Morgunblaðið - 01.09.1954, Síða 2

k 4 i .'/i )f\\y \ ;A/y%
MORGUNBLAÐIÐ
nhi
Miðvikudagur 1. sept. 195Í ~\
Aðalfundur Prestafél. Suðurlands Það er murgt, sem tengir ísfiand
;iíi Haukadal og Skálholti
Prestarnir vilja að Skálholf verði
biskupsseíur að nýju
AÐALFUNDUR Prestafélags Suðurlands var haldinn að Hauka-
dal og Skálholti um síðustu helgi. Sóttu 20 sunnlenzkir prest-
ar fundinn, ásamt herra biskupinum. Auk þess voru þau gestir
íundarins séra Magnús Gðmundsson frá Ólafsvík, Esra Pétursson
læknir og frú Millet, starfsmaður ensku kirkjunnar, er ávarp-
aði fundinn.
ERINDI UM GEÐVERND
GG SÁLGÆZLU SJÚKRA
Er prestarnir höfðu flutt guðs-
■þjónustur tveiV og tveir saman
á nærliggjandi kirkjum, söfnuð-
ust þeir saman í gistihúsinu í
Haukadal. Þar fluttu þeir erindi
á sunnudagskvöldið séra Magnús
Guðmundsson og Esra Péturs-
son læknir, á vegum „Félags
lækna og presta“. Fjölluðu er-
indi þeirra um geðvernd og sál-
gæzlu sjúkra.
ÆNDURREISN SKÁLHOLTS
Næsta dag var að afliðnu há-
degi haldið til Skálholts og þar
rætt aðalmál fundarins, endur-
reisn Skálholts. Frummælendur
voru prófessor Sigurbjörn Ein-
arsson og séra Björn Jónsson.
Var eftirfarandi tillaga frum-
mælenda í því máli samþykkt:
„Aðalfundur Prestafélags Suð-
urlands, haldinn í Haukadal og
Skálholti 29. og 30. ágúst 1954,
lýsir yfir þeirri skoðun sinni að
leggja beri áherzlu á að hin nýja
kirkja sem áformað er að reisa
í Skálholti fái í megindráttum
svipmót, þeirrar dómkirkju sem
áður var á staðnum. — Bendir
fundurinn á þá staðreynd, að
greinilegt samhengi er í stíl
Skálholtsdórnkirkna um hálfrar
sjöundu aldar skeið og telur að
söguhelgi staðarins krefjist þess
að tekið sé tiliit til og miðað við
þessa stílhefð þegar ný kirkja
er reist á grunni hennar“.
SKÁLHOLT VERÐI BISKUPS-
SETUR AÐ NÝJU
Önnur ályktun um Skálholt
Franska liingið
Framh. af bls. 1
aem hefur skapazt við afstöðu
Frakka. Eden utanríkisráðherra
hefur frestað /ör sinni til Filips-
eyja, en þangað ætlaði hann til
að sitja Manilaráðstefnuna, vegna
eíoustu atburða. Brezki sendi-
herrann í París mun koma til
London á morgun og gefa skýrslu
um málið.
EVRÓPUHERINN
HUGSJÓN
Einnig hefur Adenauer, ríkis-
kanslari Vestur-Þýzkalands, á-
kveðið að kalla saman ráðuneyt-
isfund til að taka afstöðu til
hinna nýju vandamála. Vara-
kanslarinn Blúcher hefur sagt að
með því að koma hugmyndinni
um Evrópuher á kné, hafi Frakk-
ar grafið eina mestu hugsjón
20. aidarinnar. Hlutleysi Mendes-
France og samráðherra hans við
atkvæðagreiðsluna á mánudag-
inn hefur sætt harðri gagnrýni
stjórnmálamanna bæði innan
Frakklands og utan.
M-F FÉKK MEIRIHLUTA
Samkvæmt síðustu fregnum í
gærkvöldi fékk Mendes-France
þrátt fyrir harðar umræður sam-
þykki þingsins með öruggum
meirihluta á að fresta umræðum
nm utanríkisstefnuna til 3. nóv.
næstk.
Álitið er að forsætisráðherrann
muni fara til London einhvern
næstu daga til viðræðna við
hrezku stjórnina. Engin opinber
stað/esting hefur þó fengizt fyrir
lregn þessari.
var einnig gerð á fundinum á
þessa leið:
„Aðalfundur Prestafélags Suð-
urlands o. s. frv., æskir þess að
Skálholt verði biskupssetur að
nýju og kýs þriggja manna nefnd
til þess að athuga í samráði við
biskup hvernig því megi bezt
verða fyrir komið“.
í þá nefnd voru kjörnir, séra
Sveinbjörn Högnason, Sigurbjörn
Einarsson prófessor og séra Sig-
urður Pálsson.
VORU VIÐSTADDIR OPNUN
STEINKISTU PÁI/S BISKUPS
Prestarnir róma mjög allan
beina og fyrirgreiðslu gistihúss-
ins í Haukadal og eins móttök-
urnar í Skálholti. — Sérstakar
þakkir flytja þeir Kristjáni Eld-
'járn, þjóðminjaverði, fyrir að
stilla svo til að sunnlenzkir prest-
ar fengu að vera nærstaddir á
þeirri ógleymanlegu stund, er
opnuð var steinkistan forna er
geymdi hin öldnu bein hins
merka Skálholtsbiskups.
