Morgunblaðið - 07.02.1956, Síða 9

Þriðjudagur 7. febrúar 1956
MORGVNBLAÐIÐ
Ssíendingar á Vcfrar-Qlymphsí&ikium:
iefði ísland fengið stig!!
Kristján Albertsson:
TTARNÖFN
fcSiinu tcpaði hún 10 sekúndum
Æ
•f íí
í. 'í
lilii
I Úr fréttabréfi frá
Óskari Guðmundssyni,
Cortina á Ítalíu.
KfifPNI kvenna í bruni fór
fram í braut sem var um 1700
metrar að Iengd. Var brun- j
brautin skemmtileg og ekki
nijög hættuleg — öfugt við
brunbraut karla. Svíssneska
stúlkan Madeleine Berthod
sigraði og var sá signr hennar
verðskuldaður. — Hún hafði
hreina yfirburði fram yfir
kynsystur sinar i þessari
keppni.
Berthod fer brunbrautina ekk-
ert kvenlega! Þvert á móti er
hún karlmannleg. Hún fer bein-
ustu leið og stekkur fram af hól-
um og stöllum. Þessi aðferð henn-
ar gerði það að verkum að hún
var um 5 sekúndum á undan
næsta keppinaut sínum.
^ Jakobína Jakobsdóttir fór
Bijög geyst af stað og gaf þeim
beztu ekkert eftir. Hverja hindr-
unina af annarri sigraði hún leik- Þessi mynd var tekin af Jakobínu þegar hún var í svigkeppninni
andi létt og það var áreiðanlega i í Cortina. Það er harka og ákveðni í svip hennar!
eftir henni tekið. — En því mið- I
ur datt hún illa þegar neðarlega 1 hér - Mið.Evrópu _ og er þá
kom i brekkuna. Og það var a ^ sagt
svo vondum stað, að það tok |
hana milli 10 og 12 sekúndur að
komast aftur inn í brautina á
réttum.stað.
- i 1
...........
hy Vy- :J
■ -■
i.
kAÐ væri mjög leiðinlegt ef Al-
þingi færi nú öðru sinni að
gera einhverja dæmalausa vit-
leysu í sambandi við ættarnöfn
á íslandi. Halda menn að hægt
sé með lagabókstaf að skrúfa
aftur á bak þrjú hundruð ára
þróun? Það eru þrjár aldir síðan
fyrstu íslenzkir menn tóku upp
ættarnöfn. Síðan hafa verið tveir
nafnsiðir á íslandi, og báðir jafn-
íslenzkir, þó að annar væri miklu
minna tíðkaður. íslenzkt er sér-
hvað það, sem rætur festir á Is-
landi, öld eftir öld.
Þegar trjátegund befur vaxið
á íslandi öldum saman. er hún
orðin íslenzkt tré” Sama máli
gegnir um blómin” Og um siðina.
\ n>.• %>i-*m
.

'.•■■'?*• ,yÆ*
* - Ai-T-.U <: í •"» '• <,

7 Ef maður leyfir sér að athuga
möguleika hennar ef hún hefði
ekki dottið, þá kemur i Ijós, að
hún hefði ýkjulaust átt að ná 5.
eða 6. sesti!! En fallsins vegna
varð hún nr. 31 næst á eftir And-
reu Mead Lawranee Bandaríkj-
anum sem varð Olympiumeistari
1952 í Osló, — en hún datt líka
í þessari keppni — og með henni
ein aðal „gullvon“ Bandaríkjanna
á þessuna leikmn.
^ Það er ómögulegt að segja
annað, en að Jakobína virðist
hafa getu á við beztu stúlkurnar i
En Jakobína á líka til fallegt
bros og blítt
2.
Fyrir mörgum árum.sagði mað
ur utan af landi: Það er nú ékki
mikið íslenzkt við Reykjavík. Ég
spurði við hvað hann ætti. Hann
svaraði: Húsin, klæðaburð fólks-
ins, garðana, malbikuð strætin.
