Morgunblaðið - 20.10.1959, Page 2

2
MORCVNTtLAÐlÐ
Þriðjudagur 20. okt. 1959
Stalinsaðferð!r
ekki gleymdar
Sendiráðsmaður gripinn á götu í Moskvu
MOSKVU — Sl. Iaugardagskviild
tilkynnti bandaríska stjórnin, að
yfirmaður öryggisþjónustu banda
ríska sendiráðsins í Moskvu
hefði verið handtekinn af „ó-
þekktum, sovézkum yfirvöldum",
sem fyrst hefðu sakað hann um
njósnastarfsemi, síðan reynt að
þvinga hann til að njósna fyrir
Rússa, gegn Bandaríkjamönnum,
og loks — er það ekki tókst —
vísað honum úr landi.
- 'k —
1 tilkynningu utanríkisráðu-
neytisins í Washington sagði, að
Russel A. Langelle, en svo heitir
sendiráðsstarfsmaðurinn, hefði
verið handtekinn af fimm óein-
kennisklæddum mönnum og
færður til byggingar nokkurrar í
Voroskovo-stræti, þar sem honum
hefði verið haldið í nær tvær klst.
sakaður um njósnastarfsemi.
Þegar Langelle neitaði að
ræða slíka ákæru við umrædda
menn, segir í tilkynningunni,
tóku þeir að hóta honum. Þeir
héldu því m. a. fram, að frið-
helgi hans sem erlends sendi-
manns væri úr sögunni, og væri
því hægt að fangelsa hann. Jafn-
vel hótuðu þeir honum líkam-
legu ofbeldi. — Þegar Langeile
neitaði enn sem fyrr að tala við
Rússana, reyndu þeir með ým^u
móti, eftir því sem bandaríska
utanríkisráðuneytið segir, að fá
hann til þess að takast á hendur
njósnir fyrir Rússa — gegn
Bandaríkjamönnum. Beittu þeir
til þess jöfnum höndum hótun-
um og fjártilboðum.
★
ÞEGAR Langelle var handtekinn
var hann að stíga út úr almenn-
ingsvagni. Fimmmenningamir
gripu hann umsvifalaust, tóku
fyrir munn hans og drógu hann
upp í fólksbíl, sem þegar ók af
stað. Meðan stóð á þófinu milli
þeirra í umræddu húsi við Voros-
kovostræti, dró einn Rússanna
fram vasabók, sem hann sagði
ýmsar hernaðarlegar upplýsingar
væru skráðar í. Sagði hann þetta
vasabók Langelle.
Langelle sagðist hins vegar
aldrei hafa séð umrædda vasabók
— og var honum sleppt eftir að
Rússarnir töldu vonlaust að fá
hann til njósna, né til þess að
játa á sig njósnir.
í yfirlýsingu Ráðstjórnarinnar
um málið, segir, að mennirnir,
sem handtóku Langelle á götunni
hafi ekki verið lögreglumenn,
heldur óbreyttir borgarar, sem
fært hafi Bandaríkjamanninn tii
næstu lögreglustöðvar. Þeir hafi
séð hann afhenda bandarískum
njósnara böggul með 20.000 rúbl-
um, en það hafi verið mútufé.
Síðan hafi mennimir fylgt Lang-
elle eftir og handtekið, en hann
hafi samstundis verið látinn laus,
er það kom í ljós í lögreglustöð-
inni, að hann var banadrískur
sendiráðsstarfsmaður.
Bandaríska sendiráðið mót-
mælti tafarlaust þessari frunta-
legu árás, en þegar fulltrúi sendi
ráðsins hugðist í dag afhenda
formleg mótmæli neitaði Ráð-
stjórnin að taka við þeim. Málið
væri útrætt.
Langelle hélt frá Moskvu í dag,
en fjölskylda hans fer þaðan eftir
nokkra daga.
