Morgunblaðið - 28.03.1953, Blaðsíða 2

J
MORGVISHLAÐIÐ
Laugardagur 28. marz 1953
Eystdm Jónsson, Ijármólaróðh. ber á
á blekklngum Tímans í Sæfellsmállna
FYRÍR íáum dögum siðan hratt'
ég með grein i Morgunblaðinu
árás Tímans á mig út af meintri
skattaeftirgjöf minni er ég yar
fjármálaváðherra til h.f. Ssefells
í Vestmannaeyjum.
Sýndi ég fram á það með ljós-
um rökum að ásakanir blaðsins
í minn garð út af þessu máli væru
rógur einn því skattaeftirgjöfin
hefði átt sér stað átta vikum eftir
|jaó að ég lét af embætti fjármála
ráSherra.
Þá var vitanlega annar ráð-
heiaa kominn í það embætti.
Kg le.it á þetta sem venjulegt
fleypur blaðsins í minn garð
þótt að það hefði átt hægt með að
vllá hvað.a ráðherra hefði úr-
skthðað eftirgjöfina ef það hefði
viljað, en viljand.i eða óviljandi
hefði það borið niður á skökkum
stað.
;í Átti ég þá við það að blað fjár-
ráalaráðherra hefði getað vitað
Jjtvenær ráðherraskipti fóru fram
f því ráðuneyti.
: í gær ríður Tíminn enn á vaðið
og í stað þess að afsaka frum-
hjátip sitt endurtekur hann nú
s|mu ósannindin.
j Birtir blaðið glefsur úr bréfi
frá framkvæmdastjóra h.f. Sæ-
fells til sjávarútvegsmálaráðherra
•Sóhanns Þ. Jósefssonar. sem liggi
sþgir blaðið, í skjölum Sæfells-
xjáálsins í ráðuneytinu, og er dags.
jan. 1950, eða rúmum mánuði
ejftir að ég iét af embætti fjár-
málaráðherra.
Þessar sundurslitnu setningar
framkvæmdastjórans í bréfi hans
tjl mín eiga svo að sanna það að
ég hafi verið sá ráðherra sem eft-
irgjöíina veitti 6. febr. 1950.
Auðvitað forðast Tíminn það
að birta allt bréfið því þá værj
uppistaðan horfin úr lygavef
hans. Til þess að taka af öll tví-
rnæli í þessu efni skal ég birta
hréfið hér, það hljóðar sem hér
sbgir:
Guðlaugur Gíslason
Vestmannaeyjar —• Island.
9. jan. 1950.
Herra sjávarútvegsmálaráð-
tjerra Jóhann Þ. Jósefsson,
Heykjavík.
Ég leyfi mér að snúa mér til
þín viðvíkjandi eftirstöðvum af
skatti Sæfell h.f. kr. 50 þúsund,
sem embættið hér er nú að til-
líynna okkur lögtak á, en sem ég
Vissi ekki betur en að um hefði
yecið samið á sínum tíma, er þú
vaist fjármálaráðherra, að yrði
strikað út, er við gerðum upp
að fullu öll önnur gjöld félagsins
við embættið hér í júní 1948.
Aðdragandi þessa máls er gem
hér segir. í júní 1948 tilkynnti
émhættið okkur, að lögtak yrði
gert fyrir ógreiddum sköttum og
öðrum gjöldum Sæfell h.f., sem
þá mun hafa verið um kr. 130
þúfeund. Ég átti þá tal við skrif-
stofustjóra fjármálaráðuneyi'.s-
ina, herra Magnús Gíslason um
þcttn og sendi honum efnahags-
jjeikning félagsins og fór fram
á að við fengjum eftirgefið kr.
SfLþúsund af sköttum félagsins
<rá 1945 gegn þvi að við gerðurh
Ípp öll önnur gjöld við embætt-
S. Skattarnir umrætt ár námu
gamtals rúmlega kr. 225 þús., en
íf þeim hafði verið greitt kr.
