Morgunblaðið - 04.01.1956, Page 10

10
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 4. janúar 1956
Viðburðorikt ferðulug
Guðbjörg Jóelsdéftir

Frh. af bls. 9 I
Máhameðs. Voru þessir hlijtir vel
geymdir í lokuðum hólfum.
HVÍTU KÚNUM
LKTFIST ALLT
— Rákust þið ekki á hvítu
kýraar í Benares?
— Þær sáum við strax í
Bombay, má sjá þær í öllum
borgum landsins. Þær ganga um
kvar sem þær vilja og gera það
sem þær vilja. Bílstjórar víkja
fyrir þeim og gangandi fólk
víkur einnig fyrir þeim. Ekki
er það óvanalegt að þær gangi
að grænmetisbúðum og hámi í
sig grænmetið, en afgreiðslu-
maðurinn hreyfir ekki við þeim.
Þeim er allt frjálst að gera, þær
eru heilagar skepnur.
— Ég sé á kortinu að þið hafið
farið til Kalkútta?
— Já, þegar við komum þang-
að, hittum við svo vel á, að þar
var aðalhátíðisdagur Hindúa,
eins konar jól þeirra. Allir reyna
þá að vera í nýjum fötum (til
þess að lenda ekki í jólakettin-
um). Þann dag var dýrkaður
Durga Putja, en Durga þýðir
gyðja og Putja tilbeiðsla. Við
séum á einum staðnum myndir
af þessu eða öllu heldur líkneskj-
ur úr leir. Voru þær málaðar
og gerðar af mikilli list, enda sá
maður, sem þetta verk vann,
frægur, og list þessi varðveitt.
í ætt hans mann fram af manni.
Þar var sjálf Durga, standandi
á Ijóni. Durga hefur tíu hendur
og notar þær til að útrýma hinu
iila, enda var hún þama í
baráttu við myrkrahöfðingjann.
Lá hann undir og var að sjá,
að hún væri að sigra. Slöngu
hafði sá illi með sér og var hún
vafin um háls ljónsins. Hin illu
öfl vom þarna táknuð með
venjulegum manni, ásamt slöng-
um og var maðurinn að vísu
íllilegur. Hafði hann sverð mikið.
Sinn til hvorrar handar Durgu
voru tvær dætur hennar. Önnur
var gyðja ástarinnar en hin
gyðja auðlegðarinnar. Við hlið
þeirra stóðu tveir synir Durgu.
Var annar guð fegurðar, en hinn
guð hamingjunnar og var hann
með fílshöfuð. Þetta var allt
mjög vel útbúið og fallegir litir
í öllum klæðum er tilheyrðu. Á
vissum tímum komu svo aðal-
prestar og þuldu lestur eftir lest-
ur úr helgum ritum. Þarna var
í táknum og sjáanlegum mynd-
um verið að biðja fyrir því, að
hið góða sigri og hver og einn
reynir að minnsta kosti þennan
dag að hreinsa sig frá hinu illa.
fflMALAJA í AUGSÝN
— Frá Kalkútta hélduð þið
svo norður á bóginn?
— Já, við fórum til Badogra
og þar fengum við okkur bíl er
við ókum í til Ðarjeeling. Bíl-
stjórinn okkar var hinn skemmti-
legasti í viðræðum. Sagðist hann
eiga tvær konur. Ekki var hann
samt neitt efnaðri en gerist og
gengur um almenning á þessum
slóðum. Konumar hans unnu
engu minna en hann en konur
vinna yfirleitt mikið að alls
konar útistörfum. Var ég oft
gpurð að því, — segir Vilborg,
— hvað ég gerði heima á íslandi.
Er ég svaraði því til, að ég hefði
nóg að gera með að hugsa um
heimili mitt, þótti Indverjunum
það lítið verk.
Darjerling liggur við rætur
Himalajafjallanna og þar býr
hinn frægi fjallagarpur Tenzing,
er kleif Mount Everest ásamt
Hillary.
— Sáuð þið þann fræga mann?