Mikillar gremju gætir í Banda-
ríkjunum vegna þessa máls og
finnst mönnum framkoma Ráð-
stjórnarinnar furðuleg. Tvær til-
gátur eru algengastar: Að Krú-
sjeff hafi sjálfur fyrirskipað
þetta bragð til þess að draga
úr hrifningu Rússa á Bandaríkja
mönnum eftir Bandaríkjaför
sína —, eða, að sterk öfl önnur
en Krúsjeff, innan Ráðstjórnar-
innar, hafi gert þetta til þess
að draga úr áhrifum ræðu þeirr-
ar, er Krúsjeff flutti eftir heim-
komuna frá Bandaríkjunum. Þar
bar hann lof á Bandaríkjamenn
fyrir margar sakir — og sagði
m. a. að bandaríska þjóðin vildi
frið.
Hringuriim
af Hedtoft
til Grænlands
KAUPMANNAHÖFN, 19. okt.
— Stjórn Grænlandsverzlun-
arinnar ákvað á fundi sínum
í dag, að björgunarhringurinn
af Hans Hedtoft, sem fannst
í Grindavík ekki alls fyrir
löngu, yrði komið fyrir í
kirkjunni í Julianehaab á
Grænlandi. — Julianehaab
var bæði fyrsta og síðasta
höfnin, sem Grænlandsfarið
Hans Hedtoft kom í. — Síðar
verður ákveðið hvenær og
hvernig athöfnin í kirkjunni
fer fram, þegar björgunar-
hringnum verður komið þar
fyrir.
Þórarinn 02 Evsteinn

sóttu um útsvarslækkun
MORGUNBLAÐINU barst í gær
endurrit úr fundargerðarbók Nið
urjöfnunarnefndar, og mun það
sent blaðinu vegna skrifa Tím-
ans sl. sunnudag þar sem látið
er að því liggja, að umræddir
menn hafi ekki sótt um lækkun
á útsvari sínu.
Endurritið er svohljóðandi:
Ár 1959, mánudaginn 19. okt.,
kl. 4 síðdegis, hélt nefndin fund
á venjulegum stað. Allir nefnd-
armenn mættu nema E. Á.
Þetta gerðist:
1. Formaður skýrði frá því, að
í Tímanum í gær hefði birzt
grein, þar sem því sé haldið
fram, að nefndin hafi lækkað
útsvör þeirra Þórarins Þórar-
Hafin bygging á nýju
Tónlistarfélagsbíói
1300 sæta aukning væntanleg í kvik-
myndahúsum bæjarins
í SKIPHOLTI teygir sig nú
húsgrunnur upp úr jörðinni. Er
það hið nýja kvikmyndahús Tón-
listarfélagsins. Er þessi bygging
aðeins fyrirhuguð sem kvik-
myndahús fyrir um 550 manns,
þv£ hljómleikasalur mun eiga að
koma annars staðar.
Eisenhower til Parísar
Hittir þar Macmillan, de Gaulle og Adenauer
LONDON, 19. október. — Haft
er eftir áreiaðnlegum heimildum,
að Eisenhower muni koma til
Evrópu í næsta mánuði og halða
fund með Macmillan, de Gaulle
og Adenauer, sennilega í París.
Ennfremur er sagt, að Eisen-
hower hafi sent þessum leiðtog-
um persónuleg bréf um helgina
og rætt málið.
Lokaákvörðun um fund leið-
toga austurs og vesturs verður
því ekki tekin fyrr en að þess-
um fundi loknum. Margt er enn
á huldu um afstöðu Vesturveld-
anna, sem leitt mun til lykta á
Parísarfundinum. Það er t. d.
skoðun Adenauers, að afvoþnun-
armálin eigi að vera efst á dag-
skrá, þegar sezt verður að fund-
arborðinu með Krúsjeff. Mac-
millan hefur hins vegar mestan
áhuga á Berlínarmálinu.
Þá er ekki vitað hver sameig-
inleg afstaða Vesturveldanna
verður, ef Krúsjeff krefðist þess,
að fulltrúi kínverskra kommún-
KOSNIN G ASKRIF -
STOFA SJÁLF-
STÆÐISFLOKKSINS
í REYKJAVÍK
er í Morgunblaðshús-
inu, Aðalstræti 6, II.
hæð. — Skrifstofan er
opin alla daga frá kl.
