Morgunblaðið - 23.12.1956, Síða 9

MORGVNBLAÐIÐ
JÓLALESBÓK BARNANNA
Skmnuöagw 23. de6. 1356

L
ansamt
S;
ggi
EINU sinni var bóndasonur,
sem Siggi hét, gott skinn, en
heldur einfaldur. Mörg ár vann
hann með heiðri og sóma, hjá
ríkum höfðingja, en loks kom
óyndi í strákinn og langaði hann
bú mikið til þess að komast lieim
til móður sinnar og bað húsbónda
um kaupið sitt. Hann gaf Sigga
gullklump, sem var álíka stór og
höfuðið á Sigga, og það var ekki
af smærri tegundinni. Þetta lík-
aði Sigga og vafði nú um hann
handklæði og lagði af stað heim
á leið. En veðrið var heitt og
klumpurinn afar þungur, svo að
Siggi varð strax uppgefinn og
bogaði af honum svitinn. Hann
reyndi að bera hann á höfðinu
cg öxlunum en ekkert dugði.
Þá reið maður fram hjá Sigga,
glaður og kátur og á góðum
hesti. „Þarna!" sagði Siggi, „gam-
an væri að ríða, ef að maður
kynni það og ætti góðan hest!“
Maðurinn stöðvaði hestinn, er
hann heyrði til Sigga, og spurði
hann að, hvað það væri, sern
hann væri þarna að dragost með.
„Ó, Það er gull, hreinasta gull
©g mesta þyngsla gull! Ekkert
kvikindi á jörðinni þrælar eins
mikið og maðurinn!" sagði Siggi
og varpaði klumpnum á jöxðina
stynjandi.
„Hana“, sagði komumaður, ,,úr
því að þig langar til þess að
riða þá skulum við skipta. Láttu
mig hafa klumpinn þinn og taktu
hest minn í staðinn!“ Þetta lét
Siggi ekki segja sér tvisvar og
greip í hestinn. En maðurinn tók
gullklumpinn og flýtti sér nú
burtu, af því að hann var hrædd-
ur um, að Siggi mundi iðrast
kaupanna. Siggi klifraði nú upp
á hestinn og reið allt hvað af
tók, svo moldrykið þyrlaðist i
háa loft, en þetta varð ekki lengi,
hesturinn hrasaði um stein og
Siggi veltist af baki, af þvi að
hann kunni ekki að ríða. Siggi
var svo dasaður eftir byltuna, að
hann gat varla hreyft legg eða
lið og lá nú kyrr um stund. Bóncíi
nokkur, sem leiddi kú, sá hestinn
lausan og teymdi hann með sér,
Nú er gamli Gráni minn
gríðarlega þreyttur.
Ert’ ekki alveg uppegfinn?
En hvað þú ert sveittur!
Long og brött var brekkan öll,
byltust hjól um steina.
Þau eru erfið, þessi fjöll,
það fær Gráni' að reyna!
Pabbi bað mig bera þér
beztu kveðju’ — og — meira;
ef þú kemur inn með mér,
ailt þú færð að heyra.
þar til hann hitti Sigga. Var þá
Siggi skælandi að nua fætuina.
„Ekki skal ég riða oitar! það
er ekki holt. En hvað þér eruð
lánsamur, góði maður, að eiga
svona hægláta kú; þér getið svo
drukkið mjólk hvern eínasta dag
og borðað smjör og ost, og þurf-
ið ekki að detta af baki“.
„Það er rétt“, segir bóndinn,
sem hugsaði sér nú gott til, „ef
að þér lízt svona vel á kúna,
þá lázt mér vel á f jöruga hestinn
þinn, og við skulum skipta; þú
færð kúna fyrir nestmn".
„Það eru góð skipti, þetta vil
ég“, sagði Siggi og tók við kúnni
og rak hana á undan sér, en bónd-
inn settist á hestinn og var þegar
kominn úr augsýn.
Á göngu smni kom Siggi að
gestaskála og eyddi þar síðustu
aurum sínum, af þvi að hann
hélt, að nú þyrfti hann ekki fram-
ar á peningum að halda, úr því
að hann ætti kúna, og svo aélt
hann áfram. En eins og áður er
sagt, vær mjög heitt þennan dag,
og alllangt var til þorpsins, þar
sem móðir Sigga bjó, og hann var
orðinn mjög þyrstur. Hann fór þá
að mjólka kúna, en fórst það svo
óhönduglega, að engin mjólk
kom, og loks varð kýrin leið á
þessu og sparkaði í Sigga, svo að
hann missti bæði heyrn og sjón
og vissi ekki, hvort hann var held
ur pilíur eða stúlka, en í því
kom slátrari gangandi með grís.
Hann aumkaóist yfir Sigga og
spurði bann, hvað að honum
gengi og gaf honum jafnframt
að dreypa á pela sínum. Siggi
sagði honum hvar komið var,
en slátrarinn sagði, að ekki væri
að búast við mjóik úr svona
gamalli kú, henni yrði að slátra
sem fyrst.
