Morgunblaðið - 29.07.1956, Qupperneq 9

Sunnuctagur 29. júlí 1956
MORGVNBZAÐ1Ð
Fundur íulltrúaráðs Sjálfstæðisfélaganna s.I. þriðjudag var gcysifjölmennur og bar vott þeim mikla einhug og baráttuvilja, sem ríkir meðal Sjálfstæðisfólks í Rvik.
Reykjavíkurbréf : Laugardagur 28. júlí
Stjórnarmyndun í auslrænum anda - Svikin við kjósendur - Svipan, sem dugði - Orð Bjarna Bene-
diktssonar - Samtalið við Lange - - Verkefni Flugfélags fslands - Síldveiðarnar.
Stjórnarmyndun
í austrænum anda
í VIKUNNI, sem leið, settist hin
nýja „alþýðufylking" kommún-
ista og Hræðslubandalagsins að
völdum á íslandi. Ilér tóku þá
íslendingar fyrstir og einir allra
Vesturlandaþjóða upp þann hátt,
sem ekki hefir lengi tíðkazt vest-
an járntjalds, að mynda „vinstri"
stjórn með því að kveðja komm-
únista til setu í ríkisstjórn og fá
þeim hin þýðingarmestu ráðu-
neyti. Meðal bandalagsþjóða
okkar hefur þessi stjórnarmynd-
un í austrænum anda vakið
undrun og ótta. Norska blaðið
„Varden“ lét á dögunum svo um
mælt, að það hefði þá eftir allt
saman verið ein Norðurlanda-
þjóðanna, sem „varð fyrst til þess
að mynda stjórn með þátttöku
kommúnista, samkvæmt línunni
frá Moskva. Það hefði verið ósk
og von manna, að hinar frjálsu
þjóðir Vesturlanda gætu haldið
kommúnistum eða alþýðufylk-
ingum, eins og þeir kalla sig nú,
utan ríkisstjórna landanna".
Á svipaðan hátt rita önnur
Norðurlandablöð og blöð allra
nágrannaþjóða okkar.
Þau eru bæði undrandi og
óttaslegin og sumar greinar
þeirra eru líkastar neyðaróp-
um. Þeim finnst að við íslend-
ingar höfum svikið hin vest-
rænu þjóðasamtök og leitt
nýjar hættur yfir nágranna
okkar.
Undantekningar frá þessu
eru þau biöð, sem kommún-
istar ráða. Þau fagna öll hinni
nýju stjórn, þar sem lykla-
völdin eru í höndum komm-
únista. Og „Izvestia", aðal-
blaðið í Moskvu segir að ís-
lendingar hljóti nú „viður-
kcnningu og stuðning allra
raunverulegra unnenda frið-
arins“, þ. e. kommúnista.
Það er svo áberandi að fram
hjá því verður ekki gengið, hve
blöð lýðræðisflokkanna eru
hrygg og undrandi en blöð
kommúnista glöð og ánægð.
. Þetta ber vott um það hve
stjórnarmyndunin á íslandi er
talin mikill sigur fyrir kommún-
ista hér og alþjóðakommúnism-
ann um leið.
En þetta á ekki eingöngu við
um blöðin. Hvar, sem íslending-
ur hefur farið um Vesturlönd,
síðan vitnaðist um hina nýju
stjórnarhætti hér, hafa spurning-
arnar dunið yfir um það, hvern-
ig það megi vera, að íslendingar
hafi stigið slíkt óheillaskref.
Vissulega er það ekki ástæðu-
laust þó spurt sé og svörin, sem
við hljótum að gefa, geta ekki
verið nema á einn hátt.
Svikin við kjósendur
ÞETTA svar hlýtur að verða
á þann veg, að núvcrandi rík-
isstjórn sé ekki orðin til í
samræmi við þann þjóðarvilja,
sem kom fram við kosning-
arnar 24. júní s.l. Ríkisstjórn-
in er mynduð án umboðs og
þvert ofan í það umboð, sem
þjóðin veitti þeim flokkum,
sem að henni standa.
Framsóknarflokkurinn og, Al-
þýðuflokkurinn og fulltrúar
þeirra, lýstu því yfir hvað eftir
annað á fjöldamörgum kjósenda-
fundum um allt land að myndun
einmitt slíkrar ríkisstjómar, sem
nú er sezt að völdum, kæmi alls
ekki til greina. í þessu sambandi
má sérstaklega minnast þess að
formaður Alþýðuflokksins lýsti
því yfir í útvarpinu á síðustu dög-
um kosningabaráttunnar að slík
stjórnarmyndun væri útilokuð og
að „Tíminn", blað núverandi
forsætisráðherra, gerði hið sama
hvað eftir annað fyrir kosning-
ar.
Þessar yfirlýsingar voru
framkomnar eingöngu vcgna
þess að flokkunum tveim var
fyllilega Ijóst, að andúðin
gegn hugsanlegri samvinnu
við kommúnista væri ákaflega
sterk og að það mundi valda
úrslitum hjá miklum fjölda
kjósenda hver stefna flokk-
anna væri í þessu efni.
