Alþýðublaðið - 06.10.1929, Blaðsíða 2

2
'A&ÞjfÐUBBAÐIÐ
Braskið með bæjarlandið.
Borgarstjóraliðið sampykkir að gefa Helga Magniíssvni 4500 br.
Ári5 1919 fékk Jón Poriáksson
leigða á erfðaf&stu spildu af
Jandi faæjarins inin við ÞTOtta-
fiaugar. Var Landið leigt tii rækt-
unar að eiins og mátti ekki gera
á því hús eða önnur mannvirki
án leyfis bæjarstjórnar.
Nokkrum árum síðar seldi. Jón
erfðafesturétt sinn Helga Magn-
ússyni, og fékk þá Helgi viðfaót
Við iandið hjá bænum, svo að
spildan, Þvottalaugablettur XIX,
er nú um 4>/x ha. Bærinnhefir rétt,
til að taka landið aftur fyrir 20 au,
hvern fermetra fuJIræktaðan, eða
spilduna aliLa fyrir um 8500 kr.
Ér upphæð pessi1 miðuð við það,
að erfðafestuhafi fái jafnan
greiddan að fullu kostnaðinin við
ræktun Jandsins. Virðist mjög ríf-
lega í lagt að áætla hann 2000
krónur á hvern ha. Fyrstu 5 árini
var erfðafestugjaldið eða leigan
að eins 5 kr. fyrir ha„ en síðan
25 kr. á ha„ eða um 100 krónur
á árii fyrir spiiduna alla. Eru
pað vildarkjör.
Nú hefir He.Lga Magnússyni
boðist kaupandi að erfðafesturétt-
inum, og á söjuverðið að vera
13000 krónur, eða um 4500 krón-
um hærra en pað verð, sem bær-
inn :getur tekið Jandið fyrir hve-
(aær sem er og iíkur eru til að;
ræktun pess hafi kostað í alira
mesta Jagi.
Bærinn hefir kauprétt fyrir um
85ff0 kr. og; parf pví að .sampykkja
söjuna til pess að hún sá Lögleg.
Kom málið fyrir síðasta bæjar-
stjómarfund ásamt öðru máli
sams konar, irni sölu á erfðafestu-
rétti að Vatnsmýrarb.LEtti X fyrir
3500 krónur, en bærinn befir par
kauprétt fyrir 1525 krónur.
Haraldur benti á, að með pvi
að falia frá kauprétti' sínurn
gæfii bærinn pessum mönnum
beinliínis 6500 krónur af samieign
bæjarmanna auk hagnaðarins,
sem peir h/efðu haft af spild-
unum síðan peir fenigu pær á
leigu. Bærinn hefði rétt til að taka
aðra spilduna fyrir um 8500 krón-
ur iog hiua fyrir um 1500. Að
leyfa erfðafiestuhöfum að seija
réttinn fyrir 13000 og 3500 krónur
væri pví að gefa peim mismun-
inn, 6500 krónur. Lagði hann til,
að bæjarstjórn tæki sér frest til
athugunar, áður hún svaraði pví.
hvort hún fé,lli frá kauprétti sín-
um og samþyktii söluna.
Urðu um þetta alHangar um-
ræður. Virtust íhaldsmenn sam-
mála um pað, að sjálfsagt væri
að J.eyfa að braska með bæjar-
Jandið og láta verðhækkun lanids-
iiris ajla xienna i vasa einstakra
manna, sem hefðu verið svo Ján-
samir að klófesta pað. Jón ólafs-
sion sagði meðal annars, að bæj-
arstjóm ætti aö Játa slíkt með
öllu afskiftalaust, þvi að sala
erfðafestulanda væri að eins við-
skifti milli boiTgara bæjarins og
að pað skifti pví litlu eða engu
mált í hvers vasa gróðinn færi,
eða hversu mikið af þessari eign
bæjarins rynui í vasa einstakra
„borgara“.
Tóku allir íhaldsmennirnir í
bæjarstjórninni undir petta með
Jóni og lýstu velpóknun sinni á
pessari fjármálaspeki hans með
pvi að drepa frestunarliiLögu Hat-
alds og sampykkja, að bæjar-
stjóm skyldi ekki. neyta kaup-.
réttar síns.
