Morgunblaðið - 29.08.1956, Page 16

Ósfjórnin á Akranesi
Sjá grein á blaðsíðu 9.
Sænsk-íslenzka loftferða-
deilan leysist væntan-
lega innan fdrra vikna
Island æ þýðingarmeiri
flugáningarstaður
BLAÐIÐ áíti í gær tal við umboðsmann brczka flugfélagsins
BOAC hér á landi, Mr. Cooling. Kvað hann félag sitt telja
fullvist að með tilkomu liinna nýju risafarþegaflugvéla, Comet-
vélanna, á flugleiðunum yfir Atlantshafið, myndi ísland verða
enn þýðingarmeiri viðkomustaður en áður og umferð um landið
stóraukast.
— segir Agnar Kotoed-Hansen flug-
málastjóri, sem hefir unnið að samn-
ingum af hálfu Islands
■m
ALLAR líkur eru til að saensk-íslenzka Ioftferðadeilan Ieys-
ist á næstu vikum og íslenzkar flugvélar geti óhindrað
flogið til og frá Svíþjóð. Blaðið átti í gær tal við Agnar
Kofoed-Hansen, flugmálastjóra, og kvaðst hann mjög bjart-
sýnn um, að full og farsæl lausn deilunnar fengist innan
fárra vikna, jafnvel fyrir 1. október, er loftferðasamning-
urinn milli landanna rennur að fullu út. Er það gleðiefni,
að nú skuli loks séð fyrir endann á deilumáli þessu milli
fvændþjóðanna tveggja.
Forsaga þessa máls er í fáum
orðum sem hér segir:
Samningaumleitanir í loftferða
deilunni hófst fyrir rúmu ári, er
samninganefnd kom hingað til
Reykjavikur frá Svíþjóð. Fátt
varð um samninga á þessum
fyrsta fundi en á öðrum samn-
ingafundi í Stokkhólmi var á-
kveðið að fela flugmálastjórum!
landanna tveggja að reyna að ^
komast að samningum um það,,
sem á milli bar, og leýsa deilu-
málið.
Agnar Kofoed-Hansen, flug-
málastjóri, og sænski flugmála- j
stjórinn hittust í ágústmánuði |
1955 og hófu viðræður um mál-
ið. Má segja, að þá fyrst hafi
fundizt samkomulagsgrundvöllur
í deilunni. Svíar töldu ekki ó-
sanngjarnt, að fargjöld Loftleiða
milli fslands og Bandaríkjanna
héldust óbreytt, með flugvélum
að gerðinni DC-4, en um það
hafi deilan staðið ef SAS flug-
félaginu væri unnt að gera hið
sama, en þeir töldu sig ekki geta
unað þeim aðstöðumun, sem á
milli þessara tveggja flugfélaga
væri vegna þátttöku SAS í IATA.
Flugmálastjórarnir hittust aftur á
fundi í Strassborg í desember í
fyrra.
Náðist þar samkomulag um,
Hann sá ekki Grænland
f GÆRKVÖLDI var hringt til
blaðsins frá Hafnarfirði, og var
þeim sem hringdi mikið niðri
fyrir. Kvaðst hann sjá Græn-
landsfjöll í átt frá Garðskaga.
í tilefni þessa hringdi blaðið
til veðurstofunnar og spurðist
fyrir um hvað hæft mundi í þess-
um staðhæfingum. Sagði veður-
fræðingur, að hér væri um mis-
skynjun að ræða. Sögumaður
hefði séð ský úti fyrir Flóanum,
sem fljótt á litið væru áþekk
fjöllum. En þess væru engin
dæmi að Grænlandsfjöll hefði
hillt upp í þessari átt. Gerði hann
ráð fyrir því, að þessi ský myndu
komin inn yfir bæinn á morgun.
að loftferðasamningurinn
milli landanna, sem renna
átti út þá um áramótin, skyldi
framlengdur óbreyttur til 1.
okt. í ár, enda ykju íslending-
ar ekki flugferðir sínar til
Svíþjóðar. Sú ákvörðun var
ótvírætt íslendingum í hag.