Stjórn félagsins skipa nú, séra
Sigurður Pálsson formaður, sr.
Sveinn Ögmundsson ritari og sr.
Garðar Svavarsson gjaldkeri.
Magnús Jónsson
há!f níræður
MAGNÚS JÓNSSON, Sundstræti
35 A, ísafirði, er hálf níræður á
morgun. Fæddur að Svarfhóli í
Álftafirði 2. sept. 1869. Foreldrar
hjónin Jón Björnsson læknir og
yfirsetumaður og Margrét Jóns-
dóttir. Magnús hefir frá unga
aldri stundað jöfnum höndum
sjómennsku og sveitastörf. Var
léngi á þilskipum og vélbátum
héðan frá ísafirði og nágrenninu.
Magnús var ágætur sjómaður og
bezti verkmaður til hvers sem
þurfti. Trúr í verki og ákafamað-
ur.
Magnús hefir hvorki smakkað
vín né tóbak á sinni löngu æfi.
Mun slíkt næsta fátítt vera.
Magnús er sérstakt prúðmenni,
enda vinsæll og vinfastur. Hann
er enn vel ern, og gengur að
léttum störfum öðru hvoru.
Arngr.
Frú Þuríður
Guðnadétfir,
íjómóðir, fimmtug
Heill sé þér! á heiðurs degi,
hálfrar aldar skeið.
Liggur þér að baki, ber nú
birtu fram á leið.
Ljóssins móðir lýsti mörgu
lífi í þennan heim.
Með bros á vörum börnin ungu
bar á höndum tveim.
Heilla óskir ótal mæðra
að þér stefna í dag,
vonast tíl þú viljir áfram
vernda þeirra hag.
Heil, á njóttu handa þinna
hver sem leitar þín.
Þeir sem líknarverkin vinna
vaxta pundin sín.
Jóna.
ÞEGAR Hans Hedtoft myndaði
aðra ríkisstjórn slná*í Dan-
mörku 1. október 1953 tók nýr
maður við stjórn danskra utan-
ríkismála. Var það einn af yngri
þingmönnum danskra jafnaðar-
manna, H. C. Hansen. Hann var
1 fyrst kosinn á þing árið 1936, en
1 varð fjármálaráðherra þegar ný
samsteypustjórn var mynduð að
heimsstyrjöldinni lokinni. Síðar
varð hann einnig fjármálaráð-
herra, og um skeið verzlunarmála
ráðherra, í minnihlutastjórn jafn-
aðarmanna á árunum 1947 til
1950.
EINN FREMSTI LEIÐTOGI
DANSKRAJAFNAÐARMANNA
( H. C. Hansen var 30 ára að
aldri er hann var fyrst kosinn á
þing árið 1936. Nú er hann því
tæplega 48 ára gamall. Hann er
maður fríður sýnum, aðlaðandi
í allri framkomu og mun ekki of
mælt að hann sé einn fremsti
leiðtogi danskra jafnaðarmanna.
, Mbl. hitti H. C. Hansen utan-
I ríkisráðherra snöggvast að máli
í gær, en hann hefur, eins og
kunnugt er dvalið hér undan-
farna daga og tekið þátt í utan-
ríkisráðherrafundi Norðurlanda,
sem hér hefur staðið yfir.
j — Hvað viljið þér segja um
stjórnmálaástandið í Danmörku
um þessar mundir?
— Síðan heimsstyrjöidinni lauk
hafa minnihlutastjórnir lengst-
um farið með völd í landinu.
Hafa til skiptis verið þar hrein-
ar flokksstjórnir Vinstri flokks-
ins og Jafnaðarmanna eða sam-
steypustjórnir Vinstri flokksins
og íhaldsmanna. Síðan kosning-
ar fóru fram á s.l. ári hefur stjórn
Jafnaðarmanna setið að völdum.
Bvggðist stjórnarmyndun þeirra
á því að þingmenn jafnaðar-
manna voru fleiri en samanlagt
þingfylgi Vinstri flokksins og
íhaldsflokksins, sem áður höfðu
unnið saman í ríkisstjórn. Slíkar
minnihlutastjórnir hljóta að sjálf
sögðu að hafa víðtækt samstarf
um lausn málanna á hverjum
tíma við þá flokka, sem eru í
stjórnarandstöðu.
— Hver eru helztu vandamál
dönsku þjóðarinnar í dag?
— Við höfum um skeið átt við
nokkra gjaldeyriserfiðleika að
etja. Geri ég ráð fyrir að þegar
þingið kemur saman í haust verði
nauðsynlegt að gera ýmsar ráð-
stafanir af því tilefni. En fyrir-
fram er ekkert hægt að fullyrða
um, hvernig tiltekst um sam-
komulag í þeim málum.
21 ÞÚS. ÍBÚÐIR Á ÁRI
— Hefur ekki verið töluverður
húsnæðisskortur í Danmörku
undanfarin ár?