— Nei, því miður, hann hefur
vissa daga til viðtals, og hann
hafði haft viðtalstíma daginn
áður en við komum. Hann rek-
ur þarna skóla og kennir mönn- j
um íjallgöngu. Tii þessa staðarj
vorum við komin til að virða
fyrir okkur hin hrikalegu og
tignarlegu Himalajafjðll. Ókum
við upp á hasðir þarna skammt
frá og sáum þaðan sólaruppkomu
á Mount Everest og Kunchunja-
unga er til stendur að klýfa
næsta ár. Frá Darjeeling héldum
við suður til Madras.
Indverji af frumstæðum þjóðflokki.
ÍSLENDINGAR
HEIMSÓTTIR
— Er það ekki þar sem Guð-
jón Illugason býr?
— Jú, hann býr þar. Hittum
við bæði Guðjón og Einar Kvar-
an. Einar býr á Ceylon og kenn-
ir þar meðferð véla. Kunna þeir
hið bezta við sig þarna austur-
frá. Guðjón heimsótti okkur aft-
ur daginn eftir. Kom hann til
okkar um kl. 7 um morguninn
og röbbuðum við saman fram
undir hádegi. Guðjón vinnur
þarna mikið og vandasamt verk.
! Hann hefur nú yfir að ráða f jór-
um 12 lesta vélbátum smíðuðum
j í Japan og einum 50 lesta, er
smíðaður var í Noregi. Segir
• hann mikinn fisk vera þarna við
| ströndina, en ekki eru skilyfðin
góð fyrir sjómennina. Grunnið
er að mestu leyti ókortlagt og
ströndin nær vitalaus. Guðjón ar
nú þegar farinn að bjarga sér í
nokkrum mállýzkum lands-
manna.
— Er það ekki nokkuð snemmt
að fá heimsókn kl. 7 að morgni
til?
— Nei, nei, við fórum alltaf á
fætur um klukkan fimm, en aft-
ur á móti að sofa klukkan níu
og tiu á kvöldin. Þarna eru eng-
ar skemmtanir á kvöldin og því
lítið um að vera.
TÍGRISDÝRAVEIÐAR
— NEI
— Hvert var svo haldið?
— Við fórum til borganna
Bangalore og Mysore. í Mysore
er landslag mjög fagurt og þar er
loftslag mjög heilnæmt og gott.
Þangað sækja margir Indverjar,
er þeir eru komnir á elliárin og
eyða þar ellidögunum. Er staður
þessi því eins konar elliheimili
Indverja.
Þaðan héldum við til Bombay
og svo heim á leið.
— Segið mér, var ykkur ekki
boðið á tígrisdýraveiðar. Ég hef
víða lesið um það að ferðalang-
ar fái oft slík boð í Indlandi?
— Jú, jú, okkur var oft boðið
á tígrisdýraveiðar, en við gátum
ekki þegið þau boð, þar eð við
höfðum gert áætlun er við fórum
alveg eftir, og svo höfðum við
takmarkaðan áhuga fyrir slíkum
veiðum.
— Segðu mér, Vilborg, hefur
vestræn tízka í klæðaburði ekki
rutt sér mikið til rúms þarna
eystra?
— Nei, svo er ekki. Undan-
tekningalítið klæðast konur sín-
um þjóðbúningi, Sari. Það er
helzt yngra fólkið og þá sér í
lagi karlmennirnir, sem klæðast
nokkuð vesturlandabúningi, en
þó er það ekki mikið.
NERHU ER DÁÐUR
— En Huxley, hvað segir þú
mér um stjórnmálin?
— Yfirleitt fylgja allir Nerhu
að máli og er hann mjög dáður.
Þó eru allir flokkar leyfðir í
landinu. Geta Indverjar stundum
orðið nókkuð heitir í stjórnmál-
um. Við lásum það til dæmis í
blöðunum er við vorum þarna,
að á íundi einum, er jafnaðar-
menn héldu, voru báðir ræðu-
mennirnir drepnir. Var það að
sjá í blöðunum að þeim þótti1
það mjög leitt að þetta skyldi|
koma fyrir. Indverjar vilja vera
sjálfstæðir og vilja ekki þiggja
neina hjálp, sem veitt er í póli-
tískum ásetningi. Kom þetta bezt
í ljós, er þeir Bulganin og Krú-
| sjeff heimsóttu Indland, enda
1 varð för þeirra ekkí nein sigur-
' för fyrir þá. Er það skoðun min,
' að Indland muni vinna sig upp.