Hefit borgarstióraliðið méð
þessu gert gusíukaverk á Heiga
Magnússyni og gefið honum um
4500 krónur af sameign bæjar-
búa og einnig gefið erfðafestu-
hafa VatnsmýrarbLetts um 2000
krónur.
Þessar 65Ö0 krónur verða svo
bæjarbúar að greiða í útsvörum í
viðbót við aðrar parfir bæjarins.
Þetta er að eins eitt dæmi af
mörgum um brask og gróðabrali
gæðinga borgarstjóra með land
og lóðir bæjarins.
Smábarnakensla.
Nauðsyn á lækkan skölaskyldu-
aldurs.
Sótt hafði verið 21. sept. um
skólavist í bamaskóla Reykjavík-
ur fyrir 746 börn innan skóla-
skyldualdurs. Ákvað skólanefnd-
in að heimila peim börnum skóla-
vist, sem verða 8 ára fyrir næstu
áramót, auk peirra, sem motið
hafa skólavistar s. 1. vetur. Fá-
tækranefndin lagði tjl, að 387
bömum, 8 og 9 ára gömlum.
verði- veitt ókeýpis kensla í skól-
anum. Var það samþykt.
Þegar á bæjarstjómarfundinn
kom á fimtudaginn, spurði Har-
aldur: HvaÖ ætlast skólaneíndin
fyrir um kemslu 7—8 ára barna?
Ætlar hún að láta hana alveg af-
skiftalausa? Hve lengi á Reykja-
vík að vera eftirbátur annara
kaupstaða og jafnvel smáporpa,
sem tekið hafa upp almenna smá-
bama'kenslu? — Skaut hanin pvj
til skólanefndarininar, hvort hsnni
pyki ekki ástæða til að taka til
athugumar á næsta fundi henmar
færslu skólaskyldu niður í 7 ára
aldur. Og pó aö eitthvað af hús-
næ&i til kenslunmar pyrfti að
leigja utan skólanna, pá ætti alls
ekki að láta pað standa fyrir
ÍWimgangi pess máls. Þótt efna-
fóJk geti keypt kenslu fyrir böm
sín í smábamaskólum einstakra
manna eða Látið feenna þeim
hcima, er slíkt ekki kleift fyrir
afian almeniniing, sem úr litlu hsf-
ir að spila og oftast býr í pröng-
um og léiegum' húsakynnum. En
kensla stálpaðra bama í barna-
skólum kemur pví að eins að not-
um, að pau séu læs orðin, er
pau feoma í skólann.
Jafnréttiskrafan.
Hér fer á eftir niðurlag grein-
ar, sem birtist í Nýju kirkjublaði
árið 1913 (140. bls.). Erpýðandinn
M. J„ p. e. séra Mattfaías Joch-
umsson, en greiinim er niðurlag
á fyrirlestri Scrutons prests j
Glasgow og heitir „Siðmennáingin
rammheiðin“.
Vér ínælum ekki ókomna tím-
ann með pví að horfa í gler,
heldur með pví að fylgja stefnu
hins bezta og mesta hjá mannkyni,
þvi, sem nú er uppi. Sú tilfinm-
ipg er nú orðin almenn, að að-
alskyldn vor í lífinu sé það að
skapa jajiiréltij — sú trú, að fyrir
jafnrétti jafnist siðmennimg þjóð-
anna. Þeir eru til, sem gjarnan
vilja gera gott, en hafna réttlæti
pví, sem er jafnrétti. Þessu hafa
allar þjóðir gert sig seka í. Þær
trúðu á kærleik guðs og báhu
oft velvilja til hinna swauðu, en
hugsjón jafnréttisins pvemeituðu
menn, Mienn lyftu vonaraujgum
'til himinsims og bentu prælumum
pangað, pví par ættu peir mikiö
verðkaup í vændurn. Ea pó áttu
peir undir prælanna preytu og
svita allar eigur sínar, ailLsmægtiir
og nautnir. Handa honum, sem
ekki býr í peim húsum, sem með
höndum eru gerð, reistu peir
tausteii og dýrlegar dómkirkjur.
