Morgunblaðið - 28.09.1963, Side 10

10
MOKGUNBLADIÐ
taugardagur 28. sept. 1963
^Yjuóteri
H I N 37. árlega húsgagnasýn-
ing danska húsgagnasmiðafé-
lagsins, sem orðið er 400 ára
gamalt, var opnuð nýlega í
Kaupmannahöfn. Áhrif henn-
ar munu minna helzt á áhrif
tízkusýninganna í París, þótt
ef til vill verði ekki eins hátt
haft um hana. Fyrr eða síðar
mun áhrifa hennar gæta víðs-
vegar um heim, því engin hús
gögn eru jafn mikið stæld og
hin dönsku í flestum löndum
heimsins. I flestum löndum
Evrópu eru húsgagnasmiðir
hættir að smíða annað en lík-
kistur. f Danmörku eru þeir
bæði listiðnaðarmenn og sölu-
menn. í eyrum Dana hafa
nöfn eins og Fritz Hansen, Jo-
hannes Hansen og Pontoppi-
dan, til dæmis svipaðan hljóm
og Chippendale hafði í eyrum
Englendinga. Beztu arkitekt-
arnir, sem margir hafa fen^ið
iðnmenntun, eru fúsir til að
vinna fyrir þá fyrir frægðina,
sem því fylgir, enda þótt Dan
mörk sé land, sem rómar sína
arkitekta.
Vegna þess að húsgagna-
smiðirnir hafa áhrif á tízkuna,
bæði í verksmiðjuframleiðslu
heimalands síns og erlendis,
eiga margir gripir, sem sjást
á sýningu þeirra eftir að
koma aftur fram á undarleg-
um stöðum og í undarlegum
búningum. Hinn danski teikn-
ari Hans Wegner, sem hefur
meira teiknað fyrir verkstæði
en verksmiðjur, varð undr-
andi þegar hann sá sæmilega
eftirlíkingu af einum stóla
sinna í smábúð í Mexico og
á honum áletrunina: Teiknað
af Hans Wegner. Danskur
húsgagnasmiður vann nýlega
mál gegn verksmiðju í
Ástralíu, sem hafði tekizt að
framleiða slæmar eftirlíking-
ar af húsgögnum hans með
því að flytja inn danska gervi
smiði og mörg augu munu
hvila á japönsku gestunum á
sýningunni, því þeir eru iðn-
astir og vandvirkastir allra
þeirra sem eftirlíkingar gera.
Ðanir hafa sérstakan áhuga
á sýningunni í ár. Hún er nú
haldin í fyrsta skipti í gömlu
húsi, sem húsgagnasmiðirnir
tízL
imnar
(Cf'tir Í|f|§ f|l
(HlW S&Jtr /
Þrískipt matarborð, teiknað af Ole Gerlöv Knud sen og To ben Lind. Borðið er afskaplega failegt,
en margir hafa illan bifur á gatinu, sem myndast í miðju .ni.
keyptu nýlega til að halda
stöðuga sýningu á verkum
sínum. Orsökin er leiðinlegur,
en ef til vill þýðingarmikill
kafli í sögu danskra húsgagna.
Þangað til fyrir sex mánuðum
voru húsgögnin sýnd og seld
á „Den Permanente", sem er
stöðug sýning á dönskum list-
iðnaði, þar sem þúsundir
ferðamanna hafa komið og
keypt á hverju ári. Og fyrir
skömmu kom þar banc.arískur
bankastjóri og keypti húsgögn
í eitt af húsum sínum. Sam-
kvæmt samningi við húsgagna
smiðina voru engin verk-
smiðjuhúsgögn seld þaðan. '
En á síðasta ári sýndi „Den
Permanente“ minnkandi
gróða í fyrsta skipti í 13 ár.
Orsökin var aðallega sú að
bandaríska þjóðþingið hafði
sett hömlur á það sem ferða-
menn mega hafa heim með
sér tollfrjálst. Og bandarískir
ferðamenn eru beztu við-
skiptamenn sýningarinnar. Til
að bæta úr þessu var stungið
upp á að hleypa inn á sýning-
una einhverju af húsgögnum
framleiddum í verksmiðjum.
Húsgagnasmiðirnir svöruðú
með því að kveðja.
Húsgagnasmiðafélagið nýt-
ur nærri jafn mikils álits og
owe
á miðöldum, eins og sjá má af
því að dönsku blöðin háfa
sagt nákvæmlega frá öllum
stigum þessarar deilu.