Þess vegna urðu yfirlýsingar
Framsóknar- og Alþýðuflokksins
um að stjórnarsamvinna með
kommúnistum kæmi ekki til
greina eftir kosningar því sterk-
ari, sem nær dró kjördegi.
Þessar yfirlýsingar fóru
ekki fram hjá nokkrum kjós-
anda og vitaskuld gcngu þeir
út frá því, að þær yrðu haldn-
ar. Það eru því svik við kjós-
endur Framsóknar- og Alþýðu
flokksins, þegar þessar síend-
urteknu yfirlýsingar eru að
engu hafðar og mynduð ríkis-
stjórn með kommúnistum.
í þessu sambandi er líka vert
að minnast þess að Sjálfstæðis-
menn, sem tóku eindregnasta af-
stöðu gegn þessari stefnu í ut-
anríkismálum, sem nú vekur
mestan fögnuð í Moskva, en ugg
hjá vestrænum þjóðum,
uku fylgi sitt úr 37.1% árið
1953 upp í 42.4% nú í ár, en
Hræðslubandalagið féll úr
37,4% kjósenda árið 1953 nið-
ur í 33,8%. Af þessu sést að
mikil breyting hefur orðið
meðal kjósenda Sjálfstæðis-
flokknum í vil og þeirri stefnu,
sem hann fylgir.
Þegar því litið er á þetta
tvennt, yfirlýsingar Hræðslu-
bandalagsins um áframhaldandi
útilokun kommúnista frá stjórn-
arsamstarfi og fylgisaukningu
Sjálfstæðisflokksins, þá er það
svo glöggt, sem verða má,
að yfirgnæfandi meiri hluti
þjóðarinnar hefur lýst sig
andstæðan ríkisstjórn, sem er
mynduð á þann veg, sem nú
er orðið, og að hún hefur því
ekkert umboö frá þjóðinni.
Svipan, sem dugði
NÚ mun verða spurt: Hvernig
má það vera að kjósendur séu
sviknir á þann hátt sem nú er
orðið. Ástæðan er eingöngu sjúk-
legt valdabrölt foringja Fram-
sóknar og þau dauðamörk, sem
eru á Alþýðufloltknum. Her-
mann Jónasson var reiðubúinn
til hvers sem var til að ná stjórn-
araðstöðu og hann lét svipuna
miskunnarlaust dynja á Alþýðu-
flokknum. Kommnnistar voru
búnir að lýsa því yfir að upp-
bótarþingmenn Alþýðuflokksins
ættu ekki löglega setu á Alþingi.
Hermann þurfti því ekki
annað en veifa þeirri hótun
framan í Alþýðuflokkinn að
allir uppbótarþingmenn hans
og þar með báðir núverandi
ráðherrar flokksins yrðu gerð-
ir þingrækir ef samstarf tæk-
ist ekki við kommúnista.
Alþýðuflokkurinn var því of-
urselóur vegna þess manndóms-
leysis, sem hann hefur sýnt.
Þannig gat Hermann Jónasson
barið hina nýju „alþýðufylkingu"
saman þvert ofan í öll loforð og
yfirlýsingar. sem þjóðinni höfðu
verið gefnar.
ÞEGAR á það er litið að sú
rikisstjórn, sem nú situr er
mynduð þvert ofan í þjóðar-
viljann, hvílir enn þyngrl i
ábyrgð en ella myndi á Sjálf-
stæðisflokknum. Hann er eins
og nú stendur ekkl cingöngu
í stjórnarandstöðu vegna sjálfs
sín heldur líka vegna þúsunda
af kjósendum, sem voru
blekktir til fylgis við Hræðslu
bandalagsflokkana, en hafa nú
verið sviknir. Það hafa aldrel
hvílt þyngri skyldur á neinni
stjórnarandstöðu hér á Iandi
en einmitt nú. Sjálfstæðis-
menn vita aö bak við þáj
stendur ekki einungis
kvæðatala sú, sem þelr fengu.
á kjördeginum, heldur miklu
hærri tala kjósenda og vafa-
laust yfirgnæfandi meiri hlutl
þeirra allra.
Orð Bjarna
Benediktssonar
Sjálfstæðismenn í Reykjavflc
héldu fund s.l. þriðjudag, þar
sem Bjarni Benediktsson vara-
formaður flokksins, hafði fram-
sögu og gerði grein fyrir útlitinu
í stjórnmálunum og Mutverki
flokksins í stjórnarandstöðu.
Þessi fundur var hinn fjöl-
sóttasti sem haldinn liefur
verið í fulltrúaráði Sjálfstæð-
isflokksins og sýndi þessi ein-
stæða fundarsókn, þó hásum-
ar væri, hinn eindrcgna áhuga
Sjálfstæðismanna.
Bjarni Benediktsson vék m. a.
að tali núverandi stjórnarflokka
um að hér sé allt í kalda koli
og ráðið til að bæta úr því sé
að hefta athafnafrelsi einstak-
linga og ráðast sérstaklega með
ofsóknum gegn einstökum Sjálf-
stæðismönnum og flokknum í
heild.
