Morgunblaðið - 22.05.1963, Blaðsíða 16

jcb
HIBÝLAPRÝÐI HF
Hallarmúla slml 38 177
114. tbl. — Miðvikudagur 22. maí 1963
I
JT/7/VÍ7A/Æ,
Frá
Jfeklu
/
Austurstrseti 14
Simi 11687
Viðreisnin hefnr stórbætt
stöðu lnndsins út á við
JAFNSKJÓTT og áhrifanna
af viðreisnarstörfum núver-
andi ríkisstjórnar fór að gæta
eftir miðbik ársins 1960, hef-
ur staða landsins út á við
sífellt farið batnandi. Hafa
skuldir þjóðarinnar erlendis
umfram innstæður frá árslok-
um 1960 til ársloka 1962 lækk-
að um samtals 948,7 millj.
ki.
Þessi mikla lækkun sýnir
vel, hvílík umskipti hafa orð-
ið hér á landi í þessum efn-
um frá valdatíma vinstri
stjórnarinnar, 1956—58, þeg-
ar skuldir þjóðarinnar er-
lendis umfram innstæður
hækkuðu um hvorki meira
né minna en 1.243,6 millj. kr.
Skuldir þjóðarinnar erlendis
umfram innstæður hafa verið
sem hér segir á undanförnum ár-
um — miðað við núvérandi
gengi:
í árslok
1955
1956
1957
1958
1959
1960
1961
1962
801.1
1.299.3
1.395.9
2.044.7
2.685.3
2.986.8
2.620.0
2.038.1
millj. kr.
Svo sem sjá má af þessu yfir-
Erlend skuldaaukning
Imwritib seno fia2kkaSi
i tíh vm5tri 5ij6rnan'nnarJ
Viðreisn
r
tv
1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962,
Erlendar skuldlr hafa lækkað
950 millj. kr. á sl. 2 árum
- Hækkuðu um 1244 millj. kr.
tímum vinstri stjórnarinnar
liti hrúgast skuldir þjóðarinnar
erlendis upp á valdatímum
vinstri stjórnarinnar. !>annig
voru þær í árslok 1958 komnar
upp í 2.044.7 millj. kr. úr 801.1
millj. kr. í ársbyrjun 1956, og
eru þá bæði árin innifalin stutt
vörukaupalán, sem áætlað er, að
hafi numið 50 millj. kr. hvort
árið um sig.
Enda þótt vinstri stjórnin gæf-
ist upp í árslok 1958, hlaut þjóð-
in þó enn um skeið að búa við
arfleifð hennar. Það tók alllang-
an tíma að gera upp þrotabú
hennar og undirbúa ráðstafnir til
þess að koma efnahagsmálum
þjóðarinnar að nýju á réttan
kjöl, enda studdist bráðabirgða-
stjórn Alþýðuflokksins, sem tók
við af vinstri stjórninni, ekki við
þann þingmeirihluta, sem nauð-
synlegur var. Jukust því erlend-
ar skuldir umfram innstæður enn
á næstu tveim árum um 942.1
millj. kr.
Þegar Viðreisnarstjórnin tók
við völdum, hófst hún jafnskjótt
handa um ráðstafanir til að upp-
ræta leifar vinstri stefnunnar í
efnahagslífi landsins, innflutn-
ingshöft, uppbótakerfi og hvers
kyns óreiðusukk annað og undir-
Thorbjörn Egner verð-
launar íslenzka leikara
Á ÞJÓÐHÁTÍÐARDEGI Norð-
manna, 17. maí sl., veitti norski
leikritahöfundurinn Thorbjörn
Egner leikurunum Klemerizi
Jónssyni og Bessa Bjarnasyni
verðlaun fyrir ágætan leik og
leikstjórn í leikritum hans, er
þau voru sýnd í Þjóðleikhúsinu.
Guðlaugur Rósinkranz, þjóðleik-
hússtjóri, afhenti verðlaunin fyr-
ir hönd höfundarins.
Þjóðleikhúsið hefur sem kunn-
ugt er, sýnt tvö leikrit eftir Egn-
er, Kardemommubæinn og Dýrin
í Hálsaskógi, en það leikrit var
fyrst sýnt hér á landi. Báðar
þessar leiksýmngar urðu mjög
vinsælar og var aðsókn á þessi
leikrit sérlega góð. Klemens
Jónsson var leikstjóri við bæði
þessi leikrit og hlaut hann verð-
launin fyrir leikstjórnina. Bessi
Bjamason hlaut verðlaunin fyrir
mjög skemmtilega túlkun á
Mikka ref í Dýrunum í Hálsa-
skógi.
