Morgunblaðið - 25.05.1962, Blaðsíða 6

MORGUNBLAÐIÐ
FÖstudagur 25. mai 1962

Frú Soffía Haraldsdóttir
— mlnningarorð —
BÓRNUM og ættingjum frú
Soffíu Haraldsdóttur, og okkur,
vinum hennar, er bezt þekktu
hana og hagi hennar, kom
andlét hennar engan veginn
á óvart. Mánuðum sáman
hafði hún dvalizt í námunda
við skörina milli þessa heims
og annars, en — að því
er virtist, — lengstum án þess
að vita að hverju fór. Fyrir
nokkrum mánuðum gekk hún
undir mikla skurðaðgerð. Þeir,
er vitneskju höfðu um það, hvað
sá holskurður opinberaði, genga
þess eigi duldir, að hún átti
skammt eftir ólifað.
En jafnan er kvalimar dvín-
uðu, og efalaust stundum þjáð,
þótt engir aðrir vissu, raeddi
hún gíöð og reif við vini sína
um daginn og veginn, eða hin
kæru hugðarefni sín, er voru
mörg og mikil. Oftlega héldu
henni þá engin bönd. Klæddist
hún. Nokkrum sinnum fór hún
út og heimsótti ættingja og vini.
Og nú fyrir fáum vikum sótti
hún árshátíð „Hringsins", er
hún að nokkru hafði undirbúið,
en um alllangt árabil hafði hún
verið formaður þessa ágæta fé-
lagsskapar. Stýrði hún hátíðinni
með röggsemi og flutti hátíða-
ræðuna, eins og ekkert hefði í
skorizt.
En nú er hún nár.
Frú Soffía fæddist hér í bæ 8.
maí 1902 og hafði því aðeins fá-
eina daga yfir sextugt er hún
andaðist, 19. þ. m. Foreldrar
Soffíu voru prófessor Haraldur
Nielsson og kona hans, frú Berg-
ljót Sigurðardóttir, Gunnarsson-
ar prófasts. Böm þeirra hjón-
anna voru fimm. Sigurður,
Soffía, Kornelíus, er andaðist
vestan hafs árið 1960, Elín, gift
Erling Ellingsen forstjóra og
Guðrún, ógift. Árið 1914 andað-
ist móðir þeirra systkina eftir
langvarandi vanheilsu.
Árið 1918, þegar Soffía var 16
ára að aldri, kvæntist prófessor
Haraldur öðru sinni. Síðari kona
hans var hin merka gáfu- og
mannkostakona Aðalbjörg Sig-
urðardóttir, er nú kom þeim
börnunum í móður stað. Börn
þeirra Haralds og Aðalbjargar
eru Jónas ráðuneytisstjóri og
Bergljót, gift Bjarna Rafnar
lækni á Akureyri.
í þrjá vetur stundaði Soffía
nám í Menntaskólanum í Reykja
vík. Að loknu gagnfræðaprófi
ákvað bún að hætta námi. Veit
ég, að föður hennar féll þetta
mjög miður, enda voru hæfileik
ar Soffíu til náms miklir og
ótvíræðir. En hún var óþolin-
móð og vildi fara „að gera
gagn“, vinna fyrir sér, m. a. til
að létta undir með heimilinu.
Og þessari ákvörðun hennar
varð eigi um þokað.
Um tvítugsaldur hafði Soffía
ráðgert að leggja fyrir sig hjúkr
unarstörf og hugðist hún stunda
það nám vestan hafs. En enginn
ntó sköpum renna. Áður en hún
kæmist á leiðarenda giftist hún
Sveini M. Sveinssyni, forstjóra
Timburverzlunarinnar Völundur
hf. (1923). Bjuggu þau Soffía
og Sveinn saman í farsælu hjóna
bandi á meðan bæðu lifðu. en
Sveinn andaðist 1951. Eignuðust
þau fjögur börn, sem öll eru á
lífi, Svein Kjartan verkfræðing,
Harald forstj. Völundar, Leif
lögfræðing og Bergljótu, sem
gift er Braga Benediktssyni guð
fræðinema.

glaðzt yfir því, sem fagurt var
og gott, þótt smátt þætti það
stundum ef mælt var á kvarða
efnisheims, að tárin hrundu af
leiftrandi augum þeirra.
Margt er mér og okkur hjón-
unum minnisstætt frá löngum
kynnum okkar af frú Soffíu.
Skal hér fæst af því rakið, en
lauslega drepið á nokkur atriði.

Við, sem þekktum þau feðgin,
prófessor Harald og Soffíu, kom
umst oft ekki hjá því, að hugsa
til hins er við minnumst annars
þeirra. Svo undramargt var það,
er þau áttu sameiginlegt. Það, év
skildi með þeim, átti frekar ræt-
ur í uppeldi, umhverfi og ytri
aðstæðum en eðli.
