lerengen—Brann ... 1:2 (2)
Asker—-Viking ...... 0:1 (2)
Árstad—Skeid ....... 1:0 (1)
Sandefjord—Lyn ..... 1:1 (x)
Göteborg—Gais ...... 0:0 (x)
Rsa—Hálsingborg .....0:4 (2)
Degerfors—Jönköping .. 3:2 (1)
Eifsborg—Átvitaberg .. 0:0 (x)
Malmö—Örebro ....... 1:0 (1)
Norrköping—Djurgárden 4:2 (1)
Þegar skrifstofa íslenzkra get-
rruna hafði rannsakað seðlana í
gær, kom í ljós, að 10 raðir voru
rr eð 10 réttar. Gefur hver röð 283
k’ ónur. 125 raðir voru með 9
réttar, sem gefur 45 kr. — 675
reðir voru með 8 réttar, þannig
að þriðju verðlaun verða engin
greidd.
Flestir þeirra, sem voru rr.eð
10 réttar, áttu kerfisseðla. Sá,
sem hæstan vinning hlýtur fær
553 krónur, en Iveir eru næstir
með 508 krónur hvor.
APRÍLHEFT'I tímaritsirs „Allt
um íþróttir" er nýkomið út prýtt
fjölda mynda og ágætum grein-
um. Má þar nefna Hvaða frjáls-
íþróttamenn verða sendir til
Helsingfors?, Fréttabréf frá
Ameríku frá Pétri Einarssyni,
Knattspyrnugrein, Grein um XV
Olympíuleikana í Finnlandi, Af-
rekaskrá íslands í frjálsum íþrótt
um 1951, grein um Skíðalands-
mótið, skákþátt, erlendar frétt-
ir o. fl.
Salan vex.
NEW YORK — f Bande.ríkjunum
hefur salan á biblíunni tvöfaldast
á s.l. 10 árum. Árið 1951 seldust
rúml. 16 milljónir eintaka í
Bandaríkjunum. Félagatal trúar-
félaga hefur auldzt tvöfallt hrað-
ar en fólksfjöldinn og skoðana-
könnun sýnir að prestar hafa að
meðaltali 1.4 millj. útvarpshlust-
anda á sunn.udögum. Ótvíræður
vottur um aukinn trúaráhuga.
ÞEIR STANÐA í ströngu dálka-’
fyllar Þjóðviíjans þessa dagana.
Það er ekki nóg, að þeir reyni
að telja iesendum sínum trú umú
að Hæstiréttur lar.dsins hafi gert
samsæri og ráðabrugg um að
dæma alsaklausa grjótkastara og
bareflamenn frá Þórsgötu 1 i
þungar sektir fyrir engar sakir,
iieldur hafa þeir og lagt út í það j
rökræna myrkviði að sýna fram
á, að láglaunamaður í Rússlandi
,,lifi kóngalífi" eins og Sigfús
sálugi komst að orði.
Oss hlýtur að verða spurn:
Hvað kalla Þjóðviljamenn líf
neðal verkamanr s hér á landi, ef
verkanxaðurinn í Rússlandi, með
>00 rúblna mánaðartekjur lifir
„kóngalífi"? 1
Þjóðviljamenn hafa viljað telja
það einn geysimikinn hvalreka á
síixar pólitísku fjörur, að Sigfús
sálugi Sigurhjartarsor skyldi
gera sína reisu um Garðaríki og
i flvtja síðan eftir beimkomuna
hástexnmdar og hrifningarkennd-
ar áróðursræður um dásemdir,
lífsins fyrir austan tjald.
j Ganga þeir að því sem vísu í
'dálkum sínum, að Sigfús haft
nálgast sjálfa cpinberunina um
hið raunsanna Hf verkamaixnsiiis
í Sovét, nær sannleikanutn verði
alls ekki kcmizt, hans orð séu
óhvikul. |
Því er það svo, að þegar dr.
Benjamín Eiríksson, sem m. a.
hefur lagt stund á fræðigrcin sína
í Sovétríkjunum, leyfir sér að ef-
ast um sannleiksgildi nokkurra
fáránlegustu staðhæfinga Sigfús-
ar um lífskjöi'in þar í landi, rýk-
ur Þjóðviíjinn upp sem óður
rakki og hrópar hásum rómi:
Lygar! Lygar! Lygar!
★ ★ ★
Það má vel vera, að Sigfús
hafi trúað öllu því í raun og
sannleik, sem hann fræddi ís-
lendinga um, en hvað er auð-
veldara en að blekkja eina sál
utan af íslandi, fákunr.andi í
hagfræðiefnum, sem ferðast
hratt yfir stærsta ríki jarðarinn-
ar, fær flaumkennda yfirborðs-
þekkingu á lífinu þar, kann ekki
mál fólksins og verður að öllu
leyti að treysta á opinberar
skýrslugerðir og sögusagnir yfir-
valdanixa í frásögn sinni hér
heima yfir trúverðugum sálum
á biófur.ílinum alræmda.
