Morgunblaðið - 27.01.1954, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 27. jan. 1954
Framhaldssagan 37
Án Timothy og frænkanna var
ekki hægt að komast, því að
um hagi annarra var
þeim öllum í brjóst borin.
Forsytarnir voru yfirleitt ófá-
anlcgir til þess að viðurkenna að
cinka tilfinningar ættu rétt á sér
0g öll ástarævintýri fannst þeim
ganga hneyksli næst — að
apninnsta kosti, ef þeim lauk ekki
með hjónabandi.
' Langt var nú liðið frá því að
Jolyon ungi hafði misstigið sig.
Erfðavenjan var aftur komin í
pndvegið og hún heimtaði það, að
Forsytarnir hnupluðu aldrei
folómum í annara garði. Ástin var
einskonar mislingar, sem flestir
fengu einu sinni á ævinni, og eina
jæknisráðið var hjónabandið.
James var sá af Forsytunum,
Sem brá mest, er honum bárust
þessar furðulegu fréttir af Irenu
■og Bosinney. Hann hafði fyrir
löngu gleymt því, er hann á sín-
um tíma hafði horaður og fölur
meg hnotubrúnt jaðarskegg verið
á biðilsbuxunum eftir Emily og'
Snúist eins og skopparakringla
kringum hana. Eirðarleysið og
þráin, sem þá hafði brunnið í
honum var nú úr minni liðið. Og
ef einhver hefði minnt hann á,
að þá hefði hann verið þess full-
viss að hann myndi deyja, ef
hann næði ekki ástum ungu stúlk
unnar með ljósa hárið, sem var
strokið svo siðsamlega frá enn-
inu, hvítu armana og vel vaxna
líkamann í víðu pilsaglennunni,
þá mundi hann hafa tekið það
óstinnt upp og harðneitað að
nokkuð væri hæft í því.
Þessi fregn um konu sonar
hans reykaði um hjá honum eins
Og skuggi, sem ekki var hægt að
ná tökum á. Hún var eins og
Vofa, sem ógn og óhugnan lagði
frá.
Hann reyndi að átta sig á þessu
Skilja það, en það var jafn von-
laust og að átta sig á þessum
sorgaratburðum sem kvöldblöðin
sögðu frá Þetta hlaut að vera til-
þúningur. Það gat ekki átt sér
Stað. Vel mátti vera, að hún væri
Soames ekki eins og hún ætti að
vera, en yndisleg var hún óneit-
anlega!
; James hafði, eins og menn hafa
Vndantekningarlítið, gaman af
sniðugum hneykslissögum. Ef
jhonum var sagt eitthvað kitlandi
þá hlustaði hann á það með mik-
Slli athygli, sagði það öðrum og
þætti þá ávallt kryddi í.
En hann hafði aldrei gert sér
jgrein fyrir því, hvað þetta hafði
áð segja fyrir þá, sem við málið
voru riðnir.
Og nú, þegar þetta snerti hann
sjálfan, bá var einna líkast því,
sem hann væri úti í niðdimmri
saggaþoku, sem fyllti munninn á
honum með óbragði og gerði hon
um erfitt um andardráttinn.
Hneyksli — hneyksli, sem
snérti hann sjálfan og hans nán-
ustu! I fyrstu var eins og drægi
úr honum allan mátt er hann
heyrði þetta orð: hneyksli! Hann
skorti öll skilyrði til þess að
skilja það sem gerst hafði, orsök
þess, þróunina og afleiðingarnar
og tilfinningar þeirra sem hlut
áttu að máli. Hann gat blátt
áfram ekki skilið, að nokkur
vildi stofna sér í slíka hættu
vegna ástríðunnar einnar saman.
Á meðal allra þeirra manna,
sem hann þekkti — manna, sem
fóru dag eftir dag í City og luku
jþar viðskiftum sínum, og í tóm-
ístundum sínum keyptu hluta-
bréf og hús og spiluðu áhættuspil,
^var það enginn sem ,heföi látið
sér koma til hugar að hætta
nokkru fyrir ástríðuna. I augum
James var ástríða og hneyksli ná-
kvæmlega það sama.
En auðivtað var þetta eintóm-
ur þvættingur. Annað gat það
ekki verið. Hann var hvergi
smeykur. En svona var það, þeg-
ar japlað var á slúðrinu sí og æ.
James var nokkuð óstyrkur og
viðkvæmur að eðlisfari. Hann
var einn af þeim mönnum sem
sýknt og heilagt kvelja sjálfan
sig með allskonar heilabrotum og
efasemdum og aldrei geta af-
ráðið neitt við sig. Hann gat
blátt áfram ekki ákveðið neitt
fyrr en hann var sannfærður um,
að hann myndi bíða tjón, ef hann
léti það farast fyrir.