Í75 þúsund. Tilkynnti hann em-
ættinu hér með bréfi, að hann
iéllist á, að kr. 50 þús. af gjöld-
ám félagsins yrðu látnar bíðá til
hausts gegn umræddum skilyrð-
V.m. Stjórn fiélagsins taldi sig
ekki geta fallizt á þetta, þar sem
eftir sem áður væri yfirvofandi
lögtak hjá félaginu eftir 3 til 4
xn^nuði fyrir eftirstöðvunum og
fem engin leið yrði þá til að
bjarga. þar sem allt handbært
fé félagsins og reyndar meira
færi i að greiða þær kr. 80 þús.,
sem við buðumst til að greiða
upp í skattana. Ég fór þá til
Heykjavikur og átti tal við skrif-
„stofustjórann í skrifstofu hans í
_ „Mikið vinnur þú
lyrir Höskuld, gæzka
ráðuneytinu og skýrði hornun
enn ítarlega frá efnahag félags-
ins og rekstraraikomu undanfar-
ið ár og ítrekaði tilmæli okk-
ar um eftirgjöf á umræddri upp-
hæð gegn því að félagið greiddi
aö fullu öll önnur gjöld sín við
embættið hér. Að þessu viðtali
loknu fór hann með mig inn á
ráðherraskrifstofu þína og skýrði
þér frá málavöxtum. Niðurstöð-
una á samtali okkar þriggja
skildi ég á þann veg, að um-
ræddar kr. 50 þús. yrðu látnar
bíða til hausts, eins og áð.ur var
um talað, en yrðu síðar strikað-
ar út, ef fjárhagur félagsins batn-
aði ekki, þannig að við yrðum
taldir færir um að greiða það,
án þess að það riði félaginu að
fullu, þó að sjálfsögðu gegn því
að við greiddum allar aðrar
skuldir okkar við embættið. Eft-
ir að ég kom heim, greiddi ég
skrifstofu bæjarfógetans hér ki'.
80.557.00, sem var það, sem við
þá skulduðum, að undanskildum
umræddum kr. 50 þús. Síðan
höfum við ekki verið krafðir utn
greiðslu á upphæðinni fyrr en í
byrjun des., að núverandi bæjar-
fógeti benti mér á að við skuld-
uðum þessa upphæð og óskaði
eftir að hún yrði greidd. Tjáði
ég honum, að ég stæði í þeirri
meiningu, að ráðuneytið hefði ;V
sínum tíma fallizt á eftirgjöf á
upphæðinni. Ég vil undirstrika
það hér, að það sem að framan
er sagt um viðtal mitt við skrif-
stofustjóra ráðuneytisins og þi#,
er aðeins minn skilningur á mál-
inu og að sjálfsögðu engin full-
yrðing um, að ég hafi ekki gctað
misskilið niðurstöðuna á viðtali
okkar, en hins vegar sagt eftir
beztu sannfæringu.
Löghald hjá félaginu nú þýðir
sama og gjaldþrot fyrir félagið,
þar sem það á raunverulega ekki
fyrir skuldum, sé gengið út frá
bókfærðu og raunverulegu verði
eigna þess í dag.
Stjórn félagsins hefur því fal-
ið mér að fara fram á við þig,
að reyna að túlka mál þetta fyrir
núverandi fjármálaráigherra og
fá hann til þess að fallast á eftir-
gjöf á umræddri upphæð. Ég vil
í þessu sambandi benda á, að
síðan 1943 hafa skattar Sæfell
h.f. numið rúmlega kr. 500 þús-
und, auk allra annarra gjalda til
ríkissjóðs, og voru skattarnir
alltaf skilvíslega greiddir meðan
nokkur geta var fyrir hendi. |
Ég vil að endingu geta þess, að
bæjarfógetinn hér spurðist fyrir
um það hjá fjármálaráðuneytinu
nokkru fyrir jól, hvort umrædd
upphæð ætti að strikast út, en
barst á gamlársdag neikvætt
svar.
í von um að þú gerir þitt beztá
í þessu efni fyrir okkur
kveð ég
virðingarfyllst, ■
Guðl. Gíslason (sign.)
(Leturbreýtingar eru gerðar af
mér) )
Af þessu bréfi er það Ijóst að.
framkvæmastjóri Sæfells villj
ekki halda því fram að ég hafi
lofað sér eftirgjöf á því sem óinn-
heimt var af sköttum félagsins.
Af bréfinu sést það hinsvegar
að fjárrhálaráðuneytið hefur í
minni tíð gengið fast eftir inn-
heimtu á skattskuldum félagsins,
sem stöfuðu frá 1945 og innheimt
stóra fúlgu af skuld félagsins árið
1948.
