Morgunblaðið - 09.03.1965, Blaðsíða 25

Þriðjudagur 9. marz 1955
MORCUNBLAÐIÐ
25
Rambler bifreiðin sem lenti í árekstrinum á Sóleyjarg-ötu i gasr-
kvöldi flutt af staðnum stórskemmd. (Ljósm. Mbl. Sv. Þorm.)
Margir árekstrar í gær
— S-Vietnam
t r Framhski af bls. 1
landgönguliðarnir komu til Da
Nang gerðu sveitir Viet Cong
ttiarða árás á herbúðir stjórnar-
hersins í Suður-Vietnam um 175
ikm. fyrir suðaustan borgina. Eru
herbúðir þessar í Bing Dinh-hér-
aði, og hafa bandarískar
sprengjuflugvélar gert margar
loftárásir á stöðvar Viet Cong
þar í grennd.
Árásin hófst með því að Viet
Cong sveitimir skutu á herbúð-
irnar úr sprengjuvörpum, en réð
ust síðan til atlögu gegn stjóm-
arhernum. Árásin mistókst, og
er talið að á.m.k. 100 skærulið-
ar hafi fallið. Héngu margir
þeirra í gaddavírsgirðingum um
hverfis herbúðirnar þegar félag
ar þeirra hörfuðu tmdan.
1 Da Nang var bandarísku
landgönguliðunum vel fagnað
við komuna. Voru þeim færðir
blómsveigar, og fjöldi manns
var saman komin til að bjóða
þá velkomna. Á leiðinni til her-
búðanna hafði verið komið fyrir
bogalaga hliði, sem ekið var um
og áletruðum borða með orðun-
um „Vietnam þjóðin býður land
gönguliðana velkomna“. í Sai-
gon sagði talsmaður bandaríska
hersins að landgönguliðar yrðu
undir bandarískri stjóm, og for
ingi landigngusveitanna, Fred-
eridh Haroh hershöfðingi, sagði
að tilgangurinn með komu
þeirra væri aðeins og verja flug
— Alþingi
Framhald af bls. 1
Einnig ef gert ráð fyrir, að heim-
ild veðdeildar Landsbankans til
útgáfu bnnkavaxtabréfa, sem nú
nemur 150 millj. kr. á ári verði
hækkuð í 400 milij. kr. Þá er í
frumvarpinu ákvæði um, að ár.
lega skuli verja 15—20 millj. kr.
til þess að veita hærri lán en að
framan greinir til efnalítilla með-
lima verkalýðsfélaga. Frumvarp
þetta er fram komið í samræmi
við sanrkomulagið, sem gert var
í júní si milli rikisstjórnarinnar,
Alþýðusambands Islands og
Vinnuveitendasambands íslands.
ATHUGASEMDIR
MEÐ FRUMVARPINU
í samkomulagi því, sem gert
var hirin 5. júní sl. milli ríkis-
Stjórnarinnar, Allþýðusambands
Islands og Vinnuveitendasam-
bands Islands, lýsti ríkisstjórnin
jrfir því, að hún mundi beita sér
fyrir ráðstöfunum til úrlausnar
i húsnæðismálum. Sumar af þess-
um ráðstöfunum hafa í för með
sér breytingar á núgildandi lög-
um nr. 42/1057, um húsnæðis-
málastofnun o. fl. Með því að áð_
ur hafa verið gerðar margar
breytingar á lögum þessum, þyk-
ir rétt að setja nú ný heildarlög
um Húsnæðismálastofnun ríkis-
ins, sem geyma gildandi ákvæði
um þessi efni með þeim breyt-
ingum, sem lagt er til með frum-
varpi þessu, að nú verði gerðar.
NÝMÆLI
1. Auknar verði árlega tekjur
byggingarsjóðs ríkisins með því
að leggja á almennan launaskatt,
sem renni í sjóðinn, sbr. bráða-
birgðalög, sem þegar hafa verið
sett um það efnL Enn fremur
er lagt til, að rikissjóður greiði
árlega framlag til sjóðsins, að
fjárhæð kr. 40 000 000,00. — Til
athugunar er hvort ráðlegra sé
að afla þessa fjár með sérstakri
skattálagningu og er ekki rétt
oð taka fullnaðarákvörðun um
(það fyrr en séð verður hverjar
breytingar verða gerðar á tekju-
og eignaskattslögum, sem nú eru
í undirbúningi. Kynni þá svo að
fara, að iþessu ákvæði yrði breytt
undir meðferð málsins.