Honum fannst ékkert íslenzkt
nema það, sem var þúsund ára
gamalt, torfbærinn, grasið, holt-
in, fjöllin — og vist er um það,
ekkert er eins íslenzkt og allt
þetta. Og það var helzt á honum
að heyra, að allt sem ekki væri
Úrslit í bruninu Berthod 1:40,7,1 isls«Kkt væri ekki með öllu gott,
2. Danzer Sviss 1:45,4, 3. Whee- — fremur óvelkomið, hálfgert
æer Kanada 1:45,9, 4. Minuzzo vandræða-fyrirbrigði.
ítalíu 1:47,3 og Hofherr Austur- og ég var honum gersamlega
ríki 1:47,3, 6. Marchelli Ítalía gemmála, að vissu leyti. Það væri
1:47,7. Bezti Norðurlandabúinn éiikt skemmtilegra að heims-
Niskin Noregi nr. 9 á 1:49,5. menningin væri íslenzk, þá mynd
Aðrir Norðurlandabúar 1 16., 18., um við kunna miklu betur við
26. og 27. sæti. Jakobína í 31. hana En það er þara til of mikils
sæti á 1:57,2. — Keppendur alls mæizt_
47 talsins.
* Arangurinn
Jakobina í
svioinu
Frá Cortinaleikjunum:
Einn af hverjmn 3 kepp-
endum í svigi karla
komst ekki sviehrautina
Aldrei lagðor jafa eriiðar braatlr
Cortina 1. febr. 1956. i Anderl Molterer ásamt Toni
SVIG KARUA I Sailer og Josl Rieder. Molterer
KEPPNI þessarar var beðið með er einhver mesti keppnismaður í
mikilli eftirvæntingu. Austurrik- svigi sem sézt hefur. En honum _0_0
ismenn voru almennt álitnir hafa hættir við að tefla um of á það inu. Hún „keyrði“ mjög fallega að virða, eftir því sem þess er
mesta sigurmöguleika í þessari tæpasta og dettur því mjög oft. i niður fyrir miðja braut, en þar nokkur kostur. En hvorki vani
Öll menning, allt mannlíf, hver
einstaklingur er sumpart þjóð-
legt fyrirbrieði, en sumpart þjóð
ernislaust. £kkert þjóðerni er né
getur verið tandurhreint islenzkt.
norskt eða franskt þjóðerni. Öll
þjóðerni eru daglega að glata
sérkennum og upprunaleik fyrir
áhrif almennrar samtimamenn-
ingar, og þá sérstaklega þess
SVIGKEPPNI kvenna fór fram ’ menningarsviðs, sem hvert þeirra
í „Col Druscie" brekkunni. Þar bygeir. Flestar framfarir eru
höfðu verið lagðar tvær brautir bæði vinningur og tap. Ég hætti
og var hvor um sig 460 metrar aldrei að sjá eftir fjörunum við
að lengd, hæðarmismunur 175 m. Revkjavik, þar sem ég lék mér
í annarri voru 41 hlið, en í hinni með hinum drengjunum, sumar
45. Færi var mjög hart, víða var 0g vetur. Ég ferðaðist um þær
íshella í brautinni. Keppendur eins og ríkur Ameríkani um
voru 49 talsins. | Erakkland, Spán, Ítalíu og Grikk
Brautimar voru sérstaklega jan<j* Hver pollur var eitt af
erfiðar, enda varð þama mikið feeurstu stöðuvötnum heimsins.
„stjörnuhrap“. Alls voru 12 gv0 é skólaárum mínum var all-
stúlkur dæmdar úr leik fyrir að ur þesgi ævintýraheimur grafinn
fara fram hjá hliðum (12 af 49!!) undir srrjóti og m0id ofan úr
Þeirra á meðal voru margar Eskihl5ð svo að skip gætu lagzt
heimsfrægar skíðakonur, m. a. vig hafnarbakka. Aldrei hef ég
hinn nybakaði Olympiumeistari
í stórsvigi kvenna Ozzi Reichert
Þýzkal. Þessi háa tala „brott-
dæmdra“ sýnir hve erfiðar braut-
irnar voru.
