Morgunblaðið - 23.08.1957, Page 10

10
MOnCVWJIAÐtÐ
Fostudagur 23. ðgðst 195T
FRA S.U.S.
RITSTJÖRI: ÞÖRIR EINARSSON
í hlýju meðal
isjaka"
UNDIR þessari fyrirsögn birtist
eftirfarandi grein í blaðinu „Festi
val“, 16. tbl., 1.—15. júlí 1957.
Blaðinu, sem gefið var út í
Moskvu og dreift um alla jarð-
kringluna, var ætlað að flytja
fréttir af undirbúningi að
Moskvumótinu í einstökum lönd-
um.
Náunginn, sem flytur umheim-
inum þessa hrikalegu lýsingu af
undirbúningi íslenzkra koinmún-
ista, mun vera íranbúi.
„Vinur okkar, Mahmoud, með-
llmur alþjóðaundirbúningsnefnd-
ar VI. heimsmótsins, heimsótti
nýlega ísland. Við báðum hann
nm að segja lesendum mótsblaðs-
ins hvað hann hafði séð og numið
á þessari fjarlægu eyju.
ísland liggur langt úti í Atlants
hafi. Bið óendanlega úthaf skilur
það frá meginlandinu. En hinir
ungu íslendingar þurfa ekki að
þola einangrun eylandsins.
Ein af virkustu æskulýðssam-
tökum Iandsins er alþjóðasam-
vinnunefnd íslenzkrar æsku.
Markmið hennar er að ræktá og
styrkja tengslin milli æskulýðs
Jslands og æskulýðs annarra
landa.
Þessi nefnd átti upphafið að
hinni miklu herferð fyrir þátt-
töku íslenzkrar æsku í heimsmót-
inu. Formaður hennar, Guð-
mundur Magnússon, á sæti í is-
lenzku undirbúningsnefndinni og
er talinn vera einn af virkum
meðlimum hennar.
Ég verð að leggja hér áherzlu
á, að þessi nefnd er í raun og
veru fulltrúi fyrir allar stéttir,
skoðanir og stefnur æskufólks. í
henni eru fulltrúar Æskulýðs-
fylkingarjnnar, Félags róttækra
stúdenta, Iðnnemasambands ís-
lands og einnig margir mennta-
menn og listamenn.
Fyrsta verk nefndarinnar var
að breiða út meðal æskulýðsins
hugmyndir og dagskrá heims-
mótsins. Fjöldafundir voru haldn
Ir í fiskvinnslustöðvum, verk-
smiðjum og menntastofnunum
þar sem stuðningsmenn heims-
mótsins sögðu frá markmiði þess.
— Einstök dagskráratriði voru
rædd á staðnum og hvernig skipa
skyldi sendisveitina frá íslandi
og hvað taka ætti með til
Moskvu.
Undirbúningsnefndin hefur
vandlega atbugað og metið allar
tiilögurnar. I þátttökusveitinni
verða 200 æskumanna; meirihlut-
inn verður sjómenn og bændur.
Ungur sjómaður, sem þekktur er
um allt ísland sem rithöfundur
og blaðamaður, Jónas Árnason,
mun gefa skýrslu á fundi, sem
ungir sjómenn halda um starfs-
grein sína. Fulltrúar frá íslandi
munu einnig taka þátt í fiundum
kennara, hafnarverkamanna og
vélsmiða.
Myndaður hefur verið kór og
dansflokkur, sem munu syngja
þjóðsöngva og sýna þjóðdansa.
Æskulýðsjasshljómsveit þeirra
æfir reglulega fyrir hljómleika
sína í Moskvu. Félag íslenskra
iistmálara hefur valið málverk
til sýningar í Alþjóðalistsýning-
unni.
íþróttasamband fslands er að
koma upp flokki íþróttamanna
og eru þeirra á meðal nokkrir,
sem sýna íslenzka glímu.
Leiðin frá íslandi til Moskvn
er svo löng, að hinir íslenzku
vinir okkar eru að glíma af mikl-
ir til Frakklands og standa þær
yfir í tvær vikur hver. í fyrsta
lagi er hægt að dveljast allan
tímann eingöngu í París og ná-
grenni. Ekki er talin hætta á því,
að þátttakendum leiðis Parísar-
dvölin, svo lengi sem peningarn-
ír hrökkva og nú hefur franski
frankiiin verið felldur öllum
ferðaamönnum til ósegjanlegrar
gleði. París heldur ennþá sæti
sinu sem fremsta borg fagurra
lista, þar eru helztu listaverk
liðinna alda og þar verða ný lista
verk til á hverjum degi.
Tel Aviv og Haifa — allir þessir
staðir eru heimsóttir og ótal marg
ir aðrir. í öllum helztu borgunum
er höfð minnst 1—2 daga viðdvöl
og stundum allt upp í 5 daga.
