Alþýðublaðið - 12.11.1929, Blaðsíða 2

AtsÞf ÐUS&ABIÐ
«
Sftdldlnganes.
Classen taetir selt par lóðir tyrlr 120 þdsnnd krénnr og
Bangstélagið iyrlr 36 þúsnnd.
Hér í blaðinu var fyrir
sköramu birt skrá yfir lóðir, sem
bankastjóri íslandsbanka, Eggert
Claessen, hefir selt í Skildinga-
nesi. Samkvæmt henni hefir
Claessen á tæpum 2 árum selt
lóðir úr Skildinganess- og Reyni-
staða-landi fyrir meira en 120
frús. krónur. Söluverðið var frá
2 kr. og alt upp; í 5 krónur fyrir
fermetra og að meðaltali hefir
Claessen fengið h. u. b. 30 þús-
und krónur fyrir hvern hektara,
sem hann hefir selt. Ekki er Al-
þýðublaðinu kunnugt um, hve
hátt landareign Claessens hefir
verið metin, er hann eignaðist
hana, en langmestan hluta henn-
ar á hann óseldan enn pá.
Skildinganesþorp lifir á
Reykjavík. Nálægðin við Reykja-
vík veldur því, að þorpið hefir
byggst. íbúarnir sækja nær allir
atvinnu sína til Reykjavíkur og
notfæra sér á allan hátt opin-
ber mannvirki hennar eins og
bæjarbúar sjálfir. Bragðvísi Jóns
Þorlákssonar á alþingi hefir
gefib Skildinganessbúum vonir
um að geta látið Reykjavik sjá
þorpjnu fyrir vatni, — Jón er
mágur Claessens og á sjálfur
stóra lóðarspildu í Skildinganesi.
— Efnaðir borgarar hér hafa litið
hýrt til Skildinganess, með því
að flytja þangað gátu þeir kom-
ist hjá því að greiða réttmæta
skatta til bæjarsjóðs og þó haft
sömu aðstöðu á allan hátt og
bæjarmenn. — Alt hefir þetta
orðið vatn á myllu Claessens og
annara landeigenda i Skildinga-
nesi. Alt hefir þetta orðið til þess
að hækka lóðaverð þar, marg-
falda verð eigna þeirra, þeim
sjálfum að kostnaðar- og fyrir-
hafnar-lausu.
Auk Claessens var að eins
einn lóðareigandi í Skildinga-
nesi, sem nokkúð kvað að. Var
það Baugsfélagið. Hluthafar þess
voru nokkrir þektir „fjármála-
menn“ hér í Reykjavík og í
Hafnarfirði. Hinn 10. október
1927 var skift úr landi Baugs tij
hluthafanna sérstökum spildum,
eins og hér segir:
Jón Þorláksson fékk 11290 ferm.
Eggert Claessen — 11060 —
Thor Jensen — 17 302 —
Sami — 16 336 —
Ág. Flygenring — 11290 —
Sv. Björnsson — 11290 —
Har. Árnason — 11290 —
Samtals 89 858 ferm.
Séu lóðir þessar metnar til
verðs á kr. 2,50 hver ferm. til
uppjafnaðar, nemur verðmæti
þeirra samtals um 225 þús. krón-
um. — Það er góður skildingur.
—i t hvert skifti sem alment verð
á fermetra lóðar í Skildinganesj
hækkar um 1 krónú, græða þess-
ir menn 90 þúsund krónur, og
Claessen einn margfalt á við þá
aíla.
Auk þessara lóða, sem skift
var milli hluthafanna, hefir
Baugsfélagið á liðugu ári selt
lóðir fyrir um 35 þús. krónur,
eins og sjá má á eftirfarandi
Haraldur Árnason seldi svo,
þann 23. júlí 1929, Stefáni lyfsala
Thorarensen 1135 ferm. lóð fyrir
3 kr. fermetra, eða 3375 krónur
alla.
Skrá
yfir lóðarsölu Baugs í Skildinganesi.
