Morgunblaðið - 31.12.1959, Blaðsíða 14

14
MORGVNBL4fí1fí
Fimmtudagur 31. des. 1959
Ég sagði, að ég hefði ekki get-
að fundið það, en hún sagði að-
eins: Það er indælt, þá getið þér
sagt mér það í staðinn. Það er
líka iklu betra.
Lag eftir Schubert..
Framh. af bls. 13.
Ég hafði reyndar lofað frænku að
taka þátt í samsærinu, og það fór
hrollur um mig við þá hugsun
mina, að kannski* vildi ég helzt
vera laus við það . . .
Þetta voru í senn indælustu og
erfiðustu jól, sem ég hefi nokk-
urn tíma lifað. Það var eins og
hver snara, sem frænka lagði fyr-
ir þig, vefðist um fætur mér.
Hvert bros frá Vibeke var sem
sætbeiskur ávöxtur. En að
frænka skyldi ekki sjá, að við
gátum ekki annað en brosað að
skringilegum ákafa hennar og
illa duldum áformum; og að þög-
ull skilningur okkar í milli batt
okkur sterkari böndum með
hverri stundinni, sem leið. Hvað
átti ég að gera? Þetta var svo
sem nógu auðvelt fyrir Vibeke.
Frá hennar sjónarmiði var betta
aðeins leikur, sem auðvitað
myndi enda með giftingu þinni
og hennar, því að þú hlaust sann
arlega að vera viti þínu fjær, ef
þú létir ekki ánetjast. Og nún
sá mig sennilega í sama Ijósi og
frænka, eins og hvern annan
mann, sem engu máli skipti og
aðeins lék sitt hlutverk í gaman-
leiknum. Ég sver þér, Vilhelm,
að aldrei hefi ég gefið þér betri
sönnun fyrir vináttu minni en þá.
Hugsaðu þér, hvernig mér
hlaut að finnast örlagadísirnar
hrópa upp í eyrun á mér, að hér
væri draumadísin mín, sem mig
hafði dreymt um og ég hafði þráð
allt mitt líf — sú, sem við töluð-
um um, þegar við vorum ungir
og hárprúðir og fórum í kvöld-
göngu á Löngulínu. Ég varð að
halda fyrir eyrun á mér til þess
að heyra ekki hrópin. Ég vildi
ekki heyra hrópin, því að það
var vissulega til þín, sem hún var
komin, það var svo sannarlega
þú, sem hún beið eftir hér. Það
var þín vegna, sem hún gerði
heimili mitt að dásamlegri para-
dís. Og þegar hún sat á kvöldin
og söng lög Schuberts, sem ég
hefi elskað allt mitt líf, þá gat ég
ekki þolað það, því að ég vissi
svo vel að hún söng til þín, þó
að hún þekkti þig alls ekki.
Og ef mér varð það á að láta
glepjast af draumum mínum, þá
leið ekki á löngu, áður en frænka
vakti mig af þeim. Gat hún alls
ekki skilið, hvernig komið var
fyrir mér? Ég held það. En hún
naut þess; því að það sýndi henni,
að gildrur hennar voru réttilega
gerðar. Þegar svona lítilfjörleg
mús gekk í þær, þá hlaut rottan
líka að láta veiða sig. • Stundum
var ég í þann veginn að verða
örvilnaður, Vilhelm. Og ég reyndi
að telja mér trú um, að ég ósk-
aði þess, að hún gæti orðið kon-
an þín. En ég vissi, að ég laug.
Og þá gat ég roðnað svo af
skömm, að ég fann, að mig hitaði
í andlitið. — Nei, taktu ekki fram
í fyrir mér, Vilhelm. Láttu mig
nú segja frá öllu saman, og segðu
mér svo á eftir, hvort ég hefi
gert þér órétt og hvort þú getur
fyrirgefið mér.
Aðfangadagskvöld og jóladag
ur liðu; og hefði ég haft vald
yfir hugsunum mínum, hefðu
þetta verið notalegustu og yndis
legustu jól, sem ég hefði lifað.
En hvað ég þjáðist! Það var
ómögulegt að gleyma, hvað
þetta allt merkti, hver var til-
gangurinn með því. Og hefði ég
annað veifið gleymt þessu, var
ég fljótlega minntur á það af
íbyggnum svipnum á frænku eða
tali hennar um, að þú myndir
koma. Það kom fyrir, að Vi-
beke leit á mig augum, sem vúrt-
ust segja mér, að þetta væri bara
uppátæki frænku, sem hún ætti
engan þátt í, ekki fremur en ég.
En ég óttaðist þessar stundir,
þorði ekki að eiga neitt með
henni, sem við værum aðeins tvö
um.
Ég mun aldrei gleyma öðrum
í jólum. Þú varst væntanlegur
um átta-leytið um kvöldið. En
hvað sá dagur var óendanlega
langur! Frænka lék á als oddi
frá því eldsnemma um morgun- j
inn. Herbergið þitt var skreytt
og hitað upp, og Vibeke setti !
blómvönd á borðið við rúmið
þitt; hún gekk brosandi um, og
frænka sagði henni fyrir verk- j
um. En jafnframt tók hún ótal (
hluti til handargagns hér og þar \
í húsinu; og þá brosti hún ekki. j
Ég hef aldrei séð neinn fara jafn i
mildum höndum um gamlan
vasa, blóm eða gulnaða Ijósmynd i
Á aðfangadagskvöld sá ág þessar
tvær myndir þarna af foreldr-
um mínum standa á sínum stað,
en skreyttar fallegum greni-
sveig eins og nú er festur á þær.