Enn hittust flugmálastjórarnir
á fundi í Visby á Gotlandi í maí
í vor, en þar voru og staddir
flugmálastjórar Dana og Norð-
manna. Náðist þar góður árang-
ur og miðaði mjög í áttina til
samkomulags, enda voru flug-
málastjórar landanna þriggja ís-
lendingum mjög velviljaðir í
samningaumræðunum.
í júní í sumar gerðist það svo,
sem segja má, að hafi gjörbreytt
viðhorfum í málinu, að alþjóða
flugfélagasambandið (IATA)
samþykkti að taka upp mjög lág
fargjöld yfir Atlantshafið frá 1.
október, og má segja, að sú á-
kvörðun hafi verið fyrsta sporið
í almennri og mikilli fargjalda-
lækkun yfir hafið.
Þessi ákvörðun breytti eðli-
lega mjög viðhorfi Svía til
liinna lágu fargjalda Loftleiða
á flugleiðinni, þar sem SAS-
flugfélagið myndi innan
skamms taka upp svipuð far-
gjöld.
Á þingi alþjóða flugmálastofn-
unnarinnar, sem haldið var í
Caracas í júní og Agnar Kofoed-
Hansen flugmálastjóri sótti, var
málið enn rætt. Kvaðst flugmála-
stjóri vera afar bjartsýnn um, að
farsæl lausn málsins fáist innan
skamms, og máli þessu verði þar
með til lykta ráðið, svo við ís-
lendingar megum vel við una.
Geta þá flugvélar íslenzku flug-
félaganna flogið óhindrað til
Svíþjóðar og tekið farþega til og
frá landinu. Nú fljúga Loftleið-
ir til Gautaborgar einu sinni í
viku. Flugfélagið hafði fasta
áætlun til Stokkhólms áður, en
lagði þær ferðir niður í fyrra
haust.
Helgi Briem sendiherra var
formaður samninganefndanna
tveggja, sem hófu umræður í
fyrstu.
Franskir sjónvarpsmenn
land og þjóð
Sáu hvalskurð ■ gær
FRANSKA sjónvarpið hefir
nýlega sent hingað til lands
fjóra af starfsmönnum sinum.
Eiga þcir að fcröast um landið
cg taka kvikmyndir af landi og
þjóð, atvinnuiífi íslendinga, ís-
leiizkri æsku, náttúrufyrirbær-
um, goshverum og öllu því sem
Fransmenn kynnu að hafa gaman
af að sjá í sínu sjónvarpi.
Sjónvarpsmcnnirnir munu
dveljast hér um mánaðartíma og
hefir Ferðaskrifstofan annazt alla
íyrirgreiðslu varðandi för þeirra
hérlendis. í fyrradag voru þeir í
Hvcragerði, en sá staður þykir
útlendingum einna urðulegastur
á íslandi.og þar vera sjaldsénust
íyrirbæri í veröldinni.
Þá munu þeir félagar ferðast
Má það vera öllum íslend-
ingum gleðiefni að góð von
er um að samningaviðræður
flugmálastjóranna hafi leitt
til lausnar þessarar hvimleiðu
deilu.
Minni veiði
en í fyrra
HEILDARSÖLTUN Suðurlands-
síldar nam 24,257 tunnum s.l.
laugardag, og þá var búið að
frysta 45 þúsund tunnur. Mest
hefur verið saltað á Akranesi eða
4254 tunnur. Á sama tíma í fyrra
nam síldarsöltun 93,600 tunnum
hér sunnan lands.
Samið hefur verið um sölu á
50 þúsund tunnum síldar til Sov-
étríkjanna, og 10 þúsund tunnum
til Póllands. Góðar horfur eru
á frekari sölu ef meira veiðist.