10—22. —
k ★ k
Stuðningsfólk flokksins
er beðið að hafa sam-
hand við skrifstofuna
og gefa henni upplýs-
ingar varðandi kosn-
ingarnar.
k ★ k
Athugið hvort þér séuð
á kjörskrá í síma
12757.
k ★ k
Gefið skrifstofunni upp-
lýsingar um fólk sem
verður fjarverandi á
kjördag, innanlands og
utan.
k k k
Símar skrifstofunnar eru
13560 og 10450.
Aðeins 5 dagar til kosninga
ista yrði með á fundinum — og
heldur ekki, hvort Vesturveldxn
eru þeirrar skoðunar, að fulltrú-
ar A- og V-Þýzkalands eigi að
sitja fundinn.
De Gulle ræddi við ráðherra
sína um undirbúning að París-
arfundinum og Macmillan og
Lloyd ræddust einnig við um
málið í dag.
Ráðagerðin um Washingtonför
Macmillans er því að engu orðin
með þessu.
Væntanlega mun sætum í kvik
myndahúsum bæjarins því fjölga
mjög á næstunni. Auk Tónlistar-
félagsbíósins er að rísa upp nýtt
Háskólabíó á Melunum fyrir um
980 manns og í nýja Laugarás-
bíóinu verður rúm fyrir 500
manns. Ekki er vitað hvort lögð
verða niður hin gömlu bíó þess-
ara stofnana Tjarnarbíó og Tri-
pólíbíó, en þau eru bæði mun
minni en nýju kvikmyndahúsin.
Þó þau verði lögð niður eykst
sætafjöldinn eitthvað um 1300
sæti.
Kvikmyndahúsin í bænum
munu nú taka um 4.500 manns
og auk þess sækja Reykvíkingar
kvikmyndasýningar í Kópavogs-
bíó, sem tekur 285 og í kvik-
myndahúsin í Hafnarfirði, sem
taka samtals 644 bíógesti í sæti.
Einnig eru í bænum tvö leikhús,
sem taka 967 sýningargesti í sæti,
Þjóðleikhúsið 661 og Iðnó 306.
Kvikmyndahúsin, sem nú
starfa í bænum taka: Gamla bíó
598 manns, Nýja bíó 494, Tjarn-
arbíó 387, Austurbæjarbíó 787,
Stjörnubíó 512, Tripólíbíó 355,
Hafnarbíó 422.
Fjölsóttir framboðs-
fundir á Norðurlandi
UNDANFARIÐ hafa staðið yfir , bænda á Alþingi, um langt ára-
bil þótt mælast vel og frammi-
staða hans öll sérstök.
í Norðurlandskjördæmi hinu
vestra, framboðsfundir, hafa
þeir verið sameinlegir, og fram-
bjóðendur allra flokka leitt sam
an hesta sína. Hafa fundirnir
verið mjög fjölsóttir.
Ræðumenn Sjálfstæðisflokks-
ins á fundunum hafa verið þrír
efstu menn listans: Séra Gunnar
í Glaumbæ. Einar Ingimundar-
son bæjarfógeti og Jón Pálmason
á Akri.
Undirtektir fundarmanna und
ir ræður þremenninganna hafa
verið með afbrigðum góðar, enda
hafa þeir haldið skörulegar ræð-
ur og túlkað afstöðu Sjálfstæð-
isflokksins gagnvart hinum
ýmsu þjóðmálum, á glöggan og
skilmerkilegan hátt. Hafa þeir og
þjarmað óspart að andstæðing-
um sínum, einkum þó Framsókn
armönnum og kommúnistum
sem lagt hafa allt kapp á að
verja v-stjórnina og feril henn
ar.
Það hefur komið mjög berlega
í ljós á fundum þessum að kjós-
endur almennt í hinu víðlenda
kjördæmi, hafa fullan hug á því,
að Jón Pálmason, 3. maður á
lista Sjálfstæðisflokksins megi
fagna glæsilegum kosningasigri.