Kaupandi: Söludagur og ár: Söluverð: Stærð lóðar:
1. Aðalsteinn Eiríkss. ÍH 8 1 6 2400,00 1200 ferm.
2. Haraldur Jónsson cT' J, 00 1 10500,00 5250
3. Bjarni Jónsson o. fl 7A—28 — 1575,00 787V2
4. Jóh. S. Dalberg n/7—28 — 2625,00 13121/2
5. Guðm. Jóhannsson 34/s—28 — 1050,00 525
6. Helgi Jósepsson -1 00 C\1 1 o ' 1200,00 600
7. Sigurgeir Einarsson 11/6—29 — 3150,00 1050
8. Tryggvi Magnússon h/6—29 — 9075,20 45377s —
9. Rafnkell Bjarnason 29/6—29 1575,00 7871/2 —
10. Gestur Hannesson «/7—29 - .1937,20 9687» —
Samtals kr, 35087,40 1 70187A<> ferm.
Samtals hefir Baugsfélacjið
pannig á rúmu ári selt um 1,7
hektara lands í Skildinganesi
fgrir liolega 35 púsund krónur,
eða fijrir ijfir 20 piis, krómir
hvern • hektara, og eiga hluthaf-
arnir pó eftir 5 til 6 sinnum
meira land óselt. '
Allir þessir menn græða stór-
fé, ef byggðin eykst í Skildinga-
nesi. Þeir græða hundruð þús-
unda, ef Reykjavíkurbær verður
dæmdur til að sjá Skildinganes_s-
þorpi fyrir vatni.
Erlingur Pálsson
yfirlögreglumaður hefir lengi
verið sjúkur, en er nú aftur orð-
inn heill og tekinn við starfi
t
sínu.
Veðrið.
KÚ.. 8 í morgun var 2 stiga liiti
til 3 stiga frost, 1 stigs
frost í Reykjavík. Útlit hér um
slóðir: Norðankaldi. Léttskýjað.
Samtðbin eflasí.
Á fundi, sem verkakvennafé-
lagið á Sandi hélt í gærkveldi,
var samþykt með öllum atkvæð-
um að sækja um upptöku í Al-
þýðusamband Islands. Sveitin
stækkar smátt og smátt og
„alda socialismans" ris hærra og
hærra.
Upton Slnelatr
leifcnr & fiiOln.
Los Angeles, 29. sept.
(Kvöld.)
Frjálslyndasta blað Los Ange-
Ies bæjar birti á dögunum tíu
stórar ritstjórnargreinar um Up-
ton Sinclair, þar sem þess var
getið meðal annars, að hann gæfi
sig við fiðluleik í tómstundum
sínum, en enginn hefði til þessa
fengið að hlýða á þær iðkanir,
því hann væri mjög vandur að
vali áheyrenda, — m. ö. o., að
hann hefði ekki til þess 'dags
leikið fyrir annað fólk en Upton
Sinclair sjálfan.
Þegar dr. Taft, formaður Civil
Liberties-félagsins hér, las þetta,
þá var hann ekki seinn á sér að
hringja Sinclair upp og skora á
hann að koma með fiðluna á
næsta fund félagsins, en þeir
hafa stjórnmálakvöld á hverjum
sunnudegi, fjölsótt af stéttvísum*)
verkamönnum og mentafólki. En
Sinclair er einn af frumkvöðlum
þessa félagsskapar og meÖal á-
hrifamestu vérndara hans.
Þetta varð að nokkru misklíð-
arefni í símanum, — Sinclair
þverneitaði að koma og sagði
blaðamanninn frá The Record
fara með skruin og skjall um
tónlistariðkanir sínar. En þeir,
sem hafa komist í klærnar á dr.
Taft, þegar hann er að fala menn
á skemtiskrá hjá félagi sínu, vita,
hve lítt tjóa afsakanir og undan-
brögð, enda fóru svo leikar, að
Sinclair lofaðist til að taka með
sér fiðlu sína á næsta fund í
Open Forum, en svo nefnir Ci-
vil Liberties-félagið samkomur
sínar.
Þeim, sem ritar þessar línur,
veittist sá heiður og ánægja að
vera viðstaddur í fyrsta sinni,
sem Sinclair kom fram opinber-
lega sem fiðluleikari. (En félags-
skapur þessi hefír verið mér á-
kaflega híyntur og gert mér ýmsa
stórgreiða, síðan liingað kom, en
ég haldið fyri’r þá ræður að laun-
um.) Salurinn var fullur af fólki
bæði uppi og niðri, og varð að
setja fram nokkur hundruð auka-
sæta til þess að koma fólkinu
niður. Fiðluleikarinn kom í sín-
um gráu og sniðlausu búðarföt-
um, sem eru líklega sparifötin
*) Mestur hluti af verkamönnum í
Ameriku er annars óstéttvís fénaður,
sem engan grun hefir um, hvar hann
á heima í þjóðfélaginu.- Höf.
hans. Það er undarlegt hvað Sin-
clair fer illa að vera borgara-
klæddur, enda gengur hann a)t af'
búinn eins og verkamaður, nema
þá sjaldan hann kemur fram op-
inberlega. í fylgd með honum
var kona hans, Mary Craig Sin*
clair, frú Kate Crane Gartz, fræg-
ur kvenrithöfundur, og annar
einkaritari hans. Til undirleiksins
var kvaddur aldraður tónlistar-
prófessor, sem hefir sagt mér
manna hroðalegastar lygasöguif
frá Islandi og Noregi.
Sinclair var heilsað með dynj-
andi lófaklappi, eins og Kreisler
sjálfur væri þar kominn, meðán
hann tók upp fiðlu sína og stilti.
Hann ásakaði dr. Taft fyrir að
hafa kallað sig hingað í þessum
erindum, — en afsakaðí sig ekki
hót, — lét þess að visu getið, að
hann hefði aldrei á æfi sinni ver-
ið jafn-óttasleginn og hann væri
á þessari stundu, og hefði hann
þó staðið andspænis ýmsum
vanda um dagana. En hann sagðí
að menn mættu alveg eins heyra
hér í kvöld í eitt skifti fyrir öll,
hvílíkur fiðlari hann væri, eins og.
að skapa þjóðlegar tröllasögur
um snild hans. Sjálfur sagðist
hann aldrei hafa gert aðrar kröf-
ur til fiðlunnar sinnar, en að hún
væri sér til hvíldar og tilbreyt-
ingar frá látlausum önnum bar«
áttusamra æfidaga.
Hann lék tvö alþýðleg kvöld-
ljóð, stilt, varkárt, feimnislega
eins og sveitapiltur um fermingu,
sem hefir verið kallaður
fram til að sýna lisi
sína fyrir nokkrum ókunnum
gestum, fordildarlaust, auð-
mjúklega, eins og snauður mað-
ur, sem stendur í dyrum mikils
musteris, og veit, að þáð er feg-
ursta og dýrlegasta musteri
heimsins, eins fyrir því, þótt hann
standi þar fáskrýddur. Hvort sú
auðmýkt, sem lýsti sér í fiðlutóni
hans hefir gengið fleirum til
hajrta en mér, skal ósagt, en eitt
er víst, að varla hefði Kreisler
sjálfur fengið þakklátari viðtökur
hjá þessum áheyrendum fyrir leik
sinn. Ég fyrir mitt leyti hefði
aldrei getað ímyndað mér, að
einn af frægustu rithöfundume
veraldarinnar léki Jþó svona vel á
fiðlu. Tóntök hans birtu engani
tónmeistara, —- þau báru manni
hins vegar ómana frá hinum ham-
ingjusömu hvíldartímum fimtugs
stríðsmanns, sem hefir barist við
alls konar skrimsl og ófreskjur
síðan á unglingsárunum, vegna
ástar sinnar til mannkynsins. —
Og sönnu nær mun það, að með
lófaklappinu, sem hristi salinn,
hafi menn ekki svo mjög þakkað
fíðlusnillingnum Upton Sinclair,
þótt kurteisi hans væri mikillar
virðingar verð, að verða við
beiðni félaga sinna, heldur rit-
snillingnum og stríðsmanninum
Upton Sinclair, sem allir við-
staddir vissu vel, að þarfara verk
og fegurra hefir unnið fyrir þessa
miklu þjóð og alla alþýðu heims-