Morgunblaðið - 25.08.1959, Blaðsíða 1

Þriðjudagínn 25. ágúst 1959
3. tbl.
1. árg.
Skipting
miðað við
hinna 60 þingsæía
úrslit síðustu kosninga
SÉ reiknað út, hvernig þingsæti
hefðu skiptst eftir kosningarnar
28. júní sl., ef hin nýja kjördæma
skipun hefði þá verið í gildi,
kemur í ljós, að Sjálfstæðismenn
á þingi hefðu orðið 27 (voru 20),
Framsdknarmenn 17 (voru 19),
kommúnistar 9 (voru 7) og Al-'
þýðuflokksmenn 7 (voru 6). —
Eins og kunnugt er fjölgar þing-
mönnum úr 52 í 60 samkvæmt
hinum nýju stjórnarskrárákvæð-
um. — Rétt er að hafa í huga, að
eftir framburði Framsóknarj
manna sjálfra fengu þeir í kosn-
ingun\im í júní fylgi fjölmargra
kjósenda, sem ekki kjósa Fram-
sókn ella, en töldu sig ekki geta
fellt sig við kjördæmabreyt-
inguna.
I hinum einstöku kjördæmum
hefðu úrslitin orðið sem hér
segir:
Reykjavík
Sjálfstæðisfl. 17943 atkv og 7 þm.
Framsóknarfl. 4446 _ 1
Kommúnistar 6598 2
Alþýðufl. 4701 2
Þjóðvarnarfl. 1498 0 —
Reykjanes
Sjálfstæðisfl. 4813 atkv og 3 þm.
Framsóknárfl. 1519 •— — 0 —
Kommúnistar 1736 ---------1 —
Alþýðufl. 2599 1 —
Vesturland
Sjálfstæðisfl. 2335 atkv og 3 þm.
Framsóknarfl. 2284 -------2 —
Kommúnistar 542 0 —
Alþýðufl. 700 0 —
Vestfirðir
Sjálfstæðisfl. 2091 atkv og 3 þm.
Framsóknarfl. 1897 -------2 —-
Kommúnistar 407 — — 0 —
Alþýðufl. 597 0 —
Norðurland vestra
Sjálfstæðisfl. 1836 atkv og 2 þm.
Framsóknarfl. 2261 3 —
Kommúnistar 594 ----------0 —
Alþýðufl. 442 0 —
Norðurland eystra
Sjálfstæðisfl. 2621 atkv og 2 þm.
Framsóknarfl. 4695 3 —
Kommúnistar 1262 1 —
Alþýðufl. 863 0 —
NÝTT hefti af STEFNI, tímariti
Sambands ungra Sjálfstæðis-
manna, er komið út ekki alls
fyrir löngu. Er það fyrsta hefti
þessa árs.
Geir Hallgrímsson ritar for-
ystugreinarnar að þessu sinni og
ræðir um ýmis atriði varðandi
efnahagsmál íslendinga svo og
um stjórnarskrárbreytinguna,
sem nú hefur verið samþykkt.
I>á er í tímaritinu greinin Tog-
araútgerðin og Sjálfstæðisflokk-
urinn eftir Valgarð Briem, hug-
leiðing eftir séra Braga Frið-
riksson, sem höfundur nefnir
Þjónustu og þátturinn Á leiksviff-
inu, þar sem birtar eru myndir
úr tveimur leikritum, sem sýnd
voru í Reykjavík nýlega og nokk
uð frá þeim sagt. Kommúnista-
flokkur — Sósíalistaflokkur —
Alþýðubandalag nefnist grein
eftir Baldvin Tryggvason; „Engl-
ar og djöflar" er stutt grein eftir
Sven Stolpe um Egil Skallagríms
son og þá er í tímaritinu grein eft-
ir dr. Jakob Magnússon: Karfa-
Austurland
Sjálfstæðisfl. 1091 atkv og 1 þm.
Framsóknarfl. 3011---------3 —
Kommúnistar 893 1 —
Alþýðuflokkur 194---------0 —
Súðurland
Sjálfstæðisfl. 3299 atkv og 3 þm.
Magnús Jónsson ,óperusöngvari,
var nýlega hér heima í orlofi.
Hann hefur nú um rúmlega
tveggja ára skeið verið í Kaup-
mannahöfn og starfað við óperu
veiðar og fiskileit. Birtur er ræðu
kafli eftir Spaak, greinin Sjó-
hernaður og landhelgi eftir Ólaf
Val Sigurðsson og loks þáttur um
erlend stjórnmál auk smáglefsna
úr ýmsum áttum.
Svo sem sjá má af þessu, er
efni Stefnis hið fjölbreyttasta.
Ritið er 68 bls. og búningur þess
hinn snotrasti. Ritstjóri er Guð-
mundur H. Garðarsson. — Af-
greiðslu Stefnis annast skrifstofa
Sjálfstæðisflokksins, Sjálfstæðis-
húsinu við Austurvöll.