Ég ætlaði að þakka henni fyrir
þetta en það varð víst ekkert úr
því nema klaufaleg vitleysa. Og
þannig var þetta allt. Gerði hún
í raun og veru allt þetta vegna
ókunnugs manns, sem frænka
vildi, að hún krækti sér í? Ég
lagði þessa spurningu fyrir sjálf
an mig hvað eftir annað, en ég
þorði ekki að svara henni eins
og mig langaði mest til, því að j
það var eins og ekkert hefði
gerzt svo framarlega sem ekkert
var sagt.
Það var enginn snjór í fyrra,
svo að ekillinn fór á járnbraut-
arstöðina í gamla fereykisvagn-
inum, sem pabbi átti.
Og siðan sátum við og biðum. j
Ég get ekki sagt þér, hvað var
— Vi'helm, reyndu nú að setja
þig í mín spor: Allt hafði snúizt
um þig undanfarna daga. Og
ailt í einu varst þú úr sögunni.
Það var raunar eins og þú hefðir
horfið með öllu. Ég hafði verið
með hugann bundinn við þig
undanfarna daga til að verjast
mínum eigin hugsunum og
draumum. Nú símaðir þú, að þú
kæmir ekki. Og skildir mig eftir
einan. Einan með Vibeke. Það
voru engir til í heiminum ne'ma
við; og hún bað mig að segja
ævintýri! 0, að ég gæti sagt
henni ævintýri, sem entist allt
lifið. Bara að ég þyrði það. En
ég gat nærri ekkert sagt. Það
var rétt eins og þegar P. C. V.
Hansen gamli lagði fyrir mig
spurninguna um talnadilka, og
þið sátuð allir þarna niðri og
biðu eftir því að ég yrði mér til
skammar.
Hvers vegna eru það alltaf
vir karlmennirnir, sem verðum
okkur til skammar og auðmýkj-
um okkur, Vilhelm? Hvers vegna
verðum við alltaf að heyra orð
um vináttu bróður og systur,
sem er sú uppbót, er góðar konur
veita fyrir blátt nei? Ég vissi, að
ég — fertugur maðurinn —■
myndi þetta kvöld gera mig
hlægilegan með því að segja
ungu stúlkunni frá draumum
mínum. Og þá myndi hún segja
mér allt um innilega vináttu og
margt annað. Og hún myndi
segja það fallegar en nokkur ann
ar í öllum heiminum- gæti gert
það. En hvað mundi verða um
mig á eftir, Vilhelm?
En þá gerði Vibeke nokkuð,
sem móðir hennar eða amma
hefðu aldrei gert, en Guð blessi
hana fyrir, að hún gerði það!
Hún dró stólinr sinn nær mér,
tók í hendina á mér og sagði:
Þegar drengir vilja lifa ævin-
týri, langar þá til að halda lítilli
hönd í sinni. Og litlar stúlkur
geta alls ekki verið án þess að
halda í sterka hönd.
Og þarna í rökkrinu fyrir fram
an arininn, þar sem eldurinn
kulnaði hægt og hægt út, héld-
um v:'*' saman á vit þess ævin-
týraheims, serrc mun endast alla
ævina.
— Hvað heldur þú að frænka
segi, sagði hún, þegar við buð-
um hvort öðru góða nótt í hálf-
um hljóðum.
— Og hvað sagði frænka svo?
spurði ég brosandi.
— „Sér grefur gröf, þótt
grafi“.
— Nú, já, mér finnst öllu betra
að orða það þannig, að sá, sem
leitar gæfunnar öðrum til handa.
hlýtur hana sjálfur.
að brjótast um í í mér þennan
tíma, en framar öllu það eitt: að
nú var öllum þessum gamanleik
bráðum lokið og ákvörðun tekin,
svo að ég gæti gert mér hlutina
að góðu eins og þeir voru. Það
var eins og aðeins það, að bú
varst að koma, nægði til þess áð
binda endi á málið. Það hvarfl-
aði ekki einu sinni að mér, að
þú hafðir ekki hugmynd um, að
Vibeke var til og að þið mynduð
kannski alls ekki verða ástfang
in hvort af öðru, þegar þið hitt-
ust. Frá mínum sjónarhóli var
það sjálfsagður hlutur, að koma
þín boðaði það, að þjáningar und
anfarinna daga tækju enda. Þú
hlauzt að koma og taka löglega
eign þína í þínar hendur, og þá
var ekkert meira til að láta sig
dreyma um.
En þá kom skeyti frá þér um,
að þig langaði til að doka við,
þar sem í Kaupmannahöfn væri
mikilvægur fundur, sem þú yrðir
að sækja. Frænka varð reið og
vonsvikin; og það var eins og
allur dugnaður hennar hjaðnaði
niður. Hún varð gamalleg og
þreytuleg í útliti; o. þegar klukk
an var níu, fór hún að hátta.
Við Vibeke vorum skilin alein
eftir. Ég stamaði eitthvað um, að
við ættum kannski líka að fara
upp, en Vibeke sagði: Nei, heyrið
þér mig nú, nú þegar hér er
orðið svoria yndislega hlýtt. Nú
skuluð þér lesa fyrir mig jóla-
ævintýrið, sem þér lofuðuð mér
í fyrradag.