Thorhjörn Egner kom hingað
til landsins fyrir tveimur árum
í boði Þjóðleikhússins og sá síð-
ustu sýningu á leikriti sínu
Kardemommubænum. — Hann
dvaldist hér í nokkra daga og
ferðaðist um.
Egner er mikill fslands-vinur
og hefur áður sýnt mikla velvild
í garð íslenzkra leikara.
Verðlaunin, sem þeir Klemenz
og Bessi hlutu, voru 3000 norskar
krónur og eiga leikararnir að
verja þessu fé til utanfarar.
búa viðreisnarráðstafanir sínar.
Ráðstafanir Viðreisnarstjómar-
innar hafa borið ótrúlega skjót-
an árangur. Áhrif þeirra tóku að
segja til sin þegar eftir mitt ár
1960, svo að þrátt fyrir vinstri
arfleifð fyrri hluta ársins og 600
millj. kr. skipainnflutning á því
ári, voru erlendar skuldir þjóð-
arinnar umfram innstæður að-
eins 300 millj. kr. hærri í árs-
lok 1960 en í lok ársins 1959.
Síðan hafa erlendu skuldirnar
farið lækkandi ár frá ári; lækk-
uðu um 366.8 millj. kr. þegar
á árinu 1961 og um tæpar 600
millj. kr. til viðbótar á árinu
1962. Alls hafa þannig erlendu
skuldirnar lækkað á s.l. 2 árum
um 948.7 millj. kr.
Það er sérstaklega athyglis-
vert, að innifalin eru í niðurstöðu
tölunum fyrir s.l. 3 ár stutt vöru-
kaupalán, sem 1960 námu 241.8
millj. kr., 1961 293.5 millj. kr. og
1962 412.5 millj. kr. Svo lítið
kvað að slíkum lánum á vinstri
stjórnarárunum, að þau voru
ekki einu sinni skráð, en áætlað
er, að þau hafi numið um 50
millj. kr. við hver árslok.
Hagur þjóðarinnar út á við er
Framhald á bls. 3.
Utlendingar réðu því að
skipherrann var rekinn
I GREIN Bjarna Bene-
diktssonar, dómsmálaráð-
herra, sem birtist á bls. 9
í blaðinu í dag, greinir
hann m.a. frá þeirri kröfu
hrezka aðalræðismannsins
hér á landi í dómsmálaráð-
herratíð Hermanns Jónas-
sonar 1937, að skipherra
landheglisgæzlunnar, Ein-
ari M. Einarssyni, yrði vik-
ið úr stöðu sinni.
í svari sínu sagði Her-
mann Jónasson m.a.:
„Stjórnin hefur ákveðið
að gera vissar ráðstafanir,
sem ég treysti, að muni
alveg endurvekja traust
ríkisstjórnar yðar á, að
ströngustu samvizkusemi
muni ætíð gætt, þegar stað
reynt er, hvort hægt sé að
fullyrða, að erlent skip hafi
brotið fiskveiðilöggjöfina,
og auðvitað er það mesta
áhugamál íslenzkra yfir-
valda, að enska þjóðin geti
fyllilega treyst sanngirni
íslenzku þjóðarinnar í
framkvæmd landhelgis-
gæzlunnar“.
í grein sinni segir Bjarni
Benediktsson m.a.:
„Bretinn hafði óskað eft-
ir „tafarlausum ráðstöfun-
um“. Hermann Jónasson
lét og ekki langan tíma
líða eftir samtalið kl. 10.30
f.h. hinn 22. nóv. 1937 til
að sannfæra Breta með
reynslunni og gera þá ráð-
stöfun, sem hann treysti
að mundi „endurvekja
traust“ brezku stjórnarinn-
ar, því að samkvæmt dag-
bók varðskipsins Ægis
stöðvaði hann á ytri höfn-
inni í Reykjavík kl. 24
hinn 22. nóvember 1937 og
sigldi síðan í höfn. Þar var
hann skjótlega „vel bund-
inn“ við Haukshryggju og
var þar þangað til mánu-
daginn 27. des. 1937, að Ein
ar M. Einarsson fór af skip
inu og Jóhann P. Jónsson
tók við skipsstjórninni í
staðinn“.
Sjá nánar grein Bjarna
Benediktssonar á bls. 9.