Colliard frá Sviss fékk beztan
tíma í báðum ferðum og sigraði.
an að sjá hvernig menn færu að
rökstyðja slíka skoðun.
Hins vegar eru ættarnöfn hinn
eini ríkjandi nafnsiður á öllu
-því menningarsviði sem íslanö
tilheyrir. Af því lefRr að íslenzkl.
fólk, sem ekki hefur ættarnöfn.
og ferðast um Evrópu eða
Ameríku — hans nafn endar á
son, hennar á dóttir, og þau segj-
ast vera hjón, eða faðir og dóttir
— á alls staðar á hættu að ve>-ða
fyrir mjög óþægilegri tortryggni”
Hjón verða að halda stuttan fyr-
irlestur um íslenzka nafnsiði á
hverju hóteli til þess að fá að
búa í sama herbergi. En að þeirn
fyrirlestri loknum mun útlend-
ingurinn álykta, að íslana liggi
utan við menningarsvið hvita
kynsins, og á eins konar pólar-
landa-menningarsviði’
Að neita þessu c-r ekki annað
en að berja hausnum við stein-
inn, þverskallast við að viður-
kenna það sem allir vita og skilja,
Sumum er sama um þó að við
séum taldir eins konar hvítir
eskimóar. En öðrum ekki. Og
þeir eiga heimtingu á að fá að
bera ættarnafn, ef þeir vilja.
Margir reyna að komast hjá
óþægindum af föðurnafnasiðnum
með þvi að gera nafn sitt að ætt-
arnafni þegar þeir ferðast eða
dvelja erlendis. Þá heitir kona
þeirra frú Magnússon, frú Sig-
urðsson o. s. frv. En er það virki-
lega viðkunnanlegra að frúrnar
heiti eitt á íslandi og annað i
útlöndum — heldur en hitt, að
horfið sé að því að taka upp
ættarnöfn?
Því verður hver að svara fyrir
sjálfan sig. Það stendur ekki til
að þröngva ættarnafni upp á
nokkurn mann. En að halda
áfram að banna upptöku nýrra
ættarnafna nær engri átt — svo
að komist sé sem vægilegast að
orði.
horft upp á hryllilegri eyðilegg-
ingu.
Ég skil því vel þá menn, sem
er sárt um það, sem hverfur fyrir
kröfum tímans, og þá líka um
fráhvarf frá þeim nafnsið, sem
uma í oaoum ieroum og sigraoi. ---------, „ * , *
Var sigur hennar óvæntur, því lengst hefur veru tu a ui
lítið orð hafði farið af henni, ’andi. Hann á enca stoð i oðru
fram til þessa. | en vana og tilfmningum, en
Jakobína fór hér eins og í svig- hvort tveggja er ævmlega s Y
grein og var þar fremstur í flokki Ef hann kemst standandi í gegn
um svigbraut er hann örugglega
langt á undan keppinautum sín-
um.
Keppni þessi fór fram í Col

sÆi
■jgr
W
datt hún og tapaði dýrmætum né tilfinningar geta gert krofu
tíma. Hún var í 24. sæti eftir j til einræðis um alla þróun.
fyrri umferð. j Og- sérstaklega verður það að
í seinni umferð „keyrði“ Jak- vera takmörkum háð hverja
obína enn betur. Og svo að eng- heimting ég eigi á því að aðrir
Druscié brautinni, skammt an mun var að sjá á tækni henn- menn taki tillit til minna per-
fyrir ofan Cortina. Keppt var j ar og þeirra beztu í keppninni. sónulegu hugmynda um, hvernig
i tveimur brautum sem hvor En neðst í brautinni skeði óhapp- þejr eigi t. d. að klæðast eða
um sig var um 700 m löng. j ið. í snarbrattri hengju fór hún nefnast.
Jíæðarmismunur var um 260 óafvitandi fram hjá hliði og var
m. f þeirri fyrri voru 78 hliff,
en þeirri seinni 92. Brautirnar
voru sérstaklega erfiðar, senni
3.