2 Heimild veðdeildar Lands.
banka íslands til útgáfu banka-
vaxtabréfa, sem nú nemur 150
millj. króna á ári í 10 ár, sam-
kvæmt lögum nr. 56/1962 verði
hækkuð í 400 millj. króna á ári,
ótímabundið. í>á er lagt til að öil
þessi bréf verði með vísitölukjör-
tun, au siamkvæmt núgildandi
Gagnrýni.
Iavestia, miálgagn Sovétstjóm-
ariranar, skýrir frá komiu land-
gönguliðanria í dag, sera blaðið
segir að marki tímamót í árás-
arstefnu Bandaríkjanna í Suður
Vietnam. Fréttin er birt á for-
síðu blaðsins og segir þar að
með þessu hafi „Washington
sýnt, að ákveðið er að breiða út
styrjöldina í Indó~Kína“. Grein
þessi er undir nafni I. Lobboda,
og segir hann að þessi liðsaukn
ing Bandaríkjanna sýni ringul-
reið í stefnu Bandaríkjanna í
Suður-Vietnam. Ræðir höfundur
síðan vaxandi gengi sveita
kommúnista, og segir að þjóðir
kommúnistaríkjanna standi ein-
dregið með þeim.
Að öðru leyti hefur lítið borið
á gagnrýni í Sovétríkjunum á
þessum nýjustu aðgerðum Banda
ríkjanna. Einna harðasta gagn-
rýni á aðgerðunum ketmur frá
leiðtogum vinstri arms brezka
Verkamannaflokksins. Leiðtogi
þeirra á þingi, Konni Zilliaous,
kráfðist þess á þingfundi í dag,
að Harold Wilson og stjórn hans
hætti stuðningi við Viet-nam-
stetfnu Bandarikjanna. Sagði
hann að þessar nýjustu aðgerð-
ir þeirra væru vísvitandi tilraun
til að færa út styrjöldina í Suð-
austur Asíu. „Ef ekki Banda-
ríkjastjóm mætir andstöðu
Breta, til viðbótar við andstöðu
þá, sem þegar er fyrir hendi í
Bandaríkjunum sjálfum, verðum
við teymdir inn í nýja Kóreu-
styrjöld, eða hugoanlega alþjóða
styrjöld". sagði þingmaðurin n.
45 þingmenn vinstri arms
Verkamannaflokksins undir-
lögu-m er heimilt að gefa út slík
bréf fyrir 50 millj. króna á ári.
3. Árlegu framlagi ríkissjóðs
til atvinnuleysistrygginga verði
varið til kaupa á vaxtabréfum
veðdeildar, samkvæmt 2. tl. hér
að framan, sbr. 6. gr. frv.
4. Samkvæmt 6. gr. laga nr.
42/1957, síðasta mgr. er heimilt
að setja það skilyrði fyrir láni,
að bygging sé ekki hafin áður en
loförð fyrir láni er gefið. Með
frv. þessu er lagt til, að lán skuli
því aðeins veita, að loforð um
lánveitingu hafi verið gefið áður
en bygging er hafin, sbr. 7. gr.
frv. A.
5. Heimilað verði að veita sveit
arfélögum lán til byggingar leigu
íbúða, sbr. 7. gr. frumvarpsins
A-lið i.f.
6. Samkv. lögum nr. 56/1962 er
hámarkslán 150 þús. krónur. Lagt
er til að hámarkið verði hækkað
í 280 þús. krónur.
7. Árlega skal verja 15—20
millj. króna af tekjum byggingar
sjóðs til þess að veita hærri lán
en ráð er fyrir gert, samkvæmt
5. tl. hér að framan til efnalítilla
meðlima verkalýðsfélaga.
8. Lagt er til að lánskjörum
verði breytt þannig, að lánin
verði til 25 ára með 4% árs-
vöxtum (annuitetsláni) og afborg
analaus fyrsta árið. Hver ár-
greiðsla, vextir, afborganir og
kostnaður veðdeildar (1/4 %)
breytist samkvæmt vísitölu fram
færslukostnaðar.