Hvað átti hann n úað gera?
Tala við Soames? Það væri að
bæta gráu ofan á svart. Hann
vissi líka, að þetta var hégóminn
einber.
Það var þetta hús, sem allt
þetta reis af. Hann hafði verið
mótfallinn því frá upphafi.
Hversvegna vildi Soames fara að
búa upp í sveit? Og ef hann svo
endilega vildi eyða offjár í eitt-
hvert hús, því fékk hann þá ekki
viðurkenndan byggingameistara
í stað þessa unga Bosinneys, sem
enginn kannaðist við. Hann hafði
sagt undireins hvernig þessu
mundi reiða af. Og honum hafði
borist það til eyrna, að húsið yrði
drjúgum mun dýrara en áætlað
hafði verið.
Þetta framar öllu öðru sann-
færði James um, hver hætta væri
hér á ferðum. Alltaf gekk það
svona til þar sem þessir lista-
menn voru annarsvegar. Hygg-
inn maður átti að sneiða hjá
þeim. Hann hafði varað Irenu við
þessu — og nú var það komið á
daginn, að það hafði ekki verið
að ófyrirsynju.
En allt í einu datt honum það
snjallræði í hug, að hann ætti
sjálfur að fara og skoða húsið.
Það rofaði til í þoku efasemd-
anna í huga hans, þegar honum
hugkvæmdist þetta. Vera má að
ákvörðunin um að hefjast sjálfur
handa hafi sefað hann, en líklega
hefur það þó öllu fremur verið
tilhugsumn um það, að hann ætl-
aði að fara að líta á hús, því að
Forsytarnir höfðu sérstakan
áhuga fyrir húsum.
Honum fannst, að ef hann
horfði fast á þessa byggingu úr
múrsteini, steinlími og tré, sem
hinn grunaði maður hafði byggt,
þá myndi hann komast að sann-
leikanum um sök eða sakleysi
Irenu.
Án þess að hafa orð á því við
nokkurn fór hann með lestinni
til Robin Hill, en þegar þangað
kom, var þar engan vagn að fá,
svo að hann varð að halda áfram
ferðinni gangandi.
Hann gekk hægt uppeftir hæð-
inni, lotinn og dálítið álappalegur
en hann leit ríkmannlega út með
háan hatt og í lafafrakka, sem
ekkert fis sást á. Emily sá fyrir
því, að vísu ekki sjálf, en hún
gætti þess, að þjónninn rækti
skyldur sínar.
Þrisvar varð hann að spyrja til
vegar áður en komið var að leið-
arlokum. Þungbúinn, hvítgrár
himinn hvelfdist yfir jörðina.
Enginn hressandi vindblær. Á
slíkum degi veigrar jafnvel
brezki verkamaðurinn sér við að
vinna meira en nauðsyn ber til.
James paufaðist áfram milli
moldarhauganna — það var ver-
ið að leggja akveginn — unz
hann stóð við hliðið. Hann leit
upp og svipaðist um, en þar sem
hann stóð var lítið að sjá. Hann
stóð þó þarna lengi í sömu spor-
um, en guð einn má vita um hvað
hann var að hugsa.
Postulínsblá augun undir hvít-
um augnabrúnunum hvikuðu
ekki, titringur fór einusinni eða
tvisvar um slapandi efrivörina.
Það var auðvelt að hjá, hvaðan
Soames erfði áhyggjusvipinn,
sem stundum brá fyrir á andliti
hans. Vera mætti að James hefði
verið að segja við sjálfan sig:
„Ekki veit ég, hvað segja skal
— lífið er hart undir tönn“.
Bosinney rakst á hann í þess-
um þönkum.
„Góðan daginn, herra Forsyte.
Jæja, þér eruð sjálfsagt komnir
til þess að sjá með eigin augum,
hvernig húsið lítur út?“
Það var einmitt þetta, sem var
erindi James, en honum féll það
- UR DAGLEGA LIFIISIU
Sagan af Bauka-Stebba
3.
Líða nú fram stundir, þangað til karlinn kemur eitt sinn
að máli við Stebba og segist munu deyja bráðum, og ætli
hann að arfleiða hann að þessu litla, sem hann eigi.
Spyr hann síðan hvort hann myndi ekki hafa gaman af
að sjá eitthvað-af því. og játar Stebbi því, og hugsar með
sér, að hann hafi aldrei orðið var við neitt þess háttar.
