Morgunblaðið - 27.01.1954, Blaðsíða 1

12 síður og Heimdailur
41. árgangur.
21. tbl. — Miðvikudagur 27. janúar 1953.
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Frant til sigars
BeykvUdngar I
NÆSTI sunnudagur er örlagaríkur dagur fyrir Reykjavík,
og þar með fyrir þjóðina alla.
Um það verður þá barizt, hvort Reykjavík á í næstu f jögur
ár að lúta stjórn eða óstjórn, ráðleysi fjögurra, ósamstæðra
flokka eða stjórn eins flokks, sem ber ábyrgð og sker úr.
Sjálfstæðismenn verða að muna, að þá er hvert atkvæði
dýrmætt, og að hver sá stuðningur, sem flokknum er að öðru
leyti veittur fyrir kjördag og á kjördegi, getur valdið miklu.
Sjálfstæðismenn leita til allra borgara í þessum bæ, hverj-
ir sem þeir eru og hvaða stjórnmálaskoðun, sem þeir annars
fylgja, um að forða þeirri vá frá dyrum, sem leiða mundi af
því, ef hagsmunir bæjarfélagsins yrðu settir á uppboð
margra. flokka.
Reykjavík á ekki slíka ógæfu skilið, þess vegna er kallað
á ALLA til að bægja henni frá. Allir hugsandi Reykvíkingar
fylkja sér um D-Iistann.
SIGUR D-LISTANS ER SIGUR REYKJAVÍKUR.
„Allír eru summúlu um nuuðsyn
þessurur verksmiðju“
Afstaða Tímans til Faxa-
verksmiðjunnar árið 1948
Borgarsijóri talaði um málefn-
in ~ andslæðsngarnir rifust
„Reykjavík cr eins og f jós, sem ekki
lief ur verið mokað í 30 kr\ sagði Alfreð
ÚTVARPSHLUSTENDUR getur varla greint á um það, að mál-
flutningur fulltrúa Sjálfstæðisflokksins, Gunnars Thoroddsen borg-
arstjóra, bar af í útvarpsumræðunum um bæjarmál Reykjavíkur
í gærkvöldi. Hann lagði fyrst og fremst áherzlu á að rekja sögu
hinna fjölþættu framkvæmda og umbóta, sem bæjarstjórnarmeiri-
hlutinn hefur unnið að á s.l. kjörtímabili og gera grein fyrir stefnu
hans gagnvart þeim verkefnum, sem framundan eru.
Borgarstjóri lauk máli sínu með því að skora á alla Reyk-
víkinga að gera sér ljósa þá ábyrgð, sem á þeim hvíldi er
þcir gengju að kjörborðinu n.k. sunnudag. Með því að kjósa
lista Sjálfstæðisflokksins vissu þeir að hverju þeir gengju.
Ef þeir kysu minnihlutaflokkana væri aðeins eitt víst: Tíma-
bil sundurlyndis, glundroða og upplausnar myndi renna upp.
t kjölfar þess hlyti að koma kyrrstaða og fjárhagslegt öng-
þveiti.
Kaflar úr ræðu borgarstjóra birtast á öðrum stað hér í
blaðinu í dag.
BELGRAD, 26. jan. — Júgó-
slavneska fréttastofan skýrði
frá því í dag, að bærinn Deb-
ar við albönsku landamærin,
hefði verið einangraður í 15
daga vegna snjóflóða. — All-
miklar skemmdir hafa orðið
að undanförnu í Makendóníu
vegna snjóflóða og er enn tal-
in yfirvofandi hætta þar. Ekki
er vitað með vissu um tölu
þeirra er farizt hafa.
— Reuter.
Egyptaiands
EITT aðal ádeiluatriði Timaliðsins á meirihlutastjórn Sjálfstæðis-
manna í Reykjavík fyrir þessar kosningar hefur verið þátttaka
bæjarins í hinni fullkomnu síldarverksmiðju sameignarfélagsins
Faxa í Örfirisey. Mætti ætla að Framsóknarmenn hefðu verið henni
mjög andvígir á sínum tíma.
En árið 1948 töldu Framsóknarmenn sjálfsagt, að reisa
þessa síldarverksmiðju og að bærinn ætti að eiga verksmiðj-
una einn. Mörg ummæli Tímans frá þeim tíma sanna það
greinilega. — Þá var óhætt að treysta á síldina í Hvalfirði.
Hinn 5. apríl 1948 birti Tíminn stórletraða fyrirsögn á for-
síðu: „ÞAÐ ER SKOÐUN MÍN AÐ SÍLDIN KOMI í HVAL-
FJÖRÐ Á HVERJU ÁRI“. Hafði blaðið þessi orð eftir Ingv-
ari Pálmasyni skipstjóra.