Framsóknarfl. 2948 ------3 —
Kommúnistar 897 ---------0 —
Alþýðufl. 536 ------0 —
Uppbótarsæti
Sjálfstæðisflokkur 3
Framsóknarflokkur 0
Kommúnistar 4
Alþýðuflokkur 4
Konunglega leikhússins. I blað-
inu birtast í dag myndir af Magn
úsi í hlutverkum þeim, sem
hann hefur sungið í Höfn. Hér
að ofan sést hann í hlutverki
Gústafs III. í Grímudansleiknum
eftir Verdi. Hinar myndirnar eru
á blaðsíðu 3.
Ferbir
Heimdallar
HEIMDALLUR hefur að venju
efnt til nokkurra ferða í sumar.
Hin fyrsta var farin í vor og þá
gengið á Snæfellsjökul, en í júlí
og ágúst hefur verið farið þrí-
vegis upp í óbyggðir á vegum fé-
lagsins. Fyrst var farið í Þórs-
mörk, þá að Landmannalaugum
og loks í Kerlingarfjöll og Þjófa-
dali. — Formaður ferðanefndar
Heimdallar er Haraldur Teitsson.
S.U.S í nóvember
STJÓRN Sambands ungra Sjálfstæðismanna hefur ákveðið,
að 15. þing sambandsins skuli haldið í nóvember n. k. í
Reykjavík eða annars staðar á Suff-Vesturlandi. Nánar verð-
ur skýrt frá þingtima og þingstað siðar, en æskilegt er, að
félög í sambandinu hefji þegar undirbúning af sinni hálfu.
Minna má á, að um fulltrúakjör gilda ákvæffi 16. gr.
laga SUS. —
Nýtt Stefnishefti
Magnús Jónsson j
Stjórnarskrárbreytingin, sem fel-
ur í sér ákvæði um nýja kjör-
dæmaskipun, er nú orðin að
veruleika. Kosningar í sam-
ræmi við hinar nýju reglur
fara fram sunnudaginn 25.
október. Utan kaupstaða og
kauptúna verður einnig kosið
daginn eftir, eins og áður hef-
ur tíðkazt, þegar kosningar
hafa farið fram að haustlagi.
Samkvæmt hinum nýju stjórnar-
skrárákvæðum eiga 60 þing-
menn sæti á Alþingi, — 49
kjörnir með hlutfallskosning-
um í 8 kjördæmum og að auki
11 uppbótarþingmenn. Reikn-
að hefur verið út, hvernig
þingsæti hefðu skipzt milli
flokka í kosningunum í júní
sl., ef hin nýja skipan hefði
þá verið í gildi. Niðurstaðan
er sú, að Sjálfstæðisflokkur-
inn hefði fengið 27 þingmenn,
Framsóknarflokkurinn 17,
kommúnistar 9 og Alþýðu-
flokkurinn 7. Hlutur hvers
hinna fjögurra flokka í heild-
aratkvæðafjöldanum var sá,
að Sjálfstæðisfl. fékk 42,6%,
Framsóknarfl. 27,2%, komm-
únistar 15,2% og Alþýðufl.
12,5%.
Megintilgangur hinnar nýju kjör
dæmaskipunar er að tryggja,
að þingmannafjöldi flokkanna
sé í sem beztu samræmi við
fylgi þeirra meðal þjóðarinn-
ar. Að því er Sjálfstæðisflokk-
inn varðar eru áhrifin fyrst
og fremst þau, að mjög aukn-
ar líkur eru fyrir því, að
flokknum muni takast að
vinna meirihluta meðal þjóð-
arinnar og á Alþingi. Fylgi
flokksins hefur vaxið í kosn-
ingum á undanförnum árum.
Það fylgi hefur þó ekki einatt
leitt til hlutfallslega aukinnar
þingmannatölu. T. d. fór svo
1 kosningunum 1956, að þing-
mönnum flokksins fækkaði
um leið og fylgið jókst. Með
hinni nýju kjördæmaskipun á
að vera tryggt, að fólkið geti
með atkvæðum sínum raun-
verulega ráðið skipun Al-
þingis. Þegar svo er komið,
munu Sjálfstæðismenn herða
baráttuna fyrir meirihluta, og
þegar kjósendur vita, að von
er til, að einn flokkur geti náð
meirihluta á þingi, í fyrsta
skipti síðan núverandi flokka-
skipun komst á, er þess að
vænta, að margir verði til að
Ijá Sjálfstæðisflokknum fylgi
Það er ekki sízt æskan í landinu,
sem flokkurinn treystir á til
liðveizlu. Mikil verkefni bíða
á stjórnmálasviðinu, og það
mun hafa áhrif á alla afkomu
þeirra, sem búa munu á Is-
landi á næstu áratugum,
hvernig til tekst um lausn
þessara verkefna. Ef ekki er
fyrir hendi á Alþingi sam-
hentur meirihluti, er hætt við,
að úrlausnum verði skotið á
frest eða að samningar milli
stjórnmálaflokka leiði til þess,
að farnir verði mílliveglr,
sem ekki leiða til fullnægj-
andi aðgerða.