BOAC og önnur stærstu flug- .
félög veraldar hafa nú i hyggju
að taka Comet-vélarnar brezku
í notkun á flugleiðum sínum. •—
Hætt var við notkun þeirra fyrir
tveimur árum, er þær fórust
hver af annarri af orsökum sem
síðar kom í ljós að stöfuðu af
málmþreytu.
Ætla mætti a'ð með tilkomu
þessara stóru og langfleygu
flugvéla þyrfti ekki lcngur að
koma við í Keflavík. Mr.
Cooling kvað það hins vegar
ekki vera, Keflavík yrði jafn-
vel enn mikilvægari viðkomu-
staður tn hingað til.
I>á gat hann þess einnig, að
meðan svonefnt „tourist class“
flug tíðkaðist, eða ódýru far-
gjöldin, og vélarnar væru oftast
fullsetnar, væri ísland ómissandi
viðkomustaður til áningar á ■
hinni löngu flugleið.
VALLARMET
Aldrei fyrr hafa jafnmargar
flugvélar frá hinu brezka fiug-
félagi farið um Keflavíkurvöll
sem í þessum mánuði. Hafa þar
í hópi alls verið m.a. 80 risavélar
af gerðinni Stratocrusier. Það er
einnig, að aldrei áður hefur ver-
ið jafnmikil umferð um Kefla-
víkurflugvöll sem í ágústmánuði.
AIls hafa lent um 450 vélar á
vellinum það sem af er mánuð-
inum og er það vallarmet ef svo
má að orði komast. Áður Var
metið 327 flugvélar í einum mán-
uði ársins 1954.
Horfur eru og á að tekjurn-
ar af vellinum í ágústmánuði
ver'öi alls um 2 millj. kr. í
beinhörðum gjaldeyri.
Mestur annatími sólarhringsins
er milli 12 og 2 á nóttunni. Koma
þá að jafnaði 12—14 vélar á völl-
inn. Ein höfuðorsökin fyrir þess-
ari miklu umferð í sumar mun
vera fádæma veðurblíða á flug-
leiðinni yfir Norður-Atlantsliaí-
ið, en úrigt loft og vindótt á hinni
suðlægari.
Kaupsker&ing eina úr-
rœði vinsfri stjórnarinnar
Kommúnistar 09 krotur sögðu
íður að hægt væri oð stöðva dýr-
tíðina með ollt öðtum róðum
Frá fundi stjórna verkaSýös-
félaganna í fyrrakvöld
VTJÓRN FULLTRÚARÁÐS verkalýðsfélaganna i Reykjavík boð-
} aöi í fyrra kvöld til fundar meö stjórnum verkalýðsfélaganna
bænum. Hannibal Valdemarsson, lagöí fyrir stjórnir samtakanna
il samþykktar kaupbindingarlög ríkisstjórnarinnar og bauð þeim
ið samþykkja þau möglunarlaust, en helztu ákvæöi þeirra eru, eins
>g kunnugt er nú, að launþegar eiga ekki að fá þá vísitöluhækkun
i kaup, sem átti að koma til framkvæmda 1. sept. Jafnframt ætti
ið festa verðlag innanlands, en ef vcrölag liækkaði á erlendum
,'örum yrðu einhverjar leiðir fundnar. Hverjar þær leiöir væru
nldi Hannibal ekki segja.
Varðandi landbúnaöarafurðir yrði sá háttur hafður á að verð
>eirra yrði greitt niður að einhverju leyti.
tR EKKI SAMAN.
Kommúnistum bar þó ekki sam
um þessar niöurgreiðslur til
;nda. Eðvarð, kommaleiðtogi
lagsbrún og Björn í Iðju sögðu
greiða ætti landbúnaðarvör-
kvikmynda
nckkuð um hálcndið og mynda
fjöll, svo sem Heklu og svo auð-
vitað Gullfoss og Geysi. Taka
þeir bæði 16 mm. kvikmyndir og
þá aðallcga litmyndir og einnig
33 mm. kvikmyndir. Verða kvik-
rnyndir þessar sýndar bæði í
franska sjónvarpinu og á vcgum
franskrar fréttastofu. í gær fóru
sjónvarpsmennirnir upp að hval-
stöðinni í Hvalfirði, en þangað
voru nýkomnir 15 livalir.