MADRID, 26. jan. — Það var
tilkynnt hér í dag, að Franco,
einvalda Spánar, hefði verið
boðið í opinbera heimsókn til
Arabalandanna fyrir botni
Miðjarðarhafsins. Er talið að
honum hafi hlotnazt heimboð
þetta vegna þeirrar afstöðu,
sem Spánverjar hafa tekið í
Marokko-málinu. — Reuter.
Óeirðir í Madrid
MADRID, 26. jan. — í dag urðu
óeirðir í Madrid annan daginn
í röð. í gær safnaðist mikill mann
fjöldi saman til að krefjast
Gibraltar frá Bretum. Lögreglan
dreifði múgnum, er hann tók að
vinna spellvirki. í dag safnaðist
enn stærri mannsöfnuður saman
til að mótmæla aðgerðum lög-
reglunnar. Krafðist fólkið þess
að lögreglustjóri Madrid segði af
sér. Lögreglan dreifði múgnum
enn með kylfuárás. —Reuter.
UMMÆLI TIMANS
Hinn 17. apríl 1948 segir Tím
inn:
„Vafalaust munu um það skipt j
ar skoðanir, hvort réttmætt sé,
að bærinn gefi útgerðarfélaginu
(Kveldúlfi) kost á aðild“ (að því
að eiga hlut í væntanlegri síld-
arverksmiðju í Örfirisey).
„Allir munu sammála um
nauðsyn þess, að hér verði
byggð síldarverksmiðja, og er
það þakkarvert, að bæjar-
stjórnin skuli hafa unnið ó-
sleitilega að málinu, enda þótt
deilt kunni að verða um ein-
stök atriði.“
í Tímanum 3. maí 1948 eru
fjölskyldu- og kunningsskapar
sjónarmið talin ráða því, að bær-
inn fái ekki einn að eiga síldar-
verksmiðjuna í Örfirisey.
Hinn 4. sept. 1948 segir Tím-
inn:
„í vasa Kveldúlfs.
Það sannaðist á bæjarstjórn-
arfundi í fyrradag (2. sept.) að
öflugir auðhringar geta náð sterk
um pólitískum ítökum. Stærsti
HVER BOTNAR í ÞÓRÐI?
Þórður Björnsson talaði fyrst-
ur af hálfu minnihlutaflokkanna.
Taldi hann meirihlutastjórn eins
flokks mjög hættulega fyrir bæj-
arfélagið. Væri því um að gera
fyrir Reykvíkinga að losa sig við
Jjæjarstjórnarmeirihluta Sjálf-
«tæðismanna og fela öðrum for-
iystuna. Hins vegar kvað hann
.kommúnista, krata og „Þjóðvörn"
ækki eiga neitt erindi í bæjar-
■stjórn. Var helzt á Þórði að heyra
að hann aetlaði sér að stjórna
Reykjavík einn!!!
Hinn ræðumaður Framsóknar,
Egill Sigurgeirsson, sagði að allt
gott í bænum væri hinni gömlu
maddömu að þakka. Nefndi hann
m. a. tvær stofnanir, sem Fram-
sókn hefði komið upp, sem dæmi
þess. Það voru Hótel Borg og
Háskóli íslands!!!
UMBÆTUR
ÁN ALÞÝÐUFLOKKSINS
• Magnús Ástmarsson var fyrri
ræðumaður Alþýðuflokksins og
flutti mál sitt að vanda mjög
„ástúðlega“. Hann sagði m. a. að
Alþýðuflokkurinn hefði aldrei
verið í meirihluta í Reykjavík
(Svo!) Engu að síður hefðu þó
mörg mál alþýðunnar náð fram
að ganga.
Alfreð Gíslason læknir var
annar ræðumaður Alþýðuflokks-
ins. Var hann langsamlega orð-
Framh. ó bls. 2.
Mikil sókn SJálistæðismannu
í Vestmannaeyjum
Arshátíð þeirra mótaðist af sóknarhug og bjartsýni
íslenzki auðhringurinn, Kveldúlf-
ur h.f., stakk þá hvorki meira né
minna en þrem stjórnmálaflokk-
um í vasa sinn.. .. Á fundinum
benti Sigurjón Guðmundsson á,
að rétt hefði verið, að bærinn
ætti verksmiðjuna einn....“
Nú hvín öðru vísi í skjá Tím-
ans, en þegar verið var að stofna
til síldarverksmiðjunnar í Örfir-
isey.