Því var það svo, að til þess að
safna saman slitrunum úr skýrslu
Sigfúsar, sem dr. Benjamín
hrakti hér í blaðinu eftirminni-
lega lið fyrir lið, fengu Þjóð-
viljamern sér hagfræðingsnefnu
eina, Hauk Helgason að nafni,
ættaðan vestan af ísafirði. Hag-
fræðingsnafnbót hans átti að
verða eins konar sannleikshjup-
ur, er varpað yrði yfir hunda-
vaðsháttir.n, hans hlutverk Var
að „rökstyðja" kóngalífið marg-
neínda.
Og sjá, Haukur útdeilir vizku
símxi og „hagfræðifróðleik" ríku-
lega og óspart yfir fáfróðum
kommúnisíasálum í Þjóðvilja-
grein 13. maí, en er þó svo var-
kár að nefna ekki af sjálfsdáð-
um eina einustu opinbera heim-
i!d um „falsanir og blekkingar"
dr. Benjamíns.
Atriði þau, sem um er deilt,
eru í fyrsta lagi, hvað sovét-
verkamaður fær margar rúblur
í laun á mánuði og í öðru lagi,
hver kaupmáttur rúblunnar er.
Við skulum nú athuga þetta
tvennt nokkru nánar.
★ ★ ★
Eftir því, sem ‘Sigfús heldur
fram fær láglaunamaður 1100
rúblur í laun á mánuði, að því
er hann segir, að sér hafi verið
sagí.
Samkvæmt fimm ára áætlun-
inni 1946—1950 áttu meðallauix
verkafólks og starfsfólks að nema
500 rúblum á mánuði. Þetta eru
vel að merkja ekki eingöngu
meðallaun verkafólks, heldur
einnig alls annars síarfsfólks.
Samkvæmt launahækkuninni,
sem varð árið 1947, má áætia
meðallaunin 100 rbl. hærri eða
600 íbl. Ellefu hundrað rúblna
maður Sigfúsar hefur því verið
millistéttarmaður í Rússlandi, en
ekki Iáglaunamaður.
Þá er að gæta, að kaupmætti
þessara launa í samanburði við
íslenzku krónuna. Um það er
bezt að leiða sjálfan hagfræðing
Hauk til vitnis en hann segir í
greíninni:
„Það mun rétt vera, að kaup-
máttur rúblunnar er svipaður
kaupmætti krónunnar, þegar t. d.
föt eða mjólk eru keypt, eins og
Sigfús Sigurhjartarson sagði í
ræðu sinni."
Hér er sagt svart á hvítu að
xússneskur verkamaður hefur
ekki nema ca 600 krónur í mán-
aðarkaup, reiknað í brýnustu
lifsnauðsynjum, og millistéttar-
maðurinn hans Sigfúsar heilar
1100 krónur.
Er þetta ekki tíásamlegt land,
þar sem alþýðan lifir slíku
kéngalífi? spvrja þeir félagar
síðan með grátstaíina í kverk-
ur.am af hrifningu.
★ ★ ★
Til samanburðar á kjörum
íslenzka verkamannsins og þess
rússneska skal þess aðeirís getið
hér, að mánaðarkaup þess ís-
lenzka, samkvæmt iágmarks-
taxta Dagsbrúnar er 2.736 kr. á
mánuði.
Til enn frekari skýringa skal
birt hér tafla yfir verð matvæla
1. apríl 1952 eins og það var í
Reykjavík og áloskva.
1 Þvílík er eymd hans, hinsi
leigða ieppblaðs.
I En leikurinn er ekki úti. Sult-
ur rússneskrar alþýðu er ekki
einasta ok henr.ar.
I Franski heimspekingurinn
Rousseau sagði eitt sinn að held-
ur kysi hann að lifa soltinn ogr
klæðlaus frjáls maður en sadd-
ur, hlekkjaður huntíur.
| Rússnesk alþýða hefur veriff
svipt öllum mannréttindum sín-
um og því hljómar það sem graf-
letur, er Sigfús talar um „Rétt
verkamannsins" í ræðu sinni.
I En hann gleymdi að minnast
á helgasta rétt hvers vinnandi
manns, verkfallsréttinn. Það var
líka skiljanlegt, því um þann
rétt hefur rússneski verkamaður-
ixxn aldrei heyrt, nema frá feðr-
um sínum og fyrirrennurum.
★ ★ ★
! Svo þrælsleg eru óheilindin
hjá þeim mönnum, er Þjóðvilj-
ann rita, að þeir þykjast fyrst
'og fremst berjast fyrir bættnm
hag láglaunamannsins, hlns fá-
tæka verkamanns, vitandi þó að
stefra þeirra og starf miðar allt
að einu marki, að því að rýja aD
þýðumanninn pólitískum rétt-
indum hans ásamt því að
(skammta honum naumt brauð úr
jhnefa ríkisvaldsiixs.
| Um dásemdir slíks Hfsháttar
gefur hxn berorða skýrsla Sig-
fúsar Sigurhjartarsonar glögga
Ihugmynd og gerir um leið deild-
Verð í Moskva Verð í Rvík
' í riiblum í krónum
Rúgbrauff 1.50 2.80
Ifveitibrauð 4.20 5.10
Nautakjöt í súpu .. 14.80 (2. fl.) 13.35 (1. fl.