Honum fórust m. a. orð á þessa
leið:
„Sannleikurinn er sá, að það
hefur aldrei nein ríkisstjórn sezt
að völdum á íslandi, sem á hæg-
ari leik í efnahagsmálum, þegar
hún tók við völdum, sem á meiri
möguleika til þess að láta gott
af sér leiða heldur en þessi ríkis-
stjórn, ef ekki kæmu til eigin
afglöp.
Ef hún hefði víðsýni, mann-
dóm og þrek til þess að hef ja
sig upp yfir sitt ógiftusam-
lega upphaf og leita samvinnu
við alla landsmenn, hverfa frá
hótunum um ofsóknir og mis-
rétti og reyndi að verða stjórn
allrar þjóðarinnar, þá mundi
starf hennar hafa skilyrði til
þess að verða í raun og sann-
lcika heiilarikt.
Raunverulegur styrkleiki ís-
lenzks efnahagslífs, möguleikarn-
ir til stórkostlegrar framvindu og
framfara, eru meiri nú en nokkru
sinni áður og hafa aldrei verið
svipaðir.
Við Sjálfstæðismenn bíðum og
sjáum hvað verða vill. Og það
mun sannarlega ekki á okkur
standa til stuðnings við góð mál-
efni.
En við munum öll sem einn
maður snúast til andstöðu við
ofsóknlr, afglöp og misferli.
Við munum enn sem fyrr
verða okkar gamla kjörorði
trúir: Að gjöra rétt og þola
ekki órétt. Og við munum
ekki iáta leiða okkur einn og
eij|p til glötunar meðan hinir
trausti á innantóman
fagurgn l.i og fláræði, heldur
Mum við sanna betur nú en
nokkru sinni fyrr, að Sjálf-
stæðisflokkurinn er sterkasta
stjórnmálaaflið í þessu landi
og það stjórnmálaafl sem með
engu móti verður brotið á bak
aftur. Við munum sýna að við
erum hinn sterki og skíri
málmur, sem herðist við
hverja raun. Fyrst og fremst
þá skulum við í öllu okkar
starfi sanna, að við munum
setja heill Islands ofar öllu
í okkar vcrkum.*'
Það lófatak, sem dundi við er
framsögumaðurinn hafði lokið
máli sínu, bar vott um það að
allir, sem hlustuðu á, gerðu þessi
orð að sínum. Og það er Sjálf-
stæöisflokknum hin ríkasta
hvatning að hann veit að nú
stendur hann einnig fyrir máli
þúsunda af kjóscndum, sem voru
blekktir af svikayfirlýsingum
forustumanna Framsóknar og Al-
þýðuflokksins fyrir kosningarnar.
Samhugur Sjálfstæðismanna er
óbilandi. Fundurinn í Reykjavík
bar þess fyllsta vott og hið sama
er ríkjandi meðal Sjálfstæðis-
manna um land allt.
Samtalið við Lange
ÞEGAR hin nýja ríkisstjórn kom
saman í fyrsta sinn með forseta
íslands, var utanríkisráðherrann
Guðmundur í. Guðmundsson þar
ekki staddur. Hann var í Oslo
til viðræðu við Halvard Lange
utanríkisráðherra Norðmanna,
sem hélt úr sumarbústað sínum
inn til borgarinnar til viðræð-
unnar við Guðmund. Það er eins
og Alþýðublaðið skammist sín
fyrir, að G. í. G. skyldi fara til
þessa fundar, því blaðið gerir sig
hlægilegt með því að halda því
fram, að Guðmundur hafi verið
í einkaerindum og norski utan-
ríkis-ráðherrann þá væntanlega
tekið sig upp til að hitta hann
svona að gamni sínu!
Álþýðublaðið þarf ekkert að
skammast sín fyrir það þó Guð-
mundur færi til viðtals við Lange
sem er merkur maður og einn
eindregnasti stuðningsmaður At-
lantshafsbandalagsins allt frá
stofnun þess. Lange er líka einn
af þeim þrem mönnum, sem
kosnir voru til þess að gera til-
lögur um nánari eínahagslega og
menningarlega samvinnu banda-
lagsríkjanna. Lange er ekki ein-
göngu óbilandi talsmaður hern-
aðarlegra samtaka lýðræðisþjóð-
anna í varnarskyni gegn ásókn
kommúnismans, heldur vill hann
einnig útvíkkun þessara samtaka
svo þau nái til samstarfs á sem
flestum sviðum. Af þessum
inanni hefur hinn óreyndi utan-
ríkisráðherra okkar vafalaust
ýmislegt lært.
En þess er að minnast aö
þegar ályktunin í varnarmál-
unum var samþykkt í vor á
Alþingi taldi Guðmundur í.
Guðmundss. og aðrir Hræðslu-
bandalagsmenn enga þörf á
að hafa samráð við bandalags-
ríkin áður en ákvörðunin væri
tekin, og felldu tillögu Sjálf-
stæðismanna, sem að því laut.
Það gæti því bent til einhverr-
ar meiri varkárni nú, þegar
íslenzki utanríkisráðherrann
bregður sér óðara og hann
Frh. á bls. 15