Morgunblaðið - 09.10.1952, Síða 6

6
MORCUN BLAÐIÐ
Fimmtudagur 9. okt. 1952
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræíi 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 16.00 á mánuði, innanlands.
lausasölu 1 krónu eintakið.
GreiðslyhaSialaus ríkisbúsbpur
FYRSTU umræðu um frumvarp sínum eins og hann væri þeirra
til fjárlaga fyrir árið 1953 er nú eigin flokksmaður í framkvæmd
lokið. Það, sem mótaði svip skynsamlegrar fjármálastefnu.
hennar var Ijós og ítarlegur mál- j ,
flutningur stjórnarflokkanna, enj
frámunalega léleg frammistaða þvj rniður virðast ekki miklar
stjórnarandstöðunnar. Sérstak- horfur á að unnt reynist að draga
lega var þó málafylgja AB-liðs- verulega úr álögum á þjóðina
ins aumleg, enda var þar ekki jjjgg fjárlögum fyrir næsta ár.
við góðu að búast, þar sem hún útgjöld ríkisins eru að verulegu
hafði verið falin staðfestulaus- Ieyti bundin. Þar er erfitt að
ustu þingmönnum þess. j framkvæma i skjótu bragði rót-
, j tækar lækkanir, enda þótt marg-
! ir álíti þær auðveldar. Það er
Niðurstöður fjárlagafrumvarps ekki hægt að draga t. d. úr fram-
ins eru þær, að ríkisútgjöldin í lögum til kennslumála, lýðhjálp-
heild eru áætluð 392,4 millj. kr. ar eða verklegra framkvæmda,
á árinu 1953 eða 12,9 millj. kr. svo að nefndir séu nokkrir hæstu
hærri en á fjárlögum þessa árs. útgjaldaliðirnir.
Tekjurnar eru samtals áætlað-,
ar tæplega 393 millj. kr. eða 10,8 j
millj. kr. hærri en á fjárlögum,
yfirstandandi árs. |
Samkvæmt upplýsingum fjár-
málaráðherra um afkomu'ársins
1951 hefur endanlegur greiðslú-
afgangur hjá ríkissjóði það ár
orðið rúmlega 52 millj. kr.
Ákvað síðasta Alþingi að veru-
legu leyti, hvernig því fé skyldi
ráðstafað. Skyldi 15 millj. kr.
varið til lána byggingar- og
ræktunarsjóðs Búnaðarbankans,
4 millj. kr. til verkamannabú- (
staða, 4 millj. kr. lán til bæjar-
og sveitarfélaga til útrýmingar {
heilsuspillandi húsnæði, 4 millj.
kr. til bygginga smáíbúða, 3
millj. kr. til stofnunar iðnaðar-
banka, 5 millj. kr. upp í hluta ’
rikissjóðs vegna skólabygginga,
sem þegar hafa verið fram- j
kvæmdar, 2 millj. kr. vegna hlið-
stæðra haínarframkvæmda og 1
millj. kr. til veðdeildar Búnað- ,
arbankans. STALIN marskálkur heldur ekki
fund í flokki sínum nema stór-
* um og sjaldan. — Flokksþing
. , . kommúnistaflokks Ráðstjórnar-
Greiðsluafgangi^arsins^^a^ riiíjanna hefur ekki komið sam-
an í rúman áratug þar til nú. Á
þessu tímabili hefur miðstjórn
flckksins markað stefnu hans að
vild sinni.
lýtt frystihiís
Kirkja 6háða safn-
aðarins í Hlíðahveiii
Slálurhús kaupfélaasins endurbælt
r 3 YNGSTA söfnuði bæjarins, O-
háða fríkirkjusöfnuðinum, hefur
STYKKISHÓLMI 4. sept. — í þessari viku tók til starfa nýtt nú verið endanlega úthlutað lóð
frystihús hjá Kaupfélagi Stykkishólms, en það hefur verið í smíð- undir kirkju sína.
um síðan í fyrravor. Er þetta mikið hús og vandað, úr steinsteypu .
og tvær hæðir, innanmál um 180 fermetrar. I ^aejarráð samþykkti á síðasta
i fundi smum að gefa söfnuðinum
Það sem fyrst og fremst
veldur hækkun útgjalda frá
síðustu fjárlögum er hækkun
vísltölunnar og vaxandi dýr-
tíð. Dýrtíðarskrúfan hefur
því miður ekki verið stöðvuð.
Ýmislegt bendir að vísu til
þess að aukins jafnvægis
megi vænta á næstunni í
verðlagsmálum.
Fjárlagafrv. fyrir næsta ár
byggir í aðalatriðum á þeirri
stcfnu, að haldið verði í horf-
inu um verklegar fram-
kvæmdir og ríkisrekstrinum
haldið í svipuðu horfi og ver-
ið hefur.