„Já“, sagði Siggi, „en það verð-
ur ekki mikið varið i steik af
henni, svona eldgamalt nautaket!
Þér eigið sannarlega gott, að eiga
þennan litla og feita grís; þar er
nú maturinn góður og pylsurnar’"
„Góði vinur!" sagði slátrarinn,
„ef að þér lízt á grísinn minn, þá
geturðu fengið hann; ég skal
skipta á honum og kúnni að
Klappa ég þér um haus og
háls,
hvísla þér í eyra:
Á morgun ertu frí og frjáls!
Fékkstu nýtt að heyra!
Kæri góði Gráni minn,
gakktu inn í kofa,
hvíldu þreytta hrygginn þinn
— og hertu þig að sofa.
— Geturðu’ ekki, Gráni minn,
— góða fyrir borgun —
borið litla busann þinn
á bakinu á morgun?
sléttu; þykir þér það ekki gott?“
„Ágætt“, sagði Siggi og varð
mjög glaður í bragði yfir láni
sínu. Nú hélt hann aftur áfram
kátur og ánægður og hugsaði: „Þú
ert þó reglulega lánsamur Siggi;
alltaf færðu bættan skaða þinn!
en hvað svínasteikin verður góð“.
Skömmu síðar náði maður
Sigga, sem var á sömu leið, hann
hélt á stórri gæs undir hendinni.
Hann heilsaði Sigga og þegar þeir
fóru að tala saman þá sagði hanu
Sigga að gæsin væri ætluð í af-
mælisveizlu. Það væri bezta steik
undir sólinni og svo lofaði hann
Sigga að taka á gæsinni og finna
fitukeppina undir vængjunum á
henni. „Þetta er góð gæs“, sagði
Siggi, „en svínið mitt er nú ekki
heldur neitt óhræsi". „Hvaðan er
svínið þitt?“ spurði hinn og Siggi
sagði honum að hann væri nýbú-
inn að fá það í skiptum. Þá leit
hinn í kringum sig með áhyggju-
svip og sagði: „Heyrðu lagsmað-
ur, okkar á milli sagt þá var grís
stolið frá fógetanum í þorpinu
þarna. Þjófurinn hefur narrað þig
og þegar lögregluþjónmnn kemur
á eftir okkur — mér sýnist að
ég sjái blika á byssuhlaupið hans
þarna hjá hæðinni — þá heldur
hann að þú sért þjófurinn og þú
lendir með grísinn í tukthúsið
í staðinn fyrir heima hjá móður
þinni“.
„Æ, guð minn góðúr! Skelfing
er ég ógæfusamur“, kallaði Siggi.
„Blessaður góði vinur minn, hjálp
aðu mér nú í öllum hammgju
bænum!"
„Veiztu hvað“, sagði maðuvinn,.
„fáðu mér fljótt grisinn og taktu
gæsina! Ég þekki leynistíg hér
nálægt og get falið mig“.
Þetta gerðist í einni svipan og
að vörmu spori voru allir horfnir,
maðurinn, svínið og Siggi. „Gæf-
an eltir mig hreint!" sagði Siggi
og hló með sjálfum sér og bar
gæsina áfram. Hann sá hvorki
lögregluþjón eða neinn sem elti
hann. Hann hafði allan hugann
við steikina góðu, fituna fjaðr-
irnar og móður sína svo ánægða
og nú, kom hann í síðasta þorp-
ið á leiðinni.
Þar stóð maður við hverfi-
stein sem hann steig og dró hníf
á; hann var að sjá mjög ánægður,
dró á og blístraði og dró á og
söng fjöruga vísu í hljóðfalli við
stigið.
Að brýna hníf og hrýna Ijá
er bezta skemmtun sem ég á
Hvað er betra en hverfisteinn.
Harrn til f jár mér nægir einn.
Siggi stanzaði þarna með gæs-
ina undir hendinni hann var hrif-
inn af glaðlyndi mannsins sem
dró á, svo sagði hann: „Þér líður
víst bærilega, sem getur verið
svona kátur og glaður? Gaman
væri að vera það!“
„Og já, kunningi", sagði mað-
arinn, „það liggur alltaf vel á
mér, ég hef alltaf peninga í vas-
ann og það geturðu lika haft með
Þarna séi’ðu m«del
Kvöldvísur til Grána
gæsina þína. Hvaðan er annars
gæsin?“ „Ég féKk hana fyrir
svín“, sagði Siggi. „Og svínið?“
— „Það fékk ég fyrir kú!“ —
„Og kúna?“ — „Fyrir hest!“ —
„Og hestinn?“ — „ég lét fyrir
hann gullklump sem var eins
stór og höfuðið á mér“. „En þorp-
arinn þinn! hvar náðirðu í gull-
ið?“ „Ég vann fyrir því í sjö ár,
þetta var kaupið mitt“. — „Nú
áttu ekki annað eftir en að geta
orðið brýningamaður eins og ég,
þá hefurðu peninga í öllum vös-
um en til þess þarftu ekki annað
en hverfistein, ég hef einn hérna,
hann er raunar nokkuð slitinn, en
það má þó notast við hann nokk-
uð enn. Þú getur fengið hann
íyrir gæsina. Viltu það?“
„Ég að skipta? Ég held það“,
sagði Siggi mjög glaður .„Pen-
inga í öllum vösum, það er ekki
amalegt starf“.