Séra Sveinn Víkingur segir á
einum stað um prófessor Har-
ald, að hann hafi verið afburða-
gáfumaður, er ,^tti hinn spá-
mannlega eld og kraft mælsk-
unnar. Ást hans á því, sem hann
taldi satt og rétt, var ástríðu-
þrungin, ólgandi glóð. Og sann-
færingu sína bar hann fram af
þeirri mælsku og dirfð, þrótti
og hita, að þeir, sem á hann
'hlýddu, • hlutu ekki aðeins að
taka eftir orðum hans, heldur
fóru þau beinlínis eldi um hug-
ina“.
Allt þetta átti frú Soffía í rík-
um mæli. En er hún hafði farið
um það nærfærum huga hinnar
mildu konu og móður birtist það
okkur með nokkuð öðrum hætti
en frá eldhuganum, bardaga-
manninum, föður hennar.
f enn öðru, og raunar ótrúlega
mörgu, áttu þau sammerkt,
Soffía og faðir hennar. Bæði
voru þau haldin, — eða gædd,
hvort sem hver vill hafa, — ein-
dæma miklu grunleysi, tor-
tryggnileysi, í garð annarra
manna. Og bæði áttu þau hina
guðdómlegu gáfu ríkrar barns-
lundar, er svo hjartanlega gat
Bílar á kjördegi
Vesturbæjarstöð verður að þessu sinni að VEST-
URGÖTU 71, — Pétur Snæland h.£., en E K K I að
Seljavegi 2. —
Boðaðir bílar þangað mæti því að VESTURGÖTU
71 kl. 9 f. h. á kjördegi.
Upplýsingasími bílanefndar er 20124.
Látið skrá bifreið yðar strax.
Þegar í bemsku og á æskuár-
unum varð sú hneigð, eða
ástríða, eitt hinna ríkustu auð-
kenna á Soffíu, að vilja gleðja
aðra, líkna þeim og gefa, en því
miður var þá oft af svo litlu að
miðla. Þessi eðlisþáttur, er gekk
sem rauður þráður um alla ævi
frú Soffíu, lá efalaust að baki
þeirri ákvörðun, er hún tók um
tvítugsaldur, að gerast hjúkrun-
arkona. Og enn síðar fékk hann
ríkari fullnægju í hinu mi'kla,
fórnfúsa starfi innan „Hrings-
ins“, til líknar og blessunar sjúk
um börnum.
Enda þótt eiginleg skólaganga
frú Soffíu væri eigi löng var
hún víðlesin og gagnmenntuð
kona. f tómstundum fékkst hún
nokkuð við ritstörf, einkum þýð
ingar. Fátt eitt er þó til á prenti
frá hennar hendi. Fjölda erinda
flutti hún um hugðarmál sín,
einkum sálarrannsóknir, og þá
aðallega innan deilda Sálarrann
sóknarfélags íslands, hér og á
Akureyri. Fyrir allmörgum ár-
um stofnaði frú Soffía kvenna-
deild Sálarrannsóknarfélagsins
og var formaður deildarinnar til
dauðadags.
Frú Soffía var mjög vel ritfær
og prýðilega máli farin. Engum,
er á málflutning hennar hlýddi,
gat dulizt það, að þar fór heill,
sterkur persónuleiki, er mál
flutti af heitri sannleiksást og
óhagganlegri sannfæringu.
Margri konu og karli hinnar
yngri kynslóðar, mun ef til vill
finnast, að frú Soffía hafi ekki
kunnað að vera rík. Þetta kann
að nok'kru leyti að vera satt.
Óhóf, bruðl og hégómlega eyðslu
semi þekkti hún ekki. Hvort-
tveggja var, að slíkt samræmd-
ist hvorki eðli hennar né upp-
eldi. En sanna rausn átti frú
Soffía í ríkum mæli og nutu
þess skyldir og vandalausir og
fleiri en ég fæ hér talið.
Þar fór tigin kona er Soffia
var. Fríð sýnum, gjörfuleg, svip
urinn göfugmannlegur, alvarleg
ur en mildur og hlýr. Það var
eðalborinn stíll yfir frú Soffíu,
svip hennar, lífi hennar öllu og
athöfnum í gleði og þraut.
Þjáningar síðustu dægranna
bar frú Soffía með eindæma
þreki og stillingu hinnar
reyndu, þroskuðu bonu, er vissi
hvað hún kvaddi og gekk fagn-
andi fram til þess, er hún einnig
vissi, að hennar biði handan við
tjaldið.
Blessuð sé minning hennar.
Lúðv. Guðrtik
FYRIR hönd Sálarrannsóknafé-
lags Islands er mér bæði ljúft
og skylt að færa frú Soffíu E.