„Aljiýðulýðræði''
170 GEYMSLUHÓLF FYRIK
VIÐSKIPTAMENN
Hæð neðri hæðar er 3.80 m, en
hæðin uppi 2.7 metrar. Á efri
hæð eru frystiklefar og eins
geymslur bæði fyrir kjöt og fisk
og á neðri hæð eru ágætar
geymslur bæði fyrir síld og fisk.
Hyggst félagið koma upp 170
geymsluhólfum til afnota fyrir
viðskiptamenn og þá sem vilja,
til geymslu matvæla og verða
þau leigð fyrir ákvéðið ársgjald.
í kjötgeymslu er hægt að geyma
um 150 tonn af kjöti og í fisk-
geymslu um 120000 ks. af fiski.
ÞEIR SEM UNNU AÐ
BYGGINGUNNI
Yfirsmiðir við bygginguna
voru þeir Guðmundur Sumarliða
son og Ágúst Bjartmars húsa-
smíðameistarar, Stykkishólmi. —
Um uppsetningu véla allra sá
Vélsmiðjan Héðinn í Reykjavík
og hafði Einar Magnússon hana
með höndum.
Bygging þessi hefur veitt tölu-
verða atvinnu hér í kauptúninu,
enda engir vinnukraftar sóttir út
fyrir bæinn að undanteknu því
að við framkvæmd á uppsetn-
ihgu véla vann einn utanbæjar-
maður.
SLÁTURHÚSIÐ
ENÐURBÆTT.
Þá hefur sláturhús Kaupfélags-
ins, sem er í viðbyggingu við
frystihúsið verið stórum endur- kost á lóð á eystra horni Háteigs
bætt. Er það nú mjög rúmgott og vegar og Stakkahlíðar.
allur aðbúnaður til vinnu hinn _ _ _
ákjósanlegasti. Fjárrétt sem tek- J FJor.maðAurJ , safnaðarstjornar,
ur 200-300 fjár er nú undir Andres Andresson, KlæðsKera-
sama þaki og sláturhúsið. Allur meistari, kveðst vera mjög
aðbúnaður hefur því batnað til anæS^ur með þcssa lóð. Sö/nuð-
stórra muna. I flökunarsal frvsti- UT’nn mun gera allt sem í hans
hússins sem byggður var fyrir valdi stendur til að hraða bygg-
nokkrum árum, haía endurbætur Tn8n kirkjunnar. Við hófum hugs
farið fram.sem auka afköst og að okkur að í kirkjubyggingunni
gera vinnuna léttari. Er í ráði að verði hægt að skapa möguleika
kaupfélagið taki fisk til flökunar fyrir tómstundaheimili handa
og frystingar nú á þessum vetri, æskufólki innan safnaðarins, en
eftir því sem tilefni gefst til. hann telur nú milli 1500—2000
Vélar frystihússins hafa nú ver manns, sagði Andrés.
ið reyndar nokkra daga og hafa
reynzt ágætlega og ekkert mis- í næstu viku mun allsherjar
jafnt hefur komið fram. safnaðarfundur boðaður til -að
— A. H. ræða kirkjubyggingarmálið.
Velvakandi skrifar:
ÚB DAGLEGA LÍFINU
Haustrigningar.
HINAR sunnlenzku haustrign-
ingar eru nú að komast í
algleyming. Dag eftir dag er
lemjandi slagviðri. Vegfarendur
skjótast regnbarðir um göturn-
ar. Regnkápur og skóhlífar eru
teknar fram. Á þeim götum, sem
ekki hafa ennþá verið malbik-
aðar getur víða að líta forar-
polla.
hefur þannig að langsamlega
rnesíu leyti verið varið til
r ruðsynlegra framkvæmda i
landinu. Mest munar þar þó
um framlögin til byggingar-
framkvæmda í sveitum og v.ð
sjávarsiðu.
Um það blandast engum
hugur að núverandi ríkis-
stjórn hefur lagt megin
áherzlu á greiðsluhallalausan
í skýrslu þeirri, sem Malenkov
gaf flokksþinginu gat hann þess
að meðlimum flokksins hefði
fjölgað um 4 millj. frá árinu 1939
til styrjaldarloka. En þá voru
rikisbúskap og tekizt að fram- . . . _ ,.
, , Y ,a, , t__ir þeir um 7 millj. Engar nakvæm-
kvæma þa stefnu. Hinir tveir ... ,. . ,
’ p ar skyrslur liggja íyrir um stærð
flokksir.s nú.