Kindakjöt 15.40
Smjör (1. fl.) 31.88 38.10
Molasykur 6.23
Mjólk (lítri) 2.90
Geta menn þá sjálfir gert sam-
anburð á því hve Iangt 600 eða
1100 rúblur (eða krónur) Sovét-
mannsins endast til matvæla-
kaupa í samanburði við 2.700 kr.
þess íslenzka.
Af þessu er.augljóst að Sovét-
verkamaðurinn fær fyrir laun
sín, 600 rbl., álíka magn mat-
væla og fæst fyrir 600 krónur hér
í Reykjavík. En þá eru hans laun
upp urin, en reykvíski verka-
I maðurinn á enn vfir 2000 kr. eft -
ir til annarra hluta.
| Slíkt er kóngalíf sovétverka-
mannsins!!!
I Og enn er fleira ónefnt í op-
inberunum Sigfúsai'. Hann segir
í ræðu sinni um húsnæðismálin
í Sovétríkjunum að verkamaður-
inn fái „rétt til þess að búa á
átta fermetra góíffleti fyrir
hverja persónu."
‘ Hvernig mundi íslendingum
þykja að eiga „rétt" á að búa á
s’íkum skika og þann rétt yrðu
þeir síðan að sækja í greipar
ríkisins, þar sem allt húsnæðið
er þjóðnýtt. Ætli yrði ekki lítið
úr „réttinum", enda hefur sú
orðið rauixin á, að fleiri fjjl-
skyldur verða austur þar að hír-
ast í einni lítilli íbúð. Það ex*
sannarlega ágætt að hafa hlotið
játningu Sigfúsar fyrir ,.átta
, fermetrur um“, svo ekki verður
um villst.
★ ★ ★
Þannig snúast öll vopn í hönd-
um kommúnista sjálfra. Þrátt
fyrir dyggilega aðstoð „hag-
fræðingsins" að vestan, síendur
1 sú staðreynd og verður íslend-
ingum æ Ijósari, að rússneski
vtrkamaðurinn Iifir við sult og
seyru, svo nærri stappar algjör-
um skorti. Fyrir því liggja játn-
ingar Sigfúsar sjálfs, sem Þjóð-
viljinn hefur enn ekki treyst sér
til að stimpla „fcandóðan vitfirr-
ing", sem aðra er upp hafa ljósir-
að um hið sar.na ástaíid í Sovét -
ííhjunum.
Ræða Sigfúsar er þyngsti á-
fellisdómurinn, sem enn hefur
verið upp kveðinn á íslenzkura
manni yfir hörmungum alþýðu
Rússlands og því hefur Þjóð-
viljinn tryllzt, að hann sér hvern-
ig komið er.
inni hér heima yfrið erfiðara um-
fangs að lokka menn til fylgis
við slíkan lífsmáta, sem alræði
öreiganna undir skefjalausum
kommúnisma hefur sýní sig vera.
Því hefði Þjóðviljamönniim
sanrarlega betur komxð, að
Rússlaxidsreisa Sigfúsar hefði
aldrei verið farin, en þeir hefðu
enn um hríð mátt ótrufiaðir af
raunveruleik og bláköldum stað-
revnöum, dunda við að raða upp
spilaborg hugsjóna-kommúnism-
ens. dást að henni og lofa í stjórn
lausri hrifringu, þar til sá gusíur
kemar, er feykir henni um koll.
SSS-
anaarsymng a

aidproHsiu a
Isafirði
Ílu IÍS
ÍSAFIRÐI, 19. maí. — Leikféiag
ísafjarðar haíði á laugardags-
kvöldið hátíðasvningu á sjón-
ieiknum „Gjaiöþrotið ‘ eftir
Björnstjerne Björnsson í úlcfni
af þjóðhátiðardegi Norðmanna,
17. maí. Bauð stjóxn Leikféiags-
ins þeim Norðmönnum, sem bú-
settir eru á síaonum á leikinn.
; Að sýningu loki.nni flutti leik-
stjórinn, Þorleifur Bjarnason,
snjal.lt erinöi um Noreg og þann
mikla skerf, sem No.ðmenn hafa
Iagt til heimsbókmenntanna.
I Bjarni Guðbjörnsson, vararæð-
ismaður Norðnxanna á ísafirði,
þakkaði leikfélaginu fýrir þann
sóma, sem það hefði sýnt Noregi
’ og Norðmönnum með því að efna
| til sérstakrar hátíðasýningar- í
tilefni 17. mai.
A.ð lokum lék frk. Elísabet
Kristjárxsdóttir þjóðsöngva Nor-
egs og íslands á píanó.
Athöfnin fór öll virðu’ega
fram og var hún leikfélaginu á
allan hátt til sóma. — J.
Lýðveldi stofnað
LUNDÚNUM - Eyjan Maldi
j sem laut Ceylon unz það ve
samvelclisl'íki Breta, verður 1;
lýðveldi í desembermánuði n. k,