Bréfritarinn heldur því að vísu
fram að þegar hann greiddi rúm-
ar kr. 80.557.00 árið 1948 og fékk
greiðslufrest á 50 þús. kr. sem
eftir stóðu, hafi hann skilið þ.að
svo að eftirstöðvarnar yrðu eftir
gefnar ef sýnt væri að fjárhagur
félagsins batnaði ekki. Síðar í
bréfinu tekui' nann svo frain og
sdgist undirstrika það að það sem
hann að framan segi um viðlal
sitt við mig og skrifstofustjóra
fjármálaráðuneytisins sé aðeins
sinn skilningur á þvi sem fram
hafi farið og engiii fullyrðing um
það að hann kunni ekki að liafa
misskilið niðurstöðuna á viðtali
okkar.
Hann biður svo um það fyrir
hönd félagsstjórnar sinnar að ég
túlki ástæður félagsins við núver
andi fjármálaráðherra (t janúar
1950 var Björn Olafsson fjármála-
ráðherra eins og vitað er).
Þetta bréf er eins og áður segir
sent til mín eftir að ég fór úr
fjármálaráðuneytinu, og sé ég
ekki hvað þar er sem gcfa megi
mér að sök. Yarla mun það eins-
dæmi, að borgarar landsins skriíi
ráðherrum núverandi eða fyrr-
verandi um áhugamál sín.
Bréf framkvæmdarstjóra Sæ-
fells sannar ekkert fvrir málstað
Tímans í þessu máli, og' þótt blað-
ið vilji telja það til gagna sér í
hag. Blaðið er beiðni til mín um
að tala máli félagsins við annan
ráðherra, en hefði verið óþarft að
biðja mig um slíkt ef bréfriíarinn
heföi talið málið afgert Þótt bréf
þetta hafi verið látið í Sæfells-
plöggin og ég hafi ekki látið
fylgja því athugasemd sannar það
ekkert heldur fyrir Tímann. —
Bréfið heldur engu ákveðnu
fram sem þörf er að mótmæla.
Vitnisþurður framkvæmdar-
stjóra H.f. Sæfells um það að
hann var enn krafinn um
greiðslu fyrst í desember 1949, og
neitun fjármálaráðuneytisins um
eftirgjöf rétt fyrir jól sama ár
sýnir bezt að engu hafði verið
Iofað í þessu efni nema frestin-
um íil hausts.
Eftirgjöf skuldarinnar fór fram
6. 2. og var Björn Ólafsson þá ,
orðinn fjármálaráðherra. Áður ■
fór fram í ráðuneytinu athugun !
á „status" hihs umrædda félags
og er hún sem hér segir:
„VARÐANDI SKATTEFTIR
STÖÐVAR SÆFELLS H.F.
Samkv. viðtali við skattstjór-
ann í Vestmannaeyjum er status
fyrirtækisins þessi:
Eignir:
Togarinn Helgafell .. 553.500.00
Fasteign ............. 64.384.00
Bifreið o. fl......... 29.583.00
Eigin hlutabréf...... 57.000.00
Útistandandi skuídir . 15.000.00
719.467.00
Skuldir:............ 1.471.000 00
Skuldir umfr. eignir 751.533.00
Skattstjóri telur fasteignina
skráða langt fyrir ofan fasteigna-
mat en tæplega meira en 100.000,
kr. virði. Um togarann kveðst
hann ekki geta dæmt. Hann tcl-
ur firmað insolvent. Allar eignir
toppveðsettar.
Mér sýnist augljóst innheimtu-
tilraun árangurslaus og löghalds-j
gjörð sú sem hafin er muni leiða
til gjaldþrots ef fram gengur.“ )
(Það sem hér að framan segir
eru orð þess manns í ráðuneyt-
inu er athugunina gerði).
Mér er svo skýrt frá að eftir7
gjöfin hafi verið úrskurðuð sím-
leiðis hinn 6. 2. 1950.
Athugasemd ráðherra var sem
hér segir og er hér birt með leyfi
hans:
„Vírðist tilgangslaust að ganga
að félaginu til þess að innheimta
eftirstöðvar skattarina. Fjárnám
myndi leiða til gjaldþrots. Tel ég
því rétt að fella niður eftirstöðv-
arnar ca. 50 þús. ef aðrir lána-
drottnar ganga ekki að félaginu
og það i'ær að starfa áfram.
B. Ó. (sign).
N.B. Vestmannaeyjar gefi oi'tir
sinn hluta af stríðsgróðaskatti".