Þeir munu skipa þýðingarmik-
inn sess i heimspólitíkinni. Þeir
eru líkt og vogarstöng milli aust-
urs og vesturs og það skiptir ekki
litlu máli í hvora áttina þessar
350 milljónir manna halla sér.
s A EFTIR TIMANUM
| — Hvað um atvinnuhætti og
' daglegt líf fólksins?
j — Þegar maður kemur tii Ind-
lands hefur maður það á t.il-
! finningunni að maður sé kom-
inn mörg ár aftur í tímann.,011
þeirra verkfæri eru mjög úrelt.
Þeir nota til dæmis. ennþá tré-
plóga við akuryrkju. Eku því
vinnubrögð þeirra mjög frum-
stæð og er það áberandi hvað
konur vinna mikið erfiðisvinnu.
í Kalkútta sáum við, þar sem
verið var að grafa fyrir stóru
húsi, margar konur að verki.
Báru þær körfur á höfði
og voru það karlmenn sem fylltu
körfurnar með grjóti og leir, en
síðan fóru konurnar upp úr
grunninum með körfumar og
mynduðu þær nær óslitna keðju.
Konurnar höfðu börn sín með sér
og er hlé var gefið, fóru þær til
bama sinna og gáfu þeim brjóst-
ið.
Fólkið er mjög nægjusamt og
nýtið. Sáum við á einum stað
dæmi þess. Kona ein, sem kom
eftir götu bar körfu á höfði. Tók
hún eftir mykjuhrúgu á götunni,
er einhver kýrin hafði lagt þar
af sér. Beygði konan sig óðar
niður og tók allt saman upp í
körfu sína. Indverjar nota kúa-
mykju þannig að þeir blanda
hana grasi og þurrka síðan. Úr
þessu búa þeir síðan þunnar
kökur, er þeir hafa til eldneytis.
HATAST EKKI VID NEINN --
EN BERA KALA TIL
CHURCHHLLS
— Eitt er það sem er sérkenn-
andi fyrir Indverja, en það er
að þeir hatast aldrei við neinn.
Er það vegna trúarbragða þeirra.
Þeir bera til dæmis engan kela
til Breta, þrátt fyrir margra ára
yfirráð þeirra. Það var ekki
brezka þjóðin, sem kúgaði þá,
heldur voru það þeir, er stjóm-
uðu á hverjum tíma. Því mátti
finna hjá þeim nokkurn kala í
garð Churchills.
— Er ekki erfiðleikum bundið
fyrir ferðalanga með málið?
— Nei, alls ekki. Ehska er
kennd í barnaskólum og allir
læsir menn, en það er Í& hluti
þjóðarinnar, er enskumælandi.
CK__"'£>0
Ég sé nú að þetta samtal mitt
við hjónin er orðið ærið langt
og verð því að láta staðar num-
ið, þó ég viti að enn hafi þau
frá mörgu að segja. Ég þakka
þeim ánægjulegt samtal og held
heimleiðis með úttroðinn vasa af
skrifuðum blöðum, sem enginn
getur komizt fram úr nema ég
sjálfur.
— Ingvar.
Minningarorð
GUÐBJÖRG Jóelsdóttir frá
Fjarðarhorni í Hrútafirði er
dáin. Hún andaðist í Landakots-
spítala að morgni 24. desember.