Það er æskilegt að hver okkar
þar með úr leik.
f brunkeppni kvenna var mik
ið am föll og óhöpp keppend-
lega einhverjar þær erfiðustu anna, Brezk stúlka Adelaine öaldi serkennum smum, sem goð
sem keppt hefur verið i á al-1 Pryor fótbrotnaði. Úrslitin í rvig- erl'> en jafnframt nauðsynlegt að
þjóðamótnm hin siðari ár. Var! keppninnl urðu þessi: 1 við semjum ckkur að siðum ann-
Eysteinn Þ> ðarson sem var
fyrstur Islendmra baeði i
svigi og brunJL
þetta mjög gagnrýnt af ýms
um þjóðum, sem ekki hafa
skíðamenn í „beimsklassa“.
Af 95 keppendum í sviginu
voi-u 31 áæmclur úr leik og
þeirra á meðal r argir heims-
frægir skíðamenn eins og
Framh. á bls. 12
Collard Sviss 112,3 sek., 2.! arra í ótal efnum.
Schöff Austurríki 115,4, 3. Sidor- 1 Á sá siður, að kenna síg irem-
ova Rússl. 116,7. Beztu Norður- ur við föður en ætt, noklrra rót
landabúarnir Inger Björnbakken í sérstökum íslenzkum hugsunar-
og Astrid Sandvik báðar frá hætti, speglast i honum nokkurt
Noregi í 6. sæti báðar með tím- það andlegt verðmæti, að hætt. sé
ann 118,0 sel. Aðrir Norðurlanda við að það glatist, ef ættarnöfn
búar í 11., 13. og 28. sæti. verða upp tekin? Mér þætti gam-
4.
Það eru engin rök gegn ættar-
nöfnum þó að ein og ein beyging
falli niður við notkun þeirra, það
verða samt nógar beygingar eftir
í málinu. Ég get aldrei verið svo
hreinn að ekki sé einhvers staðai*
fis á fötum mínum, og það gerir
ekkert til. Við segjum allir t” d.
„sonur hennar frú Sigríðar
Thorarensen" — væri nokkuð
unnið við að segja „sonur hennar
frú Sigríðar Thorarensens"?
Beygingar í íslenzku hafa verið
að breytast frá ómunatíð, og
sennilega alltaf til bóta’
StjÓBnarfrumvarpinu um ætt-
arnöfn þarf nauðsynlega að
breyta um tvö atriði. Gert er ráð
fyrir mannanafnanefnd skipaðri
þrem mönnum, tveim kennurum
úr heimspekideild (sennilega mál
fræðingum) og einum úr lög-
fræðideild Háskólans. Þetta er
hijög varhugavert ákvæði. Menn
geta verið framúrskarandi mál-
fræðingar eða lögfræðingar, og
jafnframt stirðbusar eða nátt-
tröll. Með því að einskorða val
í nefndina við svona fáa menn
getur komið fyrir að hún t. d.
neiti áratugum saman að fallast
á nokkur ný nöfn. Það verður að
vera að minnsta kosti einn rit-
höfundur í nefndínn, fulltrúi
fyrir fínasta málsmekk og víð-
sýnasta hugsunarhátt samtímans,
maður eins og t. d. Tómas Guð-
mundsson.
Þá er og mjög varhugavert að
ákveða að ættarnöfn skuli vera
íslenzk, og nægilegt að heimta
að þ; u . „rétt a i lögurr ís-
lenz i u ‘ fari vel í má?-
inu. ilvcrs vegna sk> ’du ætta -
nöfn e:ns og Pctv s og E ' 'erz
ekki í ga v» a í n inu? Ei ’i
þau íslenzk ð uj una? t
fremUr en þorrin.i af manna-
nöf' um á íslandi — Magnús,
Stefán, Benedikt . m. .Tóh:nnes,
Páli K stján, >n .,. - Matgrét,
Anna, ría, Kat) 'n, Kristín —
allt eru þetta aðie in nóíu. Á
Framh i bls. 12