Merkustu staðir borganna eru
skoðaðir og séð er fyrir ferðum
um nágrenni þeirra. Þessi ferð
er ærið ströng. Frá Kaupmanna-
höfn er haldið með járnbrautar-
lest gegnum Þýzkaland, Austur-
rríki og Júgóslavíu til Aþenu.
Þaðan er flogið til Izmir í Litlu-
Asíu en síðan ýmist ekið með
járnbrautarlestum eða langferða
bílum til Haifa og þar tekið skip
til Piraeus, hafnarborgar Aþenu.
Til Haínar er svo haldið um sömu
Evrópulönd og áður.
Ferðaþjónusta á vegum stúd-
entaráðsins tyrir nemendur í
framhaldsskólum
Farmiðar seldir um Evrópu og viðar
í sumar tók Ferðaþjónusta stúd-
enta til starfa á vegum Stúdenta-
ráðs Háskóla íslands. Stendur
hún í beinu sambandi við Ferða-
þjónustu stúdenta á Norðurlönd-
um (S.S.T.S.) og selur farmiða
í hópferðir þeirra samtaka Þær
hópferðir liggja um Evrópuþvera
og endilanga og auk þess til fjar-
lægari heimsálfa, eins og Asíu og
Ameríku. Allar þessar ferðir eru
sérstaklega ódýrar bæði vegna
þess að hér er um hópferðir að
ræða og vegna vinsamlegrar fyr-
irgreiðslu frá ýmsum aðil-
um. Þeir sem notið geta
aðstoðar ferðaþjónustunnar, eru
háskólastúdentar, kandídatar
innan 35 ára aldurs og
auk þess nemendur í mennta-
skólunum, Kennaraskólanum og
Verzlunarskólanum, séu þeir
eldri en 17 ára. — Skrifstofa
Ferðaþjónustunnar er í herbergi
Stúdentaráðs í Háskólanum. Hún
er opin mánudaga, þriðjudaga,
miðvikudaga, fimmtudaga og
föstudaga frá kl. 5—7 e. h.
Á
Fróðlegt og skemmtilegt er að
blaða í bæklingum þeim, sem
liggja frammi á skrifstofu Ferða-
þjónustunnar. Flestar eru ferð-
irnar til rótgróinna ferðamanna-
landa svo sem Frakklands, Þýzka
lands og Ítalíu. En einnig er
haldið til fjarlægri landa, t. d.
til Grikklands, Tyrklands og
Austurlanda nær. Þar að auki er
unnt að sækja námskeið í tungu-
málum og bókmentnum í flestum
stórborgum Evrópu. Til gaman
má geta þess, að S.S.T.S. efnir til
ferða frá Kaupmannahöfn til Ed-
inborgar meðan hin fræga hátið,
sem kennd er við borgina, er hald
in og er þá gert ráð fyrir, að
Gullfoss flytji ferðafólkið á
ákvörðunarstaðinn.
Einn þáttur í starfsemi S.S.T.S.
eru ódýrar áætlunarferðir milli
Kaupmannahafnar og helztu
borga meginlandsins. Þessar flug
ferðir eru ótrúlega ódýrar, stund-
um meira en helmingi ódýrari
en flugfélagaferðir. Til þessara
ferða leigir S.S.T.S. sérstakar
fiugvélar um sumarið af ensku
flugfélagi.
Eins og að líkum lætur eru
flestar ferðirnar um hásumartim
ann. Enn eru þó ýmsar ferðir
ófarnar og skulum við nú til gam
ans líta á nokkrrar þeirra, sem
hefjast 1. september. Yfirleitt er
gist og snætt á góðum en ódýr-
um hótelum eða stúdentagörðum
sé þess kostur og er þá sá kostn-
aður innifalinn í farmiðaverð-
Frakklanð.
1. september hefjast þrjár ferð-
um þráa og dugnaði við erfið-
leikana á að afla fjár til ferðar-
innar og ern að sigrast á öðrum
erfiðleikum. En viðleitnin til
friðar og vináttu,sem lifir í hjört-
um ungra íslenðinga, munu
hjálpa þeim til að framkvæma
með góðum árangri ætlunarverk
sín. Hinar hlýju og vingjarnlegu
móttökur frá æskunni ráku á
brott allar hugsanir um kalða
i ferð meðai ísjaka“.
Hinar tvær ferðirnar eru fyrir
þá, sem kjósa að dveljast skem-
ur í París og líta heldur fleiri
hliðar Frakklands, Riveríuströnd
ina og frönsku alpana. í annarri
ferðinni er vikunum skipt milli
Parísar og Riviera og í hinni
er haldið til Parísar, Riviera og
Grenoble, sem er háskólaborg
í frönsku ölpunum.
Austurlönd nær.