9. Samkvæmt 9. gr. laga nr.
42/1957 eiga þeir, sem með frjáls-
um innlögum í innlánsdeild í 5
ár a. m. k. 5000 krónur á ári, for-
gangsrétt, að öðru jöfnu til lána
til íbúðabygginga og mega þau
lán vera allt að 25% hærri en
almennt gerist. Með frv. þessu er
lagt til, að innlögin í innláns-
deildina þurfi að vera í 10 ár og
a. m. k. 10000 krónur á ári, til
'þess að umræddur forgangsréttur
fáist. 1 samræmi við þetta er
lágmarkið 1 10 gr. laga nr.
42/1957, sem nú er 50 000 krónur,
sbr. lög nr. 18/1946, hækkað í kr.
100.000,00, sem nú yrði Iþá það
lágmark skyldusparnaðar, sem
vera þarf fyrir hendi til þess að
skyldusparendur geti notið þeirra
fríðinda, sem lög gera ráð fyrir.
10. Samkvæmt lögum nr.
56/1962 skal ríkissjóður lána
jafnháa upphæð á móti því fé,
sem sveitarfélög leggja fram í
því skyni að útrýma heilsuspill-
andi húsnæði. í frv þessu er lagt
til, að skylda ríkisins til að leggja
fram fé á móti, verði takmörkuð
við fjárlagaheimild hvers árs.
rituðn áskorun á Harold
Wilson um að hætta stuðn-
ingi við Bandaríkin, og tóku
það fram að þeir ir.undu
krefjast svars á þiugfundi á
morgun.
Sendiherra Sovétríkjanna í
Róm, Semen Kozyrev, gekk í
dag á fund Aldo Moro, forsætis
ráðherra, og afhenti honum orð
sendingu frá Alexei Kosygin for
sætisráðherra. 1 orðsendingunni
mótmælir Kosygin þessari nýju
„bandarísku árás“ í Suður-Viet-
nara, en ekkert hefur frekar ver
ið látið uppi um efni orðsend-
ingarinnar, Sagði sendi'herrann,
að viðræðum loknum að þær
hafi verið mjög „innilegar“ og
snúizt um það hvaða stefnu ítal
ir hyggðust taka gagnvart árásar
stefniu Bandarikj anna.
Ágreiningur í nefndinni
Alþjóða eftirlitsnefndin i Viet
nam, en hana skipa fulltrúar Lnd
lands, Póllands og Kanada, hef-
ur komið saman til að ræða loft
árásir Bandaríkjanianna á staði
í Norður-Vietnm. Komst nefnd-
in eikki að samkomulagi, og skil
uðu fulltrúar Indlands og Pól-
lands sameiginlegu áliti, en full
trúi Kanadá séráliti. Allir aðilar
voru þó sammála um að ástand
ið í Suður-Vietnm væri alvar-
legt.
Eftirlitsnefnd þessi var skipuð
eftir Genfarráðstefnuna um Indó
Kína 1954, en á þeirri ráðstefnu
skipuðu Sovétríkin og Bretland
forseta. Er þessum tveimur ríkj-
um því sendar élitsgerðirnar. —
Sovétríkin vildu ekki að áltis-
geðimar yrðu birtar en Bretar
töldu rétt að láta þær koma
fram. Var því skýrt frá þeim
í London í dag.
Fulltrúar Indlands og Póllands
saka Randaríkin um brot á sam
þykktum um Indó-Kína frá 1954
með loftárásunum á Norður-Viet
nam. Skora fulltrúarnir á Sovét-
ríkin og Bretland að beita sér
fyrir því að dregið verði úr
spennunni á þessum slóðum. —
Kanadíski fultlrúinn segir hins
vegar að árásir Bandaríkja-
manina séu bein afleiðing af árás
um og afskiptum stjórnar Norð-
ur-Vietnam í Suður-Vietnam. —
Árásum þessum sé beitt gegn
stjórninni í Suður-Vietnam, og
hafi stjórn Norður-Vietnam sent
bæði her og hergögn suður yfir
landaimærin.
— Arabalöndin
Framhald af bls. 19.
Arabaríkjum gagnrýna í dag
harðlega fyrirætlanir Vestur-
Þjóðverja. A1 Ahram, málga.gn
stjórnarinnar í Kairó, minnir á
það að á leiðtogafundi Araba-
ríkjamna í september 9.1. hafi ver
ið samhljóða samiþykkt að slíta
stjórnmálasambandi við Vestur-
Þýzkaland ef V-Þýzkaland tæki
upp stjórnmálasam'ba'nd við Isra
el. „ Við verðum að bíða og sjá
hvað úr verður," segir blaðið,
„en svo getur farið að Araba-
ríkin verði að beita þessari sam
þykkt sinni“.