Fyrir náunga sína bygðu þeir
fangelsi og betrunarhiús. Þeir hafa
fylt himininn englum og jörð-
ina þrælum. Þeir dýrkuðu drott-
in, en i’éflettu mennina. Þeir
trúðu pví, að guðsríki væri
nærrx, en létu verkalýð sinn búa
í hreysum eins og fénaðinn. En
nú veröum vér að snúa við blað-
inu og reyna til að stofna —
hér, og nú — brœðwjag, pví guðs
faðemi er ella tómur hégómi,
Gjöldum fyrst manninum hvað
réttvíst er, svo guðx hvað hans er.
Þvl hvemig má maðurinn dýrka
guð, ef hann er ranglátur við
bióður sinn?
Erlemd sÍESiskeyti.
Khöfh, FB„ 5. okt.
MacDonald fagnað í Ameríku.
Frá New-York-borg er símað:
Ramsay MacDonald, forsætisráð-
herra Bretlands, kom hingað í
gærkveldi á skipinu „Berangeria".
Fjöldi smáskipa fylgdi „Berange-
ria“ inn á höfndna. Stimson ráð-
herra tók í móti MacDonald, setn
óli eftir Broadway til ráðhúss-
íns og var fagnað af miklum
‘mannfjölda. MacDonald var fagn-
að í ráðhúsinu af borgarstjóiia
New York og bargarstjórninni og
var hann útnefndur heiðursborg-
ari New-York-borgax. Að toót-
tökufaátíðinni í New-York lokimnl
hélt hann áfram til Washington
og var par fagnað af feikna
miklum mannfjölda,
Bretar og Rússar.
Frá Lundúnum er símað til Rit-
zau-fméttas tofun na r: Henderson
og Dovgaleski rituðu í gær und-
ir samning um samkomulag það,
sem áður er um getið milli Breta
3g Rússa, par jsem ákvieðið er,
að Henderson og sendiherra
Rússai í Bmetlandi skuli, pegar bú-
ið er að endurnýja stjórnmála-
sambandið, semja um eftirfar-
andi atriði: 1) Afstöðu stjórn-
anna til • bmezk-rússneska samn-
ingsins frá árinu 1924. 2) Verzl-
unarsamning. 3) Skuldamálin. 4)
Fiskveiðar. 5) Notkun áðurgierðra
samninga.
Bretar og Rússar skuldbinda
slg til, pegar eftir endurnýjuní
stjómmálasambandsinB, að forð-
ast allan undimóður (pmopa-
ganda).
Framangreint samkomulag
verður undir eins í þingbyTjum
lagt fyrir brezka þingið til sam-
pyktar. Því næst verða sendihemr-
ar skipaðir, ef þingið samþykklr
samkomulagijð.
Kona kosin formaður Verka-
mannaflokksins brezka.
Miss Susan Lawrence hefir ver-
ið kosin formaður framkvæmda-
hefndar Verkamaninafiokksiins
brezka, og er hún fyrsta konan,
sem valin hefir verið til pess að
gegna pessu starfi.
Breytingar á pýzku stjórninni
væntanlegar.
Fmá Berlín er símað: Curtius
fjáriiagsráðheiTa hefiir verið skip-
aður utanríkismálaráðheira ura
stundarsakir. Alment er búist við
pvi, að bráðlega verði gerðar
talsverðar (bmeytingar á rikis-
stjóminmi.
Risafiugvél.
Risafiugvéi Domierverksmiðj-
anna, sem áður hefir verið um
getið, „Dox Quman‘di“, er getur
flutt 100 farpega, hefir verið í
meynsluflugferðum að undan-
fömu og gengið vel. FlugvéJin
verður nú útbúin með meykinga-
sal, eldhúsi og 10 eins manns*
herbergjum, stórum setusal og
ýmsum pægindum. FiugvéliK
flýgur til Ameriku í janúar.
Hjónaefni.
1 gærkveldi opinberuðu trúlof-
un sína ungfrú Ingigerðtxr Jóns-
dóttir, Laufásvegi 43, og Guð-
mundur Þorfeelsson, Laugavegl
58. 1
Veitingasala
ásatat matsölu er hafin í K.
R.-húsinu við Vonarstræti. For-
stöðukonan er Steinunn Valdi-
marsdóttir.