Ýmsir hafa verið að velta
fyrir sér kostum og göllum
breytingarinnar. Nýja húsið
er í háskólahverfinu og þess
vegna neyðast erlendir ferða-
menn, sem ' ætla að kaupa
dönsk húsgögn, til að fara í
smáferðalag úr miðhluta borg
arinnar. En „Den Perman-
ente“ er prýðilega staðsett
rétt hjá Tívolí, sem allir ferða
menn heimsækja.
En umrætt hús er fallegt og
stórt og var þangað til fyrir
fimm árum heimili og verk-
stæði hins frægasta af hús-
gagnasmiðunum, Jacobs
Kære. En hinsvegar er þröngt
á þingi á „Den Permanente".
Og húsgagnasmiðirnir geta
sagt við þá, sem halda því
fram að menn vilji ekki leggja
ferðalagið á sig, að þeir voru
búnir að selja dönskum manni
rándýrt spilaborð áður en
fyrsti sýningardagurinn var
að kvöldi kominn.
Alvarlegri spurning er,
hvort ferðamennirnir taka
ekki eftir að þeir geta fengið
verksmiðjuhúsgögn á „Den
Permanente“ á lægra verði,
enda þótt húsgögnin í gamla
húsinu í Studiestræde sýnist
nákvæmlega eins við lauslega
skoðun.
Það þarf glöggan kaupanda
til að sjá muninn og flestir
þeirra, sem sjá hann, eru
sagðir vera annað hvort Dan-
ir eða ferðamenn frá Banda-
ríkjunum. Hinir þrir teiknar-
ar, sem mest selst eftir, Börge
Mogensen, Finn Juhl og Hans
Wegner, vinna bæði fyrir
verkstæðin og verksmiðjurn-
ar. Danir hafa svo mikla til-
finningu fyrir viði, að vélarn-
ar fullnægja henni ekki. Og
hinn ytri munur á handsmíð-
uðu og vélsmíðuðu húsgögn-
um er lítill. En orsökin til þess
er aðallega sú, að verksmiðj-
urnar hafa neyðzt til að stefna
að sömu gæðum og húsgagna-
smiðirnir.
(Observer — einkaréttur
Morgunblaðsins)
1 T. v. Grethe Jalk, arkitekt, sem fékk fyrstu verðlaun í alþjóðlegri samkeppni Daily Mirrors um hjónastólan a, hefur teiknað útvarps- og
eru sýningarvélar fyrir kvikmyndir og skuggamyndir, sjónvarp, segulband, útvarp, plötuspilari, plötusafn, sp ólusafn og stereo-hátalara. T.
fyrir norskan hæstaréttarlögmann.
sjónvarpsvegg.
h. hengihvíla •
f honum
— teiknuð
Norrænt
leiklistarþing
í Kmannahöfn
NORRÆNT leiklistarþing verour
haldið í Kaupmannahöfn dagana
26.—28. þ. m. Norræn leiklistar-
þing eru venjulega haldin þriðja
hvert ár og var síðasta þingið
haldið í Bergen árið 1960.
Aðeins eitt leiklistarþing hefur
verið haldið hér á landi og var
það árið 1956.
Aðalmál þingsins að þessu
sinni verða:
1. Leikhúslöggjöfin á Norður-
löndum.
2. Nútímastefnur í leikhúsinu.
3. Leiklistarkennsla.
4. Leikhúsin og sjónvarpið og
fleira.
Menntamálaráðherra Danmerk
ur, Julius Bomholt, mætir á þing
inu og býður þingfulltrúa vel-
komna.
Guðlaugur Rósinkranz, Þjóð-
leikhússtjori, er tormaður Islands
deildarinnar og verður hann full
trúi á þinginu og Jón Sigur-
björnsson mætir fyrir hönd Fé-
lags íslenzkra leikara.
— Nýr vegur
Framh. af bls. 8
gerðir þar varnargarðar og brú
á árunum 1959 - 60. Hið svokadl-
aða Landivatn hefur verið mikið
í, i sumar og legið vestarlega á
sandinum, en brúin og varnar-
garðarnir hafa nú komið að fuill-
um notum, og samgöngur því
ekki teppzt. Upphleyptur vegur
er nú yfir allan Mýrdalssand og
vegir eru hvergi betri í héraðinu
en einmitt þar. P. P.
Magnús Thorlacius
hæstaréttarlögmaður
Málflutingsskrifstuta.
Aðalstræti 9. — Sími 1-1875.