Nokkrir sjónvarpsmenn hafa
komið hingað áður, aðallega frá
brezka sjónvarpimi, m. a. fyrir
kosningarnar í vor.
urnar niður um 2 stig, en Hanni-
bal sagði 3 stig og leiðrétti þar
með flokksbræður sína.
Kom þessi boðskapur stjórn-
um verkalýðsfélaganna all mjög
á óvart, þar sem slik kaupbind-
ing er algert brot á því sam-
komulagi, sem gert var milli
verkalýðssamtakanna og atvinnu
rekanda eftir síðasta verkfall og
var Hannibal og félögum hans
bent á það, að stjórnir félaganna
hefðu enga heimild til að breyta
gildandi kjarsamningum nema i
samráði við verkalýðsfélögin.
f ANDSTÖÐU VIÐ FYRRI ORÐ
OG YFIRLÝSINGAR.
Meðal þeirra sem töluðu gegn
I þessari launaskerðingu ríkisstjórn
I arinnar voru: Pétur Guðfinns-
j son, Einar Helgason, Magnús
| Guðmundsson og Stefán Hannes-
son. Lýstu þeir furðu sinni á því,
| að æðstu menn verkalýðssam-
takanna skyldu leyfa sér að
| krefjast þess af launþegum að
1 þeir féllu írá vísitöluhækkun á
kaup sitt eftir á og bentu á það,
að þessir sömu menn hefðu hvað
eftir annað fullyrt, að hægt væri
að stöðva dýrtíðina á annan hátt.
Ef að þessir menn vildu að
nokkru standa við fyrri orð sín
og yfirlýsingar ættu þeir fyrst
að lækka verðlag, þá mundi
kaupið lækka af sjálfu sér á eft-
ir. Þeir óskuðu eftir þvi, að mál
þetta yrði lagt fyrir verkalýðs-
félögin og rætt þar og síðan tekn-
ar ákvarðanir um það, hvernig
snúast ætti við málinu.
KAUP SKERÐING EINA
ÚRRÆÐIÐ.
Kommúnistar með Hannibal í
broddi fylkingar svöruðu illu
einu og sögðu, að kaupskerðing
væri það eina sem þeir sæu nú
til úrbóta. Hannibal lýsti því yfir
að hann legði metnað sinn í það,
að launþegar hlýddu sér í einu
og öllu og ef að svo færi, sem
hann ætlaði, mundi haldið áfram
á sömu braut eftir áramótin.
Það var eftirtektarvert að af
hálfu kommúnista töluðu engir
nema forustumennirnir, að und-
antekinni einni konu, sem lýsti
því yfir að hún hefði kosið þessa
menn í ríkisstjórn og hún vissi
að allt það sem þeir gerðu væri
gott, hvernig sem það annars liti
út. Var ekki laust við að fundar-
mönnum þætti þetta innlegg
Hannibal til handa heldur hjá-
kátlegt.
95 GEGN 15. — 17 GREIDDU
EKKI ATKVÆÐI. ■
Að síðustu var tillaga Hanni-
bals um að lýsa blessun sinni á
lanuaskerðingunni borin undir at
kvæði og samþykkt með 95 atk.
launaskerðingunni borin undir at
kvæði. Þess skal getið að komm-
únistar höfðu sérstaklega smalað
á fundinn og létu varastjórnir í
félögum þeim, sem þeir stjórna
mæta. Aftur á móti voru mikil
brögð að því, að andstæðingar
þeirra voru ýmist alls ekki boð-
aðir á fundinn, eða þeim tilkjmnt
um hann svo seint, að þeir höfðu
ekki aðstöðu til að mæta.