Fara þeir nú frá húsinu nokkuð langt inn í skóginn. Þar
stanzar karl hjá tveim stórum eikum. Ryður hann mold og
laufum þar frá einum stað og sér Stebbi, að þar er hlemmur
undir og stór hringur í.
Opnar karl hlemminn og segir Stebba að koma á eftir
sér. Fara þeir síðan niður mörg þrep og koma inn í stóran
sal. Var hann fullur af vefnaðarvörum. Voru þær mjög
fagrar og undraðist Stebbi mjög mikið, því að hann hafði
aldrei fyrr séð annað eins.
Ekki stönzuðu þeir lengi þarna, heldur fóru þeir inn í
annan sal. Hann var fullur af gulli og silfri og peningum
í stórum pokum.
Undraðist Stebbi nú enn meir yfir öllum þessum auðæf-
um. En karl hélt áfram, og Stebbi á eftir, inn í þriðja sal-
inn. Sátu þar kóngur og drottning úr gulli í hásætum úr
gimsteinum. Höfðu þau gullbauga á hverjum fingri, og hélt
kóngurinn á veldissprota úr gulli en drottning á stórri gull-
hríslu.
Framh. af bls. 6.
ánægju af að hlusta á Björn í út-
varpinu.
.,MeS kvöldkaffinu“.
ÞESSI nýi útvarpsþáttur, sem
Rúrík Haraldsson leikari sér um,
er ekki ennþá kominn á þann rek
spöl að hægt sé
að segja, að út-
F..____,5K varpið hafi
aukið með hon
um hróður
sinn. Flestar
þær fyndnir,
sem leikarinn
leggur til sjálf
ur milli atriða,
hafa til þessa
v verið æðj
bragðdaufar og
skemmtiatriðin sjálf hafa verið
litlu eða engu betri. Er þá leik-
þátturinn, sem útvarpið sæmdi 1.
verðlaunum á sínum tíma, ekki
undan skilinn.
Þátturinn s.l. miðvikudag virt-
ist mér þó skárri en sá fyrri og
i er það í sjálfu sér gott og blessað.
| Bezta atriðið þá var án efa leik-
þátturinn „Silfurbrúðkaupið“ eft
ir Herdísi Guðmundsdóttur, enda
var ágætlega með hann farið.
Leikurinn var að vísu ekki efnis-
mikill, enda engin ástæða til að
gera kröfu til mikils skáldskapar
í slíkum gamanþáttum, en hann
var laglega saminn og af góðri
kímni. Einkum var kvæðið, sem
bankastjórinn orti til konu sinn-
ar, hreinasta afbragð.
Dagskrá Akureyrar.
SÍÐASTLIÐINN fimmtudag voru
Akureyringar á ferðinni í útvarp-
inu. Einsöngvararnir báðir, þeir
Eiríkur Stefánsson og Kristinn
Þorvaldsson, eru dágóðir radd-
menn, — Eiríkur þó betri. Hefur
hann notalegan baryton og fór
vel með þau þrjú lög sem hann
söng, en þó einna bezt
með hið fagra lag Schu-
berts „Dauðinn og stúlk-
an“. — Kristinn er tenor, ekki
mjög hár, að ég held, og röddin
dálítið hrjúf á köflum. — Bezt
þótti mér hann syngja hið
skemmtilega lag Jóns Þórarins-
sonar „íslenzkt vögguljóð á
Hörpu“.
Guðmundur Frímann skáld las
nokkur kvæði þýdd og frumsam-
in. Var það bezti og athyglisverð-
asti liðurinn á dagskrá Akureyr-
inganna. Guðmundur Frímann er
fyrir löngu orðinn þjóðkunnugt
skáld. Hefur hann gefið út fjórar
ljóðabækur er allar bera vitni
mikilli Ijóðrænni gáfu höfund-
arins. Má af þessum bókum
glöggt sjá hversu höfundurinn
þroskast og nær æ betri tökum á
efni og formi eftir því sem árin
líða unz hann nú með síðustu
bók sinni „Svört verða sólskin“
(1951) skipar virðulegan sess á
skáldaþingi þjóðarinnar. En auk
þess að vera gott skáld, er Guð-
mundur Frímann einnig drátt-
hagur í bezta lagi og hefur hann
sjálfur skreytt bækur sínar af
mikilli smekkvísi, með fallegum
teikningum og stafrósum. Kvæð-
in, bæði hin þýddu og frum-
sömdu, er Guðmundur las upp á
fimmtudaginn voru vel gerð, —
með öruggu listbragði skáldsins.