Það er af þessu Ijóst, að komm
únistaflokkur ráðstjórnarríkj-
anna, gem þar ræður lögum og
lofum, er aðeins fámenn klíka,
sem hrifsað hefur völdin í sínar
flokkar, sem að stjórninm
standa hafa stutt f jármálaráð-
herra örugglega í þeirri við-
leifni.
Sjálfstæðismenn hafa að sjálf-
sögðu talið það skyldu sína að
ábyrgastri
stuðla að sem ábyrgastri og hendur f ^ássaveigj sjálfu búa
traustastn fjarmalastjorn enda um ^ manna. En aðeiná
þott fjarmalaraðherrann se ekki ? minj af þ'im fylla eina fJokk.
inn, sem leyfður er í landinu!!
Þannig er „alþýðulýðveldi"
kommúnista.
Hvað mundu íslendingar segja
úr þeirra hópi. Því miður átti
Jóhann Þ. Jósefsson ekki slíkum
Stuðningi að fagna í ríkisstjórn
Stefáns Jóhanns Stefánssonar. —
Traust og heilsteypt samstarf um
heiibrigða fjármálastjórn vant-
aði innan þeirrar ríkisstjórnar.
Alþýðuflokkurinn og Framsókn
töldu sig í raun og veru litla
ábyrgð bera á fjárreiðum ríkis-
ins vegna þess að fjármálaráð-
Herrann var ekki úr þeirra hópi.
Þess vegna varð fjármálastjórnin
Ibsaralegri á því stjórnartímabili
en æskilegt hefði verið.
En það hlýtur öllum að vera
Ijóst, að í samsteypustjórnum
verða allir flokkar, sem að þeim
standa að bera sameiginlega
ábyrgð á fjármálastjórninni. Það
er a. m. k. skoðun Sjálfstæðis-
mapna. ' 1
Þess vegna styðja þeir fjár-
málaráðherra úr samstarfsflokki
ef þeim væri boðið upp á slíka |
stjórnarhætti, slíkt „lýðræði"?
Það er hætt við því að okk-
ur þætti það bágborið. En
einn stjórnmálaflokka- okkar
berst fyrir þess konar Iýð-
ræði. Það er flokkur þeirra
Einars Olgeirssonar og Brynj
ólfs Bjarnasonar. íslendingar
vita því alveg að hverju þeir
ganga, ef þeir þægju tilboð
þeirra félaga.
Þcss vegna sæíir það nokk-
urri furðu að einn einasti viti
borinn maður skuli fylgja
kotnmúnistaflckki íslanðs að
ír.á’um.
Áíþingi:
TVÖ MÁL voru á dagskrá efri
deildar í gær til fyrstu umræðu,
lög um viðauka við 1. nr. 35/1950
um verðlag, verðlagseftirlit og
verðlagsdóm og frv. til laga um
breytingu á 1. nr. 16/1943 um
orlof. Voru bæði málin afgreidd
til 2. umr. og nefnda.
I neðri deild voru þessi mál til
fyrstu umræðu og flestum vísað
til 2. umr. og nefndar:
1. Frv. til 1. um heimild handa
ríkisstjórninni til öflunar láns-
fjár til smáíbúðabygginga [4.
mál, Nd.] (þskj. 4). — 1. umr.
2. Frv. til I. um heimild fyrir
ríkisstjórnina til lántöku handa
stofnlánadeildum Búnaðarbanka
Islands, Byggingarsjóði og rækt-
unarsjóði [5. mál, Nd.] (þskj. 5).
— 1. umr.
3. Frv. til 1. um heirnild fyrir
ríkisstjórnina til lántöku vegna
áburðarverksmiðju [10. ’ mál,
Nd.] (þskj. 10). — 1. umr.
4. Frv. til 1. tekjuskattsviðauka,
lækkun skatts af lágtekjum o. fl.
[11. mál, Nd.] <þskj. 11). — 1.
umr.
5. Frv. til 1. um breyt. á 1. nr. .,
105 1951, um breyt. á 1. nr. 117 ^ klóra T bakkann- Hún vill
1950, um gengisskráningu, launa- ekkT að haustrigningarnar drepi
breytingar, stóreignaskatt, fram- úMlt sitt úr leiðindum. Þess-
leiðslugjöld o. fl., og á 1. nr. 9 vegna, hleyPir hún allt í einu
1951, um breyt. á þeim 1. [12. fí°ri 1 skemmtanalíf sitt. Leik-
mál, Nd.] (þskj. 12). — 1. umr. hus hefl"a starfsemi sína, kabarett
6. Frv. til 1. um framlenging á ar hyría sýningar, revýjum er
gildi III. kafla 1. nr. 100 1948, hrundið af stokkunum og blóma-
um dýrtíðarráðstafanir vegna at- droffninS er kjörin. Mitt í Ijót-
vinnuveganna [13. mál, Nd.] leika og ursvala haustsúldarinn-
(þskj. 13). _ 1. umr. ar lifir fegurðarþráin. Allt í einu
eigum við blómadrottningu, sem
gengur um á meðal okkar eins
og nýútsprungið blóm á vordegi.