Þá skulum við athuga öllu
lengri ferð. Hún er til Austur-
landa nær og tekur allan sept-
embermánuð. Á þeim tíma er
farið til Grikklands, Tyrk-
lands, Libanon, Sýrlands, Jór-
daníu og ísrael. Þarna sjá menn
leifar af fornri menningu Grikk-
lands, leyndardóma Austurlanda
og framandi og ólíkar þjóðir.
Jafnframt gefst einstakt færi á
að fá með eigin augum innsýn
í þau vandamál, sem efst eru á
baugi í þessum vesæla heimi, og
gera helztu stjórnmálamenn
heimsins gráhærða af áhyggjum.
Istanbul, borgin á tveimur
meginlöndum með meira en 500
moskur, hið unga ríki ísrael,
Jerúsalem, Oliufjallið og krá
miskunnsama Samverjans, Beir-
ut, markaðstorgin í Damaskus,
Austurríki.
Velja má milli margra ferða
um Austurríki. Hugsum okkur að
við færum til Silvrettafjallanna
kringum Voralberg. En þar er
minnsta sveit Austurríkis, stað-
sett milli svissnesku alpanna og
tyról alpanna. Landslagið er þar
ákaflega margbreytilegt, græn-
ir og búsældarlegir dalir umgirt-
ir snarbröttum fjöllum, sem
gnæfa við himinn. Meðan dvalið
er þarna er gengið á fjöll og gist
i fjallakofum, en þeir, sem eru
komnir alla þessa lönngu leið til
þess að hafa náðuga daga og
hvíla lúin bein, flatmaga á
láglendinu.
Þessir tveir kostir eru einnig
fyrir hendi, ef haldið er til Inns-
bruck, Achensee eða Zell am
See. Þessir staðir eru víðfrægir
fyrir náttúrufegurð og sveita-
sælu.
Séu menn hins vegar meira
fyrir borgarmenninguna, virðist
ráðlegt að fara til Vínarborgar.
Þar er t. d. hægt að hlýða á tón-
leika undir berum himni og mörg
og góð söfn eru þar einnig fyrir
menningarþyrstan ferðalanginn.
Árin 1945-'5 5 voru
9000 ibúðir full-
gerðar og fólks-
fjöldinn jókst um
30,000
Á SÍÐUSTU árum hefur hag-
fræðilegum rannsóknum á í»-
landi fleygt mjög fram og var
víst full þörf á, því aS i þeim
efnum var að miklu leyti um
óplægðan akur að ræða. Það eru'
einkum tvær stofnanir, sem
sinna þessu hlutverki, hagfræði-
deildir Landsbankans og Fram-
kvæmdabankans. Þær gefa báðar
út rit til að kynna landslýð nið-
urstöður rannsókna sinna og
hafa þau aflað sér álitlegs les-
endahóps.
Fyrir stuttu kom út rit Fram-
kvæmdabankans, Úr þjóðarbú-
skapnum, og fjallaði það að þessu
sinni einungis um byggingarfram
kvæmdir á íslandi árin 1945—55.
Þar er að finna athugasemdir,
myndrit og töflur um þennan
þátt þjóðarbúskapsins.
Þess er sérstaklega getið í rit-
inu, að tölur séu fyrir allar bygg-
ingarframkvæmdir í Reykjavík
og að byggingarkostnaður íbúð-
arhúsa í Reykjavík sé eina svið
byggingarkostnaðar, sem hefur
verið rannsakað ýtarlega.
Á árunum 1945—55 voru tæp-
lega 7000 byggingar fullgerðar
um land allt og var langstærstur
hluti þeirra eða um 80% íbúðar-
hús. Fjöldi fullgerðra ibúða var
hins vegar rúmlega 9000 á sama
tíma. Á þessum árum hefur
mannfjöldinn vaxið um tæplega
30 þúsund, svo að ný ibúð
hefur verið reist fyrir um það
bil hverja þrjá menn af aukning-
unni. Hér er rösklega á haldið
og hefðu þó fleiri ibúðir verið
reistar, ef lánsfjárskorturinn
hefði ekki ríkt og fjárfesting
látin óhindruð.
Meðalstærð íbúða hefur ekki
vaxið ört. í Reykjavík var hún
t. d. stærst árið 1947 eða 357 m*
en sambærileg tala fyrir árið
1955 var 346 m3.*
Athyglisvert er, hversu árið
1955 sker sig úr sakir óvenju-
mikilla byggingarframkvæmda.
963 byggingar eru þá fullgerðar
á öllu landinu en aðeins 792 árið
áður. Fjöldi fullgerðra íbúðar-
húsa er 613 árið 1954 en 714 ári
síðar. Húsnæðisaukningin er þó
ennþá meiri en þessar tölur gefa
til kynna, því að árið 1954 er
lokið við smíði 893 íbúða en ári
síðar voru rösklega 1200 íbúðir
fullgerðar.