Jólagjöfin hennar Beggu — svo
styttum við nafn Guðbjargar í
daglegu tali — var dauðinn. i
Jólabarnið hefur séð, að þetta
var bezta gjöfin til hennar. Já,
vissulega er okkur jarðarinnar
bömum það ljóst, að þetta var
bezta jólagjöfin til Beggu. i
Guðbjörg hafði legið í Landa-
kotsspítala frá því í haust. Heilsa
hennar fór stöðugt hnignandi,
sérstaklega er kom fram í des-,
ember var líðan hennar oft erfið,
þó hún kvartaði ekki og bæri
þjáningarnar ósegjanlega vel
eins og alla erfiðleika lífsins frá
fyrstu. |
Þegar mér barst sú frétt, að
Begga væri komin á sjúkrahús
fór ég og heimsótti hana, og eft- j
ir það kom ég til hennar um
helgar og ræddi við hana lengur(
eða skemur eftir því, sem tími
og aðstæður leyfðu. Oft voru
gamlir Hrútfirðingar hjá Beggu,
er ég kom eða komu meðan ég
dvaldí hjá henni. Begga hafði
míkla ánægju af heimsóknum.
Hún var ágætlega minnug og
i viðræðin í bezta lagi. í viðræð-
j um við Beggu komst ég að þvi,
' sem ég hafði ekki gert mér grein
fyrir áður, að einmitt hjá henni
gat ég sezt á skólabekkinn og
lært þá lexíu, sem mest er um
vert: „að læra að fyrirgefa". En
þessa námsgrein hafði Begga
lært til fulls. Hún var sátt við
alla og bar innilega hlýja vin-
áttu til þeirra, sem hún hafði
dvalizt lengst hjá, beiskja eða
gremja var ekki til í hennar
huga.
Við sem þekktum hve lífskjör
Beggu voru óvenjulega knöpp frá
fyrstu tíð, hljótum að undrast
og dást að hve barnslega blíð og
saklaus hún var eftir hret og
næðinga lífsins. Enn var hún
ókalin á sál og frjó í hugsun.Hvar
hefði ég og margir aðrir staðið
ef víð hefðum átt að ganga í
hennar spor?
í þessari löngu og oft erfiðu
legu, hefur Begga þó notið mestr-
; ar umhyggju og hlýju. Hún sagði
mér að allir væru sér svo ósegj-
anlega góðir. Systir Louise Ida,
sem hjúkraði henni af sérstakri
alúð og hlýhug, vil ég færa inni-
legar þakkir fyrir hönd Beggu.
Hún minntist oft á við mig, hvej
systir Louise Ida væri sér góð
og vildi allt fyrir sig gera.
Eins og áður er sagt átti Begga
gott og öruggt minni og næma
eftirtekt. Á leiðinni til Reykja-
víkur í haust, sem var fyrsta
ferð hennar til borgarmnar, hafði (
hún getað séð út um gluggann í
á bílnum undarlega margt og
fest sér það í minni. Begga gatj
þess hve Norðurárdalur og Borg-'
arfjörður væru auðugir af nátt-
úrufegurð. Ennfremur gat hún
þess hve fagurt væri á Ferstiklu.
Begga vissi ekki um nöfn á bæj-
um á þessari leið, sem ekki var
von ti), en svo glöggar voru lýs-
ingar hennar að eftir þeim gat
maður áttað sig á við hvaða bæi
hún átti.
Meðan Begga beið eftir að geta
komist á sjúkrahúsið dvaldi hún
á Rauðarárst. 5 hjá Gunnari Þórð
arsyni og frú Ingveidi Björns-
dóttur, nágrönnum sínum, er hún
var á Fjarðarhorni. Þaðan fór 1
hún svo á Landakotsspítala. Og
það sem mig undrar. er það að
Begga heldur réttum áttum, er
hún kemur á spítalann og gerir
sér undarlega glögga grein fyrir
afstöðu og fjarlægð í borginni.
Einu sinni talaði hún um, að
koma heim til mín, er hún losn-
aði af spítalanum. En sagði: ,,Að
það væri nokkuð langt frá Rauð-
arárstíg 5 heim til mín“. Og eins
og til þess að átta sig betur á
fjarlægðinni dró hún línu í loft-
ið með hendinni. Það merkilega
við þetta, er að línan, sem Begga
dregur með hendinni, er næsta
rétt.
Þegar ég sat hjá Beggu, var
hún vön að segja mér hverjir
hefðu heimsótt eða skrifað sér.