Þarna skákuðum við haustinu!
Við verðum að halda áfram
að skáka haustinu og vetrinum.
Við verðum að eiga „sumar
VEGNA ófyrirsjáanlegra orsaka innra fyrir, andann“- Annars
verður dráttur á útkomu orðabók veslumst vlð- born norðursms,
ar dr. Sigfúsar Blöndals, sem nú £nS„ 0g„
er í ljósprentun.
Hefur útgáfunefndin því ákveð
ið að áskriftasöfnun verði haldið
áfram, a. m. k. til októberloka.
Njóta þeir, er gerast áskrifendur
eftir 1. október, sömu kjara og
hinir, sem fyrr höfðu skráð sig.
Haustrigningin byrgir allt
útsýni og leggst með helj-
arþunga á sálina.
Það er eitthvað óyndislegt við
þetta veðurfar. Maður er eigin-
lega alltaf með hroll. Frost og
hreinviðri er miklu betra. —
Haustrigningin byrgir allt út-
sýni og leggst með heljarþunga
á sálina. Hversdagsleikinn verð-
ur úlfgrár og andleysið rennur
í stríðum straumum eftir stein-
lögðum og tilfinningalausum
strætum. Hvílík heimsmynd!!
„Sumar innra fyrir
andann“
J^N HÖFUÐBORGIN reynir að
Úlgáfa
dregsl
sem fölna og falla með haust-
inu.
Merkileg stétt liðin
undir lok.
L ÞESSU hausti hefur merki-
*■ leg stétt liðið undir lok. Það
eru þingskrifararnir, fólkið, sem
hefur ritað niður ræður löggjafa
okkar á hverju Alþingi.
Tæknin hefur leyst þetta fólk
af hólmi. Eins og kunnugt er eru
þingræður nú teknar upp á seg-
ulband, sem síðan er fengið vél-
riturum til afritunar.
Meðal þingskrifaranna hefur
verið margt ágætisfólk, karlar og
konur, sem unnið hefur verk
sitt af dugnaði og samvizkusemi.
Margur ungur menntamaðurinn
hefur fengið sína fyrstu „stöðu“
við þingskriftir., Stundum hafa
þeir átt afturkvæmt í þingsalina
sem þingmenn.
Þannig munu nokkrir fyrrver-
andi þingskrifarar eiga sæti á
því Alþingi, sem nú er að ljúka
kjörtímabili sínu.
Fáein orð um átthaga-
félög,
SVO ER hér að lokum stutt
bréf. Deilir höfundur þess
mjög á átthagafélögin hér í fcæn-
um. „Hreggviður“ hefur orðið:
„Kæri Velvakandi.
Ég er í einu hinna svokölluðu
átthagafélaga hér í bænum. Gekk
í það vegna þess, að ég hélt að
það ætlaði sér að vinna eitthvert
ærlegt verk í þágu heimahaga
okkar. En ég hefi orðið fyrir sár-
’um vonbrigðum. Þetta félag
gerir bókstaflega ekkert, nema
að standa fyrir árlegu fylliríi,
sem kennt er við landsfjórðung
okkar. Ég er steinhættur að koma
á þessi mót. Ég skammast mín
fyrir að vera í svona félagsskap
og mun segja mig úr honum ef
engin breyting verður á starf-
semi hans. Villt þú ekki, Vel-
vakandi góður, ýta við þessum
félögum, segja þeim hreinskiln-
islega, hvaða álit menn hafi á
slíkri starfsemi.
Hreggviður“.
Því miður of satt.
IÞESSUM ummælum bréfritar-
ans felst því miður of mikill
sannleikur. Einstök átthagafélög
hafa að vísu unnið gott starf o t
haft samvinnu um þörf mál við
heimahéruðin. En önnur hafa
nær eingöngu staðið fyrir árleg-
um mótum meðlima sinna í höf-
uðborginni. Það er út af fyrir
sig gott að stuðla þannig að á-
framhaldandi kynnum fólks úr
hinum ýmsu landshlutum. En
það er þó allt of lítið verkefni.
Átthagafélögin eiga fyrst og
fremst að halda uppi sambandi
við heima’néruðin og starfa með
þeim að framgangi góðra mála.
Þannig geta þau orðið að gagni.
Ég álít þessvegna að þessi
ádrepa Hreggviðs, þótt harðorð
sé, eigi við veruleg rök að
styðjnst.