Nú er það hið mesta hneyksli,
að bærinn skyldi hafa gerzt að-
ili að verksmiðjunni að 3/5 hlut-
um, en þegar ákvörðunin um það
var tekin var hneykslunarhellart
sú að bærinn skyldi ekki eiga
verksmiðjuna einn. Það er ekki
nýlunda, að Framsóknargemsarn.
ir kræki saman hornum sínum!
„RAKIÐ GRÓÐAFYRIRTÆKI“
— „ALLIR ERU SAMMÁLA“
I grein í Tímanum 16. apríl
1948 er einnig komizt þannig að
orði hina um fyrirhuguðu verk-
smiðju:
„Virðist hér vera um rakið
gróðafyrirtæki að ræða fyrir
bæinn, ef hann tekst einn á
hendur að reka og reisa það“.
Síðar í sömu grein segir Tím-
inn svo:
Framh. á bls 2.
SJÁLFSTÆÐISMENN í Vestmannaeyjum eru í öflugri sókn í
þeirri baráttu, sem þar stendur nú yfir um bæjarstjórnarkjör. Er
þar almennt talið, að töluverðar líkur séu til þess, að þeir fái þar
hreinan meirihluta. En eins og kunnugt er hefur glundroðastjórn
kommúnista, krata og Framsóknar farið með völd í Eyjum s.l. 2
kjörtímabil. Hefur þessi bræðingur leitt hið mesta sukk og óreiðu
yfir stjórn þessa þróttmikla athafnabyggðarlags.
S.l. laugardag héldu Sjálfstæðisfélögin í Vestmannaeyjum
árshátið sína. Er það einhver glæsilegasta samkoma, sem
haldin hefur verið í Eyjum. Sóttu hana um 700 manns og
urðu margir frá að hverfa vegna rúmleysis. Mótaðist hún
öll af miklum sóknarhug Sjálfstæðisfólks í bænum. Var
ræðum þeirra Bjarna Benediktssonar dómsmálaráðherra og
Jóhanns Þ. Jósefssonar þingmanns Vestmanncyinga afbragðs
vel tekið, en þeir voru aðalræðumenn samkomunnar.
ÁVÖRP FRAMBJÓÐENDA
Auk þeirra fluttu ávörp eftir-
taldir menn á lista flokksins:
Ársæll Sveinsson, Guðlaugur
Gíslason, Páll Scheving, Jón I.
Sigurðsson, frú Þórunn Friðriks-
dóttir og Jóhann Friðfinnsson. —
Var máli þeirra einnig ágætlega
tekið.
I Meðal Vestmanneyinga rík-
ir vaxandi skilningur á nauð-
syn þess að skapa bæjarfélagi
þeirra nýja og örugga forystu.
Af hálfu einstaklinga og fé-
lagasamtaka þeirra hefur und-
anfarið verið haldið uppi
miklum framkvæmdum. En
af hálfu glundroðastjórnar
kommúnista, krata og Fram-
sóknar hefur ríkt deyfð og
kyrrstaða um opinberar fram-
kvæmdir.
Dulles lellst á dag-
skrártillöga Molotovs
Vill það fremur en þurfa að þjarka um formsatriðl
Einkaskeyti til Mbl. frá Reuter.
BERLÍN, 26. jan. — John Foster Dulles utanríkisráðherra Banda-
ríkjanna lýsti því yfir í dag á Berlínarfundinum að hann sam-
þykkti þær dagskrártillögur, er Molotov bar fram í gær. Dulleg
tók þó fram að Bandaríkin myndu ekki samþykkja þátttöku kín-
verskra kommúnista í ráðstefnunni.
TILLAGA MOLOTOVS
í ræðunni, sem Molotov hélt í
gær, stakk hann upp á því að
fyrsta viðfangsefni yrði almennt
rabb úr ástæður kalda stríðsins
og í öðru lagi um þáttöku Kín-
verja í fimmveldaráðstefnu.
DULLES SAMÞYKKIR IIANA
Dulles svaraði þessu í dag og
sagði að ætlunin með Berlínar-
fundinum hefði verið að leysa
Þýzkalands- og Austurríkismál-
in. Kvað hann það leitt, að Molo-
tov hefði komið fram með sér-
stakar dagskrártillögur, sem
gætu tafið þessi brýnustu verk-
efni fundarins. Hann kvaðst samt
ekki nenna að fara að þjarka vif}
Molotov um dagskrá, heldur sam-
þykkja tillögu þeirra. Kvaðst
hann vona að það gæti þá flýtt
fyrir því að þeir kæmust ein-
hverntíma að efninu.
i ■
SITJA EKKI FUND MEÐ
KÍNVERJUM
í ræðunni í dag sagði Dulles,
til þess að forða öllum mis-
Framh. á bls. 2. .