Ég er sannfærður um, að þau
öll, sem glöddu hana á einn eða
annan hátt hafa lagt inn á þann
bankann, sem hæsta vexti greið-
ir, svo hlý voru orð og hugsan-
ir Beggu til þeirra, sem hér eiga
hlut að máli. Það er eins og hún
hafi ásett sér að muna aðeins
það góða frá hverjum einum, sem
hún átti samleið með. Hún gerði
meira en geyma þetta í huga sín-
um, hún setti það I vermireit
og lét það vaxa og þroskast —
og vermireiturinn hennar Beggu
hefur verið góður.
Nú, er ég lít yfir runnið æfi-
skeið Guðbjargar Jóelsdóttur,
þá finnst mér, að því megi líkja
því við tæra uppsprettulind sem
runnið hefur langa leið gegnum
bruna-hraun og kemur undan því
jafn hrein og tær og við upptök
sín. Eftir að hafa lifað í 63 ár og
mætt allskonar erfiðleikum og
farið flestrá eða allra gæða lífs-
ins á mis, er sál Beggu hrein
og tær, sem lindarinnar, er ranii
í gegnum hið hrjúfa hraun.
Og nú, er ég enda þessi orð
koma mér í hug Ijóð eftir skáldið
og mannvininn Einar H. Kvaran:
Þín náðin, drottinn, nóg mér er
því nýja veröld gafst þú mér.
í þinni birtu hún brosir öll.
í bláma sé ég lífsins fjöll.
Ég veit, að þú ert þar og hér, ‘
hjá þjóðum himins, fast hjá mér,
ég veit þitt ómar ástar mál
og innst í minni veiku sál.
Ef gleðibros er gefið mér,
sú gjöf er, drottinn, bll frá þér,
og verði af sorgum vot mín kinn,
ég veit, að þú ert faðir minn.
Br.
AðaKundor Maf-
relðsladeildar SMF
MIÐVIKUDAGINN 28. des. s.l.
var aðalfundur Matreiðsludeildar
SMF haldinn í Röðli. Formaður
deildarinnar, Sveinn Símonarson,
gaf slcýrslu vfir starfsemi deild-
arinnar liðið starfstímabil. —
Böðvar Steinþórsson gerði grein
fyrir störfum SW frá því að að-
alfundur var sfðast haldinn. Starf
deildarinnar oe SMF hefur verið
allumfangsmikið að undanförnu
og lýsti fundurinn yfir fullum
stuðningi sínum vfir starfinu.
Vegna sMmda.osbreytinga á
SMF er gerðar voru á 6. ársþingi
SMF 15. jún’ s 1.. sambvkkti aðal-
fundurinn að brevta nafni deild-
arinnar í samræmi við bær skipu
lagsbreytinear og verður eftir-
leiðis „Félaff mntrriðslumanna",
en verður að öð-n ’ovti aðili að
Sambandi matreiðslu- og fram-
reiðslumanna á sama hátt og áð-
ur. —
Víð stiórnart-osningu var
Sveinn Sím''n?ryn °ndurkosinn
formaður, vararor-n"ður var kos-
inn Guðmun'hir .T”i-'usgon ritari
BÖðvar Sto’nbArcic^r,, gjaldkeri
Sveinbiörn varagjald-
keri Elías V Árnason.
Fulltrúi fói>>rc5jn<. ; ctiórn SMF
var kosinn paðvar St°inþórsson,
en Sveinn p-'mr.ncrSnn formaður
er siálfkíörinn.
Þeir ÓlQðjr T—mrrvason og
Vieeó Biörnssrn .r-i, kosnir end
urskoðendim oo psð-mr Steinþórs
son formaður st,TrV+rrqjððsgjj5rn_
ar. Trúnoð'irmwrr-ríð er skipað
þeim Árna Tór,cSvnj) Ólafi
Tryggvasvn! v-;-;Anj Jónssyni
og Maríu .Tensdót+ur.
*
finar Asmundssan hrl.
Alls konai lojft ræðistörf.
Fasteignasala
Pafnarstræt- Simj 5407.