Morgunblaðið - 10.07.1954, Qupperneq 9

Laugardagur 10. júlí 1954
MORGVNBLAÐIB
9
Þing norrænna málmiðnaSarmanna
CHURCHILL í KLÍPU
i
HALDSSTJORNIN brezka
auglitis við hið viðkvæmasta
vandamál í innanlandsmálum
Bretlands, síðan hún tók við
stjórnartaumunum, haustið 1951.
Sir Winston Churchill hefur
j neitað að verða við kauphækk-
j unarkröfu brezkra þingmanna,
j og hefur þessi aðstaða hans vald-
| ið miklu brölti í þinginu. Eins
og stendur eru jafnvel taldar lík-
ur á, að af þessu muni leiða al-
mennar þingkosningar.
NEITAÐI AÐ UNDIRRITA
Málavextir eru þessir: Svo að
segja allir þingmenn beggja
, flokka í neðri deild brezka þings-
Fundur norrænna málmiðnaðarmanna hófst hér í Reykjavík s. 1. jns jjgfa komizt að þeirri niður-
íimmtudag og stendur enn yfir. Rætt er þar um sameiginleg áhuga- stöðu, að þingmannskaup beri
*nál iðnaðarmanna í þessum löndum. að hækka í samræmi við hækkun
Þessi mynd var tekin af norrænum málmiðnaðarmönnum í gær.' framfærslukostnaðar. Fyrir fáum
Á myndinni eru, talið frá vinstri, sitjandi: Snorri Jónsson, form. ■ vikum síðan bar Verkamanna-
Félags ísl. járniðnaðarmanna, V. Liljeström, formaður finnskra. flokkurinn, stm er í stjórnarand-
snálmiðnaðarmanna, Hans Rasmussen, formaður Sambands danskra stöðu, fram tiUögu um að hækka
ÍárniXngXannoiing II trorolnmxriliir C-i rvr rrrlt- rmrclrFQ kaUpið Ur 1.000 1 1.500 SterlmgS-
Neiiun hans við kauphækkBnarkröfu
hhHpanna brezka verkamannafbkksins
gæti orðið honum dýrke^pl.
Járniðnaðarmanna, Rolf H. Olsen, varaformaður Sambands norskra
málmiðnaðarmanna, Erik Collin, ritari Sambands sænskra málm-
iðnaðarmanna, Harald Andersson, fulltrúi sænskra málmiðnaðar-
manna. — Standandi: Finnbogi Júlíusson, form. Félags blikksmiða,
Sigurjón Jónsson, fulltrúi íslenzkra málmiðnaðarmanna, Viljo
Kuukkanen, fulltrúi Sambands finnskra málmiðnaðarmanna, Chr.
Carlsson, fulltrúi Sambands danskra málmiðnaðarmanna, Sverre
Olsen, fulltrúi Sambands norskra málmiðnaðarmanna, Kristimi
Ág. Eiríksson, fulltrúi íslenzkra málmiðnaðarmanna, Valdimar
Leonhardsson, formaður Félags bifvélavirkja.
(Ljósm. Mbl.: Ól. K. M.)
anna Jlugur og hönd44
Norskur skólastjóri Korvald skýrði
siarfsemina í Tjarnarbíói í gær,
IHÓPI norrænu búfræðinganna, er um þessar mundir halda hér
mót sitt, er norskur skólastjóri, Korvald að nafni, er hefur haft
mikil afskipti af unglingasamtökum þeim, er almennt ganga undir
nafninu 4-H, en nefnd hafa verið „Hugur og hönd“ á íslenzku. —
Vestur-íslendingurinn Matthías Þorfinnsson, ferðast hér um landið
á vegum þessara samtaka sem kunnugt er og vinnur að því, að
samtök þessi náði að festa rætur með islenzku þjóðinni. Hefur
bonum orðið vel ágengt sem betur fer.