Prýðilejí kvöld-
vaka Sjálfstæðis-
marma á Akranesi
AKRANESI, 19. október. —
Kvöldvakan, sem Sjálfstæðis-
menn á Suðvesturlandi hélau
sunnudagskvöldið 18. október á
Hótel Akranesi, hófst kl. 9.
Njáll Guðmundsson, íorm.
Sjálfstæðisfélags Akraness, setti
samkomuna. Ræðumenn voxu
Sigurður Ágústsson, alþingismað-
ur, Friðjón Þórðarson, alþingis-
maður, Ásgeir Pétursson, deild-
arstjóri og Jón Árnason, aiþmg-
ismaðúr. Fjölmennt var og var
ræðum þeirra mjög vel tekið.
Til skemmtunar voru leikþætt-
ir og söngur. Jón Sigurbjörnsson
söng mörg lög með undirleik
Fritz Weisshappels. Dansað var
á eftir til kl. 2 um nóttina.
Var kvöldvakan prýðileg í alia

—.*■.*■.*■.*■■*—-Hefur þessum virðulega fulltrúa staði.
— Oddur.
inssonar ritstjóra og Eysteins
Jónssonar fv. ráðherra án
kæru eða beiðni af þeirra
hálfu.
í tilefni þessa tekur Haraldur
Pétursson fram, að Þórarinn
Þórarinsson hafi persónulega
til hans leitað í hinum aug-
lýsta viðræðutíma nefndarinn
ar og spurzt fyrir, hvort hann
gæti fengið lækkað útsvar sitt.
Þótti nefndarmönnum nokkur
ástæða til linunar á útsvars-
upphæðinni vegna fjölskyldu
þunga gjaldandans og annars
kostnaðar, gerði því tillögu
um 2100 kr. lækkun, og var
hún síðar samþykkt í nefnd-
inni.
Nefndarformaður getur þess i
sambandi við lækkún á út-
svari Eysteins Jónssonar, að
til sín hafi komið í hinum
auglýst viðtalstíma nefndar-
arinnar Ragnar Ólafsson,
deildarstjóri á Skattstofunni,
og farið fram á lækkun út-
svars Eysteins vegna breyttra
aðstæðna hans. Var Ragnar
mættur á fundinum og viður-
kenndi frásögn þessa rétta. —
Kvaðst nefndarformaður hafa
getað fallizt á hina frambornu
ástæðu, gert tillögu um
5400 kr. lækkun á útsvari
gjaldandans, og hafi sú til-
laga siðar verið samþykkt af
nefndinni, m. a. vegna þess,
að gjaidandinn mundi hafa
lægra kaup á yfirstandandi
ári en sl. ár vegna missis ráð-
herralauna.
• • •
Guttormur Erlendsson.
Sigurbjörn Þorbjörnsson,
Haraldur Pétursson,
Björn Kristmundsson.
Friðrik
vann
Benkö
BELGRAD, 19. okt. — Síðasti
hluti kandidatamótsins hófst hér
í gær. í 22. umferð vann Tal
Smyslov. Fórnaði Tal manni og
virtist skákin honum töpuð, en
hann snéri á Smyslov í tíma-
þröng og sigraði. Biðskák varð
hjá Keres og Fischer, Gligoric og
Benkö og Friðrik og Petrosjan.
Keres og Gligoric standa betur
að vígi í sínum skákum. Staðan
í skák Friðriks og Petrosjans er
sem hér sýnir (Friðrik hefur
hvítt):
abcdefgh
Skákin er tvísýn, en jafntefli
þó líklegt. Svartur lék biðleik.
—•—
í 23. umferð fóru leikar þannig,
að Friðrik Ólafsson vann Benkö
og Smyslov vann Keres. Jafn-
tefli varð hjá Petrosjan og Fisc-
her, en biðskák hjá Gligoric og
Tal. — Friðrik vann mann í 17.
leik og skákina í 32. leik. Smys-
lov vann fallega í 40 leikjum.