Blaðið A1 Gumhouriya í Kaíró
segir: „Við höfum samúð með
vestur-þýzku þjóðinni vegna
þeirrar niðurlsegingar ríkisistjóm
arinnair að þurfa að fara bónar-
veginn til ísrael, lands sem lif-
ir á gjafmild'i anna.rra“.
Tilkynnt var í Kaíró í dag að
leiðtogar 13 Arabaríkja hafi ver
ið boðaðir til ráðstefnu í Kairó
á morgun vegna fyrirætlana V-
Þjóðverja. Leiðtogaimir koma
venjulega saman á hálfs árs
fresti, og átti næsti fundur
þeirra að hefjast á mánudag. En
talsmaður Arababandalgsins
saigði að hér væri um sivo alvar
legt mál að ræða að ekki væri
unnt að bíða til mánudags.
Víða í Arabaríkjunum hafa
leiðtogarnir í dag rætt við sendi
herra Vestur-Þýzkalands, en auk
þess hefur Israelsstjóm kallað
heim sendiherra sinn í Boun til
að raeða málið. Einnig var til-
kynnt í Marokkó að Hussein kon
ungur hefði hætt við fyrirhug-
aða heimsókn til Vestur-Þýaka-
lands hinn 16. þ.m.
TJM kl. 9 í gærmorgun valt
Moskvits bifreið á Reykjanes-
brautinni á móts við Þorlákstún
hjá Hafnarfirði. Ökumaður slapp
ómeiddur, en bifreiðin stór-
skemmdist og er jafnvel talin
ónýt. Óhapp þetta mun hafa vilj-
að til með þeim hætti, að stór
steinn lá á akbrautinni. Ætlaði
ökumaður að reyna að fá hann
milli hjóla, en ók þess í stað á
hann með þeim afleiðingum sem
fyrr segir, að bifreiðinni hvolfdi.
Þá varð harður árekstur á mót-
um Miklúbrautar og Lönguhlíð-
ar í hádeginu í gær. Skullu þar
saman Volkswagen og Consul
bifreiðar og skemmdust báðar
talsvert. Slys urðu ekki á fólki.
Árekstur þessi mun hafa orðið
með þeim hætti, að Volkswagen
var ekið suður Lönguhlíð og inn
á gatnamótin á grænu ljósi. I
sömu mund var Consul ekið aust-
ur Miklubraut. Logaði gult ljós,
er hann kom að gatnamótunum
og ók bílstjórinn yfir í þeirri
trú, að grænt ljós væri að koma.
Svo var þó ekki, heldur kom
rautt ljós í staðinn, og urðu af-
leiðingar þessarar fljótfærni
árekstur milli þessara bifreiða,
— Eiga skáld
Framhald á bls. 17.
amerískum áhrifum. Sérhver
blaðagrein, talmálið í útvarpi
og sjónvarpi óhreinkast af
fleiri og fleiri engilsaxneskum
slettum. En fram að þessu höf
um við átt marga — óvenju-
lega marga góða rithöfunda á
Norðurlöndum. Tökum til
dæmis Pár Lagerkvist og Ey-
yind Jonson í Svíþjóð, Johan
Borgen í Noragi og William
Heinesen í Færeyjum. Hvaða
þjóðir heimsins haldið þér að
gætu talið fram fafnmörg
framúrskarandi skáld og lista
menn á hverja þúsund íbúa,
eins og Færeyingar og íslend
ingar geta með réttu hrósað
sér af? En eins og þér munuð
skilja er ég ekki með öllu ótta
laus um bókmenntir okkar,
vegna þess að málið — tungan
— er þeirra túlkur, og hvert
tungumál skilja þeir einir til
fullnustu, sem tala það frá
barnæsku og lifa með því og
i því. Svo eru það auðvitað
þýðingarnar, en í þýðingu glat
ast ævinlega eitthvert verð-
mæti. Kannski gætum við
nefnt það undirtón tungunnar,
óminn, sem aðeins næmustu
eyrun nerna."