Flámæli barna.
í ÞÆTTINUM: Vettvangur
kvenna, þetta sama kvöld, skýrði
einn af kennurum Laugarnes-
skóla frá merkilegum tilraunum,
sem gerðar hafa verið í skólan-
um nokkur undanfarin ár til þess
að venja börn af flámæli. Hafa
þessar tilraunir borið mjög góð-
an árangur. — Vakti mesta at-
hygli mína og furðu, hversu mikil
brögð virðast vera að því, að
börn og unglingar séu flámælt, að
því er mér skildist, allt að 36 af
hundraði í þessum skóla. Ekki
mun þessi Ijóður vera arfgengur,
heldur tilkominn fyrir áhiif á
heimilunum eða frá leiksystkin-
um.Þessi tilraun Laugarnesskóla
til þess að bæta úr þessum hvum-
leiða framburðargalla, er mjög
lofsverð, og ættu aðrir skólar að
taka upp samskonar kennslu í
framburði, ef þeir hafa ekki þeg-
ar gert það.
Erindi um „Faust“»
Á ÞORRAVÖKUNNI í útvarpinu
s.l. föstudag flutti Ingvar G.
Brynjólfsson erindi er hann
nefndi „Faust“
— saga, þjóð-
saga og skáld-
skapur." Að
því búnu fór
fram upplestur
og samlestur
úr leikritinu
„Faust“ eftir
Goethe. — Er-
indi Ingvars
G. Brynjólfs-
sonar var stór-
fróðlegt, ágætlega samið og vel
flutt. Hann gerði grein fyrir hin-
um sannsögulega Faust sem virð-
ist hafa haft fátt sér til ágætis,
verið svikari og skrumari, er þótt
ist allra manna lærðastur og
kunna mikið fyrir sér í duldum
fræðum. Þá sýndi fyrirlesarinn
fram á hversu þjóðsagan um
þennan kynjakarl myndast og
þróast og verður almenningseign
í Þýzkalandi og víðar, unz
Goethe rekur smiðshöggið á per-
sónuna, með því að semja um
hana hið sígilda leikrit sitt
„Faust“, er gerði þá báða ódauð-
lega, höfundinn og galdramann-
inn. Goethe hafði, sem kunnugt
er leikritið í smíðum meirihluta
ævi sinnar og lauk því ekki fyrr
en nokkru fyrir andlát sitt. Benti
fyrirlesarinn á hversu miklum
breytingum leikritið hefði tekið
af þessum ástæðum, eftir því sem
höfundurinn þroskaðist að vizku
og Iífsreynslu.
„Afbragðs eiginkona“.
ÞETTA bráðskemmtilega og
snjalla leikrit eftir Somerset
Maugham, var flutt í útvarpið á
laugardaginn var. Tekur höfund-
urinn þar til
meðferðar af
napurri kald-
hæðni hjóna-
bandið eins og
það gerist á
„betri bæjun-
um“ og afstöðu
makanna hvors
til annars og
til hjónabands-
ins sem stofn-
unar, einkum
eftir að ástarvíman er af þeim
runnin. Aðalhlutverkin eru Con-
strance, sem frú Helga Valtýsdótt
ir lék, og eiginmaður hennar,
John læknir, er Jón Aðils fór
með. Milli þessara aðila fara
fram meginátök leiksins, og kem-
ur þar margt athyglisvert fram
og lærdómsríkt, því að satt að
segja, er þar ekki brugðið nein-
um rómantískum bjarma á hjóna-
bandið sem slíkt. — Þau Helga
og Jón Aðils fóru vel með hlut-
verk sín, en frúin þó betur eftir
því sem á leikinn leið. Þá var og
mjög skemmtilegt það, sem frú
Culver, móðir Constöncu, lagði
til málanna. Hún er lífsreynd
kona og gáfuð og lítur á karl-
mennina sem mestu gallagripi frá
náttúrunnar hendi og því sé ekki
tiltökumál þó að þá beri endrum
og eins út af hinum þrönga vegi
dvggðarinnar. Frú Regína Þórð-
ardóttir lék hlutverk þetta og
fór einkar vel með það. Aðrir
leikendur voru: Herdís Þorvalds-
dóttir, Elín Ingvarsdóttir, Gest-
ur Pálsson, Ævar Kvaran og Gísli
Alfreðsson. Fóru allir þessir leik-
endur vel með hlutverk sín.
Ævar Kvaran var leikstjóri, en.
Hjördís S. Kvaran hefur þýtt
leikinn á gott og vandað mál.