Haraldsdóttur látinni hlýjar og
einlægar þakkir okkar allrafyr-
ir hennar frábæru störf í þágu
þess félags á undanförnum ár-
um. Trú hennar á sigur lífsins
yfir dauðanum, mátt kærleikans
og eilífðareðli mannssálarinnar
var björt og sterk eins og vor-
sólin sem breytir nótt í dag.
Áhugi hennar á því málefni,
sem henni var heilagt og taldi
mestu varða, var í ætt við geisla
hækkandi röðuls, sem vermir og
skín og vekur vaxandi líf og
nýjan gróanda. Þessarar hlýju,
þessa kraftar fengum við í Sál-
arrannsóknafélaginu að njóta í
ríkum mæli. Fyrir það erum við
þakklát. Fyrir það munum við
aldrei gleyma henni.
1 stjórn félagsins átti hún sæti
í meira en tuttugu ár og var
varaforseti þess, er hún var köll
uð héðan. Hún átti meginþátt í
því, að stofnuð var sérstök deild
áhugakvenna innan félagsins og
veitti henni forstöðu frá upp-
hafi eða í full fimmtán ár. Sú
deild hefur orðið félaginu ómet-
anlegur styrkur og hjálparhella
alla stund.
Frú Soffía tók að erfðum í
ríkum mæli eldmóð, brennandi
áhuga og gáfur föður síns, próf.
Haraldar Níelssonar, hins mikla
brautryðjanda spiritismans hér
á landi og frábæra kennimanns.
En hún átti einnig og ekki síð-
ur hans hlýja hjarta, hans
björtu trú, ljúfu mildi og elsku-
lega viðmót, sem gerði hana
ógleymanlega öllum þeim, sem
kynntust henni.
Ekkert er ríkara að vonum og
birtu en vorið. Ekkert undur
dásamlegra og stærra en þetta,
þegar vornóttin og nýr dagur
fallast í faðma og geislar rís-
andi morguns þerra daggartár-
in af vaxandi og vaknandi
blómi. Það var á slíkri stund,
að frú Soffía Haraldsdóttir
kvaddi þetta jarðneska líf —■
og heilsaði nýjum degi. Og um
leið og við kveðjum hana með
virðingu og heitri þökk og send-
um ástvinum hennar samúðar-
kveðjur felum við sál hennar
kærleika og vernd hans sem sól-
ina og vorið hefur skapað.
Sveinn Víklngur.
m
>
FRÚ SOFFÍA Haraldsdófctir var
fjórði formaður vors tæpega
sextuga félags. Hún tók við
formannsstörfum vorið 1957.
En skömmu síðar veiktist hún
og tók naumast á heilli sér eftir
það, enda þótt hún leyndi lengst-.
um vanlíðan sinni undir hressi-
legu yfirbragði og viðmóti. Hún
vann félagi voru mikið sfcarf og
heilladrjúgt, þófct starfsorka
hennar nýttist eigi til fulls sak-
ir vanheilsu. Það var henni ó-
blandin gleði að mega fagna
fyrsta verulega áfangaruum I
barnaspítalamálinu hinn 19. júní
1957, þegar barnadeild Land-
spíifcalans tók til starfa. Við það
tækifæri fórust henni m.a. orð
á þessa leið:
„Við treystum því, að sá mikli
skilningur og vinsemd, er al-
menningur hefur jafnan sýnt
þessu málefni, muni sízt minnka
nú, er starf okkar fer að bera
sýnilegan árangur .... Við erum
sannfærðar um, að hér muni
verða unnið mikið og blessun-
arrikt starf. Líklegt er, að hægt
verði að bjarga mörgum barns-
lífum, sem annars hefði ekki ver*
ið unnt. Við samfögnum lækn-r
unum sem hér eiga að leggja
fram krafta sína, að fá nú þau
stafsskilyrði, sem nauðsynleg
eru“.
• Félag vort á nú á bak að sjá
foringja, sem að glæsimennsku,
gáfum, menningu og hjartagöfgi
bar af öllum öðrum og etarfaði
að sameiginlegum áhugamálum
vorum af ósérplægni og holl-
\istu.
Um leið og vér blessum minn-
ingu hennar, vottum vér börnum
hennar og venzlafólki kmilega
samúð, því að sjálfisöigðu er
þeirra söknuður mestur, sem
þekktu hana bezt.
Kvenfélagið Hringurlnn.
Eflum og styrkjum D-listann
FRAMLÖGUM í kosningasjóð D-listans er veitt móttaka i
SjálfstæSishúsinu og Valhöll (símar 1700 og 15411) —
ennfremur í hverfaskrifstofunum wm allan hæ. — Merkia