KVIKMYND
Fyrir tilmæli stjórnar félags-
ins Norgeur ísland, hélt Kor-
veld fyrirlestur með kvikmynd
í Tjarnarbíói í gær, en áður en
sýning myndarinnar hófst gerði
hann stuttu grein fyrir tilgangi
og starfsaðferðum félagsskapar
þessa.
HÓFUST VESTANHAFS
Æskulýðsklúbbar þessir hófu
starfsemi sína fyrir hálfri öld í
Vesturheimi. í stuttu máli vinna
þeir að því að tengja uppeldi
sveitaæskunnar við hagnýt land-
búnðarstörf, bæði á sviði jarð-
ræktar og húsdýraræktar. Grund-
vallarhugsunin, er starfsemin
byggist á er sú, að mönnum not-
ast bezt af þeirri hagnýtu fræðslu,
er þeir fá og kynnast í uppvext-
inum. Það er hentugra fyrir unga
sem gamla að kynnast ræktun-
araðferðum, bæði í húsdýrarækt
og gróðri og kynnast árangrin-
um með því að láta reynsluna
kenna sér. Félagsstarfsemi
klúbbanna er hagað með sérstök-
um hætti, svo unglingarnir geti
valið sér stjórn og forráðamenn
eftir sínu höfði og félagarnir,
telpur sem drengir, fái sem bezt
tækifæri til að fylgjast með í
starfinu og læra af því.
FRÓÐLEGT ERINDI
Allt þetta skýrði Korvald
skólastjóri í erindi sínu í Tjarn-
arbíói í gær fyrir fjölda ungl-
inga, er sýnilega höfðu mikinn
áhuga á þessari nytsömu ný-
breytni, er vafalaust getúr komið
að miklu haldi fyrír almennar
fcúnaðarframfarir hér á landi. En
kvikmyndin, er Korvald sýndi
er gerð í Noregi með það fyrir
augum að hún sýni starfsemi
þessara æskulýðsklúbba í verki
og var hún hin fróðlegasta, enda
virtust hinir ungu áhorfendur
fylgja myndinni eftir með mikl-
um áhuga.
Korvald harmaði, að hann
hefði ekki tækifæri til að tala á
íslenzku til þess að geta tekið
upp nána samvinnu við íslenzkt
æskufólk.
ÞAKKIR
Að myndinni lokinni talaði
Stefán Ólafur Jónsson kennari
nokkur orð og þakkaði Korvald
fyrir þessar hagnýtingu leið-
beiningar og áhuga hans á þessu
máli, er þegar hefur borið mik-
inn árangur í Noregi og vonandi
á eftir að'koma að miklu gagni
hér. En Vestur-íslendingurinn
Matthías Þórðarson, er starfar
hér að þessum málum var í gær
tepptur norðanlands, sem marg-
ir aðrir og gat því ekki verið
viðstaddur.
m
HINN nýskipaði sendiherra Pól-
lands á Islandi, hr. Stanislaw
Antczak, afhenti í dag forseta
íslands trúnaðarbréf sitt við há-
tíðiega athöfn að Bessastöðum, að
viðstöddum utanríkisráðherra.
Að athöfninni lokinni sat sendi
herrann hádegisverðarboð for-
setahjónanna
pund á ári. Atkvæðagreiðsla um
mál þetta var algerlega frjáls,
þ. e. þingmenn voru ekki bundn-
ir af flokkssamþykkt. Af þessu ’
leiddi, að hópur íhaldsþingmanna ■
greiddi atkvæði með verkamanna
þingmönnum og tillagan var sam- ,
þykkt. En Churchill neitaði að J
undirrita frumvarpið á þeim
forsendum, að því er talið er, að
þingmenn íhaldsflokksins myndu
sæta harðri mótspyrnu í kjör-
dæmum sínum, ef þeir létu við-
gangast, að kaup þeirra yrði
hækkað á sama tíma og þeir
draga upp mynd fyrir þjóðinni
af fjárhagsörðugleikum landsitis.