íslendingum hefur fjölgað mjög
mikið á undanförnum árúm.
Þegar lýðveldið var stofnað
árið 1944, voru landsbúar
128.000, þeir eru nú 170.000 og
áætlað er, að þeir verði um
380.000 um næstu aldamót.
Það hefur því þurft og þarf í
náinni framtíð að skapa mikl-
um fjölda ungs fólks, sem er
að hefja lífsstarf sitt, afkomu-
skilyrði. Til að það megi tak-
ast og jafnframt verði unnt að
treysta grundvöll alls atvinnu
lífsins, verður að breyta um
stefnu frá því sem verið hef-
ur. Það verður að treysta á
borgarana sjálfa og örva þá til
athafna í fiskveiðum, landbún
aði og iðnaði í stað þess að
leggja ótal hindranir í veg
fyrir, að framtak þeirra fái
notið sín. Á það hefur einnig
margoft verið bent, að þaS
myndi tryggja mjög afkomu
þjóðarinnar, ef ekki væri lát-
ið við það eitt sitja að efla
þær atvinnugreinar, sem fyrir
eru, heldur jafnframt fariS
inn á nýjar brautir við hag-
nýtingu auðæfa landsins. Stór
iðja byggð á orkuvinnslu úr
fallvötnum og jarðhita er það,
sem virðist hljóta að vera
markmiðið. Þetta skapar þó
ný viðhorf, sem horfast þarf
í augu við af fullri einurð. Ný
sjónarmið skapast einnig
vegna þeirra breytinga, sem
eru að gerast meðal ýmissa
viðskiptaþjóða okkar og varða
afnám gamalla búskaparhátta,
er grundvallast hafa á tilraun
um ríkjanna til að búa aS
sínu að meira eða minna leyti.
Ef tryggja á festu og framtak við
stjórn landsins, verður þjóðin
að fela Sjálfstæðisflokknum
einum forystuna. Hann er
eini flokkurinn, sem getur
náð meirihluta í fyrirsjáan-
legri framtíð. Það fylgi, sem
hann hefur þegar náð, hefur
fengizt vegna þess, að kjós-
endum hefur verið ljóst, að
stefna Sjálfstæðisflokksins er
líklegust til farsældar. Áhrif
flokksins hafa verið mikil og
góð, en þau þurfa enn að auk-
ast. Reynslan af opinberum
afskiptum, höftum og bönn-
um, hefur orðið slík, að tími
er kominn til að fela þeim
flokki einum völdin, sem
klippa vill slíka dragbíta
burtu og veita fólkinu frelsi
og tækifæri til að byggja
sjálfu upp öflugt atvinnulíf.
Reynslan af samningum milli
flokka um ríkisstjórnir og úr-
lausnir málefna sýnir, að eina
leiðin til að unnið sé af þrótti
og festu að lausn vandamál-
anna er að veita einum flokki
völdin. Reynslan sýnir því, að
á miklu veltur, að gert sé
stórt átak til að efla Sjálf-
stæðisflokkinn.
Nú hefur verið ákveðið, að næsta
þing Sambands ungra Sjálf-
stæðismanna verði haldið í
nóvember nk. Er það 15. þing
sambandsins, en það hefur
starfað í tæplega 30 ár, og er
langöflugasti stjórnmálafélags
skapur ungs fólks hér á landi.
I sambandinu eru 28 samtök
í öllum landshlutum.
Síðasta þing S.U.S. var haldið
haustið 1957. Auk umræðna
og ákvarðana um málefni
sambandsins sjálfs fóru að
venju fram á þinginu umræð-
ur um ýmsa þætti þjóðmál-
anna, og gerðar voru ályktan-
ir varðandi þau. Á þinginu
var nokkuð brugðið út af
fyrri venju um þessar al-
mennu umræður, leitazt við
að takmarka þær við færri
málaflokka en áður, en nota
þeim mun lengri tíma til að
fjalla um þau efni, sem fyrir
voru tekin. Er þess að vænta
að svo verði einnig á næsta
sambandsþingi. —
Ungir Sjálfstæðismenn munu á
næstu tveimur mánuðum ein-
beita kröftunum að kosninga-
undirbúningnum og flytja
mól sitt í samræmi við stefn-
una, sem S.U.S. og samtök
innan þess hafa markað. A
sambandsþinginu í nóvember
munu þeir síðan marka stefnu
sína með tilliti til nýrra við-
horfa. Þær samþykktir munu
nú sem endranær hafa áhrif
á þróun mála, því að hvort
tveggja er, að hið bezta sam-
starf er milli ungra Sjálf-
stæðismanna og annars flokks
fólks og að ungir Sjálfstæðis-
menn eiga fulltrúa til að
skýra og fylgja eftir stefnu
sinni í miðstjórn, þingflokki
og nefndum Sjólfstæðisflokks-
ins. —