Ritstjóri Tímans getur nú
rcynt að t'inna i ástæðum ráð-
berrans rök fyrir staðleysum sín-
Urn um það að B. Ó. — Biörn Ól-
aísson, þá fjármálaráóhen'a, hafi
úi-'skurðað eftirgjöfina á þeim
foísendum að ég hafi yerið búinn
að hpita henni mcðan ég tór mcd
þau mál,
Sú leit verður árangurslaus.
Rilítjórjnn .stcndur enn eftir
sfaðinn að endurteknuni osann-
indum og biekkingum í þessu
jiláli.
Svo fór nú um sjóferð þá. —
Tímaritstjói'inn er enn auðvirði-
lpgri úsaunindamaður eftir þessa
síðustu grein sína um mig heldur
ep eftir fyrsta frumhlaup hans.
Það var hugsanlegt að í fyrstu
hexði hann ekki athugað að ég
var farinn úr fjármálaráðuneyt-
inu 6. febr. 1950 þegar eftirgjöf-
in var úrskurðuð.
Hugsanlegt, en þó ólíklcgt af
því honum var svo hægt að fá
réttar dagsetningar varðandi ráð-
herraskipti, einmitt í fjármála-
ráðuneytinu og þá líka um það
hvenær eftirgjöf þessi var úr-
skurðuð þar.
Eftir þær upplýsingar, sem ég
svo gaf í svargrein minni voru
álygar Tímaritstjórans öllum
Ijósar. Það var sem sé „teknist“
ómögulegt að eigna mér úrskurð
annars fjármálaráðhei'ra löngu
eftir að ég var farinn úr ráðu-
neytinu.
Þá er gripið til þóss að birta
einstakar setningar úr bréfi fram-
kvæmdastjóra Sæfells til mín frá
9. jan. 1950, slíta þær úr sam-
hengi við annað efni bréfsins, en
sleppa því að framkvæmdastjór-
inn vill ekki halda því fram að
hann hafi fengið loforð um eftir-
gjöfina og seglst meira að segja
undirstrika það. —
Þær ástæður sem Björn Ólafs-
son þáverandi ráðherra fjármála-
ráðuneytisins færir svo á sínum
tíma fyrir eftirgjöfinni, sem hann
úrskurðaði eru líka tvímælalaus-
ar. — Hann víkur ekki einu orði
að því að loforð eða neitt slíkt
liggi fyrir, enda var það ekki til,
og úi'skurð sinn byggir hann ein-
göngu á fjárhagsástandi hluta-
félagsins, að undangenginni at-
hugun ráðuneytis hans.
Það hlýtur að vekja undrun
manna p.ð núverandi fjármála-
ráðherra Eysteinn Jónsson skirr-
ist ekki við að lána blaði sínu
bréf, sem liggur í ráðuneytinu,
stílað til annars ráðherra til þess
að misþyrma því bréfi á þann
hátt er Tímaritstjórinn gerir, í
því skini að klekkja á pólitísk-
um andstæðing, og halda áfram
ósönnum áróðri. Og þetta gerir
ráðherrann þótt I hxins vörzlu
séu íull gögn fyrir því að Björn
Ólafsson úrskurðaði eftirgjöfina
og ástæður hans fyrir úrskurð-
inum.
Með því athæfi tekur núver-
andi fjármálaráðherra 4 sig
ábyrgðina á þessari lygaherferð
Tímans.
15 FRESTIR EYSTEINS
Tíminn reynir að gera lítið úr
því að Eysteinn Jónsson hefur
látið veita 15 fresti í Hæstarétti
í skattamáii Helga Benediktsson-
ar, og þannig haldið því máli
gangandi í 3 ár. Auðvitað er það
öðrum að kenna!! Ég átti líka
von á því. En í þessu máli, eins
og hinu fyrra, tala staðreyndivn-
ar sínu máli.
„Mikið vinnur þú fyrir Hös-
kuld gæzka."
í öllum skrifum Tímans um
þessi mál virðist það koma betur
og betur í Ijós að blaðið hafi til-
einkað sér siðgæði Helga Bene-
diktssonar í meðferð sannleikans.
Jóhann Þ. Jósefsson.
Aðalfundur Trésmíða
félags Reykjavíkur
TRÉSMIÐAFÉLAG Reykjavikuc
hélt aðalfund sunnudaginn 15.