En þingmenn Verkalýðsflokks-
ins, sem eru yfirleitt efnaminni
en þingmenn íhaldsflokksins,
báru Churchill það á brýn, að
hann gengi í berhögg við vilja
þingmeirihlutans og ræki upp
reiðiöskur, sem heyrast hefði
mátt til Washington eða Delhi.
Vildu þeir hvergi gefa eftir en
sögðu Churchill opinbert stríð
á hendur.
HEFNDIN
En, hvernig reka þeir striðið?
Fyrra bragðið, sem þeir hafa
gripið til, gæti eitt kollvarpað
stjórninni. Það er í því fólgið, að
þeir hafa fellt niður aldagamla
samvinnu um fjarveru þing-
manna beggja flokka á þingfund-
um, þannig að atkvæðismunur
flokkanna haggast ekki, þegar til
afgreiðslu máls kemur. Tökum
sem dæmi íhaldsþingmann, sem
af einhverjum ástæðum lætur
sig vanta á þingfund. Þá hringir
hann til kunningja síns úr Verka-
mannaflokknum, er sæt i á á
þingi, og biður hann að vera
líka fjarverandi. Þannig á íhalds-
þingmaðurinn það ekki á hættu,
að flokkur hans fari á mis við
mikilvægt atkvæði, ef til at-
kvæðagreiðslu í einhverju máli
kemur. En nú hafa þingmenn
Verkalýðsflokksins neitað að
þíðast slíka fjarvistarsamvinnu.
Afleiðingin af þessu er sú, að
þingmenn íhaldsflokksins, sem
hefur aðeins um 24 sæta meiri-
hlutá í neðri deild, þora ekki að
vera fjarverandi, þegar líkindi
eru til að frumvarp verði borið
undir atkvæði, né heldur geta
þeir fengið leyfi til þess. Þeir
geta því engu öðru sinnt en þing-
mennskunni. Lögfræðingar innan
íhaldsflokksins geta nú ekki
mætt í réttarhöldum nema þau
fari fram steinsnar frá þinghús-
inu. Þeir þingmenn íhaldsflokks-
ins, sem eru forstjórar í fyrir-
Stjórnmálaflokkarnir í Bret-
landi eru í megindráttum sam-
mála um öll mikilvægustu atrið-
in í utanríkismálum landsins.
Endurhervæðing Þýzkalands er
eina stórmálið, sem valdið hefur
ágreiningi. í því hefur hingað-
til eingöngu gætt skoðanamunar,
sem ársþing Verkamannaflokks-
ins næstkomandi haust mun
sjálfsagt ráða fram ýr.
i
CHURCHILL, forsætisráðherra,
sem talið er að láti af störfum
innan mjög skamms tíma.
tækjum, ná ekki að mæta í fyrir-
tækjunum eða á stjórnarfundum
þeirra.
íhaldsmönnum er það fullljósý
að.stjórn, sem hefur aðeins fárra
atkvæða þingmeirihluta, getur
hrunið eða a. m. k. valdið fjölda
þingmanna sinna óþægilegum
erfiðleikum, þegar hún mætir
harðri mótspyrnu stjórnarand-
stöðunnar, sem hingað til hefur
íslenzka útvarpið
vinsæli í Grænlandi
MEÐAL hinna fjöímörgu Dana,.
sem gist hafa Reykjavík að und-
anförnu, er Erik Bruun, sonur
C. A. Bruun fyrrv. sendiherra
Dana hér á landi. og núverandí
sendiherra í Bern í Sviss.
Erik átti heima hér í Reykja-
vík á árunum 1936—41. Undan-
farin ár hefur Erik unnið við-
veðurathugunarstöðvar í Græn-
landi og. var t. d. norður í Thule.
Skammdegismyrkrið grúfir þac
yfir frá því í desember og fram
i febrúarlok. Nú síðast var hana
í Angmagsalik, þar sem snjólagið
var 4 m. djúpt í vetur. Þar hefur
hann nú átt heima um tveggja
ára skeið. Erik fer nú til Kaup-
mannahafnar til að innritast i
sýnt kurteislega og skilningsrika loftskeytaskóla. — En ég vona að
samvinnu í hvívetna.