Maðurinn gaf nú Sigga garnalt
hverfisteinsbrot og tinnustein sem
lá á veginum og Siggi var mjög
ánægður. Hann var nú sannfærð-
ur um að hann hefði fæðzt undir
einhverri heillastjörnu, þegar allt
gekk honum svona vel.
En sólin skein heitt. Siggi var
orðinn bæði hungraður og þyrst-
ur og steinarnir voru þungir, eins
og gullklumpurinn hafði verið
fyrir og hann hrópaði: „Bara að
ég þyríti ekki að bera þessa
þungu byrði“.
Brunnur var við veginn, þa»
ætlaði Siggi að svala þorsta sía-
um og beygði sig niður, en í þvi
missti hann steinana, sem féllw
í brunninn og enginn varð glaðari
en Siggi að geta svona allt i
einu losnað við þessa þungu
steina, bara alveg af sjálfum sév.
Nú reis hann glaður á fætur, laus
við allar áhyggjur og byrðar og
leit svo á að hann væri gæfusam-
asti maður undir sólinni og kom
nú mjög ánægður heim til móður
sinnar, — Iánsami Siggi.

ftKr

*?2.
Efni í sanna veiðk.gw
HÉRINN
og LÁGFÓTA
ITÉRI og tófa voru saman
á ferð, á vetrardegi,
hvergi sá á dökkan díl, og
mýs og önnur kvikindi lágu
inni í bælum sínum. „Það
er hægt að verða svangur
í svona veðri“, sagði tófan
við hérann, „það gaula í
mér garnirnar“. „Já“, sagði
hérinn, „nú eru mikil harð-
indi, og víst væri ég til með
að éta af mér eyrun, ef að
ég næði með þau upp í mig“.
Svona löbbuðu bæði hjú-
in saman glorhungruð, þang
að til þau sáu stúlku koma
gangandi með körfu á hand-
legg sér og angandi lykt af
nýbökuðu hveitibrauði lagði
móti þeim. „Nú veit ég ráð“,
sagði refurinn, „legðu þig
niður og láztu vera dauður.
Þá leggur stúlkan frá sér
körfuna til þess að ná af þér
skiruiinu, því að það er
ágætt í glófa, en á meðan
hleyp ég burt með körfuna
handa okkur að éta úr“.
Hérinn gerði sem fyrir
hann var lagt og lá nú eins
og steindauður, en lágfóta
faldi sig bak við snjóskafl.
Stúlkan kom og sá þarna
nýdauðan héra og lagði frá
sér körfuna til þess að t-aka
hérann, en á meða-n kom
tæfa úr fylgsni súiu og greip
körfuna og þaut með hana
eins og fætur toguðu. Hér-
inn lifnaði líka skyndílega
og hentist eins og örskot eft-
ir tófunni. En tæfa hélt
áfram ferðinni og var ekki á
að sjá að hún ætlaði að láta
hérann hafa neitt með sér
af hveitibrauðinu, heldur
vera ein um hituna. Þetta
líkaði héranum illa, sem
von var, og er þau bar að
tjörn nokkurri kallaði hér-
inn til tófunnar: „Það væri
þó sannarlega gaman að fá
eina máltíð af fiski. Þá ét-
um við fisk og hveitibrauð
eins og þeir allra fínustu!
Rektu skottið dálítið niður í
vatnið og þá koma fiskarn-
ir strax og hanga í skott-
inu, því að hjá þeim ear
einnig fátt «m viðurvæ*4,
En hraðaðu þér nú áður en
tjörnina leggur“.
Þetta leizt tófumtí vei á,
labbaði niður að tjörniani
sem nú var að leggja og rak
skottið ofan í vatnið. Og
mjög bráðlega var skottið
frosið fast. Þá tóJc hérkm
körfuna og át hveitibrauð-
ið í mesta næði rétt fyrH’
nefinu á lágfótu, og kallaði
til hennar við hvem bita,
sem hann át: „Vertu þolin-
móð þangað tii hlákan kem-
ur, í vor þiðnar utan af
skottinu á þér, híddu aðems
róleg, einhvem tíma þjðneff
skottið á þér!“ og hann gekk
leiðar sinnar, mettur og
ánægður e« refurinn, getíá
eftir honum eins og littœb
ur í h lek kjuen.