þ. m, — Anton Sigurðsson, form-,
flutti skýrslu félagsstjórnar. f
upphafi minntist hann þeirra
félaga, sem látizt höfðu á árinu.
Fundarmenn risu úr sælum Og
yottuðu hinurn iátnu virðingu
sína.
Nýjir félagar sem gengið höfðu
í félagið á síðastliðnu ári voru 38.
Atvinnuástand hjá húsasmiðum
var með lakasta móti fyrripart
árs, og var þar aðallega um aS
kenna lánsfjárskorti þ.eirra er
byggingarnar áttu svo og slæmu.
ti&jriari, þegar kom fram í apríl
mánuð fór að rætast úr um at-
vinnu hjá trésmiðum og má heita
að atvinna hafj haldist sæmilega
góð síðan.
SKÝRSLA FORMANNS
Þegar aðgerð á húseigninní
Lauxásveg 8, sem Trésmiðafélag-
ið á aö háifu leiti á móti Landa*
sanxbandi iðnaðarmanna, var lok-
ið, var' skrifstofa félagsins flutt
þangað í hin nýju húsakynni,
við það bættust starfsskiiyrði
félagsins að miklum mun.
Félagið gekkst fyrir gróður-
setningarferð upp í Heiðmörk 4
s. 1. sumri, eins og undanfariu
sumur.
í þeirri ferð voru gróðursettar
tvö þúsund nýjar trjáplöntur 1
gróðurreit félagsins. Formaðuí
kvatti íélagsmenn til að taka
þátt í þein) ferðum í framtíð-
inni og leggja hönd á plóginn
við að gera þann blett sem frjó-
samastan.
Málfundadeild var stofnuð inn-
an félagsins á s. 1. ári, leiðbein-
andi er á hverjum fundi deild-
arinnar, er leiðbeinir mönnum
með fundarstjóm og x-æðu-
mennsku. Deildin hefir haldiS
fundi reglulega á hálfs mánaðar
fresti.
Að lokum skýrði formaður frá
uppsögn samninga við Vinnu-
veitendasamband íslands, vinnu-
deilunni og hinum nýju samn-
ingum.
STJÓRNAFKIÖr
OG REIKNINGAR ~ r
Að lokinni sKýrslu formannð
lýsti Ragnar Þórarinsson form.
kjörnefndar, kjöri stjórnai', end-
urskoðenda og trúnaðarmanna-
ráðs fyrir j'firstandandi ár. Fraxri
höfðu komið tvær tillögur um
menn í trúnaðarstöður. Tillaga
A, sem börin var fram af upp-
stillingarnefnd félagsins og til-
laga B, sem borin var fram af
sex öðrum félagsmönnum. Alls-
herjaratkvæðagreiðsla fór frant
um tillögurnar í skrifstofu félags
ins dagana 7. og 8. marz og urðis
úrslit þau, að A-tillaga fékk 134
atkv. B-tillaga fékk 109 atkv. 4
seðlar voru auðir og 4 seðlar
ógildir. Samkvæmt þeim úr-
slitum voru eftirtaldir menn rétt
kjörnir í stjórn félagsins fyrir
yfirstandandi ári'Pétur Jóhannes
son, formaður, Jóhann Kristjáns-
son, varaform., Bergsteinn Sig-
urðsson, ritari, Sigui'ður Péturs-
son, vararitari, Benedikt Davíðs-
son, gjaldkeri.
Varastjórn: Benedikt Einars-
son, Krjstinn Sæmundsson og
Teitur Júlíus Jónsson.
Endurskoðendur: Torfi Her-
mansson og Jón Guðjónsson.
Auk þess voru kjörnir tveif
vara endurskoðendur og tólf
manna trúnaðarráð.
Ragnar Þóraiúnsson, skrifstofu-
stjóri félagsins, las reksturs- og
efnahagsreikning félagsins og
voru þeir samþykktir samhljóða.
Reksturshagnaður ársins reynd-
ist vera 99.771.35 kr., sem skiptisé
á hina ýmsu sjóði félagsins.
Brynjólfur N. Jónsson, las upp
reikning Ekkna- og ellistyrktar-
sjóðs og var hann samþykktuc
samhljóða.
Sjóðir félagsins eru nú: Félags-
sjóður, Sjúkrastyrktarsjóður,
Framhald á bls. 8