Það er ekki orðum aukið, að
þingmenn íhaldsflokksins eru í
slæmri klípu. Ef þeir fylkja sér
undir merki Churchills í þessu
máli, gæti afleiðingin orðið al-
varleg fyrir stjórnina. Ef þeir
aftur á móti Ijá kauphækkunar-
kröfunni fylgi sitt, myndi þeim
berast kröfur t, d. um hækkun
ellistyrkja og lækkun tekju-
skatta. Það er um þessa hlið
málsins, sem Aneurin Bevan hef-
ur orðið tíðrætt um út um byggð-
ir Bretlands. Churchill er þannig
kominn í slæma klípu, og það
má teljast ólíklegt, að hann losni
úr henni án þess að slaka eitt-
hvað til.
VINSÆLDIR CHURCHILLS
En þrátt fyrir þetfti uppþot,
sem skapazt hefur út af launum
þingmannanna, er álit allra
manna í Bretlandi á Churchill nú
sérlega mikið. Jafnvel þegar
hann fór til Washington til fund-
ar við Eisenhower Bandaríkja-
forseta og Foster Dulles utan-
ríkisráðherra var augljóst af
ræðuhöldum í þinginu og rit-
stjórnargreinum blaðanna, að
honum fylgdi ekki einungis til-
trú þingmanna beggja flokka og
þjóðarinnar í heild, heldur einnig
aðdáun þeirra og hylli. Þessi
stuðningur stjórnarandstöðunnar
náði líka til Anthony Eden, ut-
anríkisráðherra. Attlee, fyrrver-
andi forsætisráðherra og foringi
stjórnarandstöðunnar, hélt ræðu
kvöldið áður en þeir fóru og
hældi og „þakkaði" Eden fyrir
mikilvægt starf á Genfarráð-
stefnunni. Fréttir, sem hafa bor-
izt af farsælu starfi Churchills
á Washingtonfundinum, hafa
vitanlega aukið á orðsti hans í
heimalandi hans.
ég geti strax að námi loknu fari.T'
aftur til Grænlands og sezt þar
að, sagði Erik. Starf hans í veð-
urathugunarstöðvunum var að
senda upp loftbelgi til veðurat-
hugana í háioftunum.
Erik kvaðst hafa haft mikla
ánægju af stuttri dvöl sinni hér.
Ég hefi þó haft „stöðugt“ sam-
band við ísland, því í Angmagsa-
lik heyrist vel til Ríkisútvarpsins.
Við höfum mikla ánægju af tón-
leikum útvarpsins, bæði klassisk-
um og léttum. Einkum eru Græn-
lendingarnir ánægðir þegar heyr
ast polkar og harmonikkulög. Það
myndi gleðja útvarpshlustendur
í Angmagsalik að fá sendar hljóm
plötukveðjur héðan, veit ég, sagði
Erik.
Af högum A. Bruun sendiherra
sagði Erik, að hann hefði nú um.
eins árs skeið verið í Bern. Bruun
sendiherra er meðal hinna fjöl-
mörgu Dana, sem lagt hafa mál-
stað íslendinga lið í sambandi við
handritamálið.
Leyndarskjöl iýndusi
3 iiaii
RÓMABORG, 7. júlí. — ítalsba
lögreglan handtók í morgun 20
manns, sem grunaðir eru
njósnir í þágu Rússa. Meðal
þeirra eru opinberir starfsmenA
við landvarnarráðuncy ti Ítalíw-
Lögreglan mun hafa kom'zt á.
snoðir um leynistarfsemi þestíT,
er það var Ijóst, að nokkur leynd
arskjöl varðandi starfsemi Atl-
antshafsherjanna höfðu horfið.

Brezka þinghúsið á Thames-bökkum.