„Það eru ekki nútímaleg-
ustu rithöfundar Norðurlanda
sem bókmenntadómnefnd
Norðurlandaráðs hefur verð-
launað til þessa?“
„Bókmenntadómnefnd Norð
urlandaráðs, sem ég hef átt
sæti í síðan hún var stofnuð,
hefur á hverju ári tekið af-
stöðu til níu eða tíu bóka, sem
til greina koma. Það er hægt
að senda tvær bækur frá
hverju landi í samkeppnina,
og rétt er það að verðlauna-
bækurnar hafa ekki verið með
al þeirra, sem nýtízkulegastar
eru. Ég held ekki að í því fel-
ist nein stefnuskrá, þaðan af
síður andúð. Ef til vill gæti
maður þó sagt, að heppi'.egt
sé að verðlaunaverkið og höf-
undur þess hafi breiðan snerti
flöt, og svo tel ég verið hafa
hingað til.“
Kaupm.höfn 3. marz 1965.
Guðmundur Daoielssoo.
sem fyrr segir.
Þá varð enn einn árekstur á
Sóleyjargötunni rétt austan
Njarðargötu í gærkveldi um sjö-
leytið. Hann varð þeim þeim
hætti, að Volkswagen bifreið var
ekið suðaustur Sóleyjargötuna
og leigubifreið af Rambler gerð í
norðvestur. Er Volkswagen bíll-
inn kom að gatnamótum Njarðar-
götu, er svo að sjá sem hann
hafi gleymt að taka beyigjuna,
sem þar er til vinstri, með þeim
afleiðingum, að hann fór yfir á
hægri vegarhelming og skall þar
á leigubifreiðina með talsverðu
afli. Ökumaður hennðr mun hins
vegar hafa séð hvað var að ger-
ast, og hafði numið staðar, áður
en áreksturinn varð. Ökumaður
Volkswagen bifreiðarinnar skall
í framrúðuna og hlaut af nokkuð
högg. Hann var fluttur I Slysa-
varðstofuna. Báðar bifreiðarnar
skemmdust verulega, Ramblerinn
þó minna.
— Kaupstefnan
Framhald af bls. 19.
sýningu heimsóttu alls 585,726
gestir.
Skemmtanir og ráðstefnur
Meðan vorkaupstefnan stend
ur yfir að þessu sinni, er mikið
um að vera í skemmtanalífinu
vegna afmælisins. Sýningar eru
í óperunni á hverju kvöldi, og
sýndar jafn margar óperur og
kvöldin eru, sem kaupstefnan
stendur. Sama er að segja um
leikhúsin, sem skipta um leik-
rit á hverju kvöldi þar til
kaupstefnunni lýkur 9. marz.
Tónleikar eru einnig margir og
fjölbreyttir og á kvöldin eru
kabarettsýningar á mörgum
skemmtistöðum.
Allt á ferð og flugi
Það er allt á ferð og fllugi I
Leipzig meðan kaupstefnan
stendur yfir„ og það hefur ekki
mikil áhrif þótt snjóað hafi
stanzlaust i tvo sólarhringa.
— Verzlanir eru fullar af
fólki, þjónar á veitingahús-
um hlaupa fram og aftur til að
geta afgreitt sem flesta gesti á
sem stytztum tíma. Þjónustu-
lið i gistihúsum hefur rerið
aukið mjög vegna gestagangs-
ins og koma margir frá öðrum
borgum til að hjálpa Leipzigbú-
um að sinna gestum sínum.
Jafnvel leigubifreiðastjórar ere
fengnir frá öðrum borgum og
meðan þeir eru að læra að rata
um göturnar, verða þeir að
hafa leiðsögumann i framsaet-
inu. I öllum sýningarhúsum og
skálum eru kaupsýslumenn i
áköfum samræðum, skiptast &
nafnspjöldum og þjóta af stað
til þess að koma ekki of seint
til fundar við mikilvægan við-
skiptavin.
íslenzka skrifstofan
íslendingar sýna ekki vörur
hér á kaupstefnunni, en þeir
hafa upplýsingaskrifstofu um
fiskafurðir okkar í einu húsinu,
á neyzluvörusýningunni. Fyrir
utan skrifstofuna er sýningar-
gluggi, þar sem sýndar eru um-
búðir utan af fiskafurðum, nið-
ursuðudósir, og myndir frá fs-
landi. Þeir, sem starfa á skrif-
stofunni eru Guðmundur Garð-
arsson frá Sölumiðstöð hrað-
frystihúsanna og Sigvaldi Þor-
steinsson frá íslenzka vöru-
skiptnfélaginu.
— S. í.
völlinn.