— Jú, að honum hafa verið
töluverð brögð, en mjög mikið
hefur verið byggt í landinu síð-
ustu árin. Árið 1953 voru t. d.
byggðar 21 þús. íbúðir. Ríkið og
bæjar- og sveitarfélög hafa hald-
ið uppi öflugri lánastarfsemi og
bæði einstaklingar og félagasam-
tök hafa fengið lán til bygginga-
framkvæmda. Samtals getur láns
upphæð og ábyrgð numið allt að
95% frá ríki og bæjar- og sveitar-
félögum. Til þess að bæta úr hús-
næðisskortinum er talið að
byggja þurfi a. m. k. 3—4 þús.
íbúðum fleira á ári, en gert var
árið 1953.
LÍFSKJÖRIN STÓRUM BETRI
EN FYRIR STRÍÐ
— Teljið þér að lífskjör dansks
almennings séu betri nú en fyrir
heimsstyrjöldina?
— Já, á því leikur enginn vafi.
Framleiðsla þjóðarinnar hefur
aukizt geysilega og atvinnu-
ástandið í landinu er nú betra en
nokkru sinni fyrr.
SAMBÚÐ ÍSLENDINGA
OG DANA
Þegar talið barst að samhúð
fslendinga og Dana komst utan-
Sfull sanital við H. L Hasisen ufanrikisráðherra Bana
H. C. Hansen, utanríkisráðherra Dana.
ríkisráðherrann m. a. að orði á
þessa leið:
■— Við Danir höfum mikinn
áhuga á sem beztu sambandi við
ísland og íslenzku þjóðina, bæði
á sviði menningarmála og við-
skiptamála. Það er von mín að
aukið jafnvægi skapist í framtíð-
inni í verzlunarviðskiptum þjóð-
anna.
VINÁTTUBÖNDIN HALDI
ÁFRAM AÐ STYRKJAST
Persónulega vil ég svo segja
það að ég hefi frá æsku alið með
mér ást til Islands. Það var þess
vegna mikill viðburður fyrir mig
þegar ég kom hingað í fyrsta
skipti árið 1949, og fé’:k tæki-
færi til þess að kynnast landinp
og íslenzku fólki. Það or margt
sem tengir ísland og Danrnörku
og mörg rök, sem hníg : til þess
að náin vinátta sé rr eð þeim
þjóðum, sem byggja þ. ssi lönd.
Það er einlæg ósk mm að hið
íslenzka lýðveldi megi þrcskast
og dafna og að vináttubondin
haldi áfram að styrkj ast milli
þjóðar minnar og íslenzku þjóð-
arinnar, sem tveggja sjálfstæðra
menningarþ j óða.
H. C. Hansen utanríkbráðherra
flýgur til Kaupmannahafnar S
dag. Fylgja. honum héðan óskir
um fararheill og góða heimkomu.
Tónleikar Sverris o<
Janet Runólfssonar
SVERRIR Runólfsson (tenór) og
kona hans, Janet Runólfsson
(píanóleikari), efndu til tónleika
í Gamla Bíói þ. 26. f.m.
Sverrir, sem er einnig kaup-
sýslumaður, búsettur í Ameríku,
hefur stundað söngnám þar und-
anfarin ár. Var þetta fyrsta söng-
skemmtun hans hér á landi.
Efnisskráin var allfjölbreytt og
söng Sverrir lög eftir þessa höf-
unda: Hándel, Giordani, Leon-
cavallo, Puccini, Sjöberg, Svein-
björn Sveinbjörnsson, Sigurð
Þórðarson, Pál ísólfsson, svo og
nokkur aukalög. Frú Janet lék
lög eftir Bach, Chopin og Liszt.
Rödd Sverris er blæfögur og
allmikil. En hún er nokkuð ójöfn
og blend á köflum. Víða gætti
góðra tilþrifa í söng hans, en bezt
tókust smærri lögin, og virðist
lyriskur söngur njóta sín betur
í meðíerð Sverris en dramatísk-
ur söngur. Reyndar er enn erfitt
að dæma um hvað verða muni,
því söngvarinn á enn eftir margt
ólært, og má vel vera að hann
nái sér betur á strik eftir nokk-
urn tíma; bendir margt til að
svo muni verða.
Frú Janet lék mjög fallega
sálmforleik Bachs (íslenzku lag-
boðin: Hjarta, frambar, hugur,
sinni —) í útsetningu Myra Iless.1
Sherzóið í b-moll eftir Chopin
sýndi miklar ta^knigáfur, eins
ungverska fantasían eftir Liszt.
Gætti víða góðra tilþrifa í leik
frúarinnar og er auðheyrt, að hún
hefur notið góðrar kennslu og
býr yfir góðum tónlistargáfum.
Fritz Weisshappel lék hljómsveit-
arhlutverkið á annan flygil 3
þessu verki).
Allmargt áheyrenda sóttu tón-
leika þessa og var þeim Sverri og
frú Janet prýðilega tekið og urðu
bæði að gefa aukalög, en b!óm
bárust í stríðum straumum.
p. í. j