Morgunblaðið - 26.10.1960, Qupperneq 6

6
Miðvik'udagur 26. okt. 1960
MORGVNBLAÐIÐ
— ..srmam- ------—..jmtme:-.:.-
Hans R. Hirszhfeld
sendiherra sextugur
Phileas Fogg (David Niven) og Passeparlout (Cantinflas) fá
sér ökuferð til ferðaskrifstofunnar í Paris. — Ökumaðurinn er
hinn frægri Fernandel. —
Þ’TZKI sendiráðherrann á ís-
landi, Hans Richard Hirschfeld,
verður sextugur í dag.
Hann er fæddur í Aasbuttel í
Rendsborgarhéraði í Holstein.
Eftir stúdentspróf stundaði hann
nám 1919—1923 í lögfræði, fé-
lagsfræði og þjóðhagfræði, og
lauk lögfræðiprófi 1923. Næsta
ár dvaldist hann við nám í
H. R. Hirschfeld, sendiráðherra
Bandaríkj'unum og ferðaðist víða
í Ameríku, Evrópu og Asíu. —
1925—1929 gegndi hann lögfræði.
störfum, var aðstoðardómari, en
1930 lauk hann hinu æðra em-
bættisprófi í lögfræði. Á árun-
um 1930—1936 var hann dóms-
fulltrúi og lögfræðileguru ráðu-
nautur ríkisráðsins í fríborginni
Danzig og frá 1932 ráðuneytis-
stjóri.
BANDARlSKI sendikennarinn
við Háskóla íslands, dr. David
R. Clark, prófessor við háskól-
ann í Massachusetts, flytur
fyrsta fyrirlestur sinn um amer-
Lskar bókmenntir fyrir almenn-
ing nk. fimmtudagskvöld, 27.
okt., kl. 8.30 í I. kennslustofu há-
skólans.
Þessi fyrirlestur fjallar um
hið merkilega og heimsþekkta
skóldverk „Walden; or Ufe in
the Woods“ eftir bandaríska rit-
höfundinn Henry David Thoreau.
Thoreau var sérkennilegt skáld
og heimspekingur, eitt hinna
frægu Concord-skálda í Nýja-
Englandi. Hin voru þeir Emer-
son og Hawthorne. Thoreau
„yfirgaf menninguna“, eins og
hann kallaði það, á frelsisdegi
Bandaríkjanna, 4. júlí 1845, fór
skammt út fyrir Concord og
reisti sér kofa í skóginum við
Walden-vatn. Þar bjó hann einn
og öðrum óháður, skoðaði nátt-
úruna og hugleiddi lifið og til-
veruna. 1854 ritaði hann „Wald-
en“, sem fyrst og fremst hefur
borið nafn hans uppi. Þar skýrir
hann frá lífi sínu í skóginum,
gagnrýnir þjóðfélagið, sem hann
taldi vera orðið einstaklingnum
of mikið fjötur um fót, enda
einkenndist það æ meira af
efnishyggju og ríkisdýrkun. —
Thoreau hafði yndi af því að
sýna fram á, að skoðanir og hug-
myndir, sem taldar höfðu verið
1936 gekk hann í þýzku utan-
ríkisþjónustuna og varð vara-
ræðismaður við aðalræðismanns
skrifstofu Þjóðverja í New York.
1941—1943 var hann sendiráðs-
fulltrúi og 1943—45 sendiráðs-
fulltrúi af fyrstu gráðu við sendi
ráðið í Bern í Sviss. 1945 gætti
hann þýzkra hagsmuna í Basel.
1946—48 starfaði hann á eigin
vegum, en næstu tvö ár var hann
embættismaður í Slésvík-Hol-
stein. 1950 hóf hann störf hjá
utanríkisráðuneytinu, Frá 1953
til 1957 var hann aðalræðismað-
ur Þjóðverja í Antwerpen, en
þá var hann skipaður sendiráð-
herra á íslandi.
Hirschfeld hefur nú dvalizt
hér hátt á fjórða ár og tekið
miklu ástfóstri við land og þjóð.
Hann hefur mikinn áhuga á
sögu íslenzku þjóðarinnar og er
mikill aðdáandi menningar
hennar. Lýðræðislegar erfða-
venjur íslendinga metur nann
mjög mikils. Áhugi hans á menn
ingarmálum er mörgum íslenzk-
um stúdentum og menntamönn-
um vel kunnur, því að hann
hefur unnið ötullega að styrk-
ari menningart^ngslum Þjóó-
verja og íslendinga.
Hirschfeld hefur eignazt fjöl-
marga vini hér á land:, sem
munu hugsa hlýtt til hans á þess
um merkisdegi og óska þess, að
hann megi lengi dveljast hér
meðal okkar, því að betri fuil-
trúi þýzkrar menningar mun
vandfundinn.
réttar af öllum, voru í rauninni
rangar, og viðurkenndi aldrei
neina kenningu án þess að
reyna að kollvarpa henni fyrst.
Hann hélt sjálfur fram ákveðn-
um kenningum um samband
ríkis og einstaklings, sem byggð-
• Það þekkta vekur
ekki ugg
— Ekki mundi ég þora að
búa í Hveragerði, á kona
nokkur frá einum af bæjun-
um sem næstir standa Heklu,
að hafa sagt, er hún kom til
Hveragerðis skömmu fyrir
síðasta Heklugos. Henni
fannst óhugnanlegt að búa á
slíku hverasvæði, en datt
ekki í hug að forða sér úr ná-
grenni þessa eldspúandi risa.
Þetta er ákaflega mannlegt,
og flest hugsum við svona. —
Það, sem við þekkjum er
aldrei eins ógnvekjandi og
það ó'þekkta.
Trípólíbíó:
Umhverfis jörðina á 80 dögum
UM þessa óvenjulegu og skemmti
legu kvikmynd hefur verið
skrifað það mikið, bæði í Morg-
unblaðið og önnur blöð hér, að
óþarft er að bæta þar miklu við.
Þó get ég ekki látið hjá líða að
minnast á hana í þessum dálkum
minum, því að myndin er um
flest mikið afrek. Myndatakan
sjálf er afburðagóð, þeir staðir á
jarðkringlunni, sem farið er um
ágætlega valdir og bera í sér
mikinn og skemmtilegan fróðleik
um líf og háttu manna í mörg-
um þjóðlöndum. Og leikur
þeirra, sem fara með aðalhlut-
verkin er frábær, sérstaklega
Davids Nivens í hlutverki Phile-
as Foggs og Cantinflas, hins
mexikanska skopleikara, í hlut-
verki hins kostulega þjóns, Passe
partout. Auk þessa hefur mynd-
in á að skipa fleiri frægum og
snjöllum kvikmyndaleikurum,
en nokkur önnur mynd, sem
gerð hefur verið. Þó að mörgum
þeirra bregði aðeins fyrir er
vissulega gaman að sjá þá og
rifja þannig upp gamlan kunn-
ingsskap. Af öllum þessum ágætu
leikurum verður þó Cantinflas
áhorfendunum ef til vill einna
ust í höfuðatriðum á þeirri skoð-
un, að einstaklingurinn ætti að
vera herrann en ríkisvaldið
þræll hans. Hugmyndir hans um
óbrotið líf úti í náttúrunni og
náttúrulýsingar hans hafa haft
mikil áhrif á síðari tíma rithöf-
unda, og rit hans, „Walden",
„Week on the Concord and
Merrimack River“ og „On the
Duty of Civil Disobedience" eru
nú mikið lesin.
• Jarðskjálftahættan
mismikil
Hvernig er það t. d. með
okkur Reykvíkinga, dettur
okkur það nokkurn tíma í hug
að Reykjavík liggur í ná-
grenni mesta jarðskjálfta-
svæðis landsins, sem er
í Reykjanesfjallgarðinum og
nær frá Reykjanesi til Heng-
ils? Er við tökum Kópavog
og Hafnarfjörð með, búa um
87% af öllum landsmönnum
á þessu svæði, og dettur ekki
í hug að hafa áhyggjur af
því, þó þar eigi upptök sín
35% jarðskjálfta á landinu.
Sem betur fer eru upptök
fáárra þeirra í minna en 20
km. fjarlægð, en flestir byrja
minnisstæðastur fyrir þá
skemmtilegu persóiu sem hann
hefur skapað og snilldarlegan
leik. Hefur hann ekki sézt hér
fyrr í kvikmynd, en sjálfur
meistarinn Chaplin telur hann
bezta skopleikarann, sem nú er
uppi. Vafalaust er það hárrétt,
sem svo margir hafa minnzt á,
að mynd þessi njóti sín miklu
betur af hún er sýnd með Todd
AO tækni, bæði hvað sjón- og
hljóðáhrif snertir. Engu að síður
naut ég myndarinnar í ríkum
mæli og tel hana merkisviðburð
í okkar þrönga kvikmyndaheimi.
Nýja bíó:
Stríðshetjur i orlofi
ÞESSI ameríska mynd, sem
á svæði, sem er í 20—40 km.
fjarlægð frá höfuðborginni.
Jarðskjálftar eru mjög mis
jafnir eftir því hvar er á ís-
landi. Aðaljarðskjálftasvæðin
eru tvö. Annað á Suðvestur-
hluta landsins, og nær yfir
Rangárvallasýslu, Árnessýslu,
Gullbringusýslu, Kjósarsýslu,
Borgarfjarðarsýslu og Mýra-
sýslu. Á þessu svæði hafa
svo vitað sé 38 sinnum orðið
væntanlega er að syngja sitt síð-
asta í Nýja bíó þegar þetta er
skrifað, gerist í San Francisco
árið 1944. Bandarískir sjóliðsfor-
ingjaf eru þar í orlofi og hafa
fengið inni i einhverju glæsileg-
asta gistihúsi borgarinnar. Hefja
þeir félagar þegar mikinn gleð-
skap með dansi og drykkju og
viða að sér fjölda kvenna og
karla til þess að gleðin geti orðið
sem umsvifamest. Annað er efni
þessarar myndar ekki að heita
má, enda er myndin nauðalítil-
fjörleg og varla hægt að bj-osa
þar að neinu atriði, þó að hún
eigi að heita gamanmynd. Gegn-
ir furðu að jafn snjall leikari og
Gary Grant skuli ljá sig til þátt-
töku í slíkri framleiðslu.
svo snarpir jarðskjálftakippir
síðan 1150 að hús hafi hrunið.
Hitt svæðið er við norður-
strönd landsins, milli Skaga-
fjarðar og Þistilfjarðar, en þar
eru aðeins skráðir 9 svo sterk-
ir kippir að hús hafi hrunið.
Þeir staðir sem snörpustu
kippirnir hafa fundizt á, eru
nánar tiltekið svolítil ræma
frá Reykjanesi austur í Ölfus,
sveitirnar Land og Rangár-
vellir og Húsavík og næsta
nágrenni.
Ekki er þó ætlunin að fara
að hræða íbúa þessara hér-
aða. Sem betur fer eru bygg-
ingar nú drjúgum sterkbyggð
ari en áður, og vonandi dett-
ur engum í hug að brjóta þær
reglur, sem settar hafa verið
um styrkleika húsa, því þær
eru byggðar á útreikningum
og með tilliti til þessarar
hættu.
• Kröfur um styrk-
leikahúsa
Upplýsingarnar um þetta
hefi ég úr greinargerð, sem
þeir Eysteinn Tryggvason,
jarðskjálftafræðingur, Sig-
urður Thoroddsen verkfræð-
ingur og Sigurður Þórarinsson
jacðfræðingur sendu frá sér
fyrir nokkrum árum, eftir að
hafa rannsakað þetta.
Það er eftirtektarvert, að
þeir lögðu til að landinu yrði
skipt í svæði eftir jarðskjálfta
hættu og sömu reglur ekki
látnar gilda um styrkleika
húsa á öllu landinu. Það væri
lítið vit í því og fánýt sóun
á fé, að gera jafnmaklar kröf-
ur um styrkleika bygginga á
ísafirði og Seyðisfirði eins og
á Selfoasi eða Húsavík.
1. fyrirlestur bandaríska sendikennarans